Ντοκουμέντο: Οι τελευταίες συγκλονιστικές στιγμές της μοιραίας πτήσης Helios

Αναβιώνουν» τα τραγικά τελευταία λεπτά της μοιραίας πτήσης 522 των Κυπριακών αερογραμμών Helios Airways, το οποίο συνετρίβη στις 14 Αυγούστου 2005 στο Γραμματικό Αττικής.«Ο Φιλελεύθερος της Κύπρου» παρουσιάζει βίντεο με τις συγκλονιστικές αυτές στιγμές, έτσι όπως καταγράφηκαν από τους πιλότους των δύο F16 που απογειώθηκαν από την Αγχίαλο για να αναγνωρίσουν και να αναχαιτίσουν το αεροπλάνο που είχε εισέλθει στο FIR Αθηνών χωρίς να επικοινωνεί με τον πύργο ελέγχου.

Το συγκλονιστικό ηχητικό ντοκουμέντο έρχεται στη δημοσιότητα, με τον τότε σμηναγό της Πολεμικής Αεροπορίας, Παναγιώτη Σταθόπουλο, που ως αρχηγός του σχηματισμού που απογειώθηκε από το αεροδρόμιο της Αγχιάλου περιγράφει τις τελευταίες κινήσεις του αεροπλάνου αλλά και του Ανδρέα Προδρόμου μέσα στο πιλοτήριο!

Η φωνή ενός από τους καλύτερους πιλότους της Πολεμικής Αεροπορίας λυγίζει και «σπάει» όταν μεταδίδει το «MAYDAY MAYDAY Πρόσκρουση πολιτικού αεροσκάφους» προκαλώντας ανατριχίλα σε όποιον τον ακούει.

Ο τότε Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων Ακριβός Τσολάκης μιλά στον Παναγιώτη Δημόπουλο και την κάμερα του «Φιλελεύθερου» για όσα απίστευτα έζησαν οι πιλότοι των F16 αλλά και για τις εικόνες που ακόμη στοιχειώνουν τον ίδιο 14 χρόνια μετά τη φοβερή τραγωδία.

Το χρονικό της τραγωδίας

Την περασμένη Κυριακή, 14 Αυγούστου, συμπληρώθηκαν δεκατέσσερα χρόνια από την τραγωδία, όταν 115 επιβάτες και 6 μέλη του πληρώματος βρήκαν τραγικό θάνατο στo Boeing 737 της πτήσης HCY 522 των Helios Airways με τελικό προορισμό την Πράγα.

Το αεροπλάνο αναχώρησε από τη Λάρνακα στις 09:07 το πρωί της 14ης Αυγούστου 2005. Με ενδιάμεση στάση το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» στην Αθήνα θα έφθανε στην πρωτεύουσα της Τσεχίας, Πράγα.

Στις 10:37 εισήλθε στο FIR Αθηνών αλλά δεν ήρθε σε επαφή με τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, πράγμα που ενεργοποίησε η διαδικασία σύμφωνα με το σχέδιο για ανάλογες περιπτώσεις. Στις 11:05, μετά από εντολή του τότε Αρχηγού Γ.Ε.Ε.Θ.Α., απογειώθηκαν δύο μαχητική F-16 τα οποία στις 11:18 ήρθαν σε οπτική επαφή με το αεροπλάνο και διαπίστωσαν ότι ο συγκυβερνήτης ήταν αναίσθητος και ο κυβερνήτης δεν ήταν στη θέση του.

Είχε ενεργοποιηθεί το σύστημα παροχής οξυγόνου με μάσκες και το αεροσκάφος πετούσε με αυτόματο πιλότο. Οι πιλότοι τον F-16 είδαν στις 11:41 τον αεροσυνοδό Ανδρέα Προδρόμου να προσπαθεί να πάρει τον έλεγχο του αεροπλάνου (είχε πτυχίο πιλότου). Στις 11:50 σταμάτησε ο αριστερός κινητήρας και στις 12:00 ο δεξιός.

Το Boeing 737 της Helios Airways συνετρίβη στις 12:05 στην ορεινή περιοχή του Γραμματικού στη βόρεια Αττική.

Θύματα

Από τους 115 επιβάτες, οι 67 θα αποβιβάζονταν για Αθήνα και οι υπόλοιποι θα συνέχιζαν για την Πράγα. Οι επιβάτες ήταν 93 ενήλικες και 22 άτομα κάτω των 18. Οι 103 ήταν Κύπριοι και 12 Έλληνες υπήκοοι. Από το σημείο συντριβής ανασύρθηκαν 118 πτώματα στο μεγαλύτερο μέρος τους απανθρακωμένα από την πυρκαγιά που ξέσπασε μετά την συντριβή.

Από τις νεκροψίες προέκυψε ότι όλοι τους ήταν ζωντανοί κατά την ώρα της συντριβής, χωρίς όμως να είναι γνωστό αν διατηρούσαν τις αισθήσεις τους, και οι τοξικολογικές εξετάσεις δεν έδειξαν να υπήρχε κάποια ουσία που μπορεί να ανέπνευσαν ή να κατάπιαν. Η αναγνώριση των πτωμάτων έγινε κυρίως μέσω σύγκρισης του DNA τους με δείγματα από συγγενείς πρώτου βαθμού. Όσα αναγνωρίστηκαν μεταφέρθηκαν και ενταφιάστηκαν στην Κύπρο.

Αίτια
Οι πρώτες εκτιμήσεις έκαναν λόγο για απότομη αποσυμπίεση του εσωτερικού του αεροσκάφους, καθώς ανάμεσα στα πτώματα υπήρχαν πολλά που φορούσαν μάσκες οξυγόνου. Το αεροσκάφος είχε ιστορικό προβλημάτων στο σύστημα κλιματισμού.

Οι ειδικοί πάντως δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την πτώση από αυτή μόνο την βλάβη και για ποιον λόγο δεν μπόρεσε ο κυβερνήτης να αντιμετωπίσει το πρόβλημα κατεβαίνοντας σε χαμηλό ύψος, όπως και γιατί δεν βρισκόταν στην θέση του. Τα «μαύρα κουτιά» που καταγράφουν το ιστορικό της πτήσης βρέθηκαν στο σημείο συντριβής και στάλθηκαν στη Γαλλία για ανάλυση.

Πόρισμα

Τον Οκτώβριο του 2006, δεκατέσσερις μήνες μετά τη συντριβή του αεροπλάνου, δόθηκε στη δημοσιότητα το πόρισμα της Ελληνικής Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων υπό του Ακριβού Τσολάκη για τα αίτια της πτώσης.

Το πόρισμα απέδωσε συνυπευθυνότητα στους μηχανικούς που έλεγξαν το αεροσκάφος για την τελευταία του πτήση και στους χειριστές. Τελικό, ωστόσο, αίτιο της πτώσης, ως απόρροια των προηγουμένων, ήταν η διακοπή της λειτουργίας των κινητήρων λόγω έλλειψης καυσίμων.

Τα λανθάνοντα αίτια, δηλαδή εκείνα τα αίτια που εντοπίζονται και των οποίων η λανθάνουσα λειτουργία συνέβαλε στη δραστηριοποίηση των ενεργών αιτίων είναι:

Το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας του οποίου η διαχρονική και συνεχιζόμενη ανεπάρκεια και ελλείψεις, δεν εξασφάλιζαν το απαραίτητο επίπεδο εποπτείας.
Η αεροπορική εταιρεία Helios και οι ελλείψεις σε θέματα εκπαίδευσης, διεύθυνσης και ελέγχου ποιότητας που διατηρούνταν και λόγω της ανεπάρκειας του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας.
H Boeing η οποία παρά τα συναφή συμβάντα και τις υποδείξεις, δεν προχώρησε σε επαρκή και ικανοποιητικά διορθωτικά μέτρα, ώστε να αποτραπούν παρόμοια διαδοχικά γεγονότα που οδήγησαν στη συντριβή του Boeing 737-300 της Helios.
Οι ευρωπαϊκοί και διεθνείς οργανισμοί JAA, ICAO και EASA, οι οποίοι ενώ από το 1999 μέχρι και τον Αύγουστο του 2005, σε ελέγχους διαπίστωναν πολλά, σοβαρά και επαναλαμβανόμενα προβλήματα, στο Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας και την αεροπορική βιομηχανία της Κύπρου, δεν έλαβαν τάχιστα, τα δέοντα αποτελεσματικά μέτρα, δείχνοντας ανοχή με συνέπεια τη συνέχιση της κατάστασης.