Ο ανδρικός εγκέφαλος, η αγάπη και το σεξ

Έχει βρεθεί ότι ο πρόσθιος πυρήνας του προ-θηλαστικού εγκεφάλου είναι μεγαλύτερος στους άνδρες και περιέχει διάφορα κυκλώματα που τους επιτρέπει να περιφρουρούν την περιοχή τους από ξένους εισβολείς.

Παράλληλα οι άνδρες έχουν μεγαλύτερη αμυγδαλή, η οποία λειτουργεί ως το σύστημα συναγερμού του εγκεφάλου όταν υπάρχει κίνδυνος, φόβος ή απειλή. Αυτές οι διαφορές στις εγκεφαλικές περιοχές καθιστούν τους άνδρες πιο ετοιμοπόλεμους από τις γυναίκες ως προς τις απειλές που μπορεί να δεχτεί η περιοχή τους.

Από την άλλη, όμως, οι εγκεφαλικές περιοχές που είναι υπεύθυνες για την αναγνώριση των συναισθημάτων και την ενσυναίσθηση είναι πιο αναπτυγμένες στις γυναίκες. Για αυτόν τον λόγο, οι γυναίκες καταλαβαίνουν καλύτερα τη συναισθηματική κατάσταση των άλλων, μπορούν να διαβάσουν τις εκφράσεις του προσώπου, να ερμηνεύσουν τον τόνο της φωνής, καθώς και έναν αριθμό άλλων μη λεκτικών μηνυμάτων.

Ίσως η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ του γυναικείου και του ανδρικού εγκεφάλου να είναι ότι η εγκεφαλική περιοχή που είναι υπεύθυνη για τη σεξουαλική αναζήτηση είναι 2,5 φορές μεγαλύτερη στους άνδρες. Επίσης, κατά τη διάρκεια της εφηβείας τους οι άνδρες παράγουν 20-25 φορές περισσότερη τεστοστερόνη σε σύγκριση με αυτή που παρήγαγαν προεφηβικά. Η αύξηση της τεστοστερόνης ενεργοποιεί τη σεξουαλική ορμή και το αποτέλεσμα είναι οι άνδρες να μην μπορούν να σταματήσουν να σκέφτονται το γυναικείο σώμα και τη σεξουαλική πράξη.

Τα οπτικά κυκλώματα του εγκεφάλου ενός άνδρα λοιπόν αναζητούν πάντα τα σώματα γόνιμων γυναικών, ακόμα κι αν δεν έχει καμία πρόθεση να συνευρεθεί σεξουαλικά μαζί τους.

Για τον άνδρα η πιο φυσιολογική απόκριση στον κόσμο είναι να παρατηρήσει τα σώματα των γυναικών που βρίσκονται στο περιβάλλον του. Πολύ συχνά, μάλιστα, απορεί με το πόσο προδομένη νιώθει η σύντροφός του όταν αντιλαμβάνεται ότι κοιτά άλλες γυναίκες.

Αυτό συμβαίνει γιατί στις περισσότερες περιπτώσεις οι άνδρες κοιτούν τις ωραίες γυναίκες με τον ίδιο τρόπο που κοιτά κάποιος τις όμορφες πεταλούδες. Ο εγκέφαλος τις προσέχει για μερικά δευτερόλεπτα και μετά τις ξεχνά.

Ο γυναικείος εγκέφαλος αναζητεί την ασφάλεια και την αξιοπιστία στον σύντροφο πριν προχωρήσει στη σεξουαλική πράξη, αλλά ο ανδρικός είναι προγραμματισμένος ώστε να αναζητεί τη σεξουαλική πράξη με διαφορετικές παρτενέρ ξανά και ξανά μέχρι να βρει τη σύντροφο της ζωής του. Παρά τα στερεότυπα που θέλουν να ισχύει το αντίθετο, ο ανδρικός εγκέφαλος ερωτεύεται δυνατά και γρήγορα, ακριβώς όπως και ο γυναικείος.

Σημαντικές αλλαγές συμβαίνουν, επίσης, στον εγκέφαλο ενός άνδρα όταν περιμένει παιδί. Η έγκυος σύντροφός του παράγει φερορμόνες που ενεργοποιούν τον εγκέφαλό του να παράγει περισσότερη προλακτίνη.

Παράλληλα, οι φερορμόνες της γυναίκας ευθύνονται για τη μείωση της τεστοστερόνης του άνδρα κατά 30%. Οι αλλαγές αυτές αυξάνουν την πιθανότητα ο άνδρας να είναι πρόθυμος να βοηθήσει στην ανατροφή του μωρού, ενώ παράλληλα τροποποιούν τα κυκλώματα της αισθητηριακής του αντίληψης καθιστώντας τον πιο ικανό να ακούσει το κλάμα του μωρού.

Είναι πολύ σημαντικό οι νέες μητέρες να αφήνουν τους νέους πατέρες να ασχοληθούν με το μωρό. Όσο περισσότερο ένας άνδρας ασχολείται με το νεογέννητο μωρό του, τόσο περισσότερο ο εγκέφαλός του επαναπρογραμματίζεται σύμφωνα με τον πατρικό ρόλο.

Ακόμη μία παρεξήγηση σχετικά με τις διαφορές ανδρών και γυναικών έχει να κάνει με τη συναισθηματική τους ανταπόκριση. Αν και οι άνδρες έχουν τη φήμη ότι είναι περισσότερο στωικοί, φαίνεται πως στην πραγματικότητα έχουν πιο ισχυρές συναισθηματικές αντιδράσεις από τις γυναίκες, απλώς δεν τις δείχνουν το ίδιο συχνά.

Πιο συγκεκριμένα, μελέτες έχουν δείξει ότι ο εγκέφαλος των ανδρών έχει πιο ισχυρή αρχική ανταπόκριση στα συναισθήματα σε σύγκριση με αυτόν των γυναικών, αλλά έπειτα από 2,5 δευτερόλεπτα αλλάζει το πρόσωπό του για να το κρύψει.

Ο άνδρας εξασκείται στο να ελέγχει τα συναισθήματά του, ενώ παράλληλα ο εγκέφαλός του είναι προγραμματισμένος έτσι ώστε να χρησιμοποιεί περισσότερο τις αναλυτικές του δομές και όχι τις συναισθηματικές και να προσπαθεί να βρει λύσεις στα προβλήματα που προκύπτουν. Πολλές φορές, λοιπόν, οι γυναίκες παραπονιούνται ότι οι άνδρες τους δεν τις ακούν. Στην πραγματικότητα όμως, αυτοί μπορεί να μη δίνουν σημασία στα συναισθήματα των γυναικών τους, γιατί προσπαθούν να βρουν μια λύση στο πρόβλημα που τις βασανίζει.

Καθώς οι άνδρες μεγαλώνουν σε ηλικία, ο εγκέφαλος και το σώμα τους εισέρχονται σε αυτήν την περίοδο της ζωής που ονομάζεται ανδρόπαυση. Τα επίπεδα της βασικής ανδρικής ορμόνης, της τεστοστερόνης, μειώνονται και τα επίπεδα των οιστρογόνων αυξάνονται.

Εάν τα επίπεδα της τεστοστερόνης πέσουν πολύ, ο άνδρας μπορεί να νιώθει κόπωση, να είναι ευέξαπτος ή να έχει κατάθλιψη. Κάποιοι άνδρες αναζητούν θεραπεία υποκατάστασης, ενώ άλλοι καταφέρνουν να νιώσουν καλυτέρα μέσω της φυσικής άσκησης, της συχνότερης σεξουαλικής επαφής και της κοινωνικής συναναστροφής.

Εάν ο άνδρας μεγαλύτερης ηλικίας είναι παππούς, μπορεί να νιώσει επίσης την επίδραση της ωκυτοκίνης, της επονομαζόμενης και ως ορμόνης του δεσμού και της αγάπης. Η ορμόνη αυτή τον κάνει ευδιάθετο, πρόθυμο να παίξει με τα μικρά παιδιά και να ακούσει τι έχουν να του πουν. Είναι πολύ πιο υπομονετικός μαζί τους από όσο είχε υπάρξει με τα δικά του παιδιά.

Ο ώριμος ανδρικός εγκέφαλος όμως όχι μόνο ανταποκρίνεται περισσότερο στους δεσμούς, αλλά είναι και πιο ευαίσθητος στη μοναξιά. Το 60% των διαζυγίων που παίρνουν ζευγάρια άνω των 50 προκύπτει έπειτα από πρωτοβουλία των γυναικών που αφήνουν τους άνδρες σοκαρισμένους και συντετριμμένους. Ο άνδρας που μένει χωρίς τη σύντροφό του είναι πολύ σημαντικό να έχει ενεργά κοινωνικά δίκτυα, ώστε να μπορεί να διατηρεί ενεργοποιημένο το κύκλωμα ενίσχυσης και ανταμοιβής του εγκεφάλου.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι η καλύτερη μηχανή μάθησης και δίνει στα άτομα τη δυνατότητα να κάνουν σημαντικές αλλαγές στη ζωή τους. Υπάρχουν όμως κάποια χαρακτηριστικά της εγκεφαλικής λειτουργίας που διαφέρουν μεταξύ των γυναικών και των ανδρών και τα οποία, όπως φαίνεται, δεν θα αλλάξουν μέσα στα επόμενα χρόνια. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να τα αναγνωρίζει κάποιος, ώστε να αποφεύγονται συγκρούσεις και εντάσεις που δεν οδηγούν πουθενά.

Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ. Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr