Μήπως φοβάστε να χαρείτε;

Πόσες φορές δεν γελάμε με την καρδιά μας και αμέσως σπεύδουμε να πούμε «Σε καλό να μας βγει»; Και πόσες άλλες νιώθουμε ενοχή και φόβο όταν είμαστε πολύ χαρούμενοι για κάτι που μας έχει συμβεί; Οταν όμως ο φόβος της χαράς γίνεται φοβία και εμμονή που μας στερεί τη χαρά και την ευτυχία, τότε μιλάμε για «χαιροφοβία».

Η cherophobia (χαιροφοβία) αποτελεί τον φόβο που σχετίζεται με το αίσθημα της χαράς και εκδηλώνεται όταν ένα άτομο φοβάται να συμμετάσχει σε διασκεδαστικές ή χαρμόσυνες δραστηριότητες. Ορισμένοι λοιπόν ειδικοί ψυχικής υγείας ρίχνουν φως στις ενδείξεις της συγκεκριμένης φοβίας, στις επιδράσεις που έχει στην ψυχική υγεία, αλλά και στις στρατηγικές που μπορεί να ακολουθήσει κάποιος για να τη διαχειριστεί.

Ποια είναι τα συμπτώματα της χαιροφοβίας;

Ορισμένοι ειδικοί κατατάσσουν την χαιροφοβία στις μορφές αγχώδους διαταραχής. Το άγχος, με τη σειρά του, αποτελεί είτε μια παράλογη είτε μια αυξημένη αίσθηση του φόβου που σχετίζεται με μια αντιληπτή απειλή. Στην περίπτωση της χαιροφοβίας, το άγχος σχετίζεται με τη συμμετοχή σε δραστηριότητες που κάνουν το άτομο χαρούμενο. Κάποιος που αντιμετωπίζει τη χαιροφοβία δεν είναι απαραίτητα λυπημένος, αλλά μπορεί να αποφεύγει δραστηριότητες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν το αίσθημα της ευχαρίστησης ή της χαράς. Τα συνήθη συμπτώματα που σχετίζονται με τη χαιροφοβία περιλαμβάνουν:

Εντονο άγχος στη σκέψη χαρούμενων κοινωνικών περιστάσεων.

Απόρριψη ευκαιριών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε θετικές αλλαγές στη ζωή λόγω του φόβου ότι μπορεί να ακολουθήσει κάτι κακό.
Μερικές από τις σκέψεις που μπορεί να έχει ένα άτομο που αντιμετωπίζει χαιροφοβία περιλαμβάνουν:

• Εάν χαρώ μπορεί να συμβεί κάτι κακό.
• Το να προσπαθώ να είμαι χαρούμενος είναι χάσιμο χρόνου και ενέργειας.
• Εάν δείξω ότι είμαι χαρούμενος μπορεί να «βγει» και σε κακό.

Ορισμένες δηλώσεις που μπορεί να λέτε ή να ακούτε καθημερινά και σηματοδοτούν την ύπαρξη της χαιροφοβίας είναι:

• Προτιμώ να μη χαίρομαι πολύ γιατί μετά τη μεγάλη χαρά συνήθως ακολουθεί θλίψη.
• Η καλή τύχη μπορεί να ακολουθείται από καταστροφές.
• Η υπερβολική χαρά μπορεί να έχει κακές συνέπειες.

Από πού πηγάζει;

Συνήθως η χαιροφοβία προέρχεται από τη δυσοίωνη σκέψη ότι αν κάτι πολύ καλό συμβεί ή εάν η ζωή ακολουθεί μια θετική πορεία ή το άτομο απολαμβάνει μια θετική έκβαση των γεγονότων, ένα κακό γεγονός αναμένεται να ακολουθήσει. Ως αποτέλεσμα, το άτομο μπορεί να φοβάται και για αυτό να αποφεύγει δραστηριότητες, αποφάσεις ή και επιλογές που προάγουν τη συναισθηματική του ευεξία, με στόχο να μειώσει τις πιθανότητες ενός κακού συμβάντος. Αυτές οι σκέψεις συνήθως συνδέονται με ένα τραυματικό γεγονός του παρελθόντος.

Η τελειομανία αποτελεί τύπο προσωπικότητας που μπορεί να σχετίζεται με τη χαιροφοβία. Εκείνοι που είναι τελειομανείς μπορεί να βλέπουν το αίσθημα της ευτυχίας ως χαρακτηριστικό της τεμπελιάς ή των μη παραγωγικών ανθρώπων. Ως αποτέλεσμα, τείνουν να αποφεύγουν δραστηριότητες που θα μπορούσαν να αυξήσουν το αίσθημα της χαράς, καθώς θεωρούν τις συγκεκριμένες δραστηριότητες χάσιμο χρόνου, αφού δεν αυξάνουν την παραγωγικότητά τους. Επιπλέον, ακόμη και αν τους τύχει κάτι πολύ καλό έχουν την τάση να το υποτιμούν.

Πώς μπορείτε να την αντιμετωπίσετε;

Ορισμένες στρατηγικές που μπορείτε να δοκιμάσετε άμεσα για να ξεφύγετε από τις διαρκείς αρνητικές σκέψεις και τον εξαντλητικό φόβο αποτελούν:

• Στρατηγικές χαλάρωσης, όπως η βαθιά αναπνοή και εκπνοή, με συγκεκριμένο ρυθμό, που θα σας επιτρέψει να χαλαρώσετε και να εκτονώσετε την ένταση της ημέρας.
• Έκθεση σε γεγονότα που προκαλούν τη χαρά ή την ικανοποίηση προκειμένου να αναγνωρίσετε έμπρακτα ότι η ευτυχία δεν ευθύνεται, ούτε προσελκύει δυσμενείς επιπτώσεις.

Εάν παρατηρήσετε ότι το αίσθημα φόβου παρεμβαίνει σε καθημερινές σας δραστηριότητες, στερώντας το αίσθημα της χαράς και μειώνοντας την ποιότητα ζωής, τότε είναι σημαντικό να κάνετε ένα βήμα πίσω προκειμένου να δείτε την κατάσταση από απόσταση. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η χαρά και η διασκέδαση είναι ένα δώρο που πρέπει να χαρίζουμε απλόχερα στον εαυτό μας, χωρίς να αφήνουμε τον φόβο να μας παραλύει.

Πότε να ζητήσετε βοήθεια

Αν καμία από αυτές τις πρακτικές δεν σας βοηθήσει τότε θα πρέπει, το συντομότερο δυνατόν, πριν οδηγηθείτε σε καταθλιπτικές συμπεριφορές, να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό και να ζητήσετε βοήθεια. Μη χάνετε άλλο χρόνο, μην αφήνετε τις απολαύσεις της ζωής να σας προσπερνούν.