Συναυλία της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ με το έργο “Ελεύθεροι Πολιορκημένοι”

Μια σπουδαία συναυλία αφιερωμένη στον μεγάλο μας ποιητή Διονύσιο Σολωμό, αλλά και μια συναυλία απόδοσης τιμής στον μεγάλο Έλληνα συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο, στον απόηχο της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, διοργάνωσε το βράδυ της Τρίτης η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, στο μουσικό θέατρο «Ολύμπια», όπου παρουσιάστηκε το έργο «Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», σε ποίηση Διονυσίου Σολωμού και μουσική Γιάννη Μαρκόπουλου.

Συμμετείχε η Συμφωνική Ορχήστρα και η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων. Διηύθυνε ο Αναστάσιος Συμεωνίδης, ενώ στη διδασκαλία χορωδίας ήταν ο Σταύρος Μπερής. Ερμήνευσαν οι Γιάννης Χριστόπουλος, Τάσος Αποστόλου, Μανώλης Χατζημανώλης και η Έλενα Κελεσίδη. Αφηγήθηκε η ηθοποιός Αιμιλία Υψηλάντη.

Τη συναυλία τίμησε με την παρουσία του ο Γιάννης Μαρκόπουλος, συνθέτης του έργου, τον οποίο υποδέχτηκε και συνομίλησε μαζί του πριν την έναρξη ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας.

Προσκεκλημένη ήταν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, όπως και ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας, ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης και η Γιάννα Αγγελοπούλου, μέχρι πρότινος πρόεδρος της Επιτροπής «Ελλάδα 2021».

Πριν την έναρξη της συναυλίας σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε η Βαγγελιώ Πλατανιά, μέλος της ΚΕΟΕ του ΚΚΕ και του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ, σημειώνοντας τα εξής:
«Με ιδιαίτερη χαρά και στον απόηχο της συμπλήρωσης των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 παρουσιάζουμε σήμερα ένα από τα σημαντικότερα έργα της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας μας, το εμβληματικό έργο του Γιάννη Μαρκόπουλου “Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι”, βασισμένο στην ποίηση του Διονύσιου Σολωμού.

Η ποιητική σύνθεση “Ελεύθεροι Πολιορκημένοι”, εμπνευσμένη από την πολιορκία και την έξοδο του Μεσολογγίου το 1826 κατά τη διάρκεια της αστικής απελευθερωτικής Επανάστασης του 1821, είναι ένα από τα κορυφαία έργα του Διονύσιου Σολωμού (αλλά και της ελληνικής ποίησης), που τον απασχόλησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Ανήκει στην τρίτη περίοδο του ποιητή (1833 – 1857), την περίοδο που η ωριμότητά του έφτασε στο απόγειό της.

Έχοντας πλέον προσχωρήσει ολοκληρωτικά από τον ρομαντισμό στον κλασικισμό, προσπαθεί μέσα από το έργο αυτό να εκφράσει σύνθετες έννοιες με τρόπο απλό, να αποδώσει το πάθος με λιτότητα και εγκράτεια, χωρίς να μας αποστερεί στο ελάχιστο τη συγκίνηση και την αισθητική χαρά. “Κυριαρχεί ο Λόγος (και η λογική σκέψη) και η υποταγή των φυσικών παθών στο Χρέος, που είναι το χαρακτηριστικό των κλασικών ιδανικών”, παρατηρεί ο Μάρκος Αυγέρης στο σχετικό δοκίμιό του.

Ο μεγάλος θαυμαστής και μελετητής του Σολωμού, Κώστας Βάρναλης, σημειώνει: “Η τοποθέτηση του Σολωμού στον αγώνα της ελευθερίας είναι το μεγαλύτερο μάθημα που δίνει σ’ όλες τις γενιές των πνευματικών ανθρώπων. Ο Σολωμός είτανε αριστοκράτης, αλλά δεν έμεινε με την τάξη του. Πήγε με το σύνολον, με όλους τους λαούς της τοτινής Ευρώπης, που ο ένας ύστερ’ από τον άλλον ξεσηκωνόντουσαν εναντίον του ντόπιου ή του ξένου τυράννου”.

Πράγματι, το έργο διαπνέεται από τις ιδέες της επαναστατικής – τον καιρό εκείνο – αστικής τάξης. Έτσι και οι έννοιες που το διαπερνούν, όπως αυτή της ελευθερίας, είναι βασισμένες στη γερμανική ιδεαλιστική φιλοσοφία του αστισμού, που εκείνη την εποχή ήταν προοδευτικός. Η ελευθερία στον Σολωμό είναι η ηθική, η εσωτερική ελευθερία που νιώθει ο αγωνιστής όταν μέσα στις πιο αντίξοες συνθήκες, έχοντας απόλυτη επίγνωση της θέσης του και πλήρη συνείδηση του τολμήματος που επιχειρεί, αποφασίζει να μην παραδοθεί, να πολεμήσει μέχρι το τέλος.

Και αυτό, μας λέει ο Σολωμός, δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Οι πολεμιστές του Μεσολογγίου δεν είναι άκαμπτα, πέτρινα, υπεράνθρωπα όντα. Αναμετρούνται διαρκώς όχι μόνο με τον εξωτερικό εχθρό, αλλά και με τις εσωτερικές αντιφάσεις τους, με τα διλήμματα και τους πειρασμούς. Οι θυσίες που απαιτεί ο αγώνας έρχονται σε συνεχή σύγκρουση με την ομορφιά της φύσης και της ανθρώπινης ζωής, που δεν την απαρνιούνται.

Ετσι, η βγαλμένη μέσα από ένα πλήθος δοκιμασιών, όρθια, ηρωική στάση τους προβάλλει ακόμα πιο λαμπρή, πιο μεγαλειώδης. Ο πνευματικός κόσμος είναι ικανός να υπερνικήσει όλες τις δοκιμασίες. Αυτό είναι τελικά το κεντρικό νόημα του έργου.
Είναι πραγματικά ευτύχημα που η ελεύθερη σκέψη, ο βαθύς ποιητικός στοχασμός, η ολοζώντανη γλώσσα και ο πλαστικός, μουσικός στίχος του Σολωμού συναντήθηκαν με την πλούσια καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία του Γιάννη Μαρκόπουλου, τη βαθιά γνώση του στο περιεχόμενο της σολωμικής δημιουργίας και την εντρύφησή του στη λαϊκή μουσική μας παράδοση.

Η “κοσμική λειτουργία”, στην οποία συμμετέχουμε απόψε, δεν είναι μόνο ένα αρμονικό συνταίριασμα της γνήσιας δημοτικής γλώσσας με μια πηγαία, προσωπική μελωδική και ρυθμική δύναμη του συνθέτη. Ούτε μόνο μια ιδιαίτερα επιτυχημένη υπέρβαση των δυσκολιών που θέτουν στη μουσική φόρμα η αποσπασματικότητα του σολωμικού έργου και οι διαφορές στο ύφος και στον ρυθμό των τριών Σχεδιασμάτων του.

Με τον τρόπο που το έχει αποδώσει και το έχει δομήσει ο συνθέτης, αποτελεί και μια επιβεβαίωση της δυνατότητας να δοθεί σύγχρονη διάσταση σε μια λογοτεχνική δημιουργία του παρελθόντος, χωρίς να προδοθεί το πνεύμα της. Είναι τελικά μια κατάκτηση για την Τέχνη, που μας βοηθά να κρατήσουμε ό,τι πιο γόνιμο, εξελίξιμο και χρήσιμο υπάρχει στην πνευματική κληρονομιά μας, για να ανοίξουμε δρόμο στο μέλλον, ένα είδος γέφυρας ανάμεσα στο παρελθόν, στο παρόν και στο αύριο μιας δίκαιης και ευτυχισμένης ζωής.

Εκ μέρους της ΚΕ του ΚΚΕ εκφράζουμε ένα ολόθερμο “ευχαριστώ” στον Γιάννη Μαρκόπουλο, που είναι σήμερα εδώ μαζί μας, για την πραγματοποίηση της σημερινής συναυλίας, αλλά και για το σύνολο της κοινωνικής και πολιτιστικής προσφοράς του μέσα από την Τέχνη του, στον Αναστάσιο Συμεωνίδη για τη μουσική διεύθυνση, στον Σταύρο Μπερή για τη διδασκαλία της χορωδίας, στην ηθοποιό Αιμιλία Υψηλάντη στον ρόλο της αφηγήτριας, στους σολίστ Γιάννη Χριστόπουλο, Τάσο Αποστόλου, Μανώλη Χατζημανώλη και Ελενα Κελεσίδη, σε όλους τους μουσικούς της Συμφωνικής Ορχήστρας και τα μέλη της Χορωδίας του δήμου Αθηναίων, σε όλους τους τεχνικούς και τους εργαζόμενους που συνέβαλαν στην προετοιμασία της συναυλίας, και, τέλος, ιδιαίτερα στον δήμο Αθηναίων και στον ΟΠΑΝΔΑ για την υποστήριξη στην πραγματοποίησή της».