Εικόνα ξηρασίας, με την στάθμη της να έχει πέσει στα πιο χαμηλά επίπεδα των τελευταίων ετών, παρουσιάζει η λίμνη του Κουρνά στα Χανιά. Η παρατεταμένη ανομβρία έχει οδηγήσει σε σημαντική υποχώρηση των νερών του μοναδικού φυσικού υδροβιότοπου του νησιού, με τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης να χαρακτηρίζει κρίσιμη την κατάσταση. Την ίδια στιγμή, με τις πληρότητες στα φράγματα να καταγράφουν επίσης πτώση, ο ΟΑΚ είναι έτοιμος να θέσει σε εφαρμογή εναλλακτικό σχέδιο στη διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων, στο ενδεχόμενο που η σημερινή εικόνα δεν αναστραφεί σύντομα.
Αρχές Νοεμβρίου και η ανομβρία αφήνει το αποτύπωμα της, από τη μια άκρη της Κρήτης ως την άλλη. Χαρακτηριστικό δείγμα των επιπτώσεων του δεύτερου κατά σειρά άνυδρου έτους, αποτελεί η λίμνη του Κουρνά. Το τοπίο έχει αλλάξει δραματικά. Άνυδρη γη περιμετρικά της λίμνης και σε μήκος πέντε έως δέκα μέτρα από την όχθη της.
Επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον τουριστικό τομέα εκμισθώνοντας ποδήλατα νερού και σανίδες κωπηλασίας, εξηγούν στο neakriti.gr, πως το φαινόμενο που καταγράφεται φέτος, είχε να εμφανιστεί τουλάχιστον επτά χρόνια. Επισημαίνουν ότι δεν είναι πρωτοφανές να πέφτει η στάθμη της λίμνης, όχι όμως στα φετινά επίπεδα.
Επισκέπτες περπατούν δίπλα στην όχθη, εκεί όπου πριν από δύο μήνες έπλεαν βάρκες και κάθε λογής πλωτά για δραστηριότητες εξερεύνησης της λίμνης. «Δουλεύω είκοσι τέσσερα χρόνια εδώ, δεν την θυμάμαι αυτή την κατάσταση ποτέ ξανά», τονίζει εργαζόμενος, παρατηρώντας ότι η πλωτή εξέδρα υπό φυσιολογικές συνθήκες ήταν οριακά πιο πάνω από το επίπεδο της λίμνης και σήμερα έχει αποκαλυφθεί ακόμη και η βάση της.
Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΚ κ. Άρης Παπαδογιάννης επισημαίνει ότι η λίμνη του Κουρνά «βρίσκεται στη χαμηλότερη στάθμη που έχει βρεθεί ποτέ. Είναι στα 2,2 μέτρα. Αν φανταστούμε ότι το μέγιστο φτάνει τα 7,5 μέτρα, αντιλαμβανόμαστε ότι είμαστε σε κατάσταση SOS».
Κάτοικοι και επιχειρηματίες της περιοχής λένε ότι τα νερά της λίμνης, σε φυσιολογικές περιόδους, ξεκινούσαν λίγα μέτρα από τα καταστήματα. Για γενικότερο πρόβλημα εξ αιτίας της ανομβρίας στις πηγές και τους ταμιευτήρες του Αποκόρωνα, κάνει λόγο ο πρόεδρος της Δ.Ε.Υ.Α.Α. κ. Γιάννης Αθητάκης. «Φέτος γενικά υπάρχει σοβαρό θέμα λόγο της ανομβρίας το οποίο επηρεάζει και τη λίμνη του Κουρνά. Είναι χαμηλά η στάθμη, δεν είναι σε φυσιολογικά πλαίσια, λογικά κάθε χρόνο πέφτει. Μέχρι τώρα είναι αντιμετωπίσιμη η κατάσταση», τονίζει, ενώ εκφράζει φόβους για επιδείνωση, τόσο στις πηγές των Αρμένων όσο και στις γεωτρήσεις, σε περίπτωση που δεν εκδηλωθούν βροχοπτώσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης, οι ταμιευτήρες του Αποσελέμη και Αγίου Γεωργίου Οροπεδίου Λασιθίου, εμφανίζουν τις χαμηλότερες πληρότητες. Στο μεν φράγμα του Αποσελέμη η πληρότητα είναι στο 14% με 3.416.000 κυβικά νερού όταν η χωρητικότητα του είναι 22.500.000. Στη δε λιμνοδεξαμενή Αγίου Γεωργίου με 750.000 κυβικά νερού σήμερα η πληρότητα είναι στο 35%.
Ηράκλειο, Χερσόνησος και Άγιος Νικόλαος είναι σύμφωνα με τον ΟΑΚ, οι περιοχές που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα εξ αιτίας της μείωσης των υδάτινων αποθεμάτων. 15.000 κυβικά διατίθενται σε ημερήσια βάση σε κάθε μια, με τη λυψυδρία να στερεί στον Οργανισμό τη δυνατότητα ασφαλούς προγραμματισμού. «Είναι γεγονός ότι βρισκόμαστε σε μια πολύ δύσκολη περίοδο δεδομένης της λειψυδρίας και των δύο πολύ ξηρών υδρολογικών ετών που προηγήθηκαν. Αυτό έχει σαν συνέπεια την πολύ χαμηλή στάθμη στους ταμιευτήρες, στα φράγματα μας επί της ουσίας, που δημιουργούν πάρα πολλά προβλήματα» υπογράμμισε στο neakriti.gr, ο κ. Άρης Παπαδογιάννης.
Πιο ικανοποιητική είναι η εικόνα στα φράγματα της Δυτικής Κρήτης. Στο Φράγμα Ποταμών Αμαρίου η πληρότητα είναι στο 80% και φτάνει τα 17.900.000 κυβικά νερού. Το φράγμα Βαλσαμιώτη στα Χανιά, όπου οι εισροές υδάτων έχουν σταματήσει από τις 31 Ιανουαρίου του 2019 λόγο τεχνικών προβλημάτων, εμφανίζει πληρότητα μόλις 5%, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 250.000 κυβικά νερού.
Το plan b που εξετάζει ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης αν η εικόνα δεν βελτιωθεί σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, προβλέπει νέες γεωτρήσεις. Η διοίκηση του οργανισμού μάλιστα προσανατολίζεται σε αλλαγή του μοντέλου διαχείρισης των νερών, με τον καταναλωτή να καλείται να αναλάβει σημαντικό μερίδιο ευθύνης.
