Βρετανία: Η μοναδική επίσκεψη της βασίλισσας Ελισάβετ στην Ελλάδα όταν ήταν ακόμα πριγκίπισσα

Αν και πρόκειται για μία πολυταξιδεμένη βασίλισσα, αφού έχει επισκεφθεί πάνω από 100 χώρες στον κόσμο, η Ελισάβετ δεν επισκέφθηκε ποτέ την Ελλάδα – τουλάχιστον όχι ως βασίλισσα.

Η μοναδική φορά που βρέθηκε στην Αθήνα ήταν το 1950, όταν ήταν ακόμη πριγκίπισσα, δηλαδή δύο χρόνια πριν ανέβει στο θρόνο του Ηνωμένου Βασιλείου.

Γιατί δεν ήλθε ποτέ στην Ελλάδα ως βασίλισσα
Η επίσημη απουσία της βασίλισσας από την Ελλάδα – λέγεται ανεπίσημα ότι – έχει να κάνει με την κακή πορεία και το τέλος του βασιλικού θεσμού στη χώρα μας, αλλά και την καταδίκη του πατέρα του συζύγου της, Φιλίππου, από το Στρατοδικείο, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή.

Το 1922, όταν ο πρίγκιπας Φίλιππος ήταν ενός έτους, η οικογένειά του εξορίστηκε μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και κατέφυγε στη Γαλλία, όπου άλλαξαν το επώνυμό τους σε Mountbatten.

Οι ιστορικοί και οι γνώστες των ζητημάτων του Παλατιού της Βρετανίας, υποστηρίζουν ότι ο Φίλιππος είχε άσχημες εντυπώσεις από την Ελλάδα, από τις διηγήσεις των οικείων του, γιατί «οδήγησαν σε δίκη τον πατέρα του – πρίγκιπα Ανδρέα – που λίγο έλλειψε να πεθάνει στο εκτελεστικό απόσπασμα».

Η επίσκεψη το 1950
Η Ελισάβετ, όταν ήταν μόλις 24 ετών, επισκέφθηκε την Ελλάδα με τον σύζυγό της, Φίλιππο, μετά από πρόσκληση του βασιλιά Παύλου, εξάδελφου του Φιλίππου.

Περπάτησαν στην Ακρόπολη και φυσικά επισκέφθηκαν το εκκλησάκι του Αγίου Φιλίππου στον λόφο της Δεξαμενής στη Νίκαια, το οποίο είχε ανεγερθεί προς τιμήν τους μετά τον αρραβώνα τους.

Στη χώρα μας, η Ελισάβετ ήλθε ανεπίσημα, και μόνο στην περιοχή των Αθηνών: από το πρωί της 6ης έως το βράδυ της 11ης Δεκεμβρίου 1950.

Την 24χρονο διάδοχο του βρετανικού θρόνου μετέφερε από τη Μάλτα το πολεμικό Surprise, το οποίο συνόδευε η φρεγάτα Magpie με κυβερνήτη τον Φίλιππο.

Είχε λιακάδα. Στη μικρή αποβάθρα του τότε Τουρκολίμανου, τους υποδέχθηκαν ο Παύλος και η Φρειδερίκη.

Ο βασιλιάς, δίπλα στον οποίο κάθισε η Ελισάβετ, οδηγούσε ο ίδιος το ντεκαποτάμπλ αυτοκίνητό του.

Στο πίσω κάθισμα κάθισαν η Φρειδερίκη και ο Φίλιππος.

Το εξαήμερο της πριγκίπισσας και οι αντιδράσεις των Αθηναίων
Οι εικόνες του ελληνικού εκείνου εξαημέρου στα μάτια της πριγκίπισσας διαδέχθηκαν η μία την άλλη σαν αστραπή:

Ο φαληρικός όρμος στον οποίο έριξαν άγκυρα τα δύο πολεμικά, το Τατόι όπου φιλοξενήθηκε με τον άνδρα της και στο βασιλικό κοιμητήριο του οποίου είναι θαμμένος ο πεθερός της.

Τα ανάκτορα και η βρετανική πρεσβεία, η πλατεία Συντάγματος – περιβαλλόμενη τότε ακόμη από νεοκλασικά μέγαρα – και όπου το πριγκιπικό ζεύγος κατέθεσε στεφάνι στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.

Η πομπή στους αθηναϊκούς δρόμους με ανοιχτά αυτοκίνητα, εν μέσω πυκνού πλήθους που επευφημούσε – ωστόσο, δεν έλειψαν φωνές «Ζήτω η Ένωσις!» εναντίον της αγγλικής κατοχής της Κύπρου.

Ακολούθησε η τελετή ανακηρύξεως της Ελισάβετ σε επίτιμη δημότη Αθηναίων στο δημαρχείο, η άνοδος στην Ακρόπολη, το γεύμα στο Χαρβάτι (Παλλήνη), στην έπαυλη του Δ. Λεβίδη, μεγάλου αυλάρχη.

Μετά, η επίσκεψη στο εκκλησάκι των Αγίων Ελισάβετ και Φιλίππου στη Νίκαια, χτισμένο από τον εκεί δήμαρχο την εποχή του γάμου της Ελισάβετ με τον Φίλιππο και τέλος, η επιστροφή στην ακτή της Καστέλλας και η επιβίβαση στα πολεμικά πλοία…

Τα προσωπικά της φωτογραφικά λευκώματα, στα οποία απεικονίζονται κάποια στιγμιότυπα από τη σύντομη και μοναδική εκείνη επίσκεψη της Ελισάβετ στην Ελλάδα, βρίσκονται ακόμη στα χέρια της και δεν θα κατατεθούν στο βασιλικό φωτογραφικό αρχείο στο κάστρο του Oυίνδσορ, παρά μόνο όταν η ίδια θα έχει γίνει παρελθόν.

Ο Κλεισθένης Δασκαλάκος δημοσίευσε μια φωτογραφία της βασίλισσας Ελισάβετ κατά την επίσκεψή της στην Αθήνα.

Ο ίδιος την φωτογράφισε και σημείωσε στη λεζάντα:

«Ο Κλεισθένης φωτογραφίζει την Ελισάβετ τη μοναδική φορά που επισκέφθηκε την Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 1950 πριν γίνει βασίλισσα.

Τη συνοδεύει ο πρίγκιπας Φίλιππος. Στην αδημοσίευτη μέχρι σήμερα φωτογραφία, τους βλέπουμε να πηγαίνουν προς το εκκλησάκι του Αγίου Φιλίππου στη Νίκαια».