Ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση των συνεπειών στην ανθρώπινη υγεία των καταιγίδων της ερήμου που ολοένα και συχνότερα, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, επισκέπτονται την Ελλάδα και άλλες χώρες της νοτιοανατολικής Μεσογείου, έκαναν οι επιστήμονες από την Κρήτη, την Κύπρο και το Ισραήλ, που συμμετείχαν στο πρόγραμμα Life Medea.
Η μελέτη των επιπτώσεων της σκόνης της ερήμου, που ταξιδεύει για χιλιάδες χιλιόμετρα μεταφέροντας συχνά επιβλαβείς για τον άνθρωπο ουσίες, έδειξε ότι με την έγκαιρη πρόγνωση, την ενημέρωση και με απλά μέτρα προστασίας είναι δυνατό να μειωθούν σημαντικά τα προβλήματα που προκαλεί σε ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες. Ήδη οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να κατεβάσουν δωρεάν την εφαρμογή για τα κινητά τηλέφωνα MedAL, με την οποία εγκαίρως θα ειδοποιούντα για τα επικείμενα κύματα σκόνης και για τα μέτρα που θα πρέπει να λάβουν για να προστατευθούν.
Η εφαρμογή, αλλά και τα προκαταρκτικά αποτελέσματα του προγράμματος παρουσιάστηκαν από τους συμμετέχοντες επιστήμονες χθες το απόγευμα σε ανοικτή εκδήλωση στο Πολιτιστικό Κέντρο του Ηρακλείου.
Για τα πρώτα αποτελέσματα του προγράμματος «Μείωση των Επιδράσεων των Καταιγίδων Σκόνης της Ερήμου στην Υγεία Υιοθετώντας Στρατηγικές Μείωσης της Έκθεσης» μίλησε στην ΕΡΤ Ηρακλείου η Παιδίατρος–Παιδοπνευμονολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ του ΠΑΓΝΗ Ένη Μιχαηλίδη. Όπως ανέφερε, στη μελέτη που διήρκεσε 4 χρόνια συμμετείχαν 14 σχολεία από τον νομό Ηρακλείου, απαντήθηκαν 1500 ερωτηματολόγια από τους μαθητές και το πρώτο συμπέρασμα που προέκυψε αφορά στην αυξημένη συχνότητα του άσθματος στα παιδιά στην Κρήτη. Όπως ανέφερε, το 10% των παιδιών, ένα στα δέκα δηλαδή, είχαν άσθμα, ενώ το ποσοστό αυτό σε επίπεδο χώρας είναι 8,5%. Η αυξημένη συχνότητα στην Κρήτη, εξήγησε, αποδίδεται στην κλιματολογικές συνθήκες και στα κύματα της αφρικανικής σκόνης που «χτυπούν» συχνότερα και εντονότερα το νησί.
Οι επιστήμονες, με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών και των γονιών, συμπεριέλαβαν στη μελέτη 120 – 140 παιδιά με άσθμα, τα οποία χωρίστηκαν σε τρεις διαφορετικές ομάδες. Στην πρώτη δεν υπήρξε καμία παρέμβαση, στη δεύτερη ελήφθησαν μέτρα μόνο σε εξωτερικούς χώρους και στην τρίτη υπήρξε πλήρης παρέμβαση με μέτρα σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους. Ελήφθησαν μέτρα όπως αποφυγή μετακινήσεων και δραστηριοτήτων σε εξωτερικούς χώρους τις ημέρες «συναγερμού» λόγω αφρικανικής σκόνης, κλείσιμο παραθύρων, αποφυγή χρήσης ηλεκτρικής σκούπας και χρήση συσκευών καθαρισμού ατμόσφαιρας.
Όπως διαπιστώθηκε, η σωστή εφαρμογή των μέτρων οδήγησε σε σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων του άσθματος, ιδίως στα αλλεργικά παιδιά, της φλεγμονής των βρόγχων, της ποιότητας του αέρα σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Σύμφωνα με την κ. Μιχαηλίδη τα συμπτώματα βελτιώθηκαν κατά 50%-60%.
Μελέτες παγκοσμίως έχουν δείξει ότι οι καταιγίδες σκόνης επιδρούν στη καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνησιμότητα. Έχει διαπιστωθεί αύξηση στην επίπτωση του οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου, αύξηση της ημερήσιας καρδιαγγειακής θνησιμότητας, αλλά και του συνόλου των εισαγωγών στα νοσοκομεία για οποιαδήποτε αιτία.
Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά συμπεράσματα, ορισμένα απλά στην εφαρμογή τους μέτρα, στοχευμένα στη μείωση του βαθμού έκθεσης των ευαίσθητων πληθυσμιακών ομάδων σε υψηλές συγκεντρώσεις σκόνης ερήμου, φαίνεται πως μπορούν να έχουν ορατό αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής τους. Χρειάζονται, ωστόσο, περισσότερες μελέτες σε μεγάλους αριθμούς ασθενών για να αποδειχτεί ότι οι παρεμβάσεις αυτές μπορούν να έχουν αντίκτυπο και στους σκληρούς δείκτες νοσηρότητας, στη προσέλευση στα ΤΕΠ και στις εισαγωγές στα νοσοκομεία, αλλά και στην θνησιμότητα.
Στην Κρήτη έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν πέντε σταθμοί παρακολούθησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο πλαίσιο του προγράμματος ΣΧΕΔΙΑ Κρήτης. Με τη συνεργασία της Διεύθυνσης Υγείας της Περιφέρειας Κρήτης όποτε κρίνεται απαραίτητο ενημερώνονται οι πολίτες για επικείμενη υπέρβαση των επιτρεπόμενων ορίων της περιεκτικότητας σε αιωρούμενα σωματίδια στην ατμόσφαιρα και καλούνται να λάβουν μέτρα προστασίας.
Πλέον, στο πλαίσιο του προγράμματος Life Medea, δημιουργήθηκε η εφαρμογή MedAL για κινητά. Μέσω της εφαρμογής ο χρήστης έχει άμεση ενημέρωση για την έναρξη και τη λήξη των επεισοδίων της σκόνης, μετεωρολογική πρόβλεψη μέρες πριν από το επεισόδιο, οδηγίες προφύλαξης (κείμενο και βίντεο) για τον γενικό πληθυσμό, τα ασθματικά παιδιά και τους καρδιοπαθείς και ιστορικό γεγονότων σκόνης.
Στόχος των επιστημόνων είναι να συγκροτηθεί ένα εθνικό ή και πανευρωπαϊκό στρατηγικό σχέδιο που θα εστιάζει στην επίγνωση των επιπτώσεων στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, αλλά και σε κρίσιμες κατηγορίες επαγγελματιών.https://www.ertnews.gr/
