του Μιχάλη Μπεκίρη*
Πριν την έναρξη της νέας σεζόν της ‘βαριάς’ βιομηχανίας της Ελλάδας, που είναι ο τουριστικός τομέας, θα ήταν συνετό να αναφερθούν τα κύρια πλεονεκτήματα του και, βέβαια, δεν θα πρέπει να παραληφθούν τα μειονεκτήματα και οι προσκλήσεις του κλάδου.
Ο τουριστικός τομέας στην Ελλάδα προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα, μερικά από τα οποία είναι τα εξής:
- 1. Δημιουργία θέσεων απασχόλησης: Ο τουριστικός τομέας είναι ένας από τους μεγαλύτερους εργοδότες στην Ελλάδα. Η ανάπτυξη του τουρισμού δημιουργεί θέσεις απασχόλησης σε πολλούς τομείς, όπως ξενοδοχεία, εστιατόρια, μεταφορές, τουριστικά γραφεία και άλλους.
- 2. Αύξηση των εσόδων: Ο τουρισμός αποτελεί μια σημαντική πηγή εσόδων για τη χώρα. Η ανάπτυξη του τουριστικού τομέα βοηθά στην αύξηση των εσόδων από τους τουρίστες, τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό.
- 3. Προσέλκυση επενδύσεων: Η ανάπτυξη του τουριστικού τομέα προσελκύει επενδύσεις στην υποδομή της χώρας. Αυτό συμβάλλει στη βελτίωση των υποδομών και των υπηρεσιών που προσφέρονται στους τουρίστες.
- 4. Προώθηση της κουλτούρας και της ιστορίας της Ελλάδας: Η προώθηση της ελληνικής κουλτούρας και ιστορίας μέσω του τουρισμού έχει οικονομικά οφέλη. Η παρουσίαση των μνημείων και των μουσείων στους τουρίστες δημιουργεί μια νέα πηγή εσόδων για τη χώρα. Επιπλέον, η προβολή της ελληνικής κουλτούρας μέσω του τουρισμού βοηθά στη διατήρηση και στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Παρά τα πλεονεκτήματα που προσφέρει ο τουριστικός τομέας στην Ελλάδα, υπάρχουν και ορισμένα μειονεκτήματα. Κάποια από αυτά είναι τα εξής:
- 1. Εποχικότητα: Ο τουριστικός τομέας στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά εποχικός, καθώς η πλειονότητα των τουριστών επισκέπτεται τη χώρα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα είναι εξαιρετικά εξαρτημένες από την καλοκαιρινή σεζόν και αντιμετωπίζουν προβλήματα όταν η ζήτηση μειώνεται κατά τους υπόλοιπους μήνες του έτους.
- 2. Υπερπληθωρισμός: Σε ορισμένες περιοχές της χώρας, όπως οι παραλίες και οι τουριστικοί προορισμοί, ο τουρισμός έχει οδηγήσει σε υπερπληθωρισμό και στην υπερβολική αύξηση των τιμών, κάτι που μπορεί να αποθαρρύνει τους τουρίστες από το να επισκεφτούν αυτές τις περιοχές.
- 3. Υπερβολική εκμετάλλευση των πόρων: Η αυξανόμενη ζήτηση για τουριστικές υπηρεσίες συχνά οδηγεί σε υπερβολική υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων, όπως το νερό, η ενέργεια και οι αγροτικές καλλιέργειες. Αυτές οι ενέργειες μπορεί να έχουν πολύ μεγάλη επίπτωση στις τοπικές κοινωνίες.
- 4. Ανθρωπογενείς παρενέργειες: Η αύξηση της τουριστικής δραστηριότητας μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, όπως η εκτροπή υγρών αποβλήτων και η ρύπανση του αέρα. Επιπλέον, η ανθρώπινη δραστηριότητα μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όπως η εκτροπή των ειδών και αλλαγή των τοπίων από την μαζική κατασκευή καταλυμάτων.
Από την άλλη, ο τουριστικός τομέας στην Ελλάδα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις, μερικές από τις οποίες περιλαμβάνουν:
- 1. Υψηλά κόστη: Οι υψηλές τιμές σε μερικές περιοχές της Ελλάδας μπορεί να αποθαρρύνουν τους επενδυτές, ντόπιους και μη, από το να επιλέξουν τη χώρα για τυχών νέες επενδύσεις.
- 2. Έλλειψη υποδομών: Η έλλειψη κατάλληλων υποδομών σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας μπορεί να αποθαρρύνει τους τουρίστες από το να επιλέξουν αυτές τις περιοχές για τις διακοπές τους.
- 3. Ανταγωνισμός από άλλες χώρες: Η Ελλάδα αντιμετωπίζει ανταγωνισμό από άλλες χώρες από την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, λόγο των ίδιων χαρακτηριστικών αυτών των χωρών σε σύγκριση με την Ελλάδα. Αυτό σε συνδυασμό με χαμηλότερες τιμές ή και καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών που προσφέρουν αποτελεί ευθεία απειλή του τουριστικού τομέα.
Ωστόσο, η πρόσληψη και η διατήρηση του κατάλληλου εργατικού δυναμικού είναι μία από τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τουριστικός τομέας στην Ελλάδα. Κάποιες από τις προκλήσεις που σχετίζονται με τους εργαζόμενους στον τομέα του τουρισμού στην Ελλάδα περιλαμβάνουν:
- 1. Εποχική εργασία: Η πλειονότητα των θέσεων εργασίας στον τουριστικό τομέα είναι εποχικές, με τους εργαζόμενους να αντιμετωπίζουν ανασφάλεια για την απασχόλησή τους και αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον τους.
- 2. Χαμηλές αμοιβές σε συνδυασμό με την εκμετάλλευση του προσωπικού: Η μεγάλη πλειονότητα των θέσεων εργασίας στον τουριστικό τομέα είναι χαμηλού μισθού, με πολλούς εργαζόμενους να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να καλύψουν τα βασικά τους έξοδα όλο το χρόνο. Επιπλέον, είναι σύνηθες το πρόβλημα των υπεροριών και των ημερών εργασίας που δεν αμείβονται. Αυτός ο συνδυασμός οδηγεί όλο και περισσότερους εργαζόμενους να μην επιλέξουν να εργαστούν στο τουριστικό κλάδο.
- 3. Έλλειψη κατάρτισης: Υπάρχει μεγάλη έλλειψη εκπαίδευσης και κατάρτισης των εργαζομένων στον τουριστικό τομέα, με αποτέλεσμα να μην είναι πάντοτε σε θέση να παρέχουν τις απαραίτητες υπηρεσίες που ο κλάδος απαιτεί.
Καταλήγοντας θα θα μπορούσε να ειπωθεί ότι ο τουριστικός τομέας στην Ελλάδα αποτελεί μία από τις σημαντικότερες οικονομικές δραστηριότητες στην Ελλάδα και αναμένεται να συνεχίσει να αναπτύσσεται στο μέλλον.
Η χώρα μας διαθέτει πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, ιδιαίτερα όμορφα τοπία, καθώς και πανέμορφες παραλίες, ενώ οι εξελίξεις στον τομέα του τουρισμού και οι νέες τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της ποιότητας και στην στην διαφοροποίηση των υπηρεσιών.
Παράλληλα, θα πρέπει να γίνουν αλλαγές στην μισθοδοσία, στις αμοιβές και τις εργασίες σχέσεις, ώστε οι νέοι να έχουν κίνητρο να εργαστούν σε αυτό κλάδο.
*Μιχάλης Μπεκίρης
Οικονομολόγος-Φοροτεχνικός
Msc Οργάνωση και Διοίκηση, Msc Χρηματοοικονομική Διοίκηση
