Παρέμβαση του Δημάρχου Αγίου Νικολάου κ. Μανώλη Μενεγάκη στο Συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας

Παρέμβαση του Δημάρχου Αγίου Νικολάου κ. Μανώλη Μενεγάκη στο Συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) 8/11/2024 στη συνεδρία με θέμα Περιβάλλον, Ενέργεια, Απορρίμματα, Χωροταξία.

Ο Δήμαρχος Αγίου Νικολάου κ. Μανώλης Μενεγάκης παρευρέθηκε στο ετήσιο τακτικό συνέδριο της Κ.Ε.Δ.Ε, το οποίο διεξήχθη στη Ρόδο (7-9/11/2024).
Το συνέδριο είχε ως κεντρικό μήνυμα «Επανεκκίνηση. Ισχυροί Δήμοι. Κάθε μέρα, δίπλα στον πολίτη».

Ο κ. Μενεγάκης στην παρέμβαση του κατά την συνεδρία με θέμα «Περιβάλλον, Ενέργεια, Απορρίμματα, Χωροταξία», αναφέρθηκε στα υπό εκπόνηση Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια.
Αναφερόμενος στο θέμα των Σχεδίων Πόλης – ένα από τα μείζονα ζητήματα της Αυτοδιοίκησης – πρότεινε να υπάρξουν λύσεις προκειμένου να διαμορφωθεί ένα νέο πλαίσιο από την κυβέρνηση για να χρηματοδοτηθούν και να αναπτυχθούν.

Οι νέοι άνθρωποι που ζουν στον τόπο τους αποτελούν έναν «πολλαπλασιαστή ισχύος» και πρέπει να τους δοθεί η ευκαιρία να ζήσουν και να δημιουργήσουν σε αυτόν.
Ακολουθεί το κείμενο της παρέμβασης του Δημάρχου Αγίου Νικολάου.

Σεβαστό προεδρείο, αγαπητοί συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι,

Ειπώθηκαν πάρα πολλά για το θέμα των ΔΕΥΑ και την αντίθεσή μας ως ΚΕΔΕ στην υποχρεωτική συγχώνευση τους. Θα μιλήσω για το θέμα της χωροταξίας για το οποίο δεν ειπώθηκαν αρκετά – όπως σημείωσε και ο Υπουργός Περιβάλλοντος κ. Θ. Σκυλακάκης ο οποίος παρακολούθησε και παρενέβη στην συνεδρία αυτή.

Μια πρώτη παρατήρηση είναι ότι το Υπουργείο δεν έστειλε για τις εργασίες της ΚΕΔΕ κάποιον αρμόδιο για τα θέματα χωροταξίας ενώ θα έπρεπε.
Ο τόπος μας και τα θερετρά του είναι παγκοσμίως γνωστά, όπως αυτό της Ελούντας κ.α. Είχαμε κι εμείς συγκρουστεί με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθώς υπήρξε μια πρότασή του για πλωτές ανεμογεννήτριες που βρήκε απέναντι την τοπική κοινωνία για διαφόρους λόγους και για λόγους τουριστικής ανάπτυξης.
Όπως ειπώθηκε από κάποιους, είμαστε στην φάση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) τα οποία θα ήταν ορθότερο να τα λέμε Τοπικά Χωροταξικά Σχέδια για να μην δημιουργείται σύγχυση με τα Πολεοδομικά Σχέδια Εφαρμογής, αυτά που λέμε Σχέδια Πόλης.

Στην περίπτωσή μας που είμαστε ένας δήμος περίπου 30 χιλ. κατοίκων οι οποίοι γίνονται ως και 100 χιλ. το καλοκαίρι, έχει συμβασιοποιηθεί μελέτη Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου με ανάθεση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) και χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Η θεωρία των σχεδίων αυτών υποδεικνύει ότι είναι σημαντικά και πρέπει να χρηματοδοτούνται σοβαρά από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους.
Αυτή την στιγμή έχουν χρηματοδοτηθεί μόνο οι μελέτες των ΤΠΣ. Και μάλιστα δεν έχουν χρηματοδοτηθεί από τους πόρους των περιβαλλοντικών φόρων και τελών που θα ήταν λογικό ή από τα πρόστιμα για τα αυθαίρετα.

Ενώ λοιπόν προβλέφθηκε μια ανάθεση μελετών για την πρώτου επιπέδου χωροταξία (ΤΠΣ) δεν προβλέφθηκε κάτι για την δευτέρου επιπέδου διαδικασία, τα σχέδια πόλης. Έγινε η ανάθεση για το πρώτο επίπεδο και θεώρησαν ότι είναι εντάξει. Όχι όμως, δεν είναι εντάξει.

Ακούγεται ότι θα καταργηθεί σε μεγάλο βαθμό η εκτός σχεδίου δόμηση. Να συνταχθώ με αυτή την άποψη. Πείτε μου, πώς θα καταργήσουμε την εκτός σχεδίου δόμηση όταν υπάρχει τέτοια ανάγκη να χτίσουν οι άνθρωποι και ενώ δεν έχουμε φτιάξει πολεοδομικούς υποδοχείς σε σχέδια πόλης και επεκτάσεις τους για να χτίσει νόμιμα ο μικρός και ο μεσαίος οικονομικά συμπολίτης μας ή να αγοράσει ένα οικόπεδο.

Λέμε λοιπόν εκτός από τα τοπικά χωροταξικά σχέδια να προβλεφθούν κονδύλια που έχουν να κάνουν με τα σχέδια πόλης. Και αυτά που εκκρεμούν και που δεν έχουν πλήρως εφαρμοστεί ή χρειάζονται χρήματα για να αποκτήσουν δημόσιους κοινόχρηστους χώρους για να τα αναπτύξουν. Γιατί πολλοί δήμοι έχουν σχέδια πόλης και δεν τα έχουν αναπτύξει πλήρως.

Εμείς για παράδειγμα θέλουμε να κάνουμε επέκταση σχεδίου πόλης. Το χρειαζόμαστε. Σε λίγο θα γίνει ο νέος ΒΟΑΚ, θα είμαστε πολύ κοντά χρονικά στο Ηράκλειο. Θα πουν κάποιοι γιατί να χτίσω εδώ και να εγκατασταθώ, να εργαστώ κ.λ.π; Ας πάω στο Ηράκλειο. Δηλ. ποια η προοπτική μας; Να δουλεύουμε εποχιακά στον τουρισμό πέντε μήνες το χρόνο και μετά να φεύγουμε;

Για να είμαστε χρήσιμοι, θα καταθέσουμε πρόταση προς την ΚΕΔΕ για να την απευθύνει προς το κεντρικό κράτος. Πιστεύουμε ότι αξίζει τον κόπο. Το Δημόσιο έχει λάβει ένα πολύ μεγάλο ποσό – μπορεί να σας το βεβαιώσει και ο πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου – για περιβαλλοντικά ζητήματα, αυθαίρετα κ.λ.π. Από αυτά τα ποσά που υπολογίζονται σε 5 δισ. ευρώ, ίσως και περισσότερα, το Πράσινο Ταμείο λαμβάνει ένα απειροελάχιστο ποσοστό 2,5% για τέτοιους σκοπούς και μελέτες. Πρέπει να διεκδικήσουμε παραπάνω χρήματα από αυτά τα εισπραττόμενα. Ξέρετε – ιδίως οι μηχανικοί – πόσα χρήματα έχουν εισπραχθεί από το κράτος για τις τακτοποιήσεις αυθαιρέτων. Τι από αυτά έχει ανταποδοθεί στην τοπική αυτοδιοίκηση;

Θα χρειαστεί να διεκδικήσουμε εργαλεία που θα μελετήσουν τις ανάγκες χρηματοδότησης και για τον δεύτερου επιπέδου σχεδιασμό δηλ. για τα σχέδια πόλης. Όπου συνταχθούν τέτοια σχέδια – στα οποία είναι σαφείς οι εκτάσεις των κοινόχρηστων από την πράξη εφαρμογής – να έρχεται μετά το κράτος ή οποιοσδήποτε φορέας οριστεί (πχ το Πράσινο Ταμείο) να καταθέτει στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων το αντίστοιχο ποσό το οποίο δεν θα είναι αυθαίρετο, αλλά εμπεριστατωμένο και τακτοποιημένο από την πράξη εφαρμογής και να είναι πλέον ενοχικό το δικαίωμα αποζημίωσης για τον πολίτη. Για να μπορεί ο Δήμος να παραλάβει αμέσως έναν Κοινόχρηστο χώρο ή ένα Κοινωφελές Ακίνητο χωρίς να κολλάει από ένα ιδιοκτησιακό θέμα.

Η ανάπτυξη των σχεδίων πόλης μπορεί να αποδειχθεί – το λέμε σε περίπτωση διεκδίκησης σε επίπεδο υπουργείου – ότι είναι ένα καλό μέσο, ίσως το αποτελεσματικότερο μέσο για την αντιμετώπιση του δημογραφικού.

Μια μικρή ή μεσαία νέα οικογένεια – οικονομικά – ένας νέος άνθρωπος που μπορεί να ζήσει στον τόπο του είναι στην ουσία ένας «πολλαπλασιαστής ισχύος» για τον τόπο του. Πρέπει να του δοθεί αυτή η ευκαιρία … Τα μεγάλα funds ή οι μεγάλοι θα βρουν τον δρόμο τους να αναπτυχθούν και στην περιοχή μας έρχονται, αγοράζουν μια μεγάλη έκταση, κάνουν ένα τοπικό ρυμοτομικό σχέδιο δικό τους … και προχωράνε. Εμείς, πώς θα κρατήσουμε τα παιδιά μας στον τόπο μας;

Θέλοντας να είμαστε χρήσιμοι θα καταθέσουμε ως δήμος αυτή την πρόταση και πιστεύω ότι εκφράζουμε μια ανάγκη γενικότερη που αφορά όλη την Ελλάδα. Όπως και η εκτός σχεδίου δόμηση αφορά όλη την Ελλάδα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει περιοχή που δεν θέλει την εκτός σχεδίου δόμηση όταν δεν έχει επαρκή σχέδια πόλης, δηλ. όταν δεν υπάρχουν πολεοδομικοί χώροι επαρκείς για να την αντικαταστήσουν.
Σας ευχαριστώ πολύ και συγχαρητήρια για τις εργασίες του