Η πορεία της στον κινηματογράφο και το θέατρο – Ο αντιδικτατορικός αγώνας και η πολιτική δράση – Το όραμά της για τον πολιτισμό και η διεκδίκηση των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Η Μελίνα Μερκούρη, μια από τις πιο εμβληματικές μορφές της σύγχρονης Ελλάδας, γεννήθηκε το 1920 στην Αθήνα και προερχόταν από οικογένεια πολιτικών. Ηθοποιός με διεθνή αναγνώριση, πολιτική αγωνίστρια και η μακροβιότερη Υπουργός Πολιτισμού της χώρας, ξεχώρισε για το πάθος της τόσο στην τέχνη όσο και στον αγώνα για τη δημοκρατία και τον πολιτισμό.
Το 1943 ξεκίνησε τις σπουδές της στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, ενώ έναν χρόνο αργότερα έκανε το θεατρικό της ντεμπούτο στην παράσταση «Το μονοπάτι της λευτεριάς» του Αλέξη Σολομού. Η πρώτη της εμφάνιση στον κινηματογράφο ήρθε το 1955 με την ταινία «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη, η οποία την έκανε γνωστή διεθνώς και της άνοιξε τον δρόμο για μια λαμπρή καριέρα.
Η συμμετοχή της στο Φεστιβάλ Καννών την ίδια χρονιά την έφερε σε επαφή με τον Αμερικανό σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν, με τον οποίο παντρεύτηκε το 1966 και συνεργάστηκε σε σημαντικές ταινίες, όπως:
«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» (1957)
«Ο νόμος» (1958)
«Ποτέ την Κυριακή» (1960)
«Φαίδρα» (1962)
«Τοπκαπί» (1964)
Με το «Ποτέ την Κυριακή», η ερμηνεία της αναγνωρίστηκε διεθνώς, καθώς απέσπασε βραβείο στο Φεστιβάλ των Καννών και υποψηφιότητα για Όσκαρ το 1961. Το 1967 διεκδίκησε βραβείο Tony για την ερμηνεία της στη θεατρική μεταφορά του έργου στο Μπρόντγουεϊ με τίτλο «Ίλια Ντάρλινγκ», ενώ το 1972 πρωταγωνίστησε στη «Λυσιστράτη» του Μιχάλη Κακογιάννη, επίσης στο Μπρόντγουεϊ.
Μετά το πραξικόπημα του 1967, η Μελίνα Μερκούρη αυτοεξορίστηκε και αφιέρωσε όλες τις δυνάμεις της στην ενημέρωση της διεθνούς κοινής γνώμης για το δικτατορικό καθεστώς στην Ελλάδα. Ήταν από τις πρώτες που αντιτάχθηκαν δημόσια στη Χούντα των Συνταγματαρχών, ενώ της αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια, στην οποία απάντησε με τη φράση: «Εγώ γεννήθηκα Ελληνίδα και θα πεθάνω Ελληνίδα».
Με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974, επέστρεψε στην Ελλάδα και εντάχθηκε στο ΠΑΣΟΚ. Το 1981, ανέλαβε Υπουργός Πολιτισμού, θέση που διατήρησε έως το 1989 και επανήλθε το 1993, έως τον θάνατό της το 1994.
Η Μελίνα Μερκούρη οραματίστηκε έναν πολιτισμό προσβάσιμο σε όλους, δίνοντας έμφαση στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και στη στήριξη των καλλιτεχνών.
Έδωσε μάχη για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο, θέτοντας το ζήτημα σε διεθνές επίπεδο.
Δημιούργησε τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα (ΔΗΠΕΘΕ), ενισχύοντας τη θεατρική δραστηριότητα στην περιφέρεια.
Εμπνεύστηκε και καθιέρωσε τον θεσμό της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης», με πρώτη την Αθήνα το 1985.
Στήριξε την αναστήλωση των μνημείων της Ακρόπολης και την προώθηση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς στο εξωτερικό.
Εισήγαγε την Πολιτιστική και Θεατρική Αγωγή στα σχολεία, μέσω του προγράμματος «ΜΕΛΙΝΑ – Εκπαίδευση και Πολιτισμός», με στόχο τη διαμόρφωση πολιτών με ουσιαστική παιδεία και πολιτιστική συνείδηση.
Η Μελίνα Μερκούρη άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά της στην πολιτική, την τέχνη και τον πολιτισμό. Η δυναμική προσωπικότητά της, το πάθος της για τη δημοκρατία, η ανιδιοτελής αγάπη της για την Ελλάδα και η προσπάθειά της να αναδείξει τον ελληνικό πολιτισμό διεθνώς, την κατέστησαν μια από τις σημαντικότερες μορφές του 20ού αιώνα.
Παραμένει σύμβολο αγώνα, έμπνευσης και πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ η παρακαταθήκη της συνεχίζει να εμπνέει τις επόμενες γενιές.
ΠΗΓΗ: neakriti.gr
