Ρέθυμνο : Απόψεις και απάντηση της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Π.Ε. Ρεθύμνης σχετικά με το θέμα της κατολίσθησης στο Φαράγγι Κοτσιφού

Στην πρόσφατη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης συζητήθηκε το θέμα της κατολίσθησης στο Φαράγγι του Κοτσιφού, μετά από αίτημα της Λαϊκής Συσπείρωσης, για το οποίο κατατέθηκε και σχετική επερώτηση από την Περιφερειακή Σύμβουλο Ρεθύμνης, κα Ευαγγελία Δερμιτζάκη – Ουρανού.
Από την Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας δόθηκε η ακόλουθη απάντηση:

«Το φαράγγι του Κοτσιφού επί σειρά ετών παρουσίαζε και εξακολουθεί να παρουσιάζει προβλήματα βραχοπτώσεων και κατολισθήσεων σε όλο το μήκος του. Η υπηρεσία μας με ίδια μηχανήματα και προσωπικό αλλά και με ιδιώτες επεμβαίνει για να εξασφαλίζει την κατά το δυνατόν ασφαλή διέλευση των πολιτών. Υπάρχουν πληθώρα δελτίων τύπου, ανακοινώσεων κλπ., ότι το φαράγγι παραμένει κλειστό γιατί δεν ήταν ασφαλές.

Ενδεικτικά παραθέτουμε την υπ’ αριθμ. 1215/2017 Απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Κρήτης (Πρακτικό Νο 31/29-11-2017), για την καθαίρεση επικίνδυνου βράχου στο φαράγγι αυτό.

Για τους ανωτέρω λόγους η υπηρεσία λαμβάνοντας υπόψη της και το καθολικό αίτημα των κατοίκων και τοπικών παραγόντων που ζητούσαν την ασφαλή διέλευσή τους μέσα από το συγκεκριμένο φαράγγι προχώρησε στην υπ΄αριθμ. 315577/19-12-2018 Προκήρυξη Δημόσιας Σύμβασης της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύµνης, με ανοικτή διαδικασία του ν. 4412/2016, με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής, με τίτλο : «Μελέτη Αντιμετώπισης Βραχοπτώσεων στο Φαράγγι του Κοτσιφού» με προϋπολογισμό 59.999.04 € χωρίς ΦΠΑ.

Υπεβλήθησαν δύο προσφορές εκ των οποίων μειοδότης αναδείχθηκε η εταιρεία «ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ Α.Ε. με διακριτικό τίτλο ΓΕΩ.ΠΕΡ Σύμβουλοι Μηχανικοί Α.Ε» με την από 14-01-2019 οικονομική προσφορά ποσού 32.481.97 € (χωρίς ΦΠΑ) και με την υπ΄αριθμ. 290/2019 (Πρακτικό Νο 7/12-3-2019) (Α∆ΑΜ: 19AWRD004801885 2019-04-16) Απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής κατακυρώθηκε η πραγματοποίηση της μελέτης, στο παραπάνω μελετητικό γραφείο.

Την 22 του μηνός Απριλίου του έτους 2019 υπογράφηκε σύμβαση μεταξύ του περιφερειάρχη Κρήτης κ. Αρναουτάκη Σταύρου και του μελετητικού γραφείου «ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ Α.Ε. με διακριτικό τίτλο ΓΕΩ.ΠΕΡ Σύμβουλοι Μηχανικοί Α.Ε», με αριθμό πρωτοκόλλου 97296.

Αντικείμενο της μελέτης αποτελούσε η αντιμετώπιση των βραχοπτώσεων στο φαράγγι του Κοτσιφού, που βρίσκεται στην επαρχιακή οδό 4 του επαρχιακού οδικού δικτύου της ΠΕ Ρεθύμνης.

Η μελέτη περιλάμβανε τα παρακάτω επιμέρους τμήματα (όπως περιγράφονται αναλυτικά στο Τεύχος Τεχνικών Δεδομένων):
– Τοπογραφική μελέτη. Τοπογραφική αποτύπωση του δυτικού πρανούς σε μήκος 600,00 μέτρων και πλάτος κυμαινόμενο, που ορίζεται από το μέγιστο ύψος του πρανούς.
– Γεωλογική μελέτη: Σύνταξη σε επίπεδο οριστικής μελέτης, και περιλαμβάνει γεωλογική χαρτογράφηση, εντοπισμό επισφαλών τμημάτων του πρανούς, τεκτονική ανάλυση βραχομάζας σε επιλεγμένα σημεία.

– Γεωτεχνική μελέτη: Σύνταξη σε επίπεδο οριστικής μελέτης και περιλαμβάνει α) την μελέτη σταθεροποίησης κατολίσθησης β) της αξιολόγηση του κινδύνου πτώσης βράχων στο υπολειπόμενο τμήμα του φαραγγιού Κοτσιφού, την ανάλυση του μηχανισμού βραχοπτώσεων και την πρόταση και διαστασιολόγηση μέτρων ανάσχεσης βραχοπτώσεων.
– Στατική μελέτη: αφορά την στατική ανάλυση των προτεινόμενων μέτρων αντιστήριξης και ανάσχεσης βραχοπτώσεων.
– Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης: αφορά τον καθορισμό των περιβαλλοντικών όρων κατασκευής των προτεινόμενων μέτρων στο περιβάλλον του φαραγγιού Κοτσιφού, καθώς και την έγκριση των όρων αυτών από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
– Σύνταξη Τευχών ΣΑΥ – ΦΑΥ και Τευχών Δημοπράτησης.

Για την πραγματοποίηση της μελέτης ζητήθηκαν τα παρακάτω :

Τεχνική και Επαγγελματική Ικανότητα
Α)Κάθε προσφέρων πρέπει να διαθέτει:
Για την κατηγορία μελέτης 16, τουλάχιστον ένας μελετητή 4ετούς εμπειρίας
Για την κατηγορία μελέτης 20, τουλάχιστον ένας μελετητή 4ετούς εμπειρίας
Για την κατηγορία μελέτης 21, τουλάχιστον ένας μελετητή 4ετούς εμπειρίας
Για την κατηγορία μελέτης 8, τουλάχιστον ένας μελετητή 4ετούς εμπειρίας
Για την κατηγορία μελέτης 27, τουλάχιστον ένας μελετητή 4ετούς εμπειρίας
και
(β) Ειδική εμπειρία στην εκπόνηση μελετών παρόμοιας φύσης. Κάθε προσφέρων πρέπει να έχει εκπονήσει:

Για την κατηγορία μελέτης 20, τουλάχιστον μία εγκεκριμένη γεωλογική μελέτη αντιμετώπισης βραχοπτώσεων την τελευταία πενταετία.
Για την κατηγορία μελέτης 21, τουλάχιστον μία εγκεκριμένη γεωτεχνική μελέτη
αντιμετώπισης βραχοπτώσεων την τελευταία πενταετία.
Τα αντίστοιχα πρακτικά της επιτροπής διαγωνισμού εγκρίθηκαν αρμοδίως.
Για την υπογραφή της παραπάνω Σύμβασης και σύμφωνα με το άρθρο 15.2 της υπ’ αριθμ. 14135/20-01-2017 πρόσκλησης σε διαγωνισμό, ο Ανάδοχος προσκόμισε στην Αναθέτουσα Αρχή την υπ’ αριθμ. e-44670/28-03-2019 εγγυητική επιστολή Καλής Εκτέλεσης του Τ.Μ.Ε.∆.Ε., συνολικού ύψους 1.625.00 € (χίλια εξιακόσια είκοσι πέντε ΕΥΡΩ) που αντιπροσωπεύει το 5% της αξίας της σύμβασης (χωρίς ΦΠΑ), σύμφωνα με το άρθρο 15.2 της Διακήρυξης.

Στα πλαίσια της γεωτεχνικής μελέτης και στην παράγραφο ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ αναφέρεται:
Για την αντιμετώπιση των καταπτώσεων και την ελαχιστοποίηση του κινδύνου ατυχημάτων από πτώσεις βράχων, έγινε αξιολόγηση της ευστάθειας των πρανών και των βραχωδών όγκων. Για τη διερεύνηση της πορείας των βραχοτεμαχίων που καταπίπτουν πραγματοποιήθηκαν αναλύσεις και έγινε υπολογισμός των απαιτούμενων συστημάτων ανάσχεσης, ώστε να διασφαλιστεί σε μεγάλο ποσοστό η προστασία του δρόμου και των διερχόμενων οχημάτων. Το επίπεδο εμπιστοσύνης των μέτρων προστασίας ανέρχεται σε ποσοστό μεγαλύτερο από 95%.

Η παραπάνω μελέτη εγκρίθηκε αρμοδίως από την υπηρεσία μας.
Στη συνέχεια στα πλαίσια της κατασκευής του έργου : «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΖΗΜΙΩΝ ΟΔΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΟ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΤΗΣ Π.Ε. ΡΕΘΥΜΝΗΣ». 25ο ΥΠΟΕΡΓΟ : «ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΖΗΜΙΩΝ ΣΤΑ ΟΔΙΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΚΑΝΝΕΒΟΣ-ΣΕΛΛΙΑ-ΡΟΔΑΚΙΝΟ-ΟΡΙΑ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΟΙ ΔΡΟΜΟΙ», προυπολογισμού 872.771,62 €, αποφασίστηκε η αντιμετώπιση των προβλημάτων της επαρχιακής οδού 4, στην είσοδο του φαραγγιού από τον οικισμό της Καννέβου, μετά τη γέφυρα, στη δυτική πλευρά. Το συγκεκριμένο σημείο είχε ήδη φανεί από την μελέτη ότι είναι το πιο επικίνδυνο κατά μήκος του φαραγγιού, λόγω των μεγάλων ρηγματώσεων της επιφάνειας της βραχομάζας και της ύπαρξης κάθετων πρανών, μεγάλου ύψους (με ύπαρξη ανάποδων κλίσεων).

Η Δ/νση Τεχνικών Έργων Π.Ε Ρεθύμνης, προκήρυξε την κατασκευή του παραπάνω έργου με την υπ’ αριθμ. 23407/31-01-2022 (ΑΔΑ: 9Η6Κ7ΛΚ-150) προκήρυξη δημόσιας σύμβασης, η οποία αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ με αριθμ. 22PROC009981886 2022-01-31, με ανοικτή διαδικασία μέσω ΕΣΗΔΗΣ του άρθρου 27 του Ν.4412/2016, με σύστημα προσφοράς το «επιμέρους ποσοστό έκπτωσης» του άρθρου 95 παρ. 2.(α) του Ν.4412/2016.
Σύμφωνα με τη διακήρυξη του έργου ζητήθηκε πτυχίο ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ 1ης τάξης και άνω. Η ανάδοχος εταιρεία διαθέτει πτυχίο ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ 3ης τάξης.
Με την με αριθμό 527/2022 πρακτικό Νο 12/09-05-2022 (ΑΔΑ: ΨΡΔ07ΛΚ-2Τ3) Απόφαση η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας Κρήτης εγκρίνει το πρακτικό 2 της επιτροπής διαγωνισμού και κατακυρώνει στο μειοδότη οικονομικό φορέα MAYCON ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ & ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ με διακριτικό τίτλο MAYCON HELLAS CONSTRUCTION COMPANY S.A τη σύμβαση εκτέλεσης του παραπάνω έργου, με μέση έκπτωση 26,90% δηλ. προσφερόμενο ποσόν 514.528,16 € χωρίς ΦΠΑ και 638.014,92 € συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ.

Την Τετάρτη 10-08-2022 υπογράφηκε σύμβαση μεταξύ του Περιφερειάρχη Κρήτης Κου Σταύρου Αρναουτάκη και της εταιρείας «MAYCON ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ & ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ με διακριτικό τίτλο MAYCON HELLAS CONSTRUCTION COMPANY S.A» με έδρα Ζυμβρακάκη 10, Δήμου Ρεθύμνου, με ΑΦΜ 999664695 Δ.Ο.Υ. Ρεθύμνου Τ.Κ. 74100 (τηλ: 2310783466, fax: 2310783334, mail : info@maycon.gr), όπως εκπροσωπείται νόμιμα από τον Κο Σαραντινό Νικόλαο, Πολιτικό Μηχανικό, ΕΔΕ, σύμφωνα με το με αριθμό Νο64/22 Πρακτικό του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας.

Στο έργο εκτελέστηκαν τα εξής:
Στο αρχικό τμήμα (ΧΘ 0+000 έως την ΧΘ 0+022) στη δεξιά πλευρά σε μήκος 24,00μ, τοποθετήθηκε σύμφωνα με την μελέτη, η τοποθέτηση ενός φράχτη ανάσχεσης ύψους 5,00μ και ενέργειας 1.000kJ, 10m περίπου πάνω από την επιφάνεια του οδοστρώματος. Στο ίδιο τμήμα τοποθετήθηκε πλήρως αγκυρούμενο πλέγμα τύπου Steelgrid HR100, που εκτείνεται για ύψος περίπου 10m πάνω από την επιφάνεια του οδοστρώματος (και κάτω από το φράκτη) και για μήκος 20,00m.

Στο πρώτο πρανές με ανάποδη κλίση (ΧΘ 0+020 έως ΧΘ 0+040, πρώτη “μύτη”) τοποθετήθηκε αγκυρούμενο ΗΕΑ PANELS ZNA 300X300 10/10 που εκτείνεται για ύψος περίπου 26m πάνω από την επιφάνεια του οδοστρώματος και για μήκος 22,00 και ένα πρόσθετο ελεύθερο πλέγμα μικρότερου βρόγχου τύπου Steelgrid HR100, που εκτείνεται για ύψος 60,00 m πάνω από την επιφάνεια του οδοστρώματος και για μήκος 24,00m.
Αμέσως μετά το πρώτο πρανές με ανάποδη κλίση (ΧΘ 0+040 έως ΧΘ 0+070, θέση κατολίσθησης πρανούς), τοποθετήθηκε φράχτης ανάσχεσης ύψους 5,00μ και μήκους 30,00 ενέργειας 1.000 kJ, περίπου 10m πάνω από την επιφάνεια του δρόμου.
Στο τμήμα Δ (ΧΘ 0+066 έως ΧΘ 0+094) τοποθετήθηκε φράχτης ανάσχεσης ύψους 5,00μ και μήκους 30,00μ ενέργειας 1.000kJ, περίπου 10 m πάνω από την επιφάνεια του οδοστρώματος και όπου είναι εφικτό να εδραστεί ο φράκτης ανάλογα με την μορφολογία της βραχομάζας.

Στα τμήματα Γ – Δ (ΧΘ 0+040 έως την ΧΘ 0+092) στη δεξιά πλευρά προτείνεται, τοποθετήθηκε ελευθέρο πλέγμα τύπου Steelgrid HR100 κάλυψης του πρανούς, που εκτείνεται για ύψος περίπου 10,00m (κάτω από τους φράκτες) πάνω από την επιφάνεια του οδοστρώματος και για μήκος 56,00m.
Στο δεύτερο πρανές με ανάποδη κλίση (ΧΘ 0+092 έως ΧΘ 0+131, δεύτερη “μύτη”) τοποθετήθηκε αγκυρούμενο ΗΕΑ PANELS ZNA 300X300 10/10 που εκτείνεται για ύψος 35m μέτρα πάνω από την επιφάνεια του οδοστρώματος και για μήκος 54,00m και πρόσθετο ελεύθερο πλέγμα μικρότερου βρόγχου τύπου Steelgrid HR100 κάλυψης του πρανούς, που εκτείνεται περίπου για ύψος 35,00m πάνω από την επιφάνεια του οδοστρώματος και για μήκος 54,00m.

Σύμφωνα με το μελετητή στην περιοχή που σημειώθηκαν οι καταπτώσεις το πρανές έχει ύψος περίπου 40m και η μελέτη πρότεινε την κατασκευή φράχτη ανάσχεσης ο οποίος μπορούσε να συγκρατήσει πτώση βραχοτεμαχίου βάρους έως 10,7 τόνους, με βάση τα στοιχεία που είχαν συλλεχθεί κατά την έρευνα.
Στα υλικά των καταπτώσεων συμπεριλαμβάνεται συμπαγές βραχοτεμάχιο όγκου 27m3, και βάρους 70 τόνων το οποίο ήταν αδύνατο να συγκρατηθεί από το φράχτη.

Στην επιφάνεια αποκόλλησης παρατηρήθηκαν υπολείμματα ριζικού συστήματος , που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η βλάστηση συνέβαλε στη αποκόλληση των βράχων , εισχωρώντας σε ρωγμές και διαβρώνοντας σε βάθος χρόνου τη βραχομάζα .
Σχετικά με την κατασκευή των έργων επισημαίνεται ότι οι αγκυρώσεις του φράχτη ανάσχεσης και η στερέωσή του έγιναν έντεχνα και αποτελεσματικά και δεν σημειώθηκαν εξολκεύσεις αγκυρίων και συρματόσχοινων λόγω κακής πάκτωσης και συναρμογής του συστήματος στο βράχο πάρα την οριακή δοκιμασία τους λόγω της κατάπτωσης. Η θραύση του συστήματος συγκράτησης έγινε λόγω υπέρβασης της αντοχής των δομικών υλικών και όχι λόγω κακής συναρμογής ,στερέωσης και κατασκευής.
Κατά την κατασκευή των έργων δεν έγιναν ενέργειες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν δυσμενώς την ευστάθεια της βραχομάζας.
Αντιθέτως με τη χρήση αγκυρώσεων για τη στερέωση του φράχτη και τσιμεντενέματος το οποίο εισχωρεί στις οπές των αγκυρίων και τις ρωγμές, αυξάνεται η συνοχή της βραχομάζας.

Η υπηρεσία από τη μεριά της, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της έλεγξε και ενέκρινε όλα τα υλικά πριν τοποθετηθούν, για τα οποία προσκομίστηκαν τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους, που ήταν σύμφωνα με τα συμβατικά τεύχη και συνοδεύονταν από τα απαραίτητα έγγραφα των φορέων πιστοποίησης.

Η εταιρεία που εκτέλεσε το έργο διέθεσε έμπειρο προσωπικό και εξοπλισμό, όπως προβλέπεται σε όλες τις ανάλογες περιπτώσεις. Κατά την εκτέλεση έπρεπε να καθαριστεί η επιφάνεια του πρανούς από τη βλάστηση, πράγμα που θα διευκόλυνε το συνεργείο τοποθέτησης, όμως δεν επετράπη από τη Δ/νση Δασών. Όλο αυτό το διάστημα των εργασιών δεν παρατηρήθηκε, ούτε από το συνεργείο κατασκευής ούτε από την επίβλεψη, οτιδήποτε μπορούσε να προμηνύει την επερχόμενη κατολίσθηση.
Οι εργασίες που έχουν συνολικά επιμετρηθεί είναι 4.800,00 μ2 πλεγμάτων και 84,00μ.μ. φράκτες ανάσχεσης.
Η κατολίσθηση παρέσυρε φράκτη μήκους 30,00 μέτρων και το υποκείμενο ελεύθερο πλέγμα 300,00 μ2.
Επίσης είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οι παραπάνω εργασίες είχαν ολοκληρωθεί στα τέλη του μηνός Δεκεμβρίου.
Η σύμβαση του έργου δεν έχει ολοκληρωθεί, ως εκ τούτου το έργο δεν έχει παραληφθεί.
Η υπηρεσία ήδη μεριμνά για τη σύνταξη νέας μελέτης αποκατάστασης της οδού και γίνονται μετρήσεις για την αποτύπωση της νέας κατάστασης με τη συνδρομή του μελετητή και τεχνικού συμβούλου».