Για τους επιχειρηματίες του τουρισμού, η πλέον κρίσιμη και ίσως η πιο δύσκολη εξίσωση είναι η ανάκαμψη των κρατήσεων το 2021 -ώστε να αντισταθμιστούν όσο αυτό είναι εφικτό οι τεράστιες απώλειες που έφερε η φετινή χαμένη τουριστική σεζόν-, σε ένα περιβάλλον άγνωστο προς το παρόν όσον αφορά τις εξελίξεις αναφορικά με την πανδημία, αλλά που σίγουρα θα περιλαμβάνει αυστηρά υγειονομικά κριτήρια και το πιθανότερο μια νέα ταξιδιωτική κουλτούρα.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Προσφορές και πτώση τιμών στα πακέτα των tour operators για να τονωθεί η ζήτηση, η ασφάλεια γίνεται το νέο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του προορισμού, ενώ ο ανταγωνισμός για την απόκτηση μεριδίων από ισχυρές τουριστικές αγορές που δέχτηκαν σαρωτικό πλήγμα από την εξάπλωση του SARS-CoV-2 είναι πιο έντονος από ποτέ. Ξεπερνώντας το “μούδιασμα” της σεζόν που έκλεισε, Ισπανία, Ιταλία, Τουρκία, Αίγυπτος, οι πιο μεγάλοι ανταγωνιστές δηλαδή της Ελλάδας, προετοιμάζουν δυνατό comeback.
Παράμετροι και στόχοι
Φορείς του τουριστικού χώρου σημειώνουν πως η έναρξη των εμβολιασμών και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη αποτελεί το πρώτο θετικό βήμα για την επανεκκίνηση του τουρισμού. Παράλληλα, η διενέργεια rapid tests, άσχετα από το αν θα απαιτείται υγειονομικό διαβατήριο ή όχι, μπορεί να δώσει ένα πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς τον επόμενο χρόνο, αλλά και να συμβάλει στον έλεγχο της διασποράς, σε περίπτωση που υπάρξουν επόμενα κύματα του ιού.
Για τον ελληνικό τουρισμό, ο πρώτος στόχος είναι η ανάκτηση τουλάχιστον του 50% της περσινής τουριστικής κίνησης. Σε επίπεδο εσόδων, ο πήχης μπαίνει περίπου στα δέκα δισεκατομμύρια ευρώ, υπό την προϋπόθεση εντούτοις πως δεν υπάρξει ανατροπή όσον αφορά την πανδημία ή από κάποιον άλλο εξωγενή παράγοντα.
Ο δρόμος που πρέπει να διανυθεί μέχρι αυτό το στόχο είναι μακρύς. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στο εννεάμηνο οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν μείωση κατά 78% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 και διαμορφώθηκαν στα 3,5 δισ. ευρώ μόλις. Ειδικότερα, οι εισπράξεις από τη Γερμανία και από τη Γαλλία μειώθηκαν κατά 69%, 74% από το Ηνωμένο Βασίλειο, από τις ΗΠΑ τα έσοδα ήταν ανύπαρκτα (πτώση 93% σε σχέση με πέρσι), όπως και από τη Ρωσία (96,9%).
Παράλληλα, από τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, από την αρχή του έτους μέχρι και τον Οκτώβριο, καταγράφηκαν μόνο 5,7 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις έναντι 21,5 εκατ. την ίδια περίοδο το 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά 72%/-14,8 εκατ. αφίξεις. Πέντε αεροδρόμια κατέγραψαν μείωση μεγαλύτερη από 1 εκατομμύριο διεθνείς αεροπορικές αφίξεις.
Συγκεκριμένα στο Διεθνές Αεροδρόμιων Αθηνών καταγράφηκαν 1,9 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -3,8 εκατ./ -67,0%. Ακολούθησε το αεροδρόμιο του Ηρακλείου όπου καταγράφηκαν 898 χιλ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -2,4 εκατ./-72,6%. Στο αεροδρόμιο της Ρόδου καταγράφηκαν 584 χιλ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -1,8 εκατ./-75,1% ενώ στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης καταγράφηκαν 689 χιλ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -1,4 εκατ./-66,8%. Στο αεροδρόμιο της Κέρκυρας σημειώθηκε μείωση κατά -1,1 εκατ./-72,3% ενώ οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις ανήλθαν σε 404 χιλ.
Πώς κινήθηκαν οι ανταγωνιστές
Οι απώλειες για όλες τις τουριστικές χώρες της Μεσογείου ήταν ανυπολόγιστες. Το μεγαλύτερο αριθμό τουριστών υποδέχτηκε, μεταξύ των επιλεγμένων χωρών, η Ισπανία (15,7 εκατ. ταξιδιώτες), ο οποίος, ωστόσο, ήταν μειωμένος σε σύγκριση με το πρώτο οκτάμηνο του 2019 κατά 73%. Ανάλογη, ετήσια μείωση κατέγραψαν οι διεθνείς τουριστικές αφίξεις στην Τουρκία την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου (-74%) και στη Μάλτα (-71%), ενώ στην Κροατία ήταν ελαφρώς ηπιότερη (59%). Ομοίως, 59%, σε ετήσια βάση, ήταν οι απώλειες σε ταξιδιωτικές αφίξεις που σημειώθηκαν στην Ιταλία, κατά το πρώτο επτάμηνο του 2020. Στη χώρα μας αλλά και στην Κύπρο, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση, το πρώτο οκτάμηνο του έτους, σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2019, συρρικνώθηκε περισσότερο από τις παραπάνω χώρες, κατά 78% και 84,5%, αντίστοιχα.
Η ήπια άνοδος της τουριστικής κίνησης, κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου του 2020, αποτυπώθηκε και στα στοιχεία της πληρότητας των καταλυμάτων, η οποία, όπως αναφερόταν σε εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων της Alpha bank, παρέμεινε σε υποτονικά επίπεδα. Συγκεκριμένα, τα ποσοστά πληρότητας των καταλυμάτων δεν υπερέβησαν το 33%, τον Αύγουστο, έναντι 76%, τον αντίστοιχο μήνα του 2019.
Οι κινήσεις των t.o.
Όπως σημειώνουν επιχειρηματίες της τουριστικής αγοράς, θα χρειαστούν τουλάχιστον δύο με τρία χρόνια προκειμένου ο τουρισμός να ανακάμψει και να επανακτήσει τη δυναμική που είχε στα τέλη του 2019, όταν και έκλεισε με νέο διπλό ρεκόρ τόσο στα έσοδα (18,2 δισ. ταξιδιωτικές εισπράξεις), όσο και στις αφίξεις. Ο σχεδιασμός των tour operators και τα μηνύματα που στέλνουν για τις κρατήσεις της επόμενης χρονιάς αφήνουν ένα πρώτο θετικό αποτύπωμα.
