Η απάντηση δεν βρίσκεται στη γυναικεία φύση που αγαπά το κουτσομπολιό. Βρίσκεται στην αδυναμία μιας κοινωνίας να αντιμετωπίσει τις ανισότητές της.
Οι γυναίκες κοροϊδεύουν τους άντρες τους όταν δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς.
Κάτι παράξενο συμβαίνει τη στιγμή που τα straight ζευγάρια συναντιούνται μεταξύ τους. Δεν περνάει ούτε μία ώρα, και παρατηρούνται τάσεις απόσχισης και σχολιασμού.
Άντρες, γυναίκες θα χωριστούμε. Με αφορμή τη σαλάτα που ετοιμάζεται στην κουζίνα (από γυναίκες), τα ποτά που σερβίρονται στη βεράντα (από άντρες), μια κουβέντα για το τι τρώνε τα παιδιά (από γυναίκες – τι νόημα έχει να λάβουν μέρος εκείνοι;), ένας σχολιασμός για τον καινούργιο προπονητή του Ολυμπιακού (από άντρες)…
Στη γυναικοπαρέα κάποια θα αρχίσει.
«Ο Θανάσης, πήγε σούπερ μάρκετ προχτές και ξέχασε τα μισά ψώνια. Ξέρετε άντρα που να φέρνει σωστά τα ψώνια;» Γελάμε συγκρατημένα, στην αρχή. Σίγουρα όμως με το βλέμμα της απόλυτης ταύτισης.
Το κέφι δεν θα αργήσει να φουντώσει. «Είναι ικανός να βγαίνει με διαφορετικές κάλτσες για μέρες και να μην το παίρνει χαμπάρι». Αυτή είναι η δική μας ώρα. Η ώρα που «θάβουμε» τους άντρες μας.
Δεν ξέρω αν εκείνοι το κάνουν. Πιθανότατα όχι. Ή όχι τόσο πολύ. Υποψιάζομαι γιατί. Όχι επειδή οι γυναίκες είναι κουτσομπόλες και οι άντρες δεν είναι. Αλλά επειδή εκείνοι δεν έχουν λόγο να το κάνουν.
Τι κρύβεται πίσω από τα αστεία των γυναικών;
Θα αναρωτιέστε τώρα τι λόγο έχουν οι γυναίκες να αστειεύονται εις βάρος των αντρών τους. Η Jessica Valenti, Αμερικανίδα συγγραφέας και φεμινίστρια, σε άρθρο της στον ιστότοπο All in Her Head, εξηγεί:
«Το χιούμορ είναι ο τρόπος μας για να αμβλύνουμε τις ανισότητες στο σπίτι και να συνεχίσουμε να ζούμε με αυτές».
Απευθύνομαι στις γυναίκες αναγνώστριες:
Θέλετε να προσπαθήσετε να μιλήσετε σοβαρά για όσα δεν κάνουν εκείνοι στο σπίτι; Για όσα δεν έχουν καν στον νου τους ότι πρέπει να γίνουν; Απευθύνομαι στους άντρες αναγνώστες: Πώς θα τους απαντούσατε;
«Το καλαμπούρι είναι ένας από τους κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους με τον οποίο οι γυναίκες μπορούν να εκφράσουν την απογοήτευση και τον θυμό τους. […] Τα καλαμπούρια αυτού του είδους είναι η κορυφή ενός μεγάλου παγόβουνου απογοήτευσης, που δεν ανήκει εξ ολοκλήρου σε καμιά μας. Αν αρχίσουμε να μιλάμε σοβαρά για όσα μας απογοητεύουν, ίσως να μην σταματήσουμε ποτέ», γράφει η Valenti.
H ίδια αναφέρεται στις ανισότητες της αμερικανικής κοινωνίας, επειδή αυτές γνωρίζει.
Όμως το φαινόμενο είναι και ελληνικό και διεθνές. Οι περισσότερες έρευνες σε διεθνές επίπεδο καταδεικνύουν ότι το βασικό φορτίο των οικιακών υποχρεώσεων το επωμίζονται οι γυναίκες.
Οι πιο πρόσφατες έρευνες, που έγιναν με αφορμή την πανδημία, έδειξαν ότι οι γυναίκες δέχτηκαν μεγάλη πίεση. Προσπαθώντας να φέρουν σε ισορροπία δουλειά και σπίτι, φάνηκε πόσο το σπίτι «μπλέχτηκε» στη δουλειά, με σημαντικές επιπτώσεις στην καριέρα και τον μισθό τους.
Στερεότυπα, σοβαρά κι αστεία
Μεταξύ γέλιων και πικρίας διαπιστώνω ότι η εξήγηση της Valenti είναι εύστοχη. Θα ήθελα όμως να το πάω λίγο παρακάτω. Γιατί νομίζω ότι πολλές φορές πίσω από τις ανισότητες κρύβονται τα στερεότυπα. Αυτά εμποδίζουν πολύ αποτελεσματικά τόσο τους άντρες όσο και τις γυναίκες από το να αλλάξουν. Τι θέλω να πω;
Πως μερικές φορές δεν είμαστε έτοιμες κι εμείς να αφήσουμε λίγο χώρο στους άντρες ώστε να ασχοληθούν με το σπίτι ή τα παιδιά. Νιώθουμε ότι εμείς θα τα κάνουμε καλύτερα. Έχουμε μάθει να πιστεύουμε ότι σε αυτά είμαστε καλύτερες εμείς.
Το συνειδητοποίησα όταν ο άντρας μου, με αφορμή την παραμονή του στο σπίτι λόγω lockdown, προσπαθούσε να αναλάβει ορισμένες δουλειές. Μου ήταν δύσκολο να το επιτρέψω.
Του ήταν δύσκολο να είναι συνεπής, όπως είμαι εγώ. Που είμαι σαν ένα μυρμήγκι προγραμματισμένο να γράφει τα ψώνια της εβδομάδας, να βάζει πλυντήριο, να θυμάται πότε θα κάνει εμβόλιο το παιδί, να κανονίζει τα ραντεβού και τις δραστηριότητες, και να τσεκάρει ότι το παιδί διάβασε.
Ώσπου εκείνος ανέλαβε εξ ολοκλήρου τη φροντίδα του σκύλου που υιοθετήσαμε
. Εκεί δεν είχα κανέναν λόγο να διατηρήσω τον έλεγχο. Υποχώρησα. Τότε κατάλαβα ότι προσπαθούσε πραγματικά και στα υπόλοιπα. Τώρα, εκείνος ξέρει τι χρειάζεται μια οικογένεια με παιδί και σκύλο, κι εγώ μπορώ να βασίζομαι πάνω του. Τώρα, εκείνος νιώθει ότι έγινε για πρώτη φορά στη ζωή του χρήσιμος (μεταφέρω τα δικά του λόγια), κι εγώ δεν αισθάνομαι ότι με «βοηθάει» εντός εισαγωγικών. Αισθάνομαι ότι κάνει. Με τον δικό του τρόπο. Δεν έχω ανάγκη να αστειευτώ εις βάρος του. Και ονειρεύομαι έναν κόσμο όπου κανείς δεν θα έχει αυτή την ανάγκη.
Το χιούμορ είναι κάτι που αναμφισβήτητα όλοι χρειαζόμαστε. Ακόμη και για να κρύψουμε εκεί ό,τι μας πονάει. Ή για να το δεχτούμε, όταν δεν γίνεται αλλιώς. Τα περισσότερα έμφυλα αστεία όμως κρύβουν κάτι που γίνεται και αλλιώς.
