Σίγουρα η Ελληνίδα παίρνει τη θέση που της αξίζει;

Σε διάγγελμα προχώρησε λοιπόν ο πρωθυπουργός της χώρας, Κυριάκος Μητσοτάκης, προτείνοντας για Πρόεδρο της Δημοκρατίας την  Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, την πρώτη γυναίκα πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου.

Θυμίζουμε πως η κυρία Σακελλαροπούλου είχε τοποθετηθεί στην ηγεσία του ΣτΕ επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ, συνεπώς με αυτή την επιλογή του πρωθυπουργού, η θέση του προέδρου του ΣτΕ θα μείνει κενή ώστε να την καλύψει όπως επιθυμεί ο ίδιος. Την πορεία και τις ως τώρα αποφάσεις της Αικατερίνης Σακελλαροπούλου, δε θα τις σχολιάσω σε αυτό το κείμενο, αφενός διότι μπορεί, θεωρώ, ο καθένας ξεχωριστά να επιστρατεύσει την κριτική του σκέψη επ’ αυτού, και αφετέρου εδώ θα σταθούμε στις πολιτικές επιλογές που φωτογραφίζουν μια προοδευτική κίνηση ή όχι σχετικά με τις γυναίκες.

Σε αυτό το διάγγελμα, ακούσαμε τον κ. Μητσοτάκη να προτείνει την πρώτη γυναίκα υποψήφια για τη θέση του ΠτΔ. Μεταξύ άλλων, είπε ο πρωθυπουργός:

«Ο καταστατικός μας χάρτης δεν επιφυλάσσει στον Πρόεδρο ουσιαστικές αρμοδιότητες. Αυτό όμως καθιστά το συμβολισμό της επιλογής του ακόμα πιο σημαντικό. {…} Ο πολίτης είναι γένους αρσενικού. Η δημοκρατία , η Ελλάδα και η πρόοδος ωστόσο, είναι γένους θηλυκού. Και αυτές μας καλούν στη μεγάλη υπέρβαση. {…} Και ναι, η κυρία Σακελλαροπούλου είναι γυναίκα. {…} Στις αρχές της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα η Ελληνίδα παίρνει τη θέση που της αξίζει».

Σαφώς και η επιλογή της πρώτης γυναίκας ΠτΔ είναι μια καλή κίνηση, καθώς αναλαμβάνει μια γυναίκα ένα πόστο αμιγώς ανδροκρατούμενο έως σήμερα. Έχουν υπάρξει όμως κάποιες ενστάσεις άξιες να σημειωθούν και να αναλυθούν. Είναι λίγο δυσνόητο, το γιατί ο συμβολισμός δυναμώνει αντιστρόφως ανάλογα με τις ουσιαστικές αρμοδιότητες. Οι γυναίκες σήμερα συνεχίζουν να διεκδικούν ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες άξιες των ικανοτήτων και των προσόντων τους, όπου θα μπορούν ενεργά να συμβάλλουν στην κοινωνική δομή.

Θυμίζουμε ότι οι αρμοδιότητες  του ΠτΔ δεν επιτρέπουν καμία ουσιαστική ανάμειξη του στις πολιτικές εξελίξεις και σύμφωνα με το άρθρο 35 του Συντάγματος, σε κάθε περίπτωση, εκτός συγκεκριμένων εξαιρέσεων, κατά την άσκηση των  λιγοστών αρμοδιοτήτων του δεν ενεργεί ποτέ μόνος του, αλλά πάντοτε με την προσυπογραφή του αρμοδίου υπουργού, ο οποίος είναι και ο μόνος πολιτικά υπεύθυνος.

Ναι, η κυρία Σακελλαροπούλου είναι γυναίκα και στις αρχές της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα η Ελληνίδα γυναίκα παίρνει τη θέση που της αξίζει. Αυτή είναι η θέση που της αξίζει; Μέχρι εκεί φτάνει η τεράστια υπέρβαση της αξίας της γυναίκας στις αρχές της τρίτης δεκαετίας του 21^ου αιώνα; Στη θέση του ανώτατου άρχοντα του Ελληνικού κράτους, συμβολικά και μόνο;

Μπορεί να είναι και έτσι. Μπορεί η γυναίκα να εκτιμάται πια τόσο έντονα που της αποδόθηκε αυτή η τιμή, ως αγνή έκφραση αυτού του σεβασμού.

Στο μυαλό όμως αρκετών, κυρίως γυναικών, υπάρχουν και κάποιες εναλλακτικές, που ενδεχομένως θα έκαναν την υπέρβαση να σπάσει τα ταμεία!

Πως θα ήταν άραγε εάν η υπέρβαση αφορούσε την ανάληψη του Υπουργείου Οικονομικών από μια γυναίκα, το οποίο δεν έχει συμβεί ποτέ;

Ας παραθέσουμε πιο αναλυτικά κάποια στοιχεία, που ίσως μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τις εναλλακτικές που υπάρχουν στην περίπτωση που έχουμε τη θέληση για μια σπουδαία υπέρβαση.

Στα 18 πλέον υπουργεία  της κυβέρνησης Μητσοτάκη, βλέπουμε σε θέσεις υπουργών 2 γυναίκες. Στο υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων τη Νίκη Κεραμέως και του Πολιτισμού και Αθλητισμού τη Λίνα Μενδώνη. Μπορεί κάποιος να σκεφτεί ότι ακόμα κι αυτή η αναλογία φαίνεται προοδευτική, οπότε ίσως ήρθε η στιγμή να σκεφτούμε την πορεία λίγο πιο συγκεκριμένα, απλά για να ξεκαθαρίσουμε μέσα μας τι συνιστά υπέρβαση.

Ας δούμε τα υπουργεία που υφίστανται σήμερα στην κυβέρνηση Μητσοτάκη κατά σειρά,  ξεκινώντας από το Μάιο του 1980 και μετά, από την Κυβέρνηση του Γεωργίου Ράλλη, ώστε να μπορέσουμε να φτιάξουμε μια εικόνα χωρίς να κουράσουμε πολύ πηγαίνοντας ακόμα παλαιότερα. Ένα δείγμα 40 χρόνων.

Στο υπουργείο Οικονομικών από τότε έως και σήμερα έχουν διατελέσει 25 διαφορετικοί άντρες υπουργοί και καμία γυναίκα.

Στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων , το οποίο συστάθηκε στις 8 Ιουλίου 2019, και αντικατέστησε το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης επιτελεί ένας άντρας υπουργικά καθήκοντα.

Στο Εξωτερικών , έχουν διατελέσει 21 διαφορετικοί άντρες και μια γυναίκα, η Ντόρα Μπακογιάννη, από τις 15/02/06 έως τις 07/10/09 στην κυβέρνηση του Κων/νου Καραμανλή.

Στο Προστασίας του Πολίτη , το οποίο συνεστήθη το 2009 μέχρι το 2012 και ξανά το 2018 έως σήμερα, διατέλεσαν 4 διαφορετικοί άντρες υπουργοί και μία γυναίκα, η Όλγα Γεροβασίλη, από τα 28/08/18 έως 09/07/19 στην κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα.

Στο Εθνικής Άμυνας , έχουν διατελέσει 21 διαφορετικοί άντρες υπουργοί και καμία γυναίκα.

Στο Παιδείας και Θρησκευμάτων  , το οποίο συγκροτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2013 και στις 26 Ιανουαρίου 2015 συγχωνεύτηκε με το μέχρι τότε Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και επανασυστήθηκε στις 8 Ιουλίου 2019, οπότε έχουν διατελέσει δύο διαφορετικοί άντρες υπουργοί και μια γυναίκα. Η Νίκη Κεραμέως, από τις 08/07/19 μέχρι και σήμερα στην κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη.

Στο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων , που συστάθηκε στις 8 Ιουλίου το 2019, διατελεί ένας άντρας υπουργός.

Στο  Υγείας, έχουν διατελέσει 27 διαφορετικοί άντρες υπουργοί και δύο γυναίκες. Η Μαριέττα Γιαννάκου, από τις 11/04/90 έως τις 08/08/91 στην κυβέρνηση Κων/νου Μητσοτάκη, και η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, από τις 07/10/09 έως τις 07/09/10, στην κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου.

Στο Περιβάλλοντος και Ενέργειας , έχουν διατελέσει 20 διαφορετικοί άντρες υπουργοί και δύο γυναίκες. Η Βάσω Παπανδρέου, από τις 24/10/01 έως τις 10/03/04 στην κυβέρνηση Κώστα Σημίτη, και η Τίνα Μπιρμπίλη από τις 07/10/09 έως τις 17/06/11, στην κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου.

Στο Πολιτισμού και Αθλητισμού, έχουν διατελέσει τρεις διαφορετικοί άντρες υπουργοί και τρεις γυναίκες υπουργοί! Η Λυδία Κονιόρδου, από τις 05/11/16 έως τις 29/08/18, η Μυρσίνη Ζορμπά 29/08/18 έως 08/07/19 και οι δύο στην κυβέρνηση Αλέξη Τσίπρα, και η Λίνα Μενδώνη από τις 08/07/19 έως σήμερα, στην κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη.

Στο Δικαιοσύνης ,έχουν διατελέσει 31 διαφορετικοί άντρες υπουργοί και μια γυναίκα, η Άννα Ψαρούδα- Μπενάκη, από τις 03/12/92 έως τις 14/09/93, στην κυβέρνηση Κων/νου Μητσοτάκη.

Στο Εσωτερικών, έχουν διατελέσει 34 διαφορετικοί άντρες υπουργοί, και μια γυναίκα υπουργός, η Βάσω Παπανδρέου, στις περιόδους 19/02/99-20/03/00 και 13/04/00- 24/10/01 στην κυβέρνηση Κώστα Σημίτη.

Στο Ψηφιακής Διακυβέρνησης , διατελεί ένας άντρας υπουργός από τις 08/07/19, οπότε και συστάθηκε.

Στο Υποδομών και Μεταφορών, έχουν διατελέσει 29 διαφορετικοί άντρες υπουργοί και καμία γυναίκα υπουργός.

Στο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, έχουν διατελέσει 4 διαφορετικοί άντρες υπουργοί και καμία γυναίκα.

Στο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, έχουν διατελέσει 12 διαφορετικοί άντρες υπουργοί και μια γυναίκα υπουργός, η Κατερίνα Μπατζελή, από τις 07/10/09 έως τις 07/09/10 στην κυβέρνηση του Γεώργιου Παπανδρέου.

Στο Τουρισμού, έχουν διατελέσει 10 διαφορετικοί άντρες υπουργοί και 3 γυναίκες. Η Βάσω Παπανδρέου, 22/01/96—1/02/96 στην κυβέρνηση Σημίτη, ο Όλγα Κεφαλογιάννη, 21/06/12- 26/01/15 στην κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά, και η Έλενα Κουντουρά, 05/11/16- 03/05/19 στην κυβέρνηση Τσίπρα.

Τέλος, στο Μετανάστευσης και Ασύλου ,έχουν διατελέσει 3  διαφορετικοί άντρες υπουργοί και καμία γυναίκα.

Με δύο απλές προσθέσεις μπορούμε να δούμε ότι από το Μάιο του ΄80 έως και σήμερα, στα αντίστοιχα υπουργεία που έχουν συσταθεί στην τωρινή κυβέρνηση, η αναλογία ανδρών- γυναικών στην ηγεσία υπουργείου, είναι περίπου 16 προς 1 (249 άνδρες- 16 γυναίκες).

Όταν λοιπόν επιθυμεί κάποιος να κάνει την υπέρβαση στην πολιτική, όσον αφορά την αναγνώριση της αξίας, των ικανοτήτων και της καταξίωσης των γυναικών, και οι επιλογές είναι η τιμητική και συμβολική θέση του ΠτΔ, άνευ αρμοδιοτήτων και η ανάληψη υπουργείων, τα πράγματα φαίνονται λίγο θολωμένα.

Θα μπορούσε η πρωτιά γυναικείου αξιώματος της κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη, ή της οποιασδήποτε κυβέρνησης,  αντί να δοθεί σε έναν ρόλο πιο…διακοσμητικό, να δοθεί τοποθετώντας μια γυναίκα στην ηγεσία ενός υπουργείου που δεν έχει ξανατοποθετηθεί γυναίκα. Σαν μια κίνηση εμπιστοσύνης στον ενεργό ρόλο που χρειάζεται ένα υπουργείο, πέραν των Πολιτισμού ή Τουρισμού. Συμβολικά.

Αλκυόνη Χριστοδουλάκη