Οι στρατιωτικές δυνάμεις Ελλάδας και Τουρκίας – Τι μπορεί να αλλάξει μετά τη σύγκρουση Τραμπ – Ερντογάν

Μεγάλες προσδοκίες δημιουργεί στην Αθήνα το νομοσχέδιο που εισήγαγαν προς ψήφιση στην αμερικανική Γερουσία οι γερουσιαστές Μπομπ Μενέντεζ και Μάρκο Ρούμπιο, το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ στην Ελλάδα ύψους 3 εκατ. δολαρίων, άρση του εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία, παρεμπόδιση της παράδοσης των F-35 στην Αγκυρα  και – για πρώτη φορά – αναλυτικό κατάλογο με τις παραβιάσεις που κάνει η Τουρκία στο Αιγαίο.

Η Ουάσιγκτον, όπως όλα δείχνουν τουλάχιστον προς το παρόν, προχωράει σε μία αναθεώρηση της πολιτικής της στην Ανατολική Μεσόγειο αναδεικνύοντας τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή. Το σχέδιο νόμου επιβεβαιώνει τον άγριο πόλεμο ΗΠΑ – Τουρκίας, ενώ αντίθετα παγιώνεται η σύσφιγξη των σχέσεων Αθήνας – Ουάσιγκτον.

Σε κάθε περίπτωση, η εξέλιξη αποτιμάται στην Αθήνα και το ελληνικό «Πεντάγωνο» ως ιδιαίτερα θετική για τη χώρα μας και μάλιστα αν το σχέδιο νόμου υλοποιηθεί στο σύνολό του τότε είναι εφικτό να αλλάξουν τα δεδομένα και οι ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό άλλωστε αποτυπώθηκε και στην πρώτη αντίδραση της ελληνικής πλευράς, η οποία ουσιαστικά επιδοκίμασε την αμερικανική πρωτοβουλία. «Θεωρώ ότι είναι πρώτη φορά που το αμερικανικό Κοινοβούλιο δείχνει τέτοιο ενδιαφέρον ακόμα και για τις παραβιάσεις που γίνονται στην περιοχή της Κύπρου, στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο.

Οπως ξέρετε, έχουν ζητήσει ενημέρωση και καταγραφή όλων των παραβιάσεων και των παρενοχλήσεων που έχουν γίνει» σχολίασε προχθες ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, Ευάγγελος Αποστολάκης, χωρίς να κρύψει την ικανοποίησή του. Οπως πρόσθεσε η κίνηση της Γερουσίας «αναδεικνύει την Ελλάδα ως πολύ σοβαρό δρώντα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Με τα προβλήματα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην Τουρκία αναδεικνύεται ακόμα περισσότερο ο ρόλος της Ελλάδας».

Επιπλέον, ο Ευάγγελος Αποστολάκης σημείωσε πως τα θετικά μηνύματα για την Ελλάδα με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο «οφείλονται και στην προσπάθεια που έχει γίνει με τον στρατηγικό διάλογο της χώρας μας με τις ΗΠΑ».

Σημειώνεται ότι το σχέδιο νόμου (με τίτλο «Eastern Mediterranean Security and Energy Act of 2019») είναι αποτέλεσμα διακομματικής συναίνεσης, καθώς ο Μπομπ Μενέντεζ (Νιου Τζέρσεϊ) προέρχεται από το Δημοκρατικό Κόμμα και ο Μάρκο Ρούμπιο (Φλόριντα) από τους Ρεπουμπλικανούς. Ενδεικτικό των προθέσεων της Ουάσιγκτον να σφίξει κι άλλο το «χαλινάρι» στην Αγκυρα είναι ότι στο νομοσχέδιο λαμβάνονται υπόψη όλες οι εξελίξεις στην περιοχή, δηλαδή και οι ενεργειακές αλλά και η συνεχιζόμενη επιδείνωση των σχέσεων των ΗΠΑ με την Τουρκία. «Με την άρση του εμπάργκο όπλων προς την Κύπρο και την επέκταση της αναγκαίας Εξωτερικής Στρατιωτικής Βοήθειας (FMS) προς την Ελλάδα, η νομοθεσία αναδεικνύει μία ολιστική προσέγγιση με σκοπό τη σταθερότητα των κρίσιμων περιφερειακών μας εταίρων, σχολίασε ο γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο.

Τα βασικά σημεία

Τα κυριότερα σημεία του σχεδίου νόμου που προωθείται στην αμερικανική Γερουσία είναι:

– Πρόταση για στρατιωτική βοήθεια (FMF) ύψους 3.000.000 δολαρίων προς την Ελλάδα.

– Αρση του εμπάργκο όπλων προς την Κυπριακή Δημοκρατία.

– Υποβολή καταλόγου στη Βουλή με τον αριθμό των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου και της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.

– Πρόταση για ίδρυση ενεργειακού Κέντρου ΗΠΑ – Ανατολικής Μεσογείου προς διευκόλυνση της ενεργειακής συνεργασίας Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.

– Πρόταση για χορήγηση βοήθειας με τη μορφή στρατιωτικής εκπαίδευσης ύψους 2.000.000 δολαρίων προς Ελλάδα και Κύπρο.

– Παρεμπόδιση της παράδοσης των αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία εφόσον η Αγκυρα προχωρήσει στην αγορά του ρωσικού συστήματος S-400.

Μεγαλώνουν το χάσμα οι S-400

Κάθε μέρα που περνάει κλιμακώνεται η ένταση μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας. Οι επικεφαλής των Επιτροπών Εξωτερικών Σχέσεων και Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας προειδοποίησαν την Αγκυρα ότι θα βρεθεί αντιμέτωπη με σκληρές κυρώσεις αν επιμείνει στο σχέδιό της να αγοράσει το ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα S-400. «Μέχρι τα τέλη του έτους, η Τουρκία θα έχει είτε τα προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη F-35 στο έδαφός της είτε το ρωσικό αντιπυραυλικό αμυντικό σύστημα εδάφους-αέρος S-400. Δεν θα έχει και τα δύο», έγραψαν σε άρθρο τους στους «New York Times» οι Ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές Τζιμ Ρις και Τζιμ Ινχοφ και οι Δημοκρατικοί Μπομπ Μενέντεζ και Τζακ Ριντ. Ο Ρις είναι ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων, όπου ο Μενέντεζ είναι ο κορυφαίος Δημοκρατικός γερουσιαστής. Ο Ινχοφ προεδρεύει στην Επιτροπή Ενόπλων Δυνάμεων, στην οποία ο Ριντ είναι ο επικεφαλής των Δημοκρατικών. Mέσα στις πιθανές κυρώσεις είναι η απαγόρευση της πώλησης εκτός από τα F-35 και αντιαεροπορικά συστήματα Patriot.

Σε αυτή την παρέμβαση απάντησε τραβώντας το σχοινί ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, λέγοντας πως η χώρα του ενδέχεται να αγοράσει και άλλα συστήματα αεράμυνας από τη Ρωσία εάν δεν καταφέρει να αγοράσει τα αμερικανικά Patriot. Πρόσθεσε ότι εναλλακτικές θα αναζητηθούν και στην περίπτωση που η Αγκυρα δεν μπορέσει να παραλάβει τα μαχητικά F-35 από τις ΗΠΑ. Από τη Μόσχα, ο εκπρόσωπος Τύπου του ρώσου προέδρου Ντμίτρι Πεσκόφ έσπευσε να παρέμβει στο όλο θέμα, τονίζοντας πως η Ρωσία ενδιαφέρεται να διευρύνει τη στρατιωτική και τεχνολογική συνεργασία με ξένες χώρες και είναι έτοιμη να εξετάσει το ενδεχόμενο σύναψης νέων συμβολαίων που θα αφορούν πωλήσεις αντιαεροπορικών συστημάτων S-400 στην Τουρκία.