Δυτικά πολεμικά αεροσκάφη και κατευθυνόμενοι πύραυλοι ούρλιαζαν στον ουρανό της Υεμένη τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής (12/1) σε μια ηχηρή απάντηση στην επιδεινούμενη κρίση που τυλίγει την περιοχή, όπου οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους αντιμετωπίζουν μια άμεση σύγκρουση με μαχητές που υποστηρίζονται από το Ιράν. Η θρυαλλίδα της Μέσης Ανατολής δείχνει πια αναμμένη.
Η στρατιωτική επέμβαση της Δύσης αλλάζει τα δεδομένα στη Μέση Ανατολή
Τα πλήγματα κατά των ανταρτών Χούθι είναι μια απάντηση σε μάχες εβδομάδων στην Ερυθρά Θάλασσα, όπου η εν λόγω ομάδα έχει προσπαθήσει να επιτεθεί ή να αρπάξει δεκάδες εμπορικά πλοία και δεξαμενόπλοια ως αντίποινα στη στρατιωτική επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα.
Η Ουάσιγκτον λοιπόν εξαπέλυσε έναν μαζικό εναέριο βομβαρδισμό κατά στρατιωτικών στόχων και των χώρων εκτόξευσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών των μαχητών, συνεργαζόμενη με τις βρετανικές δυνάμεις και υποστηριζόμενη από έναν συνασπισμό που περιλαμβάνει τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Αυστραλία, τον Καναδά, τη Νότια Κορέα και το Μπαχρέιν.
Φωτογραφία από τις δυτικές επιχειρήσεις στην Υεμένη (ξημερώματα Παρασκευής)
Τρόμος
Οι εντάσεις μεταξύ της Τεχεράνης και της Δύσης έχουν οξυνθεί εδώ κι εβδομάδες, από τότε που η σύμμαχός της πρώτης, η Χαμάς, εξαπέλυσε την επίθεσή της στις 7 Οκτωβρίου στο Ισραήλ, ενώ η Χεζμπολάχ, η στρατιωτική ομάδα που ελέγχει μεγάλο μέρος του νότιου Λιβάνου, έχει εντείνει τις εκτοξεύσεις ρουκετών πέρα από τα σύνορα της χώρας. Μαζί με τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ, οι Χούθι αποτελούν μέρος του «Άξονα Αντίστασης» υπό την ηγεσία του Ιράν, που αντιτίθεται τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο Ισραήλ.
Τώρα, η προοπτική μιας γενικής σύρραξης σε ένα από τα πιο πολιτικώς εύθραυστα και στρατηγικώς σημαντικά μέρη του κόσμου τρομάζει τόσο τους αναλυτές ασφαλείας όσο και τις ενεργειακές αγορές.
Φόβοι κλιμάκωσης
Οι ηγέτες των Χούθι απάντησαν με χαρακτηριστική αβρότητα στις δυτικές επιθέσεις, κατά τις οποίες, οι αμερικανικές και οι βρετανικές δυνάμεις έπληξαν περισσότερους από 60 στόχους σε 16 τοποθεσίες.
Συγκεκριμένα, προειδοποίησαν ότι οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο «θα πρέπει να προετοιμαστούν να πληρώσουν ένα βαρύ τίμημα και να υποστούν όλες τις τρομερές συνέπειες» γι’ αυτό που αποκάλεσαν «κατάφωρη επιθετικότητα».
«Θα γονατίσουμε τις ΗΠΑ»
«Θα αντιμετωπίσουμε την Αμερική, θα τη γονατίσουμε και θα κάψουμε τα θωρηκτά της και όλες τις βάσεις της και όλους όσους συνεργάζονται μαζί της, ανεξάρτητα από το κόστος», απείλησε ο Abdulsalam Jahaf, μέλος του συμβουλίου ασφαλείας της ομάδας.
Ωστόσο, μετά την ολονύκτια επιχείρηση, ο Camille Lons, συνεργάτης του Politico στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, είπε ότι πλέον μπορεί να υπάρξει «μια περίοδος ηρεμίας, επειδή το Ιράν μπορεί να χρειαστεί λίγο χρόνο για να αναπληρώσει τα αποθέματα των Χούθι», προτού μπορέσουν να ξαναρχίσουν επιθέσεις υψηλής έντασης στη ναυτιλία της Ερυθράς Θάλασσας. Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι η πρόθεσή τους να συνεχίσουν να στοχεύουν τη ναυτιλία πιθανότατα θα παραμείνει αμετάβλητη.
Τα δυτικά πλήγματα είναι «απίθανο να σταματήσουν αμέσως την επιθετικότητα των Χούθι», συμφώνησε ο Jonathan Panikoff, πρώην αξιωματικός της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή. «Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να συνεχίσουμε να απαντάμε στα χτυπήματα των Χούθι, ενδεχομένως με αυξανόμενη επιθετικότητα».
«Οι Χούτι θεωρούν ότι έχουν λίγα να χάσουν, παίρνοντας θάρρος στο στρατιωτικό πεδίο από την ιρανική παροχή υποστήριξης και όντες πεπεισμένοι ότι οι ΗΠΑ δεν θα διεξάγουν επίγειο πόλεμο», είπε.
Επιπλέον, το Ιράν ανέβασε περαιτέρω τους τόνους νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, καταλαμβάνοντας το ελληνικό πετρελαιοφόρο «Άγιος Νικόλαος» ενόσω διέσχιζε το στενό του Ορμούζ. Το καράβι μετέφερε ιρακινό αργό πετρέλαιο και είχε ως προορισμό του την Τουρκία. Το πλοίο, ο Έλληνας πλοίαρχος και το 18μελές πλήρωμα του καραβιού κρατούνται στο Ιράν, με το περιστατικό να σηματοδοτεί μια απότομη κλιμάκωση των απειλών που αντιμετωπίζει η θαλάσσια κυκλοφορία.
Η σύνδεση με τη Γάζα
Η Ουάσιγκτον και το Λονδίνο προσπαθούν να δείξουν ότι η σύγκρουση που έχουν ανοίξει με τους Χούθι δεν συνδέεται με τον πόλεμο στη Γάζα, φοβούμενοι ότι μια τέτοια σύνδεση θα δώσει στην Τεχεράνη προπαγανδιστικό πλεονέκτημα στη Μέση Ανατολή. Οι Χούθι και το Ιράν επιθυμούν να επιτύχουν το αντίστροφο.
Η ηγεσία των Χούτι τονίζει ότι οι επιθέσεις των ανταρτών σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα έχουν ως στόχο να πιέσουν το Ισραήλ να σταματήσει τους βομβαρδισμούς της Λωρίδας της Γάζας κι παράλληλα επισημαίνει ότι στοχεύει μόνον εμπορικά πλοία που συνδέονται με το Ισραήλ ή σκοπεύουν να ελλιμενιστούν στο ισραηλινό λιμάνι Εϊλάτ, κάτι που αμφισβητούν οι δυτικά δυνάμεις.
«Οι Χούτι ισχυρίζονται ότι οι επιθέσεις τους σε στρατιωτικά και πολιτικά πλοία συνδέονται κατά κάποιον τρόπο με τη συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Γάζα – κάτι που είναι εντελώς αβάσιμο και παράνομο. Οι Χούτι ισχυρίζονται επίσης ότι στοχεύουν αποκλειστικώς πλοία ισραηλινής ιδιοκτησίας ή πλοία με προορισμό το Ισραήλ. Αυτό, πολύ απλά, δεν είναι αλήθεια. Πυροβολούν αδιακρίτως πλοία, τα οποία συνδέονται με διάφορες χώρες του κόσμου», δήλωσε την Παρασκευή ένας ανώτερος αξιωματούχος των ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης των δημοσιογράφων στην Ουάσιγκτον.
Ευρύτερη η κρίση στη Μέση Ανατολή
Η Ερυθρά Θάλασσα δεν είναι το μόνο hotspot όπου οι αμερικανικές και οι ευρωπαϊκές δυνάμεις και οι σύμμαχοί τους αντιμετωπίζουν το Ιράν και τους εταίρους του.
Τον Νοέμβριο, μαχητικά αεροσκάφη F-15 των ΗΠΑ έπληξαν μια εγκατάσταση αποθήκευσης όπλων στην ανατολική Συρία που το Πεντάγωνο λέει ότι χρησιμοποιήθηκε από το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν και τους σιίτες μαχητές που υποστηρίζει στη κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα. Η απάντηση ήρθε μετά από τον τραυματισμό δεκάδων Αμερικανών στρατιωτών σε επιθέσεις στο Ιράκ και τη Συρία που συνδέονται με την Τεχεράνη.
Ο πόλεμος του Ισραήλ με τη Χαμάς πήγε επίσης να επεκταθεί νωρίτερα τον Ιανουάριο, μετά από έκρηξη που σκότωσε στην πρωτεύουσα του Λιβάνου, τη Βηρυτό, έναν από τους διοικητές της παλαιστινιακής οργάνωσης. Η Χεζμπολάχ υποσχέθηκε μια ταχεία απάντηση κι έκτοτε οι εντάσεις στα σύνορα των δυο χωρών έχουν οξυνθεί σημαντικά, με Ισραηλινούς πολίτες να απομακρύνονται από τα σπίτια τους σε πόλεις και χωριά που βρίσκονται κοντά στα σύνορα.
Όλα αυτά συμβάλλουν σ’ ένα ολοένα και πιο ασταθές περιβάλλον τ’ οποίο ανησυχεί τις γειτονικές χώρες, δήλωσε ο Christian Koch, διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου του Κόλπου με έδρα τη Σαουδική Αραβία.
«Διακυβεύονται πολλά αυτήν τη στιγμή και το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας και άλλοι ανησυχούν εξαιρετικά για περαιτέρω κλιμάκωση από τ’ αντίποινα που αναμένονται», είπε. «Τώρα, ο κίνδυνος περιφερειακής κλιμάκωσης έχει αυξηθεί περαιτέρω, όπερ σημαίνει ότι το Ιράν είναι πιθανόν να εμπλακεί περαιτέρω στη σύγκρουση, και αυτό είναι μιαν άκρως επικίνδυνη εξέλιξη».
Πηγή ανησυχίας
Ενώ οι από καιρό προγραμματισμένες προσπάθειες για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των Σαουδαράβων και του Ισραήλ κατέρρευσαν μετά από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου και την επακόλουθη στρατιωτική απάντηση, το Ριάντ έχει προωθήσει μια πολιτική αποκλιμάκωσης με τους Χούθι, μετά από μια δεκαετία βίαιων συγκρούσεων, κι επιπλέον επιδιώκει μιαν άνευ προηγουμένου προσέγγιση του Ιράν.
«Η Σαουδική Αραβία είχε έναν στόχο, ο οποίος είναι να αποτρέψει την κλιμάκωση σε έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο», δήλωσε ο Tobias Borck, ειδικός για την ασφάλεια της Μέσης Ανατολής στο ινστιτούτο Royal United Services. «Έχει προσπαθήσει τα τελευταία χρόνια να τερματίσει την παρέμβασή της στον πόλεμο στην Υεμένη, μεταξύ άλλων μέσω διαπραγματεύσεων με τους Χούθι και στην πραγματικότητα από ό,τι γνωρίζουμε από το εξωτερικό, [αυτοί] είναι αρκετά κοντά σε μια συμφωνία».
Ο δυτικός συνασπισμός είναι επομένως πηγή ανησυχίας, παρά ανακούφισης, για τα κράτη του Κόλπου.
«Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δεν μπαίνουν σε αυτόν τον συνασπισμό κυρίως επειδή δεν θέλουν οι Χούθι να τους επιτεθούν, όπως έκαναν για χρόνια και χρόνια με πυραύλους κρουζ», δήλωσε ο απόστρατος στρατηγός των ΗΠΑ Mark Kimmitt. Ωστόσο, μια επίγεια επέμβαση δεν κρίνεται ως απαραίτητη, πρόσθεσε ο ίδιος, επειδή «οι δυνατότητές μας αυτές τις μέρες να εντοπίσουμε και να επιτεθούμε ακόμη και σε κινητούς εκτοξευτές πυραύλων είναι αρκετά βελτιωμένες».
Εκτεταμένες συνέπειες
Ευρισκόμενη στη διασταύρωση Ευρώπης και Ασίας, η Ερυθρά Θάλασσα είναι ζωτικής σημασίας οδός για την ενέργεια και το διεθνές εμπόριο. Η θαλάσσια κυκλοφορία μέσω της περιοχής έχει ήδη μειωθεί κατά 20%, δήλωσε στους δημοσιογράφους την Πέμπτη ο υποναύαρχος Emmanuel Slaars, ο διοικητής των γαλλικών δυνάμεων στην περιοχή.
Οι εμπορευματικές μεταφορές μέσω της Ερυθράς Θάλασσας -μια βασική οδός για το εμπόριο μεταξύ Ευρώπης και Ασίας- έχουν καταρρεύσει τις τελευταίες εβδομάδες.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν αυτήν την εβδομάδα από το γερμανικό ινστιτούτο IfW Kiel, το παγκόσμιο εμπόριο μειώθηκε κατά 1,3% από τον Νοέμβριο έως τον Δεκέμβριο, με τις επιθέσεις των Χούθι πιθανότατα να συνέβαλαν σε αυτό.
Ο όγκος των εμπορευματοκιβωτίων στην Ερυθρά Θάλασσα έπεσε επίσης κατακόρυφα και αυτήν τη στιγμή είναι σχεδόν κατά 70 τοις εκατό κάτω από το συνηθισμένο, ανέφερε το ινστιτούτο. Τον Δεκέμβριο, αυτό προκάλεσε αύξηση του κόστους ναύλων και του χρόνου μεταφοράς, με τις εισαγωγές και τις εξαγωγές της ΕΕ να είναι «σημαντικά χαμηλότερες» από τον Νοέμβριο.
Σε μια ένδειξη του αντίκτυπου στις βιομηχανικές αλυσίδες εφοδιασμού, η αμερικανική εταιρεία κατασκευής ηλεκτρικών οχημάτων Tesla δήλωσε την Παρασκευή ότι θα κλείσει το εργοστάσιό της στη Γερμανία επί δυο εβδομάδες.
Πετρέλαιο
Περίπου το 12 τοις εκατό του πετρελαίου και το 8 τοις εκατό του φυσικού αερίου του κόσμου διακινούνται μέσω αυτής της θαλάσσιας οδού, μέσω εκατοντάδων φορτηγών πλοίων.
Οι τιμές του πετρελαίου ανέβηκαν περισσότερο από 2,5 τοις εκατό μετά από τις επιθέσεις, τροφοδοτώντας τις ανησυχίες της αγοράς για τον αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει στις μεταφορές πετρελαίου μιαν ευρύτερη σύγκρουση στην περιοχή, ειδικά σε αυτές που γίνονται μέσω του στενού του Ορμούζ, που συνδέει τον Περσικό Κόλπο με τον Ινδικό Ωκεανό και τον υπόλοιπο πλανήτη κόσμο και κρίνεται ως το πιο κομβικό απ’ όλα για το πετρέλαιο.
Οι επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, η οποία αποτελεί μια από τις πιο πολυσύχναστες θαλάσσιες οδούς στον κόσμο, έχουν ήδη εξωθήσει μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαϊκού γίγαντα BP, στην παύση των αποστολών τους μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, επιλέγοντας αντ’ αυτού μια μακρά παράκαμψη γύρω από το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας.
Σύμφωνα με τον Borck, ο αντίκτυπος στις τιμές της ενέργειας ήταν περιορισμένος μέχρι στιγμής, αλλά θα εξαρτηθεί από το τι θα συμβεί στη συνέχεια. Από τη μια έχουμε τη δράση των Χούθι και από την άλλη περιμένουμε να δούμε ποια θα είναι η αντίδραση του Ιράν, τόνισε. Πάντως, εκτίμησε ο ίδιος, ενώ η Τεχεράνη έχει την «πυρηνική επιλογή» να κλείσει εντελώς τα στενά του Ορμούζ, είναι απίθανο να το κάνει σε αυτό το στάδιο.
«Δεν νομίζω ότι έχει σειρά το στενό του Ορμούζ. Νομίζω ότι πριν από κάτι τέτοιο υπάρχουν αρκετά σκαλοπάτια – στη σκάλα μιας κλιμάκωσης», επεσήμανε.
«Καμπανάκι»
Ωστόσο, ο Simone Tagliapietra, εμπειρογνώμων ενέργειας στο think tank Bruegel των Βρυξελλών, προειδοποίησε ότι μιαν αυξανόμενη αντιπαράθεση με το Ιράν θα μπορούσε να οδηγήσει σε σκληρότερη επιβολή των κυρώσεων στις εξαγωγές πετρελαίου του. Η Δύση έχει κάνει τα στραβά μάτια στις αυξανόμενες πωλήσεις της Τεχεράνης στην Κίνα στον απόηχο του πολέμου στην Ουκρανία, ο οποίος έχει εκτονώσει μερική από την πίεση στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας.
Μια καταστολή, πιστεύει, «μπορεί να κάνει τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου να αυξηθούν σημαντικά, ωθώντας τον πληθωρισμό υψηλότερα και περιπλέκοντας περαιτέρω τις προσπάθειες των κεντρικών τραπεζών να τον θέσουν υπό έλεγχο».
Ωστόσο, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αντιστάθμιση μιας τέτοιας κίνησης αυξάνοντας τη δική τους παραγωγή – υπό τον όρο ότι είναι πρόθυμοι να διακινδυνεύσουν ένα ξέσπασμα εκ μέρους του Ιράν.
«Θάνατος στην Αμερική, θάνατος στο Ισραήλ»
Εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι της Υεμένης ανταποκρίθηκαν σήμερα στο κάλεσμα των Χούθι να διαδηλώσουν στη Σαναά κατά των πληγμάτων που εξαπέλυσαν οι ΗΠΑ και η Βρετανία εναντίον των ανταρτών ως αντίποινα για τις επιθέσεις τους κατά του θαλάσσιου εμπορίου στην Ερυθρά Θάλασσα.
Το πλήθος κατέκλυσε την πλατεία Σαμπίν, στην καρδιά της Σαναά, κρατώντας σημαίες της Υεμένης και της Παλαιστίνης και φωτογραφίες του αρχηγού των ανταρτών Αμπντελμαλέκ αλ Χούθι και του αρχηγού της Χεζμπολάχ του Λιβάνου Χασάν Νασράλα, οι οργανώσεις των οποίων στηρίζονται από το Ιράν.
«Θάνατος στην Αμερική, θάνατος στο Ισραήλ», φώναζαν οι διαδηλωτές, υποστηρικτές των ανταρτών που ελέγχουν την πρωτεύουσα Σαναά και περιοχές της Υεμένης.
Ορισμένοι από το πλήθος κράδαιναν τυφέκια AK-47, σύμφωνα με έναν ανταποκριτή του Γαλλικού Πρακτορείου.
Από την έναρξη του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, ο οποίος ξεκίνησε έπειτα από την άνευ προηγουμένου επίθεση της παλαιστινιακής Χαμάς στο ισραηλινό έδαφος την 7η Οκτωβρίου, διαδηλώσεις συμπαράστασης στους Παλαιστίνιους της Γάζας πραγματοποιούνται κάθε Παρασκευή στη Σαναά.
Ωστόσο, η τελευταία αυτή κινητοποίηση είχε έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα, καθώς ακολούθησε τα αμερικανικά και βρετανικά πλήγματα εναντίον στόχων των Χούθι ως αντίποινα για τις επιθέσεις τους εναντίον εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα.
«Να νικήσουμε ή να πεθάνουμε ως μάρτυρες»
«Εάν η Αμερική και οι σύμμαχοί της αποφασίσουν να μας κηρύξουν ανοικτό πόλεμο, θα είμαστε έτοιμοι για αυτό και δεν θα έχουμε άλλη επιλογή από το να νικήσουμε ή να πεθάνουμε ως μάρτυρες», είπε στο AFP ο Άμπντελ Άζιμ Αλί, ένας εκ των διαδηλωτών.
«Αναμένουμε την ημέρα όπου θα εμπλακούμε σε έναν πόλεμο με την Αμερική», ανέφερε ένας άλλος διαδηλωτής, ο Μοχάμεντ Χουσέιν.
Σε μία ανακοίνωση εκ μέρους των διαδηλωτών, ένας εκ των διοργανωτών της κινητοποίησης έκανε λόγο για «ένα εκατομμύριο» συμμετέχοντες.
Η «αμερικανοβρετανική επίθεση εναντίον της Υεμένης αποτελεί ένδειξη της στήριξης στη σιωνιστική οντότητα και μια απόπειρα να μας εμποδίσουν να στηρίξουμε την Παλαιστίνη», τονίζεται.
«Ιερή μάχη»
«Δίνουμε την ευλογία μας στην ιερή μάχη (για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης) και εξουσιοδοτούμε τον ηγέτη μας (Αμπντελμάλεκ αλ Χούθι) την εξουσία να την διεξάγει», συμπληρώνεται.
Σύμφωνα με ανταποκριτές του AFP, διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε άλλες πόλεις που ελέγχουν οι Χούθι, όπως στη Χοντέιντα (δυτικά) και την Ίμπ (νότια).
 σε μια){kind=link}