Οι γονείς έχουν μια αναμφισβήτητη επιρροή σε αυτό που γινόμαστε – είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι.
Πολλοί αστειευόμαστε την ιδέα ότι είναι γραφτό να γίνουμε σαν τους γονείς μας, αλλά υπάρχει κάποια αλήθεια πίσω από αυτό;
Παίρνουμε όντως τις συνήθειες, τις ιδιοτροπίες και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους ή είναι απλώς μια σύμπτωση όταν συνειδητοποιούμε ότι έχουμε αρχίσει να χρησιμοποιούμε τις ίδιες φράσεις με τη μαμά ή τον μπαμπά μας;
Η γενετική επιρροή: Είναι στο DNA;
Ας ξεκινήσουμε με ένα γεγονός: το 30-60% των χαρακτηριστικών της προσωπικότητάς μας μπορεί να κληρονομηθεί.
Σύμφωνα με την Kendra Cherry από το VeryWell Mind, υπάρχουν πέντε κύριες κατηγορίες προσωπικότητας που κληρονομούμε: η εξωστρέφεια, η ευσυνειδησία, η εξωστρέφεια, η ευχάριστη διάθεση και ο νευρωτισμός – συλλογικά γνωστές ως μοντέλο OCEAN.
Οπότε, ναι, αν πιάνεις τον εαυτό σου να αγχώνεται για μικροπράγματα ή να ασχολείται πολύ με την οργάνωση της βιβλιοθήκης σου, μάλλον φταίνε οι γονείς σου.
Ή πιθανώς ακόμα και οι παππούδες σου.
Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι κληρονομούμε και τα καλά στοιχεία, όπως το να είμαστε ανοιχτόμυαλοι ή υπερβολικά ευχάριστοι.
Αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να σας κάνουν εκείνο το άτομο που πάντα βοηθάει τους άλλους ή που είναι συμπονετικό και προσφέρει πάντα μία ζεστή αγκαλιά.
Μια μελέτη του 2018 που δημοσιεύθηκε στο Molecular Psychiatry διαπίστωσε ότι οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ περισσότερων από 700 γονιδίων έχουν μεγαλύτερη επιρροή στα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας από ό,τι οι πολιτιστικοί ή περιβαλλοντικοί παράγοντες.
Οπότε ναι, το όλο θέμα «Είσαι ακριβώς σαν τη μαμά σου» έχει σοβαρό βιολογικό βάρος.
Φύση φροντίδας: Η δύναμη της γονικής μέριμνας
Ωστόσο, η γενετική είναι μόνο ένα μέρος της εξίσωσης.
Το περιβάλλον και οι πολιτιστικοί παράγοντες παίζουν τεράστιο ρόλο στη διαμόρφωση αυτού που γινόμαστε.
Είναι σαν να ψήνεις ένα κέικ: τα γονίδιά σου παρέχουν τα συστατικά, αλλά ο τρόπος που το αναμειγνύεις και το ψήνεις εξαρτάται από την ανατροφή σου.
Εδώ είναι που ξεκινάει η πολυσυζητημένη διαμάχη «φύση εναντίον ανατροφής».
Ενώ τα γονίδιά σας μπορεί να σας έχουν παραδώσει ένα συγκεκριμένο σύνολο χαρακτηριστικών, ο τρόπος που μεγαλώνετε και ο δεσμός που μοιράζεστε με τους γονείς σας μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσονται αυτά τα χαρακτηριστικά.
Τα υιοθετημένα παιδιά, για παράδειγμα, συχνά αντικατοπτρίζουν τη συμπεριφορά των θετών γονέων τους – γεγονός που αποδεικνύει ότι δεν έχει να κάνει μόνο με το DNA, αλλά και με το να μαθαίνεις από τους ανθρώπους γύρω σου.
Έτσι, αν έχετε μετατραπεί ποτέ σε μια μίνι εκδοχή των γονιών σας, δεν είναι μόνο λόγω του γενετικού κώδικα- είναι επίσης επειδή μεγαλώσατε παρακολουθώντας τους.
Αυτός ο δεσμός, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια, είναι ζωτικής σημασίας.
Έρευνες από την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής δείχνουν ότι έως και το 41% των μητέρων και των βρεφών δεν δένουν σωστά στην αρχή, οδηγώντας σε θέματα όπως η επιλόχειος κατάθλιψη για τη μητέρα και το άγχος στο μωρό. Αυτό το πρώιμο στάδιο του δεσμού, όπως μέσω της επαφής δέρμα με δέρμα ή του θηλασμού, διαμορφώνει τη συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
Δεν είστε κολλημένοι με την προσωπικότητα των γονιών σας
Αλλά εδώ είναι τα καλά νέα: επειδή είστε γενετικά συνδεδεμένοι κάρι συγκεκριμένο τρόπο, δεν σημαίνει ότι έχετε κολλήσει σε αυτό.
Στην πραγματικότητα, η κωμικός Taylor Tomlinson το θέτει τέλεια στο κωμικό σόου του Netflix Look at You, λέγοντας ότι στα 20 σας, έχετε χρόνο να «ψαρέψετε» τα θέματά σας πριν «παγώσει η λίμνη σας» στα 30 σας.
Με άλλα λόγια, η αλλαγή είναι ευκολότερη όταν είσαι νεότερος, αλλά ποτέ δεν είναι αργά για να αρχίσεις να δουλεψεις στον εαυτό σου.
Η τελική λέξη: Εσείς επιλέγετε
Στο τέλος της ημέρας, η ιδέα του να «γίνεις σαν τους γονείς σου» δεν είναι μύθος, αλλά δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται.
Ενώ η γενετική και η ανατροφή θέτουν τις βάσεις για το ποιος είστε, έχετε τη δύναμη να αλλάξετε.
Έχετε ελεύθερη βούληση, εγκέφαλο και την ικανότητα να προσαρμόζεστε. Έτσι, αν έχετε κληρονομήσει τη γκρινιάρα συμπεριφορά του πατέρα σας ή την τάση της μητέρας σας να ανησυχεί, δεν χρειάζεται να ζείτε για πάντα με αυτό.
Μπορείτε να ξαναγράψετε το σενάριο. Και όταν το κάνεις, απλά να θυμάσαι: το θέμα δεν είναι να ξεφορτωθείς τα κακά πράγματα- το θέμα είναι να γίνεις η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου.
Γιατί, είτε σας αρέσει είτε όχι, οι γονείς σας μπορεί να είχαν κάποια σχέση με το ποιος είστε σήμερα – αλλά εσείς είστε αυτός που θα αποφασίσει ποιος θα είστε αύριο.
