Σοκ από τους αριθμούς της τελευταίας εξαετίας: 353 παιδιά από την Κρήτη θύματα κακοποίησης

Το 2022 είναι η χρονιά με τα περισσότερα περιστατικά, καθώς έφτασαν τα 99 αυτά που καταγγέλθηκαν, ενώ η βία δεν κάνει διάκριση σε αγόρια και κορίτσια

Η παιδική σεξουαλική κακοποίηση αλλά και η ενδοσχολική βία είναι ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα και για την Κρήτη, που τα τελευταία χρόνια μετρά δεκάδες περιστατικά, με τελευταίο τον ομαδικό βιασμό ενός ανήλικου κοριτσιού από τον Μυλοπόταμο.

Στη διάρκεια της εκπομπής “Ώρα Αιχμής” στην “ΚΡΗΤΗ TV”, οι καθηγητές Ψυχιατρικής Αλέξανδρος Βγόντζας, Μαρία Μπάστα και Τζένη Σουμάκη έκαναν λόγο για ένα ζήτημα που αφορά τους πάντες και πολλές φορές διογκώνεται από τη σιωπή της ίδιας της κοινωνίας, αφήνοντας ανοιχτές πληγές σε ανήλικα παιδιά αλλά και τις οικογένειές τους.

Ο εγκληματολόγος Γιώργος Παπακωνσταντής υπογράμμισε το πόσο σημαντικό είναι η ίδια η κοινωνία, έστω και ανώνυμα, να ζητά την παρέμβαση της Αστυνομίας ακόμα και αν δεν είναι σίγουρη για περιστατικά που μπορεί απλά να γεννούν την υποψία, ενώ στον κομβικό ρόλο του σχολείου αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Συλλόγου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης “Δομήνικος Θεοτοκόπουλος”, Γιώργος Μακράκης. Μάλιστα, το μαρτύριο του ανήλικου κοριτσιού από τον Μυλοπόταμο σταμάτησε μετά από μια καταγγελία πολίτη, που διασφάλισε την ανωνυμία του μέσω του “Χαμόγελου του παιδιού”.

Με βάση τα δεδομένα που είδαν το φως της δημοσιότητας, το καλοκαίρι του 2023 έγινε η καταγγελία στην “Εθνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056”, ανώνυμη αναφορά, για κατ’ εξακολούθηση σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση ανήλικης στον Μυλοπόταμο.

Το “Χαμόγελο του παιδιού” προχώρησε, όπως σε κάθε ανάλογο περιστατικό, στην άμεση ενημέρωση των αρμόδιων Αρχών. Έγινε τηλεφωνική διασύνδεση του ατόμου που κάλεσε από την “Εθνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056” με στελέχη από την Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Ρεθύμνου, καθώς το άτομο που κάλεσε επιθυμούσε να διατηρήσει την ανωνυμία του. Έπειτα από την ενημέρωση και τη διασύνδεση αυτή, η Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Ρεθύμνου κίνησε άμεσα όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για να εντοπιστεί η 15χρονη και κατόπιν εισαγγελικής εντολής διερευνήθηκαν διακριτικά οι συνθήκες διαβίωσής της.

Δυστυχώς, οι αριθμοί από το “Χαμόγελο του Παιδιού” προκαλούν ανησυχία, καθώς το 2023 έγιναν αναφορές κακοποίησης για 2.362 παιδιά/ 6 παιδιά την ημέρα. Από τα 2.362 παιδιά, για τα 970 οι καταγγελίες αφορούσαν σωματική κακοποίηση και για 92 παιδιά σεξουαλική κακοποίηση. Επίσης, έγιναν 82 κλήσεις την ημέρα για παιδιά που διέτρεχαν άμεσο κίνδυνο εξαιτίας κακοποίησης. Μάλιστα, το “Χαμόγελο του Παιδιού” υποστήριξε 808 παιδιά που ενεπλάκησαν σε περιστατικά trafficking.

Οι αριθμοί της κακοποίησης στην Κρήτη
Τα εισαγγελικά περιστατικά που έφτασαν στην Παιδοψυχιατρική Κλινική του ΠΑΓΝΗ από το 2018 έως και το 2023, όπως παρουσιάστηκαν στην εκπομπή “Ώρα Αιχμής” στην “ΚΡΗΤΗ TV”, έχουν αυξηθεί στο νησί, στοιχείο που αποτυπώνει το μέγεθος του προβλήματος. Τα περισσότερα περιστατικά αφορούν παιδιά ηλικίας από 13 έως και 18 ετών. Ακολουθούν οι ηλικίες 7 έως 12 ετών και αμέσως μετά οι ηλικίες από λίγων μηνών μέχρι 6 ετών.

Συνολικά τα τελευταία έξι χρόνια 353 είναι τα περιστατικά παιδιών που έπεσαν θύματα βίας ή σεξουαλικής κακοποίησης, με το 2022 να είναι η χρονιά με τα περισσότερα περιστατικά, συνολικά 99, ενώ το 2023 ήταν 72. Μάλιστα, από το 2021 στο 2022 έχουμε αύξηση που αγγίζει το 50%, με τον αριθμό να διπλασιάζεται κυρίως μετά τα χρόνια της πανδημίας. Ωστόσο, ερωτηματικό είναι το σύνολο των περιπτώσεων που δεν έφτασε ποτέ στην ΕΛ.ΑΣ., αλλά και στους ειδικούς, μιας και ο φόβος του στιγματισμού πολλές φορές γίνεται η αιτία του συνεχιζόμενου εφιάλτη ανηλίκων.

Η κακοποίηση δεν έχει φύλο και αυτό αποτυπώνεται και από τους αριθμούς, μιας και, από το 2018 μέχρι και το 2023, 173 περιπτώσεις αφορούσαν αγόρια και 181 κορίτσια.

Στην Κρήτη, σημαντικό είναι το έργο που κάνει η κινητή μονάδα ψυχικής υγείας, καθώς τη διετία 2022-2023 παρείχε βοήθεια σε 150 παιδιά και εφήβους, από τα οποία 48 ήταν τα περιστατικά βίας, 32 αυτά που αφορούσαν επιθετικότητα παιδιών προς μέλη της οικογένειάς τους ή προς άλλα παιδιά, 16 παιδιά που είχαν δεχτεί επιθέσεις από μέλη της οικογένειάς τους ή από άλλα παιδιά και 19 αφορούσαν παιδιά μετά από εισαγγελική παρέμβαση.

Οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή των παιδιών που πρέπει να μιλούν χωρίς φόβο, μιας και ο τελευταίος είναι και ο παράγοντας της συνέχισης ενός εφιάλτη.

Την ίδια ώρα, ως εξαιρετικά σημαντική χαρακτηρίζεται η πρωτοβουλία για την ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων. Αποτελεί ένα πενταετές πρόγραμμα, που ξεκίνησε να υλοποιείται στις αρχές του 2021, με στόχο να συμβάλει στην ενίσχυση της παρεχόμενης φροντίδας ψυχικής υγείας σε παιδιά και εφήβους, καθώς και στην ενδυνάμωση των υποδομών για την πρόληψη, την αξιολόγηση και τη θεραπεία παιδιών και νέων με ανάγκες ψυχικής υγείας στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα εντάσσεται στο πλαίσιο της Διεθνούς Πρωτοβουλίας για την Υγεία (ΔΠΥ) του Ιδρύματος “Σταύρος Νιάρχος” (ΙΣΝ), που υλοποιείται σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας.

Σοκαριστικές περιγραφές μητέρας – Δεχόταν μπούλινγκ το παιδί της από το νηπιαγωγείο!

Προβληματισμό και ανησυχία προκάλεσε στην εκπομπή “Ώρα Αιχμής” η μαρτυρία μητέρας από το Ηράκλειο, το παιδί της οποίας έπεφτε θύμα ενδοσχολικής βίας από τα νηπιακά χρόνια. Η μητέρα, μιλώντας στη δημοσιογράφο της “ΚΡΗΤΗ TV” Γεωργία Μακάκη, έκανε λόγο για μια πολύ άσχημη εμπειρία του παιδιού της, το οποίο αρνείτο να πάει στο σχολείο, λόγω του εκφοβισμού που δεχόταν από συμμαθητές του. Μάλιστα, μετά το νηπιαγωγείο η ίδια κατάσταση συνεχίστηκε και στο δημοτικό, με το παιδί να πηγαίνει με κλάματα, μιας και δεχόταν βία και απειλές από τα άλλα παιδιά, που το χαρακτήριζαν δειλό αν πάει να μιλήσει είτε στην οικογένειά του είτε στους δασκάλους.

Η διαφορετική συμπεριφορά του μικρού αγοριού κινητοποίησε την οικογένειά του, που μιλώντας μαζί του πήρε τις απαντήσεις για την αιτία που το παιδί δεν ήθελε να πάει στο σχολείο. Άμεσα επισκέφτηκε το εκπαιδευτήριο και μίλησε στους δασκάλους, οι οποίοι κατάφεραν να βοηθήσουν, βάζοντας τέλος στον φόβο του μικρού αγοριού. Μάλιστα, η μητέρα του ευχαρίστησε τους εκπαιδευτικούς, που κινήθηκαν άμεσα βοηθώντας τον μαθητή να ξεπεράσει τον εφιάλτη, που σε ένα παιδικό μυαλό γιγαντώνεται.

Η σιωπή, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι η κορυφή του παγόβουνου, που πολλές φορές οδηγεί τα παιδιά σε έναν εφιάλτη, κάνοντας το σχολικό περιβάλλον να μοιάζει με μαρτύριο.

Τα σημάδια που πρέπει να κινητοποιήσουν γονείς και εκπαιδευτικούς
Η παιδική κακοποίηση και η σεξουαλική βία σε ανήλικους έχει σημάδια που πρέπει να κινητοποιήσουν, σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ. Όπως λένε οι ειδικοί, χρειάζεται ειδικός χειρισμός για να μπορέσει ένα παιδί να μιλήσει, μιας και ο φόβος αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα.

Μια σειρά λοιπόν από ερωτήματα στα οποία μπορεί να μην πάρουμε άμεσα απαντήσεις πρέπει να μας κινητοποιήσουν. Παρουσιάζει το παιδί κάποια απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά του; Μήπως εμφανίζει ξαφνικά προβλήματα στον ύπνο ή βλέπει πιο συχνά εφιάλτες; Ζωγραφίζει θέματα με σεξουαλικό περιεχόμενο; Έχει σεξουαλική συμπεριφορά που δεν ταιριάζει με την ηλικία του ή επιδεικνύει σεξουαλική συμπεριφορά προς άλλα παιδιά; Έχει παλινδρομήσει σε προηγούμενες συμπεριφορές, όπως ενούρηση και εγκόπριση, ενώ είχε αποκτήσει έλεγχο των σφιγκτήρων; Φοβάται πρόσωπα ή μέρη που δε φοβόταν παλιότερα;

Μιλάει τον τελευταίο καιρό συνέχεια για κάποιον ενήλικο για τον οποίο δε μιλούσε στο παρελθόν; Έχει χρήματα (ή καινούργια ρούχα, αντικείμενα, κ.λπ.) που δεν μπορεί να δικαιολογήσει την προέλευσή τους; Προσπαθεί να σας πει κάτι, αλλά σταματά όταν εμφανίζεται κάποιος άλλος ενήλικος; Έρχεται σπίτι με σκισμένα ρούχα ή λερωμένα εσώρουχα; Εμφανίζει δυσκολία να περπατήσει ή να καθίσει;
Δυστυχώς, πολλές φορές οι ίδιοι οι γονείς σιωπούν κυρίως στις πιο μικρές κοινωνίες υπό τον φόβο της διαπόμπευσης του παιδιού τους, αλλά και της οικογένειας. Αυτό είναι και το τραγικό λάθος, μιας και πολλές φορές η σιωπή είναι και συνενοχή σε έναν εφιάλτη που η ίδια η οικογένεια συνηγορεί στο να συνεχιστεί.

Εάν έχετε ανησυχίες για την πιθανότητα κακοποίησης, μην καθυστερείτε να αναλάβετε δράση. Όσο πιο γρήγορα αντιμετωπίσετε το πρόβλημα, τόσο το καλύτερο για το παιδί σας. Εάν πιστεύετε ότι το παιδί σας μπορεί να έχει κακοποιηθεί, κρατήστε το παιδί σας μακριά από τον ύποπτο για την κακοποίησή του και αναζητήστε αμέσως βοήθεια. Μπορείτε να αναφέρετε τις ανησυχίες σας στον παιδίατρο του παιδιού σας. Λάβετε υπόψη ότι οι γιατροί, οι νοσηλευτές, οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι ψυχολόγοι και άλλοι πάροχοι φροντίδας είναι νομικά υποχρεωμένοι να αναφέρουν περιπτώσεις ύποπτης κακοποίησης. Ή μπορείτε να μεταφέρετε το παιδί σας σε νοσοκομείο ή στον γιατρό σας για να εξεταστεί για ενδείξεις σωματικής κακοποίησης.
Ο γιατρός που εξετάζει το παιδί σας πρέπει να υποβάλει αναφορά στις υπηρεσίες προστασίας του παιδιού, εάν υπάρχει υποψία κακοποίησης.

Εφόσον διαπιστωθεί κακοποίηση συναισθηματική, σωματική ή σεξουαλική απαιτείται ιδιαίτερος χειρισμός και από τους ειδικούς για να καταφέρουν να επαναφέρουν στην κανονικότητα το ανήλικο θύμα και μάλιστα με στόχο να απομακρυνθεί από συναισθήματα μίσους, θυμού και κυρίως ντροπής. Μάλιστα, ακόμα και από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης χρειάζεται προσεκτικός χειρισμός σε ζητήματα που αφορούν τόσο σοβαρά περιστατικά, με βασικό στόχο να διαφυλαχθεί η ιδιωτικότητα του παιδιού αλλά και της οικογένειάς του.

Προβληματίζουν τα στοιχεία του “Χαμόγελου του Παιδιού”
– 2.362 αναφορές για παιδική κακοποίηση/ 6 παιδιά την ημέρα
– Από τα 2.362 περιστατικά, τα 970 αφορούσαν σωματική κακοποίηση και τα 92 σεξουαλική κακοποίηση
– 82 κλήσεις την ημέρα για παιδιά που διέτρεχαν άμεσο κίνδυνο εξαιτίας κακοποίησης
– Υποστήριξε 808 παιδιά που ενεπλάκησαν σε περιστατικά trafficking

Το χρονικό κακοποίησης της ανήλικης στον Μυλοπόταμο

– Το καλοκαίρι του 2023 δεχτήκαμε στην “Εθνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056” ανώνυμη αναφορά για κατ’ εξακολούθηση σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση ανήλικης στον Μυλοπόταμο.
– Προχωρήσαμε, όπως σε κάθε ανάλογο περιστατικό, στην άμεση ενημέρωση των αρμόδιων Αρχών.
– Έγινε τηλεφωνική διασύνδεση του ατόμου που κάλεσε από την “Εθνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056” με στελέχη από την Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Ρεθύμνου, καθώς το άτομο που κάλεσε επιθυμούσε να διατηρήσει την ανωνυμία του.
– Έπειτα από την ενημέρωση και τη διασύνδεση αυτή, η Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Ρεθύμνου κίνησε άμεσα όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για να εντοπιστεί η 15χρονη και κατόπιν εισαγγελικής εντολής διερευνήθηκαν διακριτικά οι συνθήκες διαβίωσής της.https://www.neakriti.gr/