Πότε παραγράφονται τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ
Οδηγό με 14 ερωτήσεις και απαντήσεις για το νέο νομοσχέδιο «Ρυθμίσεις εξορθολογισμού του ασφαλιστικού συστήματος» που περιλαμβάνει τις σημαντικότερες ρυθμίσεις για την παραγραφή χρεών προς τον ΕΦΚΑ εξέδωσε το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
1. Ποιοι είναι οι στόχοι του νομοσχεδίου;
Το νομοσχέδιο αυτό αποτελεί ένα ακόμα βήμα για τον εξορθολογισμό και τον εκσυγχρονισμό του ασφαλιστικού συστήματος. Με την παρέμβασή μας αυτή επιδιώκουμε:
1. Να μπει τάξη σε αποσπασματικές και ενίοτε κατακερματισμένες παρεμβάσεις του ασφαλιστικού συστήματος.
2. Να προωθηθούν νέες προστατευτικές διατάξεις για ειδικές και ευάλωτες ομάδες (λ.χ. άτομα με αναπηρία).
3. Να βελτιωθεί η εξυπηρέτηση των πολιτών.
4. Να εναρμονιστούν οι κανόνες φορολογικής και ασφαλιστικής διοίκησης.
Στον πυρήνα του νομοσχεδίου βρίσκονται τρεις σημαντικές ρυθμίσεις που διευκολύνουν εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένους, ενώ παράλληλα βελτιώνουν την εισπραξιμότητα των εσόδων του ΕΦΚΑ:
– η μείωση χρόνου παραγραφής των μη βεβαιωμένων οφειλών προς τον ΕΦΚΑ,
– η αύξηση του αριθμού των δόσεων της πάγιας ρύθμισης οφειλών σε 24 από 12,
– η παύση υφ’ όρον της ποινικής δίωξης οφειλετών που έχουν ρυθμίσει τις οφειλές όσο εξυπηρετείται η ρύθμιση.
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει, επίσης, στις ρυθμίσεις που διευρύνουν το δίχτυ προστασίας ευάλωτων συμπολιτών μας (άτομα με αναπηρία, υποψήφιοι δικαιούχοι προνοιακών επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ). Για τους συμπολίτες μας με αναπηρία σημαντικότερη είναι η ρύθμιση για τη μείωση του ποσοστού αναπηρίας (από 67% σε 50%) που απαιτείται για τη λήψη σύνταξης λόγω αναπηρίας για όλους τους ασφαλισμένους του Φορέα για τους οποίους προβλεπόταν μεγαλύτερο ποσοστό.
2. Ποιες είναι περιληπτικά οι βασικότερες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου;
1. Δεκαετής παραγραφή μη βεβαιωμένων οφειλών στον ΕΦΚΑ.
2. Αύξηση σε 24 από 12 των μηνιαίων δόσεων της πάγιας ρύθμισης ασφαλιστικών οφειλών στον ΕΦΚΑ.
3. Κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% των ασφαλισμένων του τ. Ταμείου Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ).
4. Επέκταση σε όσους ενστόλους εξαιρούνταν της «μάχιμης πενταετίας», δηλαδή του δικαιώματος αναγνώρισης έως και επιπλέον 5 ετών ασφάλισης με καταβολή των αντίστοιχων εισφορών.
5. Παύση υφ’ όρον της ποινικής δίωξης οφειλετών με ρυθμισμένες ασφαλιστικές οφειλές, όσο εξυπηρετούν τη ρύθμιση.
6. Επιβολή πλαφόν σε προκλητικά υψηλές επικουρικές συντάξεις.
7. Μείωση ποσοστού αναπηρίας (από 67% σε 50%) για συγκεκριμένες ομάδες ασφαλισμένων ως προϋπόθεση λήψης αναπηρικών παροχών. Ενιαίοι κανόνες για την έναρξη καταβολής αναπηρικής σύνταξης.
8. Παύση αναζήτησης από τον ΟΠΕΚΑ εκκρεμών οφειλών από επιδόματα προνοίας που έλαβαν πολίτες καλόπιστα, χωρίς να τα δικαιούνται.
3. Πώς θα γίνεται εφεξής η παραγραφή των χρεών προς τον ΕΦΚΑ;
Με την προτεινόμενη ρύθμιση μειώνεται ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του ο ΕΦΚΑ για να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές σε 10 χρόνια, από 20 χρόνια που είναι σήμερα. Εάν η απαίτηση δεν βεβαιωθεί (αναζητηθεί) μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, παραγράφεται. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η συμμόρφωση με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε ότι η ενιαία 20ετία για την παραγραφή των απαιτήσεων του ΕΦΚΑ, που είχε θεσπιστεί με το «νόμο Κατρούγκαλου», είναι υπερβολικός χρόνος και αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, με το ανώτατο δικαστήριο να θέτει την δεκαετία ως εύλογο χρόνο παραγραφής.
Το νομοθετικό πλαίσιο δηλαδή προσαρμόζεται κατ’ αρχάς στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Στη συνέχεια, από 1ης Ιανουαρίου 2027, η παραγραφή γίνεται πενταετής, ώστε να είναι αντίστοιχη με αυτή που ισχύει για τη φορολογική διοίκηση, συνεπώς και ο ΕΦΚΑ θα οφείλει να βεβαιώνει εντός πενταετίας.
Η διάταξη αφορά σε όλες τις κατηγορίες οφειλετών ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενοι, αγρότες). Αφορά και στον ΕΦΚΑ, στο βαθμό που θα πρέπει να βεβαιώνει τις απαιτήσεις πιο κοντά στην ημερομηνία γένεσης των οφειλών, κάτι που ενισχύει τα ασφαλιστικά έσοδα και αποθαρρύνει κακές πρακτικές υπερβολικών καθυστερήσεων.
Διευκρινίζεται πως οι μισθωτοί δεν θίγονται από την παραγραφή οφειλών του εργοδότη, καθώς η ασφάλιση που αντιστοιχεί στις παραγεγραμμένες οφειλές αυτές εξακολουθεί να τους αναγνωρίζεται.
Επιπλέον, οι αυτοαπασχολούμενοι θα μπορούν να καταβάλουν τις οφειλές τους, παρά την παραγραφή, εφόσον το επιθυμούν, προκειμένου να αναγνωρίσουν ως ασφαλιστικό χρόνο το διάστημα που παραγράφηκε.
Τέλος, λαμβάνεται ειδική μέριμνα για όσους οφειλέτες ρύθμισαν χρέη πέραν της δεκαετίας, ώστε να μην αδικηθούν παρότι ήταν συνεπείς. Στις περιπτώσεις αυτές και μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου, το παραγεγραμμένο ποσό αφαιρείται από τη ρύθμιση και τα ποσά που έχουν καταβληθεί καλύπτουν την υπόλοιπη οφειλή.
Παράδειγμα 1
Αυτοαπασχολούμενος που υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης το 2022 οφείλει εισφορές για τα έτη 2002-2011, τις οποίες ο ΕΦΚΑ δεν του έχει καταλογίσει μέχρι τη στιγμή της αίτησης. Οι εισφορές αυτές αφορούν διάστημα πέραν της δεκαετίας και άρα είναι παραγεγραμμένες. Έστω ότι, για να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, ο αυτοαπασχολούμενος χρειάζεται ακόμη 5 χρόνια ενσήμων. Τότε έχει την δυνατότητα να πληρώσει τα 5 από τα 10 παραγεγραμμένα χρόνια, ώστε να τα αναγνωρίσει ως ασφαλιστικό χρόνο.
Αντιθέτως, εάν ο ΕΦΚΑ είχε προβεί σε κοινοποίηση προς τον ασφαλισμένο της βεβαίωσης οφειλής των εν λόγω εισφορών εντός δεκαετίας από τη γένεσή της (γεγονός που διακόπτει τον χρόνο παραγραφής) τότε ο ασφαλισμένος οφείλει το σύνολο των εισφορών.
Παράδειγμα 2
Το 2019 βεβαιώθηκε και στη συνέχεια, με αίτηση του ασφαλισμένου, ρυθμίστηκε οφειλή του 2008, η οποία με την εν λόγω διάταξη αναφέρεται σε διάστημα πέραν της δεκαετίας και άρα καθίσταται παραγεγραμμένη. Ο οφειλέτης αυτός μπορεί, με αίτησή του, να ζητήσει τη διακοπή της ρύθμισης και τη διαγραφή της υπολειπόμενης οφειλής του. Μπορεί, όμως, να συνεχίσει να εξυπηρετεί τη ρύθμιση, ώστε να του αναγνωρισθεί ο ασφαλιστικός χρόνος που αντιστοιχεί στην οφειλή.
4. Από πότε ξεκινά η παραγραφή; Πότε ολοκληρώνεται ο χρόνος της παραγραφής;
Η παραγραφή ξεκινά από την 1η Ιανουαρίου του έτους που ακολουθεί το έτος στο οποίο παρασχέθηκε η εργασία/υπηρεσία που υπάγεται στην υποχρεωτική ασφάλιση. Εάν περάσουν 10 χρόνια, εάν δηλαδή παρέλθει η 31η Δεκεμβρίου του δέκατου έτους μετά από το έτος στο οποίο παρασχέθηκε η εργασία/υπηρεσία, χωρίς ο ασφαλισμένος (ή ο εργοδότης) να έχει ειδοποιηθεί με κάποιον τρόπο για την οφειλή του, αυτή παραγράφεται. Οφειλές που δημιουργούνται από το 2026 και μετά θα παραγράφονται στα 5 χρόνια.
5. Αν δηλαδή κάποιος δεν πληρώσει μέσα στη δεκαετία τις οφειλές του, αυτές «σβήνονται»;
Όχι, επειδή η παραγραφή διακόπτεται κάθε φορά που ο ασφαλισμένος ειδοποιείται ότι οφείλει ασφαλιστικές εισφορές. Σε μια τέτοια περίπτωση, η δεκαετία ξεκινά εκ νέου από την ειδοποίηση.
Παράδειγμα
Αν κάποιος οφείλει ασφαλιστικές εισφορές για την άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος το 2018 και δεν τις έχει καταβάλει, η παραγραφή της οφειλής του ξεκινά από την 1η Ιανουαρίου 2019. Εάν δεν έχει ειδοποιηθεί ότι χρωστά μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2029, η απαίτηση παραγράφεται. Εάν όμως βεβαιωθεί η οφειλή και του έλθει ατομική ειδοποίηση στις 5 Οκτωβρίου 2021, η παραγραφή εκτείνεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2032. Εάν στη συνέχεια γίνει κάποια πράξη διοικητικής εκτέλεσης (λ.χ. κατάσχεση κάποιου περιουσιακού στοιχείου) στις 10 Μαρτίου 2030, η παραγραφή εκτείνεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2041.
6. Με ποιους τρόπους διακόπτεται η παραγραφή;
Η παραγραφή διακόπτεται όταν ο ΕΦΚΑ (ή το ΚΕΑΟ) ειδοποιήσει με οποιονδήποτε τρόπο τον ασφαλισμένο για την οφειλή: με δικαστικό επιμελητή/ κλητήρα, επιστολή, ηλεκτρονική ειδοποίηση ή λάβει μέτρο διοικητικής εκτέλεσης για την είσπραξή της (κοινοποίηση ατομικής βεβαίωσης, κατάσχεση, πλειστηριασμός κ.λπ.).
7. Επομένως, τι ουσιαστικό αποτέλεσμα έχει η μείωση του χρόνου παραγραφής, αφού αυτή θα μπορεί να επεκτείνεται συνεχώς με κοινοποίηση πράξεων του ΕΦΚΑ;
Η παραγραφή δεν είναι θεσμός που αποσκοπεί στην αποφυγή πληρωμής των οφειλών. Είναι θεσμός που διασφαλίζει την ασφάλεια δικαίου και την ασφάλεια των συναλλαγών. Από τη μία, ο ασφαλισμένος πρέπει να ξέρει ποιες είναι οι οφειλές του και αυτές να εκκαθαρίζονται κάποια στιγμή. Από την άλλη, ο ΕΦΚΑ (και το ΚΕΑΟ, που υπάγεται στον ΕΦΚΑ) δεν πρέπει να αδρανεί στην είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών και πρέπει να είναι σε θέση να προϋπολογίζει και να εισπράττει τα έσοδά του στο πλαίσιο και της χρηστής διαχείρισης του φορέα. Με την επιτάχυνση του χρόνου παραγραφής διασφαλίζεται ότι ο ΕΦΚΑ κινείται εντός αποδεκτών χρονικών πλαισίων, ενώ με τη δυνατότητα διακοπής της παραγραφής διασφαλίζεται ότι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν θα αποφεύγουν την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους.
8. Τι αλλάζει στις δόσεις της πάγιας ρύθμισης ασφαλιστικών οφειλών στον ΕΦΚΑ;
Αυξάνονται από 12 σε 24 οι μηνιαίες δόσεις των υπό ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών, με ελάχιστο μηνιαίο ποσό τα 50 ευρώ. Η αίτηση ρύθμισης γίνεται ηλεκτρονικά στο ΚΕΑΟ. Με τον τρόπο αυτό εναρμονίζονται οι κανόνες για τη φορολογική και ασφαλιστική διοίκηση (ίδιος αριθμός δόσεων για ρύθμιση χρεών σε ΔΟΥ και ΕΦΚΑ) και διευκολύνονται οι οφειλέτες ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών στην τήρηση της ρύθμισης.
Παράδειγμα
Ασφαλισμένος έχει οφειλές ύψους 3.000€ προς τον ΕΦΚΑ. Μέχρι σήμερα, η πάγια ρύθμιση οφειλών συνεπαγόταν αποπληρωμή με την καταβολή 12 δόσεων ύψους 250€. Με την νέα ρύθμιση, η αποπληρωμή θα πραγματοποιηθεί σε 24 δόσεις των 125€.
9. Ποιους αφορά η κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% των ασφαλισμένων του τ. Ταμείου Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ);
Το νομοσχέδιο προβλέπει την κατάργηση της μη ανταποδοτικής ειδικής εισφοράς 1% επί των τακτικών αποδοχών και πρόσθετων αμοιβών και αποζημιώσεων όλων των μισθοδοτούμενων υπαλλήλων του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α., καθώς και των υπαλλήλων όλων ανεξαιρέτως των Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών και των Ν.Π.Ι.Δ. (συμπεριλαμβανομένων και των Τραπεζών και των θυγατρικών επιχειρήσεων των Τραπεζών ή των συνδεδεμένων με αυτές εταιρειών που ανήκουν στον ίδιο όμιλο με τις Τράπεζες), η οποία θεσπίστηκε το 2011 για τη στήριξη της βιωσιμότητας του Ταμείου Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων.
Το Ταμείο είναι πλέον βιώσιμο και δεν υπάρχει λόγος συνέχισης της ειδικής εισφοράς, η οποία καταργείται. Σημειώνεται ότι με τη διάταξη αυτή δεν επηρεάζονται τα σχετικά εφάπαξ, ενώ συνεχίζει να καταβάλλεται από τους ασφαλισμένους των Μετοχικών Ταμείων η αντίστοιχη ανταποδοτική εισφορά.
10. Πώς θα επεκταθεί η «μάχιμη πενταετία» σε όλους τους ένστολους;
Μέχρι τώρα, σταδιακά, το δικαίωμα της «μάχιμης πενταετίας» είχαν αποκτήσει με διαφορετικές ρυθμίσεις αρκετές κατηγορίες ενστόλων. Εξαιρούνταν όμως κάποιες άλλες κατηγορίες με αποτέλεσμα διαμαρτυρίες για άνιση μεταχείριση. Μεταξύ άλλων, υπήρχε διαφορετική αντιμετώπιση ασφαλισμένων προ και μετά του 2011. Με τη ρύθμιση που προωθείται όσοι ένστολοι εξαιρούνταν από τις σχετικές προβλέψεις θα αποκτήσουν πλέον το δικαίωμα να αναγνωρίσουν έως και επιπλέον 5 έτη ασφάλισης, καταβάλλοντας τις αναλογούσες εισφορές.
Με την επέκταση της «μάχιμης πενταετίας» διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση των ενστόλων (στρατός ξηράς, ναυτικό, αεροπορία, αστυνομία, λιμενικό, πυροσβεστική). Επιπρόσθετα, εξασφαλίζεται η καλύτερη λειτουργία των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, καθώς δεν διαταράσσεται ο εσωτερικός σχεδιασμός για την πλήρωση των αναγκών των διαφορετικών μονάδων από αιτήματα για μεταθέσεις σε μονάδες που δικαιολογούσαν την αναγνώριση «μάχιμης πενταετίας».
11. Τι σημαίνει η παύση υφ’ όρον της ποινικής δίωξης ασφαλισμένων που έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους όσο εξυπηρετούν τη ρύθμιση;
Πρόκειται για μία θετική ρύθμιση για τους συνεπείς ασφαλισμένους που έχουν προχωρήσει σε ρύθμιση χρεών προς τα ταμεία, καθώς επέρχεται παύση της ποινικής δίωξης του οφειλέτη μόλις γίνει δεκτή η αίτηση για ρύθμιση της οφειλής του και η ποινική υπόθεση τίθεται στο αρχείο.
Μέχρι τώρα, η ποινική δίωξη απλώς αναστελλόταν όσο εξυπηρετούνταν η ρύθμιση. Η υπόθεση διατηρούνταν στα πινάκια των δικαστηρίων και οι οφειλέτες υποχρεούνταν να επιβεβαιώνουν κατ’ επανάληψη στο δικαστήριο ότι τηρούν τη ρύθμιση.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση ορίζεται ότι η υπαγωγή στη ρύθμιση συνεπάγεται την υφ’ όρον παύση της ποινικής δίωξης. Επομένως, η ποινική υπόθεση τίθεται στο αρχείο και δεν χρειάζεται να εμφανίζονται κάθε τόσο οι οφειλέτες στο Δικαστήριο, για να βεβαιώνεται ότι τηρούν την οφειλή τους. Εάν η ρύθμιση απολεσθεί, η υπόθεση ανασύρεται από το αρχείο και η ποινική δίωξη επανεκκινεί.
Είναι μία ρύθμιση για το σεβασμό της αξιοπρέπειας των πολιτών, ενώ παράλληλα επιτυγχάνεται ελάφρυνση των πινακίων και του αντίστοιχου φόρτου των δικαστηρίων.
12. Γιατί μπαίνει πλαφόν σε προκλητικά υψηλές επικουρικές συντάξεις;
Με βάση τη νομοθεσία του 2015-2016 οι επικουρικές συντάξεις υπολογίζονται, κατά ένα μέρος τους, με βάση τις εισφορές που είχαν καταβληθεί κατά το χρονικό διάστημα 2002-2014. Όμως σε κάποιες περιπτώσεις ασφαλισμένων οι εισφορές αυτές ενσωμάτωναν και κοινωνικούς πόρους, με αποτέλεσμα να καταλήγουν θεωρητικά σε πάρα πολύ υψηλές επικουρικές συντάξεις (ακόμα και 15.000 ευρώ το μήνα ή και παραπάνω). Με το πλαφόν περιορίζεται το ανώτατο ύψος των επικουρικών συντάξεων σε αυτό, που αντιστοιχεί στις νόμιμες προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί στους ασφαλισμένους κατά τον καιρό που κατέβαλαν τις εισφορές. Συγκεκριμένα θεσπίζεται το πλαφόν στις επικουρικές συντάξεις, ίσο με το 6/20 του πλαφόν κύριας σύνταξης (1.382,40 ευρώ/μήνα).
Η επιβολή πλαφόν (που εφαρμόζεται στις κύριες συντάξεις, αλλά όχι στις επικουρικές) σε αυτές τις προκλητικά υψηλές επικουρικές συντάξεις καθίσταται επιβεβλημένη για να αποκατασταθεί η ισορροπία μεταξύ παλαιών και νέων ασφαλισμένων. Παράλληλα, ικανοποιείται το περί δικαίου αίσθημα ανάμεσα σε όλους τους συνταξιούχους σε σχέση με το θεμιτό ύψος των επικουρικών συντάξεων και το τι πράγματι είναι εισφορές.
13. Τι αλλαγές φέρνει το νομοσχέδιο για τους συμπολίτες μας με αναπηρία;
Η σημαντικότερη πρόβλεψη είναι η μείωση του ποσοστού αναπηρίας (από 67% σε 50%) που απαιτείται για τη λήψη σύνταξης λόγω αναπηρίας για όλους τους ασφαλισμένους του Φορέα για τους οποίους προβλεπόταν μεγαλύτερο ποσοστό. Από τη νέα ρύθμιση καλύπτονται πρωτίστως οι «παλαιοί ασφαλισμένοι» (προ 1993), ιδίως του πρώην ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ, αλλά και όλοι οι ασφαλισμένοι του ΟΓΑ και του ΝΑΤ. Επίσης, θεσπίζεται ενιαία ημερομηνία καταβολής σύνταξης αναπηρίας, από την πρώτη ημέρα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας.
Πρόκειται ουσιαστικά για το πρώτο βήμα μιας σειράς πρωτοβουλιών που έχουν αναληφθεί προς την κατεύθυνση της ενιαιοποίησης της νομοθεσίας που αφορά στα άτομα με αναπηρία. Το συνολικό πλαίσιο προστασίας των ατόμων με αναπηρία βρίσκεται υπό εξέταση, με στόχο τη διόρθωση στρεβλώσεων, την απλοποίηση και την κωδικοποίηση της νομοθεσίας, καθώς και την αποκατάσταση αδικιών που προκύπτουν από τη διαφοροποίηση των κανόνων των πρώην Ταμείων που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ. Για το θέμα αυτό έχει συγκροτηθεί Ομάδα Εργασίας με συμμετοχή και της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ).
Το να υπάρχουν ενιαίοι κανόνες για τις αναπηρικές συντάξεις συνιστά έναν ακόμα «κρίκο» στην αλυσίδα των μεταρρυθμίσεων που προωθούνται για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με αναπηρία, όπως είναι τα «ψηφιακά ΚΕΠΑ» -που θα ενεργοποιηθούν μέσα στο φθινόπωρο- και η Κάρτα Αναπηρίας που θα ξεκινήσει να χορηγείται από την 1η Νοεμβρίου.
14. Ποιες είναι οι προστατευτικές διατάξεις για ευάλωτους πολίτες που έλαβαν καλόπιστα προνοιακά επιδόματα, αν και δεν τα δικαιούνταν;
Ο ΟΠΕΚΑ εντόπισε -καθυστερημένα-, στο πλαίσιο των ελέγχων που διενεργεί, πολλές περιπτώσεις πολιτών που λάμβαναν επιδόματα – κυρίως αναπηρικά – χωρίς να τα δικαιούνται, στη συντριπτική τους πλειοψηφία καλόπιστα. Σημειώνεται ότι η λήψη των αναπηρικών επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ γίνεται μέσω των Δήμων, οι υπάλληλοι των οποίων συχνά απένειμαν τα επιδόματα, αν και είχαν λάβει από τους λήπτες τους τα στοιχεία από τα οποία πρόκυπτε ότι δεν είναι δικαιούχοι.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση ενισχύεται η προστασία των ιδιαίτερα ευάλωτων αυτών ομάδων με την παύση αναζήτησης εκκρεμών οφειλών από τα ποσά που έλαβαν καλόπιστα, χωρίς να τα δικαιούνται. Επιπλέον, για τις υπόλοιπες περιπτώσεις αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών, υιοθετούνται ευνοϊκά μέτρα, με διάκριση μεταξύ αμέλειας και δόλου, όπως η τριετής παραγραφή, η δυνατότητα εξόφλησής τους με δόσεις ή συμψηφισμούς με μελλοντικές καταβολές, καθώς και η μη αναζήτηση πολύ χαμηλών οφειλών (κάτω των 50 ευρώ). Λαμβάνεται έτσι υπόψη η καθυστέρηση του κράτος στους ελέγχους και γίνεται σεβαστή η καλή πίστη των ατόμων με αναπηρία για τα επιδόματα.
