Οι Κούρδοι στη Συρία αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες εθνοτικές ομάδες της χώρας, με σημαντική παρουσία κυρίως στα βόρεια και ανατολικά, σε περιοχές όπως το Κουρδιστάν της Συρίας γνωστό και ως Ροζάβα.
Έχει περάσει περισσότερο από ένας μήνας από τότε που ο Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζολάνι, ο ηγέτης της μαχητικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), έγινε de facto ηγέτης στη Συρία.
Η αλλαγή στην κυβέρνηση έχει οδηγήσει σε συγκρατημένη αισιοδοξία τους Σύριους που πανηγύριζαν την πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ.
Ωστόσο, η άνοδος του πολιτικού Ισλάμ μέσω ενός ηγέτη και ένοπλων ομάδων με τζιχαντιστικές ιδεολογικές ρίζες έχει ανησυχήσει πολλούς στις κοινότητες των Δρούζων, των Αλαουιτών, των Χριστιανών και των Κούρδων της Συρίας.
Οι ανησυχίες αυτές δεν είναι αβάσιμες γράφει η Καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών Πινάρ Ντινκ στο The Conversation.
Η νέα κυβέρνηση ανακοίνωσε αλλαγές στο σχολικό πρόγραμμα σπουδών της Συρίας, τις οποίες ορισμένοι επικριτές περιέγραψαν ως «ισλαμική κλίση στη διδασκαλία».
Ενώ ο αλ-Σάρα, πρώην αλ Τζολάνι, εδραιώνει την εξουσία του στη Δαμασκό, οι ένοπλες συγκρούσεις κλιμακώνονται στη βόρεια Συρία, ιδίως στη Μανμπίτζ και στα περίχωρα του Κομπάνι.
Οι μάχες διεξάγονται μεταξύ του υποστηριζόμενου από την Τουρκία Συριακού Εθνικού Στρατού (SNA) και διαφόρων κουρδικών μαχητικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF).
Οι κουρδικές δυνάμεις στη Συρία
Πριν από ένα μήνα, στις 17 Δεκεμβρίου, ο γενικός διοικητής των SDF, Μαζλούμ Αμπντί, βγήκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να δηλώσει την «ακλόνητη δέσμευση της ομάδας για την επίτευξη μιας συνολικής κατάπαυσης του πυρός σε ολόκληρη τη Συρία».
Δυνάμεις SDF
Έγραψε επίσης ότι οι SDF ήταν έτοιμες «να προτείνουν τη δημιουργία μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης στο Κομπάνι» για να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλεια σε σχέση με τις κουρδικές μαχητικές ομάδες που δρουν κοντά στα σύνορά της.
Η Τουρκία, η οποία θεωρεί αυτές τις ομάδες ως προεκτάσεις του απαγορευμένου Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), απέρριψε γρήγορα την έκκληση του Αμπντί και συνέχισε τις στρατιωτικές της δραστηριότητες και την ανάπτυξη στην περιοχή.
Η δημοκρατία της Ροζάβα
Οι κεντρικοί πυλώνες του μοντέλου διακυβέρνησης της Ροζάβα, Αυτόνομης κουρδικής Διοίκησης Βόρειας και Ανατολικής Συρίας, είναι η συμμετοχική δημοκρατία, η οικολογία και η ισότητα των φύλων.
Οι αρχές αυτές διασφαλίζονται στη Χάρτα του Κοινωνικού Συμβολαίου της. Ωστόσο, οι συγκρούσεις δυσχεραίνουν την εφαρμογή τους.
Οι συγκρούσεις κοντά στο φράγμα Tishreen στον ποταμό Ευφράτη έχουν φέρει το φράγμα στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Αυτό έχει προκαλέσει ελλείψεις ηλεκτρικής ενέργειας και νερού σε ορισμένες περιοχές της Ροζάβα.
Οι ζημιές απειλούν επίσης τη γεωργική παραγωγή, η οποία αποτελεί κλειδί για την επισιτιστική ασφάλεια στην περιοχή.
Ο Αλί Ντεμίρ, ο διαχειριστής του φράγματος, προειδοποίησε ότι το προσωπικό μπορεί να μην είναι σε θέση να συγκρατήσει την ορμή του νερού που θα μπορούσε να οδηγήσει σε διάρρηξη του φράγματος Τάμπκα.
Αυτό θα οδηγούσε σε σημαντικές περιβαλλοντικές ζημιές, ακόμη και πέρα από τα σύνορα στο Ιράκ.
Οι γυναίκες της Ροζάβα και της Συρίας
Οι γυναίκες στη Ροζάβα έχουν επίσης εκφράσει την ανησυχία τους για την πρόοδο που έχουν σημειώσει προς τη δημοκρατική συμμετοχή.
Οι ανησυχίες αυτές οφείλονται κυρίως στις πολιτικές της HTS έναντι των γυναικών στην Ιντλίμπ, όπου η ομάδα κυβερνά από το 2017.
Οι γυναίκες της Ροζάβα / Πηγή: The Nation
Οι πολιτικές αυτές περιελάμβαναν αυστηρή επιβολή συντηρητικών ενδυματολογικών κανόνων, περιορισμούς στην κινητικότητα, περιορισμένη πρόσβαση στην εκπαίδευση και την απασχόληση και σκληρή τιμωρία για τις γυναίκες που διαφωνούν. Καμία γυναίκα δεν κατείχε ηγετικές θέσεις κατά τη διάρκεια της επταετούς διακυβέρνησης της ομάδας.
Ο Σαρντάρ Αζίζ του Γαλλικού Κέντρου Ερευνών για το Ιράκ, προτείνει ότι ο αλ-Σάρα «μπορεί να δώσει προτεραιότητα στις υπηρεσίες και την ανάπτυξη έναντι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας» ως πολιτικός ηγέτης της Συρίας.
Παρόμοιες ανησυχίες διατυπώθηκαν από τον πολιτικό αναλυτή ΆρονΖελίν του Ινστιτούτου Πολιτικής της Ουάσιγκτον, ο οποίος υποστηρίζει ότι «ο Τζολάνι και οι δυνάμεις του παραμένουν, κατά βάθος, μια αυταρχική ένοπλη ομάδα».
Ανεξάρτητα από αυτό, οι γυναίκες στη Ροζάβα είναι αποφασισμένες να έχουν λόγο στη μελλοντική διακυβέρνηση της Συρίας.
Στο πλαίσιο αυτού του στόχου, το Συμβούλιο Γυναικών της Συρίας δημοσίευσε μια διακήρυξη που καλεί όλες τις πολιτικές δυνάμεις στη Συρία να διασφαλίσουν «την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών και όλων των διαφορετικών θρησκευτικών, πολιτιστικών και εθνοτικών ομάδων» στο μέλλον.
Προοπτικές ειρήνης
Παράλληλα, η Τουρκία διατηρεί την αντίθεσή της σε οποιαδήποτε κουρδική αυτονομία στη Συρία.
Ωστόσο, επέτρεψε σε αντιπροσωπεία του φιλοκουρδικού Λαϊκού Κόμματος για την Ισότητα και τη Δημοκρατία (DEM) να επισκεφθεί τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν, τον φυλακισμένο ηγέτη του PKK, στις 27 Δεκεμβρίου.
Αυτό σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου διαλόγου μεταξύ της Τουρκίας και του ΡΚΚ, μετά την κατάρρευση της προηγούμενης ειρηνευτικής διαδικασίας πριν από σχεδόν μία δεκαετία.
Το τέλος αυτής της διαδικασίας ακολούθησε εννέα μήνες αστικού πολέμου σε διάφορες κουρδικές πόλεις.
Η σύγκρουση είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο χιλιάδων ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 1.000 αμάχων, τον εσωτερικό εκτοπισμό σχεδόν μισού εκατομμυρίου ανθρώπων και την εκτεταμένη καταστροφή κουρδικών πόλεων.
Η φύση αυτής της νέας διαδικασίας μένει να φανεί. Αλλά οι Κούρδοι παραμένουν συγκρατημένα αισιόδοξοι.
Δεν είναι μυστικό ότι το μέλλον των Κούρδων στη Συρία συνδέεται στενά με την επίλυση του κουρδικού ζητήματος στην Τουρκία.
