“Βραχνάς” για τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον χώρο του επισιτισμού ηλεκτρικό ρεύμα, πρώτες ύλες, ΦΠΑ και αυξήσεις στα μεροκάματα – Δυσβάσταχτο παραμένει το λειτουργικό κόστος για τις επιχειρήσεις εστίασης και επισιτισμού της Κρήτης
Δυσβάσταχτο παραμένει το λειτουργικό κόστος για τις επιχειρήσεις εστίασης και επισιτισμού της Κρήτης. Ο διπλασιασμός της τιμής ηλεκτρικού ρεύματος, ο αυξημένος ΦΠΑ, η αύξηση της μισθοδοσίας του προσωπικού τόσο από νόμους που επέβαλε η ελληνική Πολιτεία όσο και ως μια μορφή κινήτρου να παραμείνει το εργασιακό προσωπικό στον τόπο εργασίας του είναι μόνιμα προβλήματα τα οποία δεν έχουν απαντηθεί. Αυτό υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι του επισιτισμού και της εστίασης στην Κρήτη, οι οποίοι συναινούν στην ανάγκη από την πλευρά της Πολιτείας να στηρίξει τους καταστηματάρχες.
Ειδικότερα, η εστίαση και ο επισιτισμός “λαβώθηκαν” την περίοδο της υγειονομικής κρίσης. Ενώ η χώρα “έφευγε” από τον κίνδυνο της υγειονομικής κρίσης, η ενεργειακή κρίση έκανε την εμφάνισή της… Το αποτέλεσμα είναι το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων να έχει αυξηθεί σημαντικά. Τι εννοούμε, όμως, λέγοντας λειτουργικό κόστος;
Λειτουργικό κόστος είναι το κόστος που πρέπει να δώσει ο επιχειρηματίας ή ο ιδιοκτήτης προκειμένου να παράγει το προϊόν το οποίο θα αγοράσει ο κάτοικος της περιοχής… Και όταν μιλάμε για την εστίαση, τότε αναφερόμαστε στον πελάτη. Το συνολικό κόστος παραγωγής απαρτίζεται από το κόστος: των πρώτων υλών, της ηλεκτρικής ενέργειας και της μισθοδοσίας.
Στο πλαίσιο αυτό, το neakriti.gr πραγματοποίησε μια μικρή μορφή έρευνας για να αποτυπώσει το πρόβλημα…
Ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Εστίασης και Επισιτισμού του νομού Ηρακλείου, Γιώργος Μαργαριτάκης, μίλησε στο neakriti.gr, όπου υποστήριξε πως «το μεγάλο πρόβλημα είναι το εργασιακό. Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τα μαγαζιά. Τα μεροκάματα έχουν αυξηθεί. Όλα έχουν ακριβύνει και θεωρώ πως μέχρι του χρόνου θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης, ειδικά στα ψητοπωλεία. Πάρα πολλοί εργαζόμενοι φεύγουν για τα ξενοδοχεία, γιατί ενδεχομένως υπάρχει δέλεαρ με καλύτερους μισθούς».
Ο κ. Μαργαριτάκης διαθέτει ψητοπωλείο. Ο ίδιος μίλησε για την ακρίβεια των πρώτων υλών. Αγαθά που έχουν μικρή αξία στο… μάτι, όπως το κρεμμύδι, έχουν ακριβύνει πολύ, με την τιμή τους να είναι τριπλάσια. Όπως είπε, «τα κρέατα, τα αβγά και τα κηπευτικά συνεχίζουν την άνοδό τους. Η τιμή των αβγών έχει διπλασιαστεί. Ομαλοποιήθηκε η τιμή του ηλιέλαιου, αλλά όπως μας λένε θα υπάρξει εκ νέου αύξηση. Θα υπάρξουν και άλλες αυξήσεις στις πρώτες ύλες. Το 1 κιλό τα κρεμμύδια έκανε πέρυσι 0,40 ευρώ και τώρα έχει φτάσει στο 1,40/1,50 ευρώ. Το πρόβλημα είναι ευρύτερο. Στα σούπερ-μάρκετ ο κόσμος πάει να αγοράσει προϊόντα που βρίσκονται σε προσφορά. Τα πράγματα είναι δύσκολα. Υποφέρουν οι επιχειρήσεις».
Ο κ. Μαργαριτάκης υποστήριξε πως υπάρχει ένα μεγάλο ζήτημα όσον αφορά το νόμο που ψηφίστηκε και έχει να κάνει με το προσωπικό της εστίασης. Σύμφωνα με την κλαδική σύμβαση, οι εργαζόμενοι στην εστίαση και στον επισιτισμό εργάζονται πλέον μόνο 5 ημέρες. Αλλά τα μαγαζιά δουλεύουν 6 ημέρες, με άμεση συνέπεια πολλές φορές να είναι δύσκολο να βρεθεί το άτομο που θα κάνει το ρεπό του εργαζόμενου.
“Αγκάθι” το πενθήμερο
«Δυσκολεύονται οι επιχειρήσεις με τον νόμο που έχει περάσει η ελληνική Πολιτεία η οποία ορίζει πως πρέπει ο εργαζόμενος να δουλεύει 5 ημέρες. Δεν υπάρχει το άτομο εκείνο που θα κάνει το έξτρα ρεπό. Τα περισσότερα μαγαζιά έχουν πρόβλημα. Ο νόμος λέει πέντε ημέρες. Τα μαγαζιά δουλεύουν 6 ημέρες. Πού θα βρεθεί το άτομο να κάνει το ρεπό; Μέχρι του χρόνου, τα πράγματα θα έχουν δυσκολέψει αρκετά. Πολλές επιχειρήσεις θα βάλουν “λουκέτο”», εξήγησε ο κ. Μαργαριτάκης.
Ο ιδιοκτήτης μαγαζιού εστίασης στην περιοχή της Αμμουδάρας κ. Κωνσταντίνος Σωπασής αναφέρθηκε στην έλλειψη προσωπικού. Όπως διασαφήνισε, το προσωπικό ζητάει περισσότερα χρήματα, καθώς γνωρίζει την ανάγκη που υπάρχει στην ευρύτερη αγορά.
«Η αλήθεια είναι πως η αγοραστική δυναμική έχει περιοριστεί σημαντικά. Οι τιμές αλλάζουν κάθε μέρα. Η τιμή της ενέργειας έχει αυξηθεί. Το προσωπικό, από την άλλη πλευρά, ζητάει μεροκάματα που μια μικρομεσαία επιχείρηση δεν μπορεί να δώσει. Χθες συζητούσα με μια κοπέλα που ζητούσε 70 ευρώ μεροκάματο με δώρα και ασφάλιση. Το συνολικό ποσό ήταν αρκετά υψηλό μαζί με διαμονή που επιθυμούσε. Με λίγα λόγια, υπάρχει σοβαρή έλλειψη προσωπικού. Υπάρχει εκμετάλλευση από την πλευρά του προσωπικού, καθώς ξέρουν ότι δεν υπάρχουν άτομα και ζητάνε παραπάνω χρήματα. Πελάτες δεν υπάρχουν, ενώ και οι εκλογές λειτούργησαν ανασταλτικά για την εστίαση», σημείωσε.
Ο ίδιος εξήγησε και την αντιφατική κατάσταση που επικρατεί στο Ηράκλειο σε επίπεδο εστίασης. Ο Έλληνας πελάτης έχει περιορίσει τη νυχτερινή έξοδό του, ενώ την ίδια στιγμή ο τουρίστας θα προτιμήσει να παραμείνει στο ξενοδοχειακό συγκρότημα που διαμένει.
«Το κόστος θα μεταφερθεί στον πελάτη. Οι τουρίστες, από την άλλη πλευρά, βλέπουν πως οι τιμές είναι παρόμοιες με τη χώρα τους οπότε κάθονται στα ξενοδοχεία και δε βγαίνουν έξω με σκοπό να κάνουν κατανάλωση», υπογράμμισε.
Ο κ. Σωπασής υποστήριξε πως πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα υπέρ της επιδότησης της εργασίας, πράγμα που σημαίνει πως ο εργαζόμενος πρέπει να επιδοτείται και όχι ο άνεργος.
Τέλος, ο κ. Σωπασής εξέφρασε την ανάγκη να στηριχτεί ο μικρομεσαίος επιχειρηματίας της εστίασης. «Η Πολιτεία πρέπει να στηρίξει την εστίαση και τον επισιτισμό. Αυτή τη στιγμή, στηρίζονται τα ξενοδοχεία μέσω των προγραμμάτων ΕΣΠΑ. Πρέπει επιτέλους και ο επιχειρηματίας να νιώσει λίγο άνεση. Η Πολιτεία πρέπει να μας στηρίξει», σημείωσε.
Στα ύψη οι πρώτες ύλες
Σημαντικά προβλήματα αντιμετωπίζει και η τοπική επιχειρηματικότητα της εστίασης και του επισιτισμού στην ανατολική Κρήτη. Θα μπορούσαμε σχηματικά να αναπαραστήσουμε την εστίαση στον νομό Λασιθίου διαχωρισμένη στα 4 αστικά κέντρα, που είναι: ο Άγιος Νικόλαος, η Ιεράπετρα, η Σητεία και η Νεάπολη. Το πρόβλημα είναι εμφανές στις πρώτες ύλες, αλλά και στην έλλειψη προσωπικού, που δεν είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα των μεγάλων κοινωνιών όπως είναι αυτό του Ηρακλείου.
Ειδικότερα, ο Κωνσταντίνος Ζωγραφίνης, πρώην πρόεδρος του Σωματείου Ιδιοκτητών Εστίασης και Επισιτισμού στη Σητεία και ιδιοκτήτης μαγαζιού εστίασης, υποστήριξε πως το λειτουργικό κόστος έχει αυξηθεί υπέρμετρα, ενώ οι πρώτες ύλες έχουν φτάσει στα ύψη.
«Έχει αυξηθεί υπέρμετρα το λειτουργικό κόστος τόσο μετά την πανδημία όσο και μετά τον πόλεμο της Ρωσίας με την Ουκρανία. Όλες οι επιχειρήσεις περνάμε μια απίστευτη κρίση. Απορώ πραγματικά πώς επιβιώνουμε και κρατάμε ανοικτές τις επιχειρήσεις μας. Έχει αυξηθεί σημαντικά το εταιρικό κόστος. Οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού ρεύματος είναι διπλάσιοι σε σχέση με πριν. Οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλουμε είναι διπλάσιες πλέον, όπως επίσης είναι και ένα σημαντικό δεδομένο οι μισθολογικές αυξήσεις που βάλαμε στο εργασιακό προσωπικό που αμειβόταν με τον χαμηλότερο μισθό», είπε, ενώ συνέχισε: «Είναι δράμα επίσης οι πρώτες ύλες. Αγοράζαμε το δεκάλιτρο ηλιέλαιο στα 10 ευρώ και υπήρξε ένα χρονικό διάστημα που το αγοράζαμε με 40 και 45 ευρώ. Τώρα το αγοράζουμε 20-25 ευρώ. Έχει σχετικά ομαλοποιηθεί η τιμή του. Στα καταστήματα μαζικής εστίασης, υπάρχει τετραπλασιασμός του κόστους των πρώτων υλών».
Φοβούνται μην τους φύγουν…
Ο κ. Ζωγραφίνης, μεταξύ άλλων, περιέγραψε ένα νέο εργασιακό και μισθολογικό φαινόμενο που κυριαρχεί στην τοπική επιχειρηματικότητα της Σητείας, καθώς πολλές επιχειρήσεις πληρώνουν το εργασιακό προσωπικό πολύ παραπάνω με σκοπό να μείνουν και να μη φύγουν στο εξωτερικό οι εργαζόμενοι.
«Καμία επιχείρηση δε δίνει τα νόμιμα. Όλες οι επιχειρήσεις, με σκοπό να προσελκύσουν κόσμο για να εργαστεί, δίνουν περισσότερα χρήματα. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν υπάρχει προσωπικό και φοβόμαστε μήπως το υπάρχον εργασιακό προσωπικό φύγει για το εξωτερικό. Υπάρχει έλλειψη εργασιακού προσωπικού και δίνουμε περισσότερα χρήματα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το κόστος λειτουργίας μιας επιχείρησης», είπε, ενώ αναφερόμενος στον δύσκολο χειμώνα για την επιχειρηματικότητα της Σητείας ο κ. Ζωγραφίνης σημείωσε: «Τον χειμώνα η Σητεία υπολειτουργεί. Το Τμήμα Διατροφολογίας έχει κάποιο κόσμο, αλλά πάντα η Σητεία δεν έχει αρκετό κόσμο που να ξοδεύει τον χειμώνα. Η Σητεία δεν έχει κατοίκους με αστικό χαρακτήρα, δηλαδή δεν είναι άνθρωποι που γενικότερα θα βγουν έξω με σκοπό να σκορπίσουν χρήμα. Τα μαγαζιά της Σητείας πάντα περνούν δύσκολα τον χειμώνα. Μετά τον κορωνοϊό, άλλαξε η νοοτροπία. Υπάρχει οικονομική δυσχέρεια στη Σητεία και γενικότερα θα προτιμήσει ένας κάτοικος να κάτσει σπίτι και να φάει μια πίτσα και ένα σουβλάκι, παρά να βγει έξω».
Είναι άξιο αναφοράς πως, παρά το γεγονός πως οι προβλέψεις για τον τουρισμό φέτος είναι άκρως αισιόδοξες, η πτώση στην επιχειρηματικότητας της Σητείας είναι εμφανέστατη.
«Ο φετινός Μάιος είναι 30% κάτω σε σχέση με τον περυσινό Μάιο. Όσον αφορά τον Απρίλιο, δεν είμαστε τόσο κάτω. Σίγουρα οι καιρικές συνθήκες έπαιξαν ένα σημαντικό ρόλο που δεν ήταν τόσο καλές, όσο και οι επισκέπτες που ήταν λιγότεροι τον Μάιο σε σχέση με πέρυσι. Το μόνο θετικό ήταν πως ξεκινούσαν τα τσάρτερ φέτος σταδιακά», εξήγησε ο κ. Ζωγραφίνης.
Τέλος, ο κ. Ζωγραφίνης δήλωσε πως οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος είναι διπλάσιοι. «Το ηλεκτρικό ρεύμα είχε εκτοξευτεί στα ύψη. Εάν δε δινόταν η επιδότηση από το κράτος, δε θα υπήρχε καμία επιχείρηση, όλες θα είχαν κλείσει. Έχει διπλασιαστεί η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Εγώ πριν δύο χρόνια πλήρωνα 1.500 ευρώ και φέτος πληρώνω 3.000 ευρώ. Είναι ακριβώς η διπλάσια τιμή», είπε.
Κραυγή απόγνωσης και από την Ιεράπετρα
Σε ποσοστό 30% πάνω είναι το λειτουργικό κόστος μιας επιχείρησης στην Ιεράπετρα, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συλλόγου Καφέ-Εστίασης στην περιοχή, Μάνο Μιχελαράκη. Παράλληλα, ο κ. Μιχελαράκης έκανε σαφές πως το πρόβλημα που αφορά την έλλειψη εργασιακού προσωπικού είναι ορατό και στην τοπική κοινωνία της Ιεράπετρας.
«Είναι γύρω στο 30% ανεβασμένο το συνολικό κόστος μιας επιχείρησης. Το μεγάλο πρόβλημα είναι η έλλειψη προσωπικού. Έχουμε τονίσει πως είναι μείζον πρόβλημα. Από το 2019 μέχρι και σήμερα οι αυξήσεις του κατώτατου μισθού έχουν ανεβάσει τις δαπάνες του μισθολογικού κόστους 19%. Παρά τη μείωση που υποστήριξε η κυβέρνηση σε ασφαλιστικές εισφορές, το κόστος έχει ανέβει 19% λόγω αύξησης του κατώτατου μισθού», σημείωσε.
Ο κ. Μιχελαράκης έκανε επίσης σαφές πως το πρόβλημα εύρεσης προσωπικού στην Ιεράπετρα είναι έντονο, το οποίο ωστόσο ακολουθεί το παγκόσμιο φαινόμενο της «Μεγάλης Φυγής» όπως έχει οριστεί από δημοσιογράφους, αρθρογράφους και ακαδημαϊκούς στον ευρωπαϊκό χώρο.
«Είναι μεγάλο πρόβλημα η έλλειψη εργασιακού προσωπικού. Είναι ένα φαινόμενο παγκόσμιο και υπάρχει έλλειψη παντού. Μετά τον κορωνοϊό, πάρα πολλοί εργαζόμενοι αποφάσισαν να μην εργαστούν. Υπάρχουν έρευνες που πιστοποιούν την ανάγκη εργοδοτών να βρουν προσωπικό και ας είναι μεγάλης ηλικίας. Δεν είναι τοπικό πρόβλημα. Λόγω των επιδομάτων που δίνει η κυβέρνηση, δεν υπάρχει προσωπικό. Το ταμείο ανεργίας είναι 500 ευρώ και ο κάτοικος θα πάει δύο ημέρες μεροκάματο στις ελιές και θα βγει ο μισθός», σημείωσε.
Επίσης, αναφερόμενος στις πρώτες ύλες είπε πως η τιμή της ζάχαρης έχει υπερδιπλασιαστεί.
«Έχουν ανέβει οι πρώτες ύλες. Το κιλό τη ζάχαρη το παίρναμε 0,65-0,72 ευρώ και πλέον η έχει πάει στο 1,25. Η τιμή της ζάχαρης έχει υπερδιπλασιαστεί. Όπως πάει η οικονομία, εάν δεν υποκρύψεις εισοδήματα, δεν είσαι βιώσιμος», είπε.
«Μειώστε τον ΦΠΑ» – «Δύσκολη η επιβίωση παρά τις όποιες εξαγγελίες»
Σταθερό φορολογικό σύστημα της Πολιτείας είναι ένα επιτακτικό αίτημα που ζητάει ο Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Καταστημάτων Εστίασης και Επισιτισμού στο Ρέθυμνο, σύμφωνα με τον πρόεδρο κ. Ανδρέα Κλαψινό. Όπως διεμήνυσε ο ίδιος, η φετινή χρονιά ήταν διορθωτική ύστερα από δύο δύσκολες χρονιές που στιγματίστηκαν από την υγειονομική κρίση, ενώ υπάρχουν υψηλές προσδοκίες για την τουριστική χρονιά φέτος.
«Τα πολλά και μεγάλα προβλήματα είναι τρία. Το μεγάλο πρόβλημα είναι η ενέργεια που φαίνεται πως δε θα πέσει. Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα είναι η αύξηση της πρώτης ύλης, ειδικά του πρωτογενούς τομέα, όπως είναι η φέτα. Και το τρίτο μεγάλο πρόβλημα, το οποίο ζητάμε εδώ και χρόνια, είναι ο ΦΠΑ, δηλαδή η μείωσή του. Δεν επιβιώνει κανένας παρά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης. Εάν υπήρχε ένα σταθερό ΦΠΑ 9-10%, τα πράγματα θα ήταν καλύτερα και θα μπορούσαμε να συγκρατήσουμε τις τιμές στους καταλόγους μας. Ανεβάζουμε τις τιμές με σκοπό να ανταποκριθούμε στα λειτουργικά έξοδα που είναι τεράστια. Είμαστε αναγκασμένοι να αυξήσουμε και τους μισθούς του προσωπικού για να παραμείνει. Δεν υπάρχει προσωπικό. Ενισχύουμε τον μισθό τους με αποτέλεσμα να υπάρχει ζήτημα στο συνολικό κόστος», είπε ο κ. Κλαψινός, ενώ συνέχισε: «Περάσαμε έναν δύσκολο χειμώνα και περιμένουμε να υπάρξει μια καλή τουριστική χρονιά για να ισοσταθμίσουμε τον χειμώνα. Ο Μάιος δεν ήταν καλός. Τα μηνύματα είναι ενθαρρυντικά μέχρι τέλη του Οκτωβρίου και περιμένουμε να δούμε τι ταμείο θα κάνουμε στο τέλος της τουριστικής χρονιάς. Σαν μάννα εξ ουρανού περιμένουμε τον θετικό απολογισμό της τουριστικής χρονιάς».https://www.neakriti.gr/
