Ρέθυμνο: Μνήμες από μια τραγωδία – Μισός αιώνας από την μοιραία σχολική εκδρομή με 21 νεκρούς

Λένε πως ο χρόνος είναι “γιατρικό”. Ανάλογα με το είδος της πληγής ωστόσο… Γιατί τα χωριά του Αγίου Βασιλείου στο Ρέθυμνο, ακόμη κουβαλούν το τραύμα κι ας έχουν φύγει από τη ζωή οι χαροκαμένοι γονείς… Μα κι ολόκληρη η Κρήτη ακόμη ανατριχιάζει στην μνήμη της τραγωδίας κι ας έχουν περάσει 50 χρόνια.

Μισός αιώνας, μα είναι δύσκολα διαχειρίσιμα τέτοια γεγονότα. Να χάνονται έτσι εύκολα, “εν αιθρία” εικοσιένα παιδιά, εικοσιένα κορίτσια σε μια χαρούμενη σχολική εκδρομή. Μια εκδρομή του ορεινού Μικτού Εξατάξιου Γυμνασίου Σπηλίου, στην όμορφη παραθαλάσσια Γεωργιούπολη. Ήταν 4 Μαΐου του 1972 που το κεφαλοχώρι το Σπήλι, το Μιξόρουμα, η Μουρνέ, το Κεντροχώρι, ο Κισσός, η Λαμπρινή έχασαν τα κορίτσια τους.

Μια ολόκληρη γενιά κορίτσια 12 μέχρι 15 ετών. Για την τραγωδία έχουν γραφεί πολλά, όμως οι μαρτυρίες των συμμαθητών είναι που συγκλονίζουν. Οι εικόνες που δεν σβήνουν, τα ερωτήματα που δεν έχουν απαντηθεί. Τα πρόσωπα των συμμαθητριών που μένουν άφθαρτα στο χρόνο να προκαλούν πόνο στους συμμαθητές που έμειναν πίσω. Εκείνοι, τα αγόρια των τριών πρώτων τάξεων του Γυμνασίου, στάθηκαν τυχεροί. “Λένε πως οι αυτόπτες μάρτυρες δεν είναι πάντα αξιόπιστοι, γιατί ο καθένας αντιλαμβάνεται διαφορετικά το κάθε περιστατικό και πόσο μάλλον, το τραγικό και σοκαριστικό γεγονός της εκδρομής μας στην Γεωργιούπολη”, λέει στην ΕΡΤ ένας 12χρονος τότε μαθητής, του Γυμνασίου Σπηλίου, ο Γιάννης Παπαδόσηφος:

“4 -5 -1972. Μεσημέρι. Μπαίνουμε σε μια βάρκα καμιά δεκαπενταριά ΜΟΝΟ αγόρια για βαρκάδα ,γεγονός πρωτοφανές για το 90% των μαθητών που πολλοί, μπορεί να μην είχαν ξαναδεί ούτε θάλασσα. Κάνουμε την βόλτα μας και επιστρέφουμε. Εκείνη την ώρα έρχεται ειδοποιημένος για την “κονόμα” και δεύτερος βαρκάρης που επιβιβάζει ΜΟΝΟ κορίτσια. Γιατί αυτός ο διαχωρισμός αφού είμαστε μικτό Γυμνάσιο; Μήπως ήταν παρόντες κάποιοι καθηγητές που δεν θυμούμαι, Κι αν ήταν παρόντες γιατί επέτρεψαν να μπουν τόσες πολλές κοπελιές . Η καταδίκη τους “ανθρωποκτονία κατά συρροή ΑΝΕΥ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΩΣ” είχε σχέση με την παρουσία τους ή όχι Ρωτώ διότι ο βαρκάρης καταδικάστηκε για “ανθρωποκτονία κατά συρροή ΕΝ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΙ”.

Η βάρκα ξεκινά κι από το βάρος βλέπω ότι η εξάτμιση μπαίνει μέσα στο νερό. Αμέσως μετά ξαναφορτώνει ο πρώτος βαρκάρης, πάλι ΜΟΝΟ αγόρια, ακολουθεί την πρώτη από πολύ κοντά, και μόλις γίνεται το ναυάγιο, επιστρέφει ξεφορτώνει και ξαναμπαίνει για να περισυλλέξει ότι μπορεί. Μετά από κάμποση ώρα αρχίζουν και οι άλλες βάρκες και το λιμενικό να φέρνουν. Η διαδικασία κρατάει ώρες. Αρχίζουν να έρχονται γονείς που αναζητούν με αγωνία τα παιδιά τους. Όσοι τα βρίσκουν τα αγκαλιάζουν με λαχτάρα και τόσο σφιχτά που νομίζω πως θα τα πνίξουν. Οι υπόλοιποι… δεν θα περιγράψω σκηνές.

Έρχεται κι ο πατέρας μου με το αμάξι του Γιώργη του Μαραβέλιο. Δεν του έχει μείνει σταγόνα αίμα στο πρόσωπό του, μέχρι να με δει. Με αγκαλιάζει. Εκδήλωση σπάνια για αυτόν τον υπερευαίσθητο άνθρωπο που όμως δεν εκδηλωνόταν εύκολα. Περνά η ώρα. Έρχεται το σούρουπο. Μπαίνουμε στα λεωφορεία. Όσοι μείναμε. Πολλοί φύγανε με τους γονείς τους. Εμένα δεν με πήρε ο πατέρας μου γιατί σκέφτηκε ότι μπορεί να θέλουν να μας μετρήσουν. Σιγά! Ποιος θα μας μετρούσε; Με ευθύνη των οδηγών μπαίνουμε στα λεωφορεία

Εμείς είχαμε οδηγό ή τον Καπετανάκη από την Μουρνέ ή τον Ανυφαντή από τα Δαριβιανά. Δε θυμούμαι. Η διαδρομή. Ένας άλλος Γολγοθάς. Άνθρωποι σε όλη την διαδρομή, που ερχόταν ακόμη και με τα πόδια, να μας σταματούν και να ρωτούν για τα παιδιά τους. Κι εμείς να φωνάζουμε. ΖΕΙ… ΖΕΙ… Ακόμη και γι’ αυτούς που δεν ξέραμε. Τι άλλο να λέγαμε; 12 ΧΡΟΝΩΝ ΠΑΙΔΙΆ είμασταν. Όσο πλησιάζαμε στα χωριά μας και κυρίως στο Μιξόρουμα που πλήρωσε το βαρύτερο τίμημα με οκτώ κορίτσια, οι δρόμοι ήταν γεμάτοι από αλλόφρονες γονείς και συγγενείς που έψαχναν, με αλλοιωμένα πρόσωπα, μια καλή είδηση. Ποιός να τους την πεί; Ποιος είχε ξαναζήσει τέτοια κατάσταση για να μπορεί να διαχειριστεί κι αυτήν; Τις συμμαθήτριες μου δεν μπόρεσα να τις ξεχάσω ποτέ, τώρα και πενήντα χρόνια. Ακόμα και τα πρόσωπά τους στις περισσότερες”.

Για την ιστορία, ο βαρκάρης καταδικάστηκε σε φυλάκιση τριών ετών. Δυο από τους συνοδούς καθηγητές σε φυλάκιση 18 μηνών κι ακόμη δύο σε φυλάκιση ενός έτους, με αναστολή.

Γιώργος Παπαδάκηςhttps://www.ertnews.gr/