Ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε στο Ζάππειο Μέγαρο το επικαιροποιημένο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ «Μένουμε Όρθιοι».
Την εξειδίκευση ανά τομέα έκαναν οι αρμόδιοι τομεάρχες της Κ.Ο., Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Έφη Αχτσιόγλου, Οικονομίας Νίκος Παππάς και Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος.
Το “Μένουμε Όρθιοι ΙΙ” είναι ένα πρόγραμμα συγκεκριμένο, κοστολογημένο, με εξασφαλισμένες πηγές χρηματοδότησης και ρεαλιστικό, σύμφωνα με πηγές προερχόμενες από τον ΣΥΡΙΖΑ. “Είναι απολύτως αναγκαίο σήμερα για να διασφαλίσουμε το αύριο” έλεγε χαρακτηριστικά στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ που συμμετείχε στην επεξεργασία των θέσεων.
Το ύψος των επικαιροποιημένων παρεμβάσεων είναι περίπου το ίδιο με το πρώτο πρόγραμμα, αλλά με διαφορετική κατανομή. Υπενθυμίζεται ότι το “Μένουμε Όρθιοι” άγγιζε τα 26 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 14 δισ ευρώ για άμεσες παρεμβάσεις.
Όπως ξεκαθαρίζουν στην Κουμουνδούρου, στόχος του προγράμματος είναι η αντιμετώπιση των άμεσων προκλήσεων και αναγκών και όχι ένα συνολικό πολιτικό πρόγραμμα. Άλλωστε αυτό, το οποίο θα αφορά το νέο κοινωνικό συμβόλαιο που θα προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ, θα παρουσιαστεί στη ΔΕΘ, όπως είχε προαναγγείλει ο Αλ. Τσίπρας.
Εργασία, επιχειρήσεις, εισόδημα έκτακτης ανάγκης
Οι τρεις άξονες του επικαιροποιημένου προγράμματος
Εργασία
Το επικαιροποιημένο “Μένουμε Όρθιοι” βασίζεται σε τρεις άξονες: την εργασία, τις επιχειρήσεις και το εισόδημα έκτακτης ανάγκης. Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες της “Α”, ως προς την εργασία τα μέτρα που προτείνονται έχουν στρατηγικό προσανατολισμό εκ διαμέτρου αντίθετο με τη στρατηγική της κυβέρνησης: την προστασία των εργαζομένων, τη διατήρηση της διαπραγματευτικής τους δύναμης και των μισθών και την ανατροπή των τάσεων απορρύθμισης της αγοράς εργασίας.
Όπως επισημαίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ, η γενικευμένη διάλυση των εργασιακών σχέσεων πρέπει να αποτραπεί, ενώ πρέπει να προληφθεί ένα μεγάλο κύμα ανεργίας και να μην υπάρξουν μειώσεις μισθών. Γι’ αυτόν τον λόγο προτείνεται μια δέσμη μέτρων στήριξης των εργαζομένων και των επιχειρήσεων με προϋπόθεση τη διατήρηση των θέσεων και σχέσεων εργασίας στα επίπεδα που είχαν διαμορφωθεί τον Φεβρουάριο του 2020. Πριν δηλαδή από την κρίση του κορωνοϊού.
Η βάση της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ είναι:
* Η κάλυψη στο 100% του μισθού του εργαζομένου και η διατήρηση της σχέσης εργασίας του, όπως αυτά ήταν διαμορφωμένα τον Φεβρουάριο του 2020.
* Το Δημόσιο να καλύψει πλήρως το μέρος του μισθού που αδυνατούν να καλύψουν οι επιχειρήσεις.
Επιχειρήσεις
Αποφασιστικής σημασίας για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι η στήριξη των επιχειρήσεων, και ιδιαίτερα των μικρομεσαίων, προκειμένου να ενισχυθούν η ζήτηση και η προσφορά στην αγορά. Το βασικό πακέτο μέτρων έχει οριζόντιο χαρακτήρα και καλύπτει το σύνολο των πληττόμενων επιχειρήσεων.
Επιπρόσθετα δίνεται προτεραιότητα στις παραγωγικές επιχειρήσεις, όπως η μεταποίηση, η βιομηχανία, ο πρωτογενής τομέας, η πράσινη οικονομία. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στις επιχειρήσεις έντασης γνώσης και σε αυτές που παράγουν προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Πρόκειται για επιχειρήσεις που, όπως τονίζουν στον ΣΥΡΙΖΑ, συμβάλλουν τα μέγιστα στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου στις επιχειρήσεις που θα σηκώσουν το κύριο βάρος ανάκαμψης σε μια βιώσιμη κατεύθυνση.
Αυτή η κατηγορία επιχειρήσεων καλύπτεται τόσο από τα οριζόντια μέτρα που παρατίθενται στη συνέχεια όσο και από ειδικού τύπου μέτρα που εξειδικεύονται ανά κλάδο και αποτελούν τη συνέχεια του “Μένουμε Όρθιοι”. Έτσι, πέραν της στήριξης στο μισθολογικό κόστος, το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ “κοιτάζει” στις πληττόμενες επιχειρήσεις που έχουν περισσότερες ανάγκες σε κεφάλαια, δηλαδή σε ρευστότητα.
Μη επιστρεπτέα προκαταβολή: Με δεδομένη τη δυσκολία ή και αδυναμία πρόσβασης στο τραπεζικό σύστημα για την πλειονότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ιδίως των μικρότερων, το “Μένουμε Όρθιοι ΙΙ” συμπεριλαμβάνει μέτρα ενίσχυσης απευθείας από το κράτος, όπως το μέτρο της μη επιστρεπτέας προκαταβολής. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του ΣΥΡΙΖΑ, αυτά τα μέτρα είναι υλοποιήσιμα και χωρίς τη συμμετοχή των τραπεζών, αλλά δεν μπορούν από μόνα τους να καλύψουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων.
Σε αυτό το πλαίσιο επισημαίνεται ότι, χωρίς την ουσιαστική συμβολή του τραπεζικού συστήματος, η οικονομία δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Ένα τραπεζικό σύστημα όμως που εξακολουθεί να παρουσιάζει βασικές αρρυθμίες. Σημειώνεται ότι ήδη από την προηγούμενη διακυβέρνηση είχαν υπάρξει πρωτοβουλίες όπως η Αναπτυξιακή Τράπεζα, αλλά και εργαλεία που κινητοποιούν τις εμπορικές τράπεζες, όπως το ΤΕΠΙΧ ΙΙ, ή λειτουργούν παράλληλα με το κλασικό τραπεζικό σύστημα συμπληρώνοντας κενά, όπως οι μικροχρηματοδοτήσεις.
Σύμφωνα με την ανάλυση του ΣΥΡΙΖΑ οι εμπορικές τράπεζες διαθέτουν αυτή τη στιγμή επαρκή κεφάλαια ή έχουν τη δυνατότητα να αντλήσουν κεφάλαια με πολύ καλούς όρους για την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων έπειτα από τις αποφάσεις της ΕΚΤ. Άρα λοιπόν δεν μιλάμε για κεφαλαιακό πρόβλημα, αλλά για το γεγονός πως οι τράπεζες εξακολουθούν να θεωρούν ότι ο δανεισμός των ελληνικών επιχειρήσεων παρουσιάζει γενικά υψηλό ρίσκο. Έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει:
* Δημιουργία σύγχρονων εγγυοδοτικών εργαλείων μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, στα οποία το Δημόσιο αναλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του ρίσκου των δανείων καθιστώντας τους όρους δανεισμού ελκυστικούς για τις επιχειρήσεις.
* Χορήγηση ρευστότητας μέσω των μικροπιστώσεων. Το σχετικό νομοσχέδιο είχε ετοιμαστεί πλήρως επί ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν ψηφίστηκε λόγω των πρόωρων εκλογών. Σχεδόν έντεκα μήνες μετά δεν έχει έρθει στη Βουλή στερώντας ένα πολύτιμο εργαλείο στήριξης των μικρών επιχειρήσεων, των νέων, των αυτοαπασχολουμένων κ.λπ.
Εισόδημα έκτακτης ανάγκης
Στην αξιωματική αντιπολίτευση επαναλαμβάνουν σε κάθε τόνο πως η έλλειψη στήριξης της εργασίας και των επιχειρήσεων στην πρώτη φάση της πανδημίας έχει αποτέλεσμα τη ραγδαία επιδείνωση της ύφεσης και της ανεργίας, γεγονός που καθιστά αναγκαία τη θεσμοθέτηση ενός διευρυμένου πλέγματος κοινωνικής προστασίας. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η πρόταση για το εισόδημα έκτακτης ανάγκης.
“Είναι η μόνη λύση για να αντιμετωπιστεί ο άμεσος κίνδυνος μεγάλο μέρος του πληθυσμού της χώρας να βρεθεί σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και περιθωριοποίησης” τονίζουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου.
Εντούτοις δεν πρόκειται για κάποια σοσιαλιστική ή ριζοσπαστική πρόταση. Ήδη στον ευρωπαϊκό Νότο, με διάφορους τρόπους, εφαρμόζονται αντίστοιχες πολιτικές σε παρόμοιες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, στο πλαίσιο της προσπάθειας η εμβάθυνση της ύφεσης να μην μετατρέψει την οικονομική κρίση σε κρίση χρέους.
Συγκεκριμένα το εισόδημα έκτακτης ανάγκης που πρότεινε ο ΣΥΡΙΖΑ καλύπτει 2.200.000 νοικοκυριά, στα οποία συμμετέχουν άνεργοι, επισφαλώς εργαζόμενοι, με μπλοκάκι και με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, εποχικοί εργαζόμενοι, καλλιτέχνες, αγρότες και πληττόμενοι ελεύθεροι επαγγελματίες. Πρόκειται για ένα μέτρο που υποστηρίζει και τμήματα της μεσαίας τάξης τα οποία υπέστησαν ραγδαία απώλεια εισοδήματος λόγω της πανδημίας.
Δημόσιες επενδύσεις
Σύμφωνα με πληροφορίες ειδικό βάρος στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ έχουν οι δημόσιες επενδύσεις. Όπως τονίζουν στην αξιωματική αντιπολίτευση, οι δημόσιες επενδύσεις ως βασικό μέσο του αναπτυξιακού ρόλου του κράτους καλούνται σήμερα σε πρωτοφανείς συνθήκες να συμβάλουν στη συγκράτηση της ύφεσης και να οδηγήσουν τη φάση της ανάκαμψης.
Τα έργα και δράσεις μεγάλης, μεσαίας και μικρής κλίμακας που εντάχθηκαν το προηγούμενο διάστημα στο ΕΣΠΑ και το εθνικό ΠΔΕ αποτελούν μια πρώτη ύλη για την τροφοδοσία της ανάκαμψης, απαραίτητη σήμερα περισσότερο από ποτέ, σύμφωνα με πηγές της Κουμουνδούρου.
Στον ΣΥΡΙΖΑ μάλιστα κατηγορούν την κυβέρνηση για εγκατάλειψη της αναπτυξιακής στρατηγικής και το πάγωμα πλήθους έργων και προγραμμάτων του ΠΔΕ και του ΕΣΠΑ -από το μετρό Θεσσαλονίκης μέχρι το πρόγραμμα «Φιλόδημος»- για τα οποία είχαν επενδυθεί σημαντικοί πόροι και χρόνος για την ωρίμανσή τους.
Όπως τονίζουν, το ιστορικό χαμηλό εικοσαετίας στην υλοποίηση του ΠΔΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2019 έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης το ίδιο διάστημα. Μια πολιτική όμως που στις σημερινές συνθήκες έχει πολύ αρνητικά αποτελέσματα στο μέτωπο της αύξησης της ανεργίας και την επιβίωση χιλιάδων επιχειρήσεων.
Πλήρης αξιοποίησης του ΠΔΕ: Σε αυτό το πλαίσιο ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει την πλήρη αξιοποίηση του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων (ΠΔΕ), το οποίο απαρτίζεται από τους εθνικούς πόρους και τους πόρους των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων (ΕΣΠΑ) και πρέπει να βρίσκεται στον πυρήνα του σχεδίου αντιμετώπισης της παρούσας οικονομικής κρίσης.
Ειδικότερα στο πλαίσιο του “Μένουμε Όρθιοι ΙΙ” υπογραμμίζεται η ανάγκη ενεργοποίησης εκ νέου ενός γενναίου προγράμματος δημοσίων επενδύσεων στην κατεύθυνση της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού εκσυγχρονισμού της οικονομίας.
Στόχοι των δημοσίων επενδύσεων: Ως βασικοί στόχοι των δημοσίων επενδύσεων για τον ΣΥΡΙΖΑ περιγράφονται: Η διατήρηση και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων -ειδικά στον κλάδο των κατασκευών και των υλικών-, η χωροταξική οργάνωση και προστασία του περιβάλλοντος, η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, η ισότιμη πρόσβαση όλων σε ποιοτικές υποδομές.
