Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ παρέχεται μία φορά και αφορά οποιασδήποτε φύσεως περιουσία με δωρεοδόχους μόνο τα πρόσωπα της Α’ κατηγορίας
Tα «μυστικά», τα «κλειδιά» και τις παγίδες στο νέο καθεστώς για τις αφορολόγητες έως 800.000 ευρώ γονικές παροχές και δωρεές αποκαλύπτουν «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» με έναν χρηστικό οδηγό 15 ερωτήσεων – απαντήσεων που θα πρέπει να γνωρίζουν όλοι οι φορολογούμενοι για να μη βρεθούν αντιμέτωποι εκ των υστέρων με την επιβολή πρόσθετων φόρων.
1 Ποιοι δικαιούνται το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ;
Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ αφορά γονικές παροχές και δωρεές οποιασδήποτε φύσεως περιουσίας (κινητής, ακίνητης, απαίτησης) με δωρεοδόχους μόνο τα πρόσωπα της Α’ κατηγορίας (σύζυγο, μέρος συμφώνου συμβίωσης, τέκνα, εγγόνια και γονείς) και στις χρηματικές γονικές παροχές ή χρηματικές δωρεές προς τα ανωτέρω πρόσωπα, εφόσον αυτές αποδεικνύονται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
2 Το αφορολόγητο όριο εφαρμόζεται κάθε φορά που πραγματοποιείται μια γονική παροχή;
Οχι. Στις γονικές παροχές και δωρεές συνυπολογίζονται οι γονικές παροχές και δωρεές μεταξύ των ιδίων προσώπων που έχουν γίνει από την 1-10-2021 και ο φόρος υπολογίζεται μετά την αφαίρεση συνολικά (εφάπαξ) 800.000 ευρώ γι’ αυτές. Δηλαδή, το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ παρέχεται μία φορά, ανεξάρτητα αν αυτό συμπληρωθεί με μία ή περισσότερες γονικές παροχές ή δωρεές από 1-10-2021.
Παράδειγμα. Ο Α μεταβιβάζει με γονική παροχή στο τέκνο του Β το 2016 εταιρικά μερίδια μιας ΟΕ αξίας 50.000 ευρώ, την 30-8-2021 ένα ακίνητο αντικειμενικής αξίας 230.000 ευρώ και την 2-10-2021 μεταφέρει από ατομικό του λογαριασμό σε τραπεζικό λογαριασμό του τέκνου του χρηματικό ποσό ύψους 600.000 ευρώ. Για τη δωρεά του χρηματικού ποσού δεν θα επιβληθεί φόρος, αφού δεν συνυπολογίζονται οι γονικές παροχές και δωρεές του Α προς τον Β που έχουν γίνει πριν από την 1-10-2021. Αν στο ίδιο παράδειγμα ο Α μεταβιβάσει στον Β με δωρεά την 3-1-2022 και ένα οικόπεδο αξίας 250.000 ευρώ, τότε για τον υπολογισμό του φόρου δωρεάς θα συνυπολογιστεί μόνο η δωρεά του χρηματικού ποσού ύψους 600.000 ευρώ (250.000+600.000=850.000) και θα προκύψει φόρος επί του ποσού που υπερβαίνει το αφορολόγητο ποσό των 800.000 ευρώ (850.000- 800.000=50.000) ήτοι 50.000 x 10% = 5.000 ευρώ.
3 Το αφορολόγητο όριο ισχύει και για χρηματικές γονικές παροχές με μετρητά, από χρήματα που βγαίνουν από το στρώμα;
Οχι. Οι χρηματικές γονικές παροχές και οι χρηματικές δωρεές με δωρεοδόχους πρόσωπα της Α’ κατηγορίας διενεργούνται αποκλειστικά με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Χρηματικές γονικές παροχές με μετρητά, δηλαδή χρήματα από το στρώμα ή το σεντούκι κ.λπ., φορολογούνται με αυτοτελή συντελεστή 10%, χωρίς αφορολόγητο όριο.
4 Ισχύουν οι μειώσεις φόρου λόγω αναπηρίας;
Η μείωση του φόρου κατά ποσοστό 10% λόγω αναπηρίας εφαρμόζεται στις γονικές παροχές και δωρεές προς τα πρόσωπα της Α’ κατηγορίας. Αν στο ίδιο πρόσωπο συντρέχουν οι προϋποθέσεις μείωσης του φόρου λόγω αναπηρίας και απαλλαγής πρώτης κατοικίας, οφείλεται ο μικρότερος φόρος μεταξύ των δύο.
5 Τι ισχύει για χρηματικές γονικές παροχές και δωρεές που πραγματοποιήθηκαν με μεταφορά σε τραπεζικό λογαριασμό, αλλά δεν έχει συνυποβληθεί με τη δήλωση το αποδεικτικό της τράπεζας;
Για αρχικές δηλώσεις φόρου γονικής παροχής/δωρεάς που έχουν υποβληθεί μετά την 1η Οκτωβρίου 2021, για την απόδειξη της μεταφοράς του ποσού της χρηματικής γονικής παροχής/δωρεάς σε τραπεζικό λογαριασμό αναγράφονται στο σώμα της δήλωσης φόρου γονικής παροχής/δωρεάς οι αριθμοί IBAN των τραπεζικών λογαριασμών, μεταξύ των οποίων έγινε η μεταφορά των χρημάτων καθώς και το πιστωτικό ίδρυμα και επισυνάπτεται το αποδεικτικό μεταφοράς από το πιστωτικό ίδρυμα. Σε περίπτωση μη επισύναψης του ανωτέρω δικαιολογητικού (ακόμη και αν αναγράφονται τα στοιχεία των τραπεζικών λογαριασμών στο σώμα της δήλωσης) ο φορολογούμενος καλείται από το Τμήμα Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους φορολογουμένους για την υποβολή αυτού εντός 5 εργάσιμων ημερών. Μετά την παρέλευση της προθεσμίας αυτής, ο φόρος υπολογίζεται με αυτοτελή συντελεστή 10% (χωρίς το αφορολόγητο ποσό των 800.000 ευρώ).
6 Εάν το δικαιολογητικό από την τράπεζα προσκομισθεί μετά την υποβολή της δήλωσης;
Εφόσον το σχετικό δικαιολογητικό προσκομισθεί μεταγενέστερα και διαπιστωθεί ότι το δικαιολογητικό με το οποίο αποδεικνύεται η μεταφορά του χρηματικού ποσού πράγματι έχει ημερομηνία προγενέστερη της ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης, ακυρώνεται ή τροποποιείται η πράξη προσδιορισμού φόρου και ο φόρος υπολογίζεται με βάση το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ. Εφόσον το δικαιολογητικό έχει ημερομηνία μεταγενέστερη της ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης, θεωρείται νέα γονική παροχή/δωρεά. Υπενθυμίζεται ότι, όταν για τη γονική παροχή/δωρεά δεν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο, η προθεσμία υποβολής της δήλωσης είναι εξάμηνη και αρχίζει από τη σύσταση της γονικής παροχής/δωρεάς (παράδοση των χρημάτων), δηλαδή από τη μεταφορά των χρηματικών ποσών μέσω των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
7 Μπορώ να μεταφέρω χρήματα από το δικό μου τραπεζικό λογαριασμό σε κοινό λογαριασμό στον οποίο δικαιούχοι είμαστε εγώ και το παιδί μου;
Ναι. Ως μεταφορά μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων λογίζεται και η μεταφορά χρηματικού ποσού από ατομικό λογαριασμό του γονέα/δωρητή ή κοινό λογαριασμό αυτού με το τέκνο/δωρεοδόχο ή τρίτο πρόσωπο σε ατομικό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου ή σε άλλο κοινό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου με τον ίδιο τον παρέχοντα/δωρητή ή τρίτο πρόσωπο. Το ίδιο ισχύει και για την έκδοση επιταγής. Ως ημερομηνία γονικής παροχής/δωρεάς θεωρείται η ημερομηνία κατάθεσης της επιταγής στον τραπεζικό αυτό λογαριασμό.
8 Τον Ιούλιο του 2022 δώρισα χρήματα στον πατέρα μου με ανάληψη του χρηματικού ποσού από τον δικό μου λογαριασμό και κατάθεση στη συνέχεια του ίδιου ποσού στον λογαριασμό του πατέρα μου. Χάνω το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ;
Οχι. Μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων συνιστά και η ανάληψη χρηματικού ποσού από ατομικό ή κοινό τραπεζικό λογαριασμό του γονέα/δωρητή και η κατάθεση του ίδιου ποσού εντός 3 εργάσιμων ημερών σε λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου ή σε κοινό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου με τον ίδιο τον γονέα/δωρητή ή τρίτο πρόσωπο, εφόσον η γονική παροχή ή δωρεά του χρηματικού ποσού (δηλαδή η ανάληψη και η κατάθεση του ίδιου χρηματικού ποσού) πραγματοποιήθηκε από την 1-10-2021 μέχρι και την 9-9-2022. Η προθεσμία των 3 εργάσιμων ημερών αρχίζει από την επόμενη εργάσιμη ημέρα από την ημέρα κατά την οποία πραγματοποιήθηκε η ανάληψη του χρηματικού ποσού από ατομικό ή κοινό τραπεζικό λογαριασμό του γονέα/δωρητή. Στις περιπτώσεις γονικών παροχών/δωρεών, για τις οποίες υπολογίστηκε ο φόρος αυτοτελώς με συντελεστή 10% (χωρίς αφορολόγητο ποσό), πραγματοποιείται νέα εκκαθάριση του φόρου μετά από αίτηση του φορολογουμένου με τη συνυποβολή των απαιτούμενων δικαιολογητικών που αποδεικνύουν τη συνδρομή των ανωτέρω προϋποθέσεων.)
9 Η μεταφορά χρηματικού ποσού μέσω τραπεζών αφορά και λογαριασμούς σε τράπεζες στο εξωτερικό;
Ναι. Στην περίπτωση που προσκομίζεται δικαιολογητικό από πιστωτικό ίδρυμα αλλοδαπής δεν απαιτείται επίσημη μετάφρασή του στην ελληνική γλώσσα, εκτός κι αν δεν προκύπτει σαφώς από το περιεχόμενό του η ταυτότητα των συναλλασσομένων προσώπων και η μεταφορά του χρηματικού ποσού.
10 Τον Φεβρουάριο του 2022 δώρισα 15.000 ευρώ στη μητέρα μου με μεταφορά του ποσού στον λογαριασμό της. Η μητέρα μου με γονική παροχή μετέφερε τα χρήματα στον λογαριασμό του αδελφού μου. Στην περίπτωση αυτή ισχύει το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ;
Στις περιπτώσεις διαδοχικών δωρεών μεταξύ προσώπων της Α’ κατηγορίας, με συνέπεια εν τέλει να λαμβάνει χώρα δωρεά μεταξύ προσώπων που δεν ανήκουν στην κατηγορία αυτή (π.χ. δωρεά από τέκνο σε γονέα και εν συνεχεία δωρεά από αυτόν τον γονέα σε άλλο τέκνο), η Εφορία διερευνά τις πραγματικές συνθήκες και τη σκοπιμότητα των δωρεών αυτών, καθώς και το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ αυτών, για να διαπιστωθεί αν τίθεται θέμα καταστρατήγησης των ευνοϊκών διατάξεων. Στις περιπτώσεις που αποδεικνύεται ότι ο τελικά ωφελούμενος από τις διαδοχικές δωρεές είναι πρόσωπο που δεν ανήκει στην Α’ κατηγορία δικαιούχων και ότι οι διαδοχικές δωρεές έχουν γίνει προς τον σκοπό αυτό, τότε επιβάλλεται φόρος 20% χωρίς αφορολόγητο όριο. Κρίσιμο είναι το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει μεταξύ των διαδοχικών δωρεών. Εάν αυτό είναι σύντομο, ενδεικτικά όχι μεγαλύτερο των έξι μηνών, προκύπτει ισχυρή ένδειξη ότι, καταρχήν, οι διαδοχικές δωρεές έχουν γίνει προς τον σκοπό αυτό και, εφόσον ο σκοπός καταστρατήγησης τεκμηριώνεται και από τα υπόλοιπα στοιχεία και πραγματικά περιστατικά, επιβάλλεται εις βάρος του τελευταίου (πραγματικού) δωρεοδόχου φόρος δωρεών, ως η δωρεά να είχε πραγματοποιηθεί απευθείας από τον πραγματικό δωρητή προς τον τελικό δικαιούχο αυτής.
11 Η κόρη μου πρόκειται να αγοράσει μια κατοικία και θέλω να τη βοηθήσω με χρηματική γονική παροχή. Μπορώ να μεταφέρω τα χρήματα από τον δικό μου λογαριασμό κατευθείαν στον λογαριασμό του κατασκευαστή;
Ναι. Σε περίπτωση μεταφοράς χρηματικού ποσού από λογαριασμό του γονέα/δωρητή σε λογαριασμό του εργολάβου/κατασκευαστή/πωλητή, η οποία δύναται να γίνει και με έκδοση τραπεζικής επιταγής, για την καταβολή του τιμήματος αγοράς ακινήτου από το τέκνο/δωρεοδόχο, πρόκειται για γονική παροχή/δωρεά μεταξύ προσώπων της Α’ κατηγορίας και ο υπολογισμός του φόρου γίνεται με την ευνοϊκή ρύθμιση (αφορολόγητο ποσό 800.000 ευρώ και 10% για το υπερβάλλον), καθώς, αν και η μεταφορά γίνεται μεταξύ τρίτων προσώπων, μεσολαβεί η γονική παροχή/δωρεά προς το τέκνο/δωρεοδόχο, ο οποίος είναι και ο αγοραστής/υπόχρεος για την καταβολή του τιμήματος. Στην περίπτωση αυτή, εφόσον η καταβολή του τιμήματος αγοράς ακινήτου από το τέκνο/δωρεοδόχο με τον τρόπο αυτόν προκύπτει από το συμβολαιογραφικό έγγραφο ή από άλλη συμφωνία των μερών, προσκομίζεται και το σχετικό έγγραφο με την υποβολή της δήλωσης γονικής παροχής/δωρεάς.
12 Ισχύει το ίδιο και για την αγορά αυτοκινήτου;
Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση μεταφοράς χρηματικού ποσού στον πωλητή για την αγορά οχήματος από το τέκνο/δωρεοδόχο, εφόσον προσκομίζεται η άδεια κυκλοφορίας στο όνομα του τελευταίου καθώς και στην περίπτωση μεταφοράς χρηματικού ποσού σε τραπεζικό λογαριασμό εταιρείας για την αύξηση κεφαλαίου αυτής, εφόσον προσκομίζονται στοιχεία ότι αυτή πραγματοποιήθηκε και ολόκληρο το μεταφερόμενο ποσό διατέθηκε για την προσαύξηση του ποσοστού συμμετοχής του τέκνου/δωρεοδόχου στην εταιρεία.
13 Η Εφορία θα με ελέγξει για την προέλευση των χρημάτων που δώρισα;
Η δυνατότητα του γονέα/δωρητή να πραγματοποιήσει χρηματική γονική παροχή/δωρεά προς το τέκνο/δωρεοδόχο δεν ελέγχεται κατά το στάδιο της υποβολής της δήλωσης. Δηλαδή δεν υπάρχει υποχρέωση συνυποβολής δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος παρελθόντων ετών κ.λπ.. Το πόθεν έσχες του δωρητή ερευνάται κατά τον έλεγχο της δήλωσης.
14 Η μητέρα μου μου έδωσε 30.000 ευρώ καταθέτοντας το ποσό της γονικής παροχής σε τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο δικαιούχοι είμαι εγώ και μια φίλη μου. Κινδυνεύω να πληρώσω φόρο;
Στην περίπτωση που πραγματοποιήθηκε μεταφορά χρηματικού ποσού προς κοινό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου με τρίτο πρόσωπο, η αποδεδειγμένη «χρήση» του χρηματικού ποσού της γονικής παροχής/δωρεάς από το τέκνο/δωρεοδόχο και όχι από το τρίτο πρόσωπο αποτελεί αντικείμενο ελέγχου. Στην περίπτωση που αποδεικνύεται η «χρήση» του χρηματικού ποσού από το τρίτο πρόσωπο, επιβάλλεται αναλόγως ο οικείος φόρος δωρεάς.
15 Τι ισχύει στις περιπτώσεις συμβολαίων γονικής παροχής/δωρεάς ακινήτων που συντάχθηκαν μετά την 1-10-2021, αλλά είχε υποβληθεί η δήλωση και είχε επιβληθεί φόρος πριν από την ημερομηνία αυτή;
Πραγματοποιείται νέα εκκαθάριση του φόρου μετά από αίτηση του φορολογουμένου με τη συνυποβολή του μεταβιβαστικού συμβολαίου.
Πηγή: Εντυπη έκδοση ΤΑ ΝΕΑ
