Το νέο απόκτημα της Βιβλιοθήκης του Ρεθύμνου έχει γεμίσει ενθουσιασμό τους ιστοριοδίφες, φίλους της Δημοτικής Βιβλιοθήκης και ερευνητές, μιας και πρόκειται για ένα βιβλίο 335 ετών, που θα προσφέρει στη γνώση για την ιστορία του βενετσιάνικου Ρεθύμνου και της ταυτότητας της παλαιάς πόλεως του.
Το βιβλίο αποκτήθηκε μέσα από μία σειρά συγκυριών που αναπτύχθηκαν με πρωταγωνιστή τον αρχιτέκτονα, ερευνητή και συγγραφέα Μάνο Τσάκωνα, ο οποίος μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ είπε ότι μία σειρά συμπτώσεων και αρκετή τύχη έφερε το πολύτιμο αυτό βιβλίο από τη βιβλιοθήκη ενός ιδιώτη, σε γνωστό οίκο δημοπρασιών στην Αθήνα και κατόπιν στη Δημοτική Βιβλιοθήκη.
Πρόκειται για την πρώτη έκδοση ενός βιβλίου του 1688 του ερευνητή Ολλανδού ιατρού O. Dapper, ο οποίος ένα χρόνο πριν πεθάνει έγραψε το τελευταίο έργο της συγγραφικής πορείας στις σελίδες του οποίου ξεδιπλώνεται σημαντική γνώση για τα νησιά της Μεσογείου, του Αρχιπελάγους όπως αναφέρει ο κ. Τσάκωνας, «… μεταξύ των οποίων η Ρόδος, η Χίος, η Λήμνος, η Κύπρος, η Κρήτη, η Δήλος κ.α. Στις πλέον καλοδιατηρημένες εννιακόσιες σελίδες του υπέροχου αυτού αποκτήματος, του απίστευτου κοσμήματος, υπάρχουν δεκάδες χάρτες, γκραβούρες, χαλκογραφίες, κείμενα. Εκ των οποίων ενενήντα εννέα αφορούν στην Κρήτη και σημαντικός αριθμός σελίδων προσθέτει στη γνώση μας για το Βενετσιάνικο Ρέθυμνο».
Το βιβλίο που βρίσκεται σε άριστη κατάσταση τυπώθηκε στο Άμστερνταμ, έχοντας έναν βενετσιάνικο χάρτη του Ρεθύμνου τον οποίο ο ερευνητής και συγγραφέας, αναγνώρισε και «…έτσι ξεκίνησε το ταξίδι ώστε τελικά το Ρέθυμνο να αποκτήσει μέσα από μία δημοπρασία με παλιά περίπου 400 βιβλία, το απίστευτο αυτό στολίδι της Δημοτικής μας Βιβλιοθήκης», λέει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Τσάκωνας.
Όπως εξιστορεί: «Ο χάρτης στο βιβλίο του 1688 ήταν ένας από τους χάρτες-γκραβούρες που κατά καιρούς η δημοτική Αρχή στο Ρέθυμνο προσφέρει σε επίσημους επισκέπτες μέσα σε ένα υπέροχο φάκελο με ανατυπωμένες γκραβούρες. Αμέσως αναγνώρισα το Ρέθυμνο δεδομένου ότι ο ίδιος χάρτης είναι γνωστός από σχετική έκδοση του Αναγεννησιακού Φεστιβάλ. Σας μίλησα για τύχη, διότι ο εκδοτικός οίκος, ανάμεσα στα νησιά που ο συγγραφέας Dapper πραγματεύεται στις σελίδες του βιβλίου, επέλεξε τον χάρτη του Ρεθύμνου. Από ενδιαφέρον παρακολούθησα τη δημοπρασία με το βιβλίο να έχει ένα μεγάλο ποσό εκκίνησης. Προς έκπληξη μεγάλη δεν υπήρξε ενδιαφερόμενος για αγορά και αμέσως αισθάνθηκα πως όλα συγκλίνουν στο να φτάσει το συγκεκριμένο βιβλίο εκεί όπου και ανήκει… στο Ρέθυμνο».
Μέσα από μία σειρά επαφών τόσο με τον οίκο δημοπρασιών όσο και με τη Δημοτική Βιβλιοθήκη στο Ρέθυμνο, ο κ. Τσάκωνας και στελέχη της Βιβλιοθήκης μέσα από μεγάλο αγώνα, πολλά τηλεφωνήματα, ταξίδι στην Αθήνα για να δει από κοντά το βιβλίο, όπως εξιστορεί στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, κατάφερε να διαπιστώσει πως το δερματόδετο, καθαρό, ευανάγνωστο, 335 ετών βιβλίο, βρισκόταν σε ακέραια κατάσταση και θα αποτελούσε ένα ανεκτίμητης αξίας πνευματικό, μορφωτικό και πολιτιστικό κόσμημα για το Ρέθυμνο. «Λόγω του γεγονότος ότι δεν υπήρξε ενδιαφερόμενος στη δημοπρασία, η τιμή του έπεσε πιο χαμηλά και μέσα από τις κατάλληλες ενέργειες, έγινε το νέο απόκτημα μας», δήλωσε ο κ. Τσάκωνας, συμπληρώνοντας στην εξιστόρηση του πως: «Από τις επαφές μου με τους υπεύθυνους της βιβλιοθήκης, διαπίστωσα ότι το βιβλίο αυτό αν έφτανε στη θέση που του ανήκε στη Δημοτική Βιβλιοθήκη θα έπαιρνε τον τίτλο του παλαιότερου βιβλίου της Βιβλιοθήκης μας. Τελικά με την τύχη στο μέρος μας, με πολλή υπομονή και επιμονή, με την είσοδο του 2023 πέρασε την κεντρική είσοδο του νέου κτιρίου της Βιβλιοθήκης και το Κόσμημα όπως το χαρακτηρίζω, με τον διευθυντή Μιχάλη Τρούλη και τα στελέχη της βιβλιοθήκης να το υποδέχονται και να το τοποθετούν στη θέση που του αρμόζει. Η χαρά, η συγκίνηση όλων μας μεγάλη αλλά προσωπικά αισθάνομαι ότι συναντήθηκα με την τύχη και δεδομένης της ενασχόλησης μου με την έρευνα και τα βιβλία, τελικά συναντήθηκα με την υπέροχη αυτή έκδοση ενός συγγραφέα που σημειωτέο, δεν έφυγε ποτέ του από την Ολλανδία παρά το ότι, πολλά από τα βιβλία του αναφερόντουσαν σε μέρη της Ευρώπης και της Αφρικής».
Όπως είπε στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο κ. Τσάκωνας ο οποίος είναι και δημοτικός σύμβουλος Ρεθύμνου, «…στη βιβλιοθήκη μας, η οποία έχει ιδρυθεί από το 1945 και τα τελευταία χρόνια έχει μεταστεγασθεί στο καινούργιο κτίριο, φιλοξενούνται πάνω από 200.000 τόμους βιβλίων. Η Δημόσια βιβλιοθήκη του Ρεθύμνου είναι ένα ιστορικό κομμάτι για την πόλη μας και πίστεψα ότι ένα τέτοιο παλιό βιβλίο έπρεπε να βρίσκεται στα ράφια της βιβλιοθήκης και δεν έπρεπε να πάει σε μία ξένη άγνωστη, ιδιωτική βιβλιοθήκη, σε ένα σπίτι και να χαθεί. Είναι και το μήνυμα που θα ήθελα να στείλω, ότι δηλαδή, τέτοια σπάνια βιβλία, κομμάτια ιστορίας κοσμήματα, οφείλουμε να προσπαθούμε να είναι ανοιχτά προς τον κόσμο, να είναι επισκέψιμα, σε νεολαία, μαθητές, ερευνητές, πολίτες, επιστήμονες, φορείς, φίλους της βιβλιοθήκης από όλη την Κρήτη από όλη την Ελλάδα. Φανταστείτε πως, ξεφυλλίζοντας το βιβλίο, έμεινα έκπληκτος από τους χάρτες γκραβούρες, κείμενα, πάνω από είκοσι αναδιπλούμενοι χάρτες σε άριστη κατάσταση χωρίς υγρασίες, χωρίς φθορές, ξεδιπλώνουν γνώση για το Βενετσιάνικο Ρέθυμνο και πόσα ακόμα που μετά από τη μετάφραση του βιβλίου η οποία θα γίνει από τα Φλαμανδικά, θα απλωθεί μπροστά μας».
Όπως είπε ο άνθρωπος που άνοιξε το δρόμο για να φτάσει το σπάνιο αυτό βιβλίο στο Ρέθυμνο, «…σίγουρα ο ιδιοκτήτης του το είχε όλα αυτά τα χρόνια σε κάποιο σημείο, όπου η φθορά δεν πλησίασε, με αποτέλεσμα όπως είπα, οι χάρτες να είναι εντελώς ευδιάκριτοι με την εξαιρετική ακρίβεια αποτύπωσης και επειδή γνωρίζω πολύ καλά το Ρέθυμνο, ο βενετσιάνικος χάρτης που περιλαμβάνεται στο συγκεκριμένο βιβλίο έχει εξαιρετικές λεπτομέρειες για σημεία της παλιάς πόλης, το κάρτα της Φορτέτσας, το Βενετσιάνικο Ρέθυμνο, την πόλη μέσα από τα τείχη. Φαίνονται πολλά αναγνωρίσιμα σημερινά μνημεία με εξαιρετικές λεπτομέρειες. Επίσης, στο βιβλίο υπάρχουν χάρτες, γκραβούρες που αφορούν στα Χανιά, Ηράκλειο, Σπιναλόγκα, Σητεία και αξίζει να σας αναφέρω ότι είναι εντυπωσιακό πως στις σελίδες βρίσκουμε πολύ όμορφες χαλκογραφίες που αποτυπώνουν τη χλωρίδα και την πανίδα της Κρήτης, κάτι εξαιρετικά εντυπωσιακό».
Μέσα στο πλαίσιο της συγκινητικής του εξιστόρησης ανέφερε στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο κ. Τσάκωνας, ότι: «Είναι πολύ σημαντικό στις μέρες μας, είναι επιτακτικό, σε μία εποχή που το διαδίκτυο έχει παρασύρει το ενδιαφέρον των ανθρώπων σε σχέση με το βιβλίο, να έρχονται βιβλία στη βιβλιοθήκη. Ζούμε στο διαδίκτυο, παρασυρόμαστε από το διαδίκτυο, το οποίο στη συγκεκριμένη περίπτωση τη δική μας, μας βοήθησε να εντοπίσουμε το συγκεκριμένο κομμάτι και έφτασε στη βιβλιοθήκη μας. Αυτά τα βιβλία, πρέπει όλοι μας να έχουμε στο βάθος του μυαλού μας, ότι ανήκουν στις δημόσιες βιβλιοθήκες. Βλέποντας λοιπόν κάτι που αφορά στην ιστορία της πόλης μας, την ιστορία του νησιού μας, τη δικιά μας την ιστορία, καλό είναι να βοηθάμε, να επιστρατευόμαστε ώστε να έρχεται μπροστά σε όλους. Να το βλέπουμε, να το κουβεντιάζουμε, να το αισθανόμαστε, να μαθαίνουμε την ιστορία μας, να γίνεται δημόσιο κτήμα». Επεσήμανε δε πως: «…οι βιβλιοθήκες μας είναι ένα εξαιρετικό σημείο συνάντησης της γνώσης. Για το λόγο αυτό, οφείλουμε όσοι ασχολούμαστε να συνεργαζόμαστε, βρίσκουμε τρόπους ώστε η γνώση αυτή να περνάει στα παιδιά μας, στους μαθητές, τη νεολαία, να εφευρίσκουμε τρόπους ώστε να επισκέπτονται όλο και περισσότερο τις βιβλιοθήκες μας και να τα μάθουμε, όλους να τους μάθουμε, να μη βλέπουμε τις βιβλιοθήκες ως ένα κτίριο, αλλά ως ένα σημαντικό τόπο συνάντησης, ανταλλαγής πληροφοριών και πλουτισμού. Αλλιώς είναι ένα βιβλίο και αλλιώς μία εικόνα στο μόνιτορ από το διαδίκτυο. Και τα δύο είναι ωραία, ως πληροφορία το βιβλίο όμως θα μας δώσει κάτι παραπάνω, κυρίως θα μας διευρύνει τους δρόμους ώστε να ανακαλύψουμε την ουσιαστική επικοινωνία, της ψυχής και των ανθρώπων».
