Με μεγάλη επιτυχία έληξε η 1η Ενεργειακή Υπουργική Διάσκεψη

Η 1η Ενεργειακή Υπουργική Διάσκεψη 3+1 έλαβε χώρα σήμερα στην Αθήνα, με τη συμμετοχή των:
κ. Κωστή Χατζηδάκη, υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας,
κ. Γιώργου Λακκοτρύπη, υπουργού Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου,
κ. Γιουβάλ Στάινιτζ, υπουργός Ενέργειας και Υδάτινων Πόρων του Ισραήλ και
κ. Φράνσις Φάννον, υφυπουργός Εξωτερικών για ενεργειακούς πόρους των ΗΠΑ.
Μετά το πέρας της Διάσκεψης οι υπουργοί παρουσίασαν τα συμπεράσματά της και προχώρησαν σε δηλώσεις.
Αναλυτικά οι δηλώσεις των υπουργών
Κ.Χ.: Θα ξεκινήσουμε με τον Ισραηλινό υπουργό, τον κ. Γιουβάλ Στάινιτζ, γιατί έχει κάποιες υποχρεώσεις και πρέπει να φύγει αμέσως για το αεροδρόμιο, οπότε Γιουβάλ μπορείς να ξεκινήσεις.
Γ.Στ.: Ευχαριστώ πολύ. Θα ήθελα αρχικά να ευχαριστήσω τη νέα ελληνική κυβέρνηση και κυρίως τον συνάδελφό μου, τον υπουργό Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη, και να του ευχηθώ τα καλύτερα και καλή τύχη στον ίδιο, στη νέα κυβέρνηση και στην Ελλάδα γενικότερα. Σας ευχαριστώ που μας καλέσατε να συμμετάσχουμε σε αυτή την πολύ σημαντική και επιτυχημένη διάσκεψη. Η συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ είναι καλύτερη από ποτέ. Αναβαθμίστηκε την τελευταία δεκαετία και μιλήσαμε προκειμένου να την προωθήσουμε ακόμη περισσότερο και σε άλλα πεδία στο μέλλον. Στην άμυνα, στην μάχη κατά της τρομοκρατίας, στον τουρισμό, στις υψηλής τεχνολογίας βιομηχανίες και φυσικά στο πεδίο της ενέργειας. Και αυτή η συνεργασία με την Κύπρο και την Ελλάδα είναι πάρα πολύ σημαντική για εμάς. Άλλωστε, το Ισραήλ, η Κύπρος και η Ελλάδα είναι οι τρεις αληθινές δυτικού τύπου φιλελεύθερες δημοκρατίες στην Ανατολική Μεσόγειο και το γεγονός ότι συνεργαζόμαστε στο πεδίο της ενέργειας δεν είναι μόνο εξαιτίας των νέων ανακαλύψεων μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο- κυρίως στο Ισραήλ και την Κύπρο- αλλά και λόγω των κοινών μας αξιών και των ζωντανών δημοκρατιών μας και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό παντού και κυρίως σε αυτή την περιοχή.
Το γεγονός ότι έχουμε την στήριξη των ΗΠΑ σε αυτή τη θαυμάσια νέου επιπέδου συνεργασία μεταξύ του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας, είναι επίσης πολύ σημαντικό. Συζητήσαμε ποικίλα θέματα- θα ήθελα να απολογηθώ που πρέπει να φύγω για το αεροδρόμιο για να μην χάσω την πτήση μου για το Τελ Αβίβ, και γι’ αυτό δεν μπορώ να μείνω για να μου θέσετε ερωτήματα- αλλά αρκετά θέματα είναι πολύ σημαντικά. Πρώτον, φυσικά το θέμα του Αγωγού Φυσικού Αερίου East Med (East Med Gas Pipeline), ένα project το οποίο το Ισραήλ, η Κύπρος, η Ελλάδα και η Ιταλία μαζί με την Ευρωπαϊκή Ένωση προωθούν εδώ και δύο χρόνια. Η τελική συμφωνία έχει επιτευχθεί, έχει ήδη εγκριθεί από τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς και ελπίζουμε ότι θα υπογραφεί και θα ανοίξει το δρόμο για αυτό το πολύ απαιτητικό, αλλά εξαιρετικά σημαντικό έργο του Αγωγού Αυσικού Αερίου East Med, το οποίο θα επιτρέψει στο Ισραήλ, την Κύπρο- και στο μέλλον ίσως και στην Ελλάδα, στην περίπτωση νέων ανακαλύψεων- να εξάγει φυσικό αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη. Επομένως, η Ελλάδα και η Ιταλία είναι πολύ σημαντικές για εμάς, αλλά και για την Ευρώπη, για την ενεργειακή ανεξαρτησία και διαφοροποίηση, πολύ σημαντική σύνδεση για όλους μας. Επιπλέον, είμαστε μέλη του νεοσυσταθέντος East Med Gas Forum το οποίο εδρεύει στην Αίγυπτο και μόλις πριν από λίγες εβδομάδες συναντηθήκαμε όλοι μας το Κάιρο και η τετραμερής συνεργασία μας μαζί με τις ΗΠΑ, η πολυμερής συνεργασία στο φόρουμ East Med Gas Forum είναι εξαιρετικά σημαντική. Συζητήσαμε επίσης αρκετά άλλα ενδιαφέροντα θέματα. Για παράδειγμα, προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία για την αντιμετώπιση των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στις επιχειρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, αντί να δημιουργούνται και να δαπανώνται πολλοί πόροι από κάθε χώρα ξεχωριστά, μπορούμε να συνδυάσουμε τις προσπάθειες σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Ελπίζουμε ότι δεν θα υπάρξει ποτέ κάποιο ατύχημα, αλλά πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για όλα. Μπορούμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, να περιορίσουμε και να χειριστούμε κάθε πιθανό πρόβλημα ή κρίσεις μαζί.
Επίσης, μιλήσαμε για την κυβερνοασφάλεια, κυρίως στον ενεργειακό τομέα, τη συνεργασία μας στην άμυνα στον κυβερνοχώρο και στην κυβερνοασφάλεια στον ενεργειακό τομέα, την πιθανότητα ηλεκτρικής διασύνδεσης και πολλά άλλα θέματα. Νομίζω ότι η ενέργεια μπορεί να προκαλέσει ένταση, δυστυχώς όπως είδαμε πρόσφατα γύρω από την Κύπρο, μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας. Φυσικά και στηρίζουμε το δικαίωμα της Κύπρου να εξερευνήσει τους πόρους της. Αλλά η ενέργεια μπορεί επίσης να βοηθήσει στην προώθηση της συνεργασίας- και κάποιος μπορεί να έχει την καλύτερη συνεργασία σε μια στρογγυλή τράπεζα- το γεγονός πώς το Ισραήλ, η Ιορδανία και η Αίγυπτος συνεργάζονται και το ισραηλινό αέριο πρόκειται να εξαχθεί στην Αίγυπτο σε περίπου ένα μήνα από τώρα -συν-πλην μερικές εβδομάδες- η πρώτη μεταφορά ισραηλινού φυσικού αερίου στην Αίγυπτο θα πραγματοποιηθεί και ορισμένο από αυτό θα μεταφερθεί σε αιγυπτιακές εγκαταστάσεις ΥΦΑ για εξαγωγή προς την Ευρώπη, μέσω της Αιγύπτου. Αυτό είναι ένα ακόμη θέμα προς συζήτηση, το πώς η ανακάλυψη μεγάλων οικοπέδων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ του Ισραήλ, της Αιγύπτου και της Ιορδανίας, αυτό είναι ένα άλλο θέμα προς συζήτηση.
Θα ήθελα, λοιπόν, να ευχαριστήσω και πάλι τους δύο συναδέλφους μου, τον Γιώργο Λακκοτρύπη και τον Κωστή Χατζηδάκη, αλλά και τον Φράνσις Φάννον. Θέλω να σας ευχαριστήσω για την φιλία σας και την θαυμάσια συνεργασία σας στο πεδίο της ενέργειας και είμαι πεπεισμένος ότι οι πραγματικοί επωφελούμενοι αυτής τη νέα ενεργειακής συνεργασίας θα είναι οι λαοί της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ και η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και μαζί και η Ευρώπη. Θέλω και πάλι να ευχαριστήσω τις ΗΠΑ και τον υφυπουργό Εξωτερικών τον κ. Φάννον για την στήριξη αυτής της εξαιρετικής περιφερειακής συνεργασίας και να απολογηθώ που θα πρέπει να τρέξω για το αεροδρόμιο. Θα κοιτάξω μόνο για λίγο τον Παρθενώνα. Είναι πάντα ωραίο να έρχεσαι στην Αθήνα και θα ολοκληρώσω με αυτό. Είπα στους συναδέλφους μου ότι είμαι πρώην καθηγητής φιλοσοφίας. Ήμουν ανώτερος λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Φιλοσοφίας. Ήμουν σοβαρός άνθρωπος πριν κατέλθω στην πολιτική. Για μένα, η επίσκεψη στην Αθήνα είναι πάντα… Είναι ξέρετε όπως όταν οι απόδημοι Εβραίοι επισκέπτονται το Ισραήλ. Αυτή είναι η περιοχή όπου ο Σωκράτης, ο Πλάτων και πολλοί άλλοι φιλόσοφοι τα ξεκίνησαν όλα και είναι τόσο αγαπητή για μένα, τόσο αγαπητή για εμάς και σημαντική για τον πολιτισμό μας. Σας ευχαριστώ και πάλι. Είναι πάντα χαρά μας να είμαστε εδώ και θα πρέπει να συναντηθούμε σύντομα, είτε στη Λευκωσία είτε στην Ιερουσαλήμ, είτε στην Ουάσινγκτον.
Κ.Χ.: Πρέπει να επισημάνω ήδη από την αρχή ότι είναι η τέταρτη συνάντησή μου με τον κ. Γιώργο Λακκοτρύπη μέσα σε ένα μήνα, η δεύτερη με τον κ. Γιουβάλ Στάινιτζ και πρέπει να προσθέσω ότι είχαμε επιπλέον δύο τηλεφωνικές συνομιλίες με τον κ. Στάινιτζ, και η δεύτερη συνάντησή μου με τον κ. Φάννον μέσα σε ένα μήνα. Νομίζω πως η διάσκεψη είχε μεγάλη επιτυχία. Μπορείτε να διαβάσετε την κοινή δήλωση των 3+1 που συμμετείχαν στη διάσκεψη και θα καταλάβετε πλήρως ότι δικαίως περιγράφω αυτή τη διάσκεψη ως μεγάλη επιτυχία. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους συναδέλφους μου από την Κύπρο και το Ισραήλ για την εξαιρετική συνεργασία. Πρέπει όμως επίσης να εκφράσω τις ευχαριστίες μου και στις ΗΠΑ και ειδικότερα στον κ. Φράνσις Φάννον που είχε την ιδέα, καθώς και για την ενεργό συμμετοχή του στην προετοιμασία της διάσκεψης και στην ίδια τη διάσκεψη. Νομίζω ότι η συμβολή των ΗΠΑ ήταν πολύτιμη και βασιζόμαστε στη στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ. Αυτή είναι μια πεποίθηση που εκφράζει ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, ο κ. Μητσοτάκης. Και επίσης πρέπει να προσθέσω ότι βασιζόμαστε στην στρατηγική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Αυτή είναι μία βασική προτεραιότητα στον ενεργειακό τομέα, αλλά και όχι μόνο. Τούτου λεχθέντος, θα ήθελα να επικεντρωθώ σε ορισμένα συμπεράσματα αυτής της διάσκεψης. Πρώτα από όλα, συμφωνήσαμε ότι αυτή η συνάντηση δεν ήταν μία μοναδική συνάντηση ή απλά μια συνάντηση δήλωσης προθέσεων. Αλλά συμφωνήσαμε ότι θα έχουμε μια μόνιμη δομή συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών και αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια μόνιμη τεχνική ομάδα, η οποία θα αναφέρει συχνά στους υπουργούς για τα θέματα αυτά. Δεύτερον, συμφωνήσαμε να έχουμε μια ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας που καλύπτει, μεταξύ άλλων, την κυβερνοασφάλεια, την ασφάλεια των υποδομών, καθώς επίσης και τα περιβαλλοντικά θέματα. Αποφασίσαμε να επιταχύνουμε τη διαδικασία όσον αφορά στον αγωγό φυσικού Αερίου East Med, ο οποίος αποτελεί προτεραιότητα και για τις τρεις εμπλεκόμενες χώρες. Και στόχος μας είναι να συνεργαστούμε με την Ιταλία, η οποία συμμετέχει επίσης στη διαδικασία, προκειμένου να προχωρήσουμε το συντομότερο δυνατόν με αυτό το project.
Επιπλέον, πρέπει να υπογραμμίσω το γεγονός ότι η κοινή δήλωση των υπουργών, που θα σας αποσταλεί αργότερα, καλύπτει πλήρως τις θέσεις, την πολιτική και τις απόψεις της ελληνικής κυβέρνησης στα ενεργειακά ζητήματα, και επίσης- και αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό- η κοινή δήλωση καλύπτει την Κυπριακή Δημοκρατία όσον αφορά την άσκηση των δικαιωμάτων της στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της. Η διάσκεψη των 3+1 δεν είναι διάσκεψη που εναντιώνεται σε καμία χώρα. Πρόκειται για μια διάσκεψη υπέρ του διεθνούς δικαίου, των διεθνών συνθηκών. Πρόκειται για μια διάσκεψη που στοχεύει στην προώθηση της σταθερότητας και της συνεργασίας στην περιοχή. Επαναλαμβάνω και πάλι ότι η διάσκεψη αυτή ήταν μια μεγάλη επιτυχία. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η ελληνική κυβέρνηση, είμαστε πλήρως ικανοποιημένοι με αυτή τη διάσκεψη. Και προσδοκούμε στη συνέχιση αυτής της συνεργασίας με τις άλλες χώρες. Γιώργο, μπορείς να συνεχίσεις.
Γ.Λ.: Σε ευχαριστώ Κωστή. Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να ξεκινήσω ευχαριστώντας την Ελληνική Κυβέρνηση για τη φιλοξενία και συγκεκριμένα τον αγαπητό μου συνάδελφο Κωστή Χατζηδάκη. Όντως, αυτή είναι η τέταρτη φορά που συναντιόμαστε σε περίπου ένα μήνα, κάτι που δείχνει με ξεκάθαρο τρόπο την ευθυγράμμιση που έχουν οι δύο χώρες στη διαχείριση σημαντικών θεμάτων στον τομέα της ενέργειας. Δεν θα επαναλάβω όσα είπαν οι συνάδελφοί μου προηγουμένως σχετικά με τα θέματα συζήτησης. Η συζήτηση κάλυψε ένα μεγάλο εύρος θεμάτων. Από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τους τομείς της υγείας και της ασφάλειας, μέχρι την κυβερνοασφάλεια. Θα αναφέρω συγκεκριμένα δύο σημεία που συζητήσαμε εκτεταμένα και που θα δείτε στο κοινό ανακοινωθέν, την επιθυμία των τριών χωρών και των ΗΠΑ -η παρουσία των οποίων είναι ιδιαίτερης σημασίας- να δημιουργήσουμε αυτό που αποκαλούμε τον Διάδρομο Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου που θα μας βοηθήσει να διαφοροποιήσουμε τις πηγές ενέργειας και εφοδιασμού. Δεν είναι μυστικό ότι η Ανατολική Μεσόγειος με τις πρόσφατες ανακαλύψεις -που ελπίζουμε θα γίνουν ακόμη μεγαλύτερες- σε αυτό το χρονικό σημείο κυρίως μεταξύ του Ισραήλ, της Αιγύπτου και της Κύπρου -ελπίζουμε όμως πολύ σύντομα και στην Ελλάδα ως αποτέλεσμα των εξερευνήσεων που διεξάγει- καθίσταται γρήγορα μία εναλλακτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση που είναι και η κοντινότερη αγορά.
Επομένως, είναι ιδιαίτερης σημασίας για εμάς να βρούμε τρόπους να εκμεταλλευτούμε οικονομικά αυτόν τον πλούτο, όπως και την παρουσία των ΗΠΑ που μπορούν να παρέχουν, όχι μόνο τις εταιρείες που θα επενδύσουν τα projects δισεκατομμυρίων δολαρίων που απαιτούνται, αλλά και που μπορούν να παρέχουν το βάθος εμπειρίας που είναι απαραίτητο ώστε να προχωρήσουμε, λαμβάνοντας πάντα υπόψη την απόλυτη προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και των υγειονομικών προτύπων και των προτύπων ασφαλείας. Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης είχα επίσης την ευκαιρία να ενημερώσω τους συναδέλφους μου για τις πρόσφατες παραβιάσεις της Τουρκίας, τις παράνομες ενέργειες στις οποίες προέβη στην περιοχή της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου και πιο πρόσφατα στα χωρικά ύδατα της Κύπρου. Είμαι πολύ ικανοποιημένος για το γεγονός ότι εισέπραξα την αλληλεγγύη και την απόλυτη υποστήριξη των συναδέλφων μου, αλλά και των ΗΠΑ, στο δικαίωμα της Κύπρου να εξερευνήσει και να εκμεταλλευτεί τους φυσικούς της πόρους. Θα τα δείτε όλα αυτά να αντικατοπτρίζονται στο κοινό ανακοινωθέν που θα δημοσιεύσουμε πολύ σύντομα. Τέλος, θα ήθελα να επαναλάβω την δέσμευση της Κύπρου να συνεχίσει να συνεργάζεται με τα γειτονικά της κράτη, ώστε να προωθήσει την σταθερότητα και την ευημερία των λαών μας, μέσα από το momentum που δημιουργείται στην περιοχή όπου βρίσκονται τα νέα κοιτάσματα. Βλέπουμε όλοι τώρα πώς αυτές οι εξελίξεις φέρνουν κοντά τις περισσότερες χώρες της περιοχής κατά τη διάρκεια των προσπαθειών μας να ερευνήσουμε και να εκμεταλλευτούμε τους φυσικούς αυτούς πόρους για το καλό των λαών μας. Για άλλη μια φορά θα ήθελα να σε ευχαριστήσω Κωστή για την φιλοξενία. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε πολύ στενά.
Κ.Χ.: Σε ευχαριστώ Γιώργο. Θα κλείσουμε με τη δήλωση του Φράνσις Φάννον.
Φρ.Φ.: Σε ευχαριστώ Κωστή. Σε ευχαριστώ για την φιλοξενία. Ήταν μία καταπληκτική εμπειρία για όλα τα μέρη. Όπως είπες, οι τρεις χώρες βρίσκονται σε τριμερείς συζητήσεις για αρκετό καιρό τώρα. Οι ΗΠΑ εντάχθηκαν στην διάσκεψη των 3+1 μόλις τον περασμένο Μάρτιο. Ήμουν μαζί με τον υπουργό εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στην Ιερουσαλήμ μαζί με τους αντίστοιχους επικεφαλής κρατών και η ενέργεια ήταν ένα κρίσιμο κομμάτι των συζητήσεων. Η ενέργεια δεν είναι το μόνο θέμα που η διάσκεψη των 3+1 προτίθεται να αντιμετωπίσει. Είναι επίσης ένας μηχανισμός όπου οι χώρες που συμμετέχουν μπορούν να συζητήσουν σχετικά με την οικονομική ανάπτυξη. Μόλις τον περασμένο μήνα, φιλοξενήσαμε αξιωματούχους από τις τρεις χώρες στην Ουάσινγκτον. Πριν από αυτή τη συνάντηση, η Κύπρος φιλοξένησε τις κυβερνήσεις των τριών χωρών ώστε να συζητήσουμε θέματα ασφάλειας και αντιτρομοκρατίας. Και βρισκόμαστε σήμερα εδώ, με επίκεντρο μας την ενέργεια στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Όπου η ενέργεια μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα για την πολιτική σταθερότητα γενικότερα αλλά και την οικονομική πρόοδο. Μια, πράγματι, θετική δύναμη. Άκουσα τον υπουργό Στάιντζ να μιλά για την πολύ καλή δουλειά που έχει κάνει το Ισραήλ στην ανάπτυξη των πόρων του και την εξαγωγή τους στις γειτονικές χώρες. Το Ισραήλ, πράγματι, ηγείται σε αυτή την πρωτοβουλία και στην περαιτέρω ανάπτυξη των φυσικών πόρων. Η Ελλάδα ηγείται ως μια ουσιαστική πύλη προς την Ευρώπη. Μιλήσαμε για την ανάπτυξη του TAP, του IGB, του σταθμού στη Ρεβυθούσα και του σταθμού στην Αλεξανδρούπολη. Είναι μια ουσιαστική πύλη που μπορεί να υποστηρίξει την ενεργειακή διαφοροποίηση και την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Είναι πραγματικά μια άγκυρα, ένα σημείο εισόδου για την ενέργεια που προέρχεται από την Ανατολική Μεσόγειο.
Κάποια από τα σημεία συζήτησης που είχαμε, κινούνται και πέρα από αυτή τη συζήτηση. Και αυτό που επιδιώκουμε να πετύχουμε είναι να έχουμε κάποιες εξειδικευμένες ομάδες εργασίας όπου οι ΗΠΑ θα είναι αφοσιωμένες στην υποστήριξη των χωρών που συμμετέχουν, ώστε να αναπτυχθούν οι πλούσιες αυτές σε ενεργειακούς πόρους περιοχές. Και με στόχο ώστε αυτό να γίνει με ένα βιώσιμο και υπεύθυνο τρόπο, όπως άλλωστε όλες οι χώρες έχουν δεσμευθεί. Οι ΗΠΑ στέκονται ως ένα ισχυρός και υπεύθυνος εταίρος στην ανάπτυξη της περιοχής και, επίσης, της διάσκεψης των 3+1. Είναι μια βαθιά συνεργασία με ρίζες στις κοινές μας αξίες και ιδανικά, τα δημοκρατικά ιδανικά. Είμαστε αφοσιωμένοι σε αυτά. Παρατηρείτε ένα ισχυρό momentum σε αυτή τη διάσκεψη των 3+1 και προσβλέπουμε σε μελλοντικές συναντήσεις στα υψηλότερα δυνατά επίπεδα. Σας ευχαριστώ.
Κ.Χ.: Σε ευχαριστώ Φράνσις και σας ευχαριστούμε όλους για την παρουσία σας.

Ακολουθούν οι δηλώσεις στα αγγλικά
K.X.: We start with the Israeli Minister, Mr. Yuval Steinitz, because he has some obligations and he has to leave immediately, to go to the airport, so Yuval please start.
Y.St.: Thank you. I first would like to thank the Greek new government and specifically my colleague, Minister of Energy, Kostis Hatzidakis and wish you all the best and good luck to you and to the new government and to Greece in general. Thank you for inviting us to participate in this very important and successful meeting. The cooperation between Greece, Cyprus and Israel is better than ever. It was upgraded in the last decade and we spoke about promoting it furthermore into the future in many fields. In defense, in fighting terrorism, in tourism, in high tech industries and of course also in the field of energy. And this cooperation with Cyprus and Greece is extremely dear and important to us. Actually Israel, Cyprus and Greece are the three true western-style liberal democracies in the Eastern Mediterranean and the fact that we are cooperating in the field of energy is not just due to the new discoveries of large quantities of natural gas in the Eastern Mediterranean -mainly in Israel and Cyprus- but also due to our shared values and due to our vibrant democracies and this is extremely important everywhere and specifically in this region.
The fact that we are getting the support and the backing of the USA to this wonderful new level of cooperation between Israel, Cyprus and Greece is very important as well. We discussed a variety of issues -I would like to apologize that I have to leave for the airport in order not to miss the flight back to Tel Aviv, so I cannot stay and address questions- but several issues are very important. Firstly, of course the issue of the East Med Gas Pipeline that Israel, Cyprus, Greece and Italy together with the European Union have been working on this project for two years now. The final agreement was reached, was already approved by the European institutions and we hope that it will be signed and pave the way for this very challenging, but extremely important project of East Med Gas Pipeline that will enable Israel, Cyprus -and in the future maybe Greece as well, in the case of new discoveries- to export natural gas from the Eastern Mediterranean to Europe. So, Greece and Italy are very important for us and very important for Europe, for energy independence and diversification, very important connection for all of us. We are also members of the newly formed East Med Gas Forum that is located in Egypt and just a few weeks ago we met all of us in Cairo and our quadrilateral cooperation together with the USA, multilateral cooperation in the East Med Gas Forum, this is extremely important. We also discussed several other issues of interest. For example, to aim together to an agreement about response to emergencies in oil and gas operations in the Eastern Mediterranean instead of creating and spending a lot of resources each country alone, we can combine efforts in case of emergencies. We hope that there will never be an accident, but we have to be prepared for everything. We can join forces and mitigate and handle any possible problem or crises together. Also we spoke about cybersecurity, especially for the energy sector, cooperating in cyber defense and cybersecurity for the energy sector, the possibility of electricity interconnector and many other issues. I think that energy can create tension, unfortunately, as we saw recently around Cyprus, between Cyprus and Turkey. Of course, we also support the right of Cyprus to explore its resources. But energy can also help to promote cooperation -and one can have the best talk in a roundtable- the fact that Israel, Jordan and Egypt are cooperating and Israeli gas is going to be exported to Egypt in approximately one month’s time from now -plus-minus a few weeks- the first transmission of Israel’s gas to Egypt will take place and some of it will also be going to Egyptian LNG facilities to be exported through Egypt to Europe. This is another discussion point, how the discovery of large gas fields in the Eastern Mediterranean can enhance and strengthen cooperation between Israel, Egypt and Jordan this is another point οf discussion.
So, I would like to thank, again, my two colleagues, George Lakkotrypis and Kostis Hatzidakis and also Francis Fannon. I want to thank you for your friendship and for the wonderful cooperation in the field of energy and I’m confident that the real beneficiaries of this new energy cooperation will be the people of Greece, Cyprus and Israel and the region of the East Mediterranean together with Europe. And I want again to thank the USA and Assistant Secretary Fannon for backing this wonderful regional cooperation and to apologize that I have to run to the airport. I will just have a little look at the Parthenon. It’s always good to come to Athens and I will conclude with this. I told my colleagues that I’m a former professor of philosophy. I was a senior lecturer at the University of Philosophy. I used to be a serious person before I went into politics. For me, visiting Athens is always… You know it’s like when diaspora Jews are visiting Israel. This is the area where Socrates and Plato and many other philosophers started everything that is so dear for me, so dear for us, for our culture, for our civilization. So thank you again. It’s always a pleasure to be here and we shall meet again soon, either in Nicosia or in Jerusalem, or in Washington.
Κ.H.: I have to underline from the very beginning that this is the fourth meeting in one month time I have with Mr. Giorgos Lakkotrypis, the second meeting with Yuval Steinitz and I have to add that I had two additional phone conversations with Mr. Steinitz and the second meeting with Mr. Fannon in one month’s time. The meeting was, I think, a great success. You can read the joint statement of the 3+1 participating in the meeting and you will fully understand that I am right in describing the meeting as a great success. I have to express my thanks to my colleagues from Cyprus and Israel for the excellent cooperation. But also I have to express my thanks to the United States and in particular to Mr. Francis Fannon for having the idea and also for participating actively in the preparation of the meeting and the meeting itself. I think that the contribution of the United States has been valuable and we count on the strategic partnership with the United States. This is something expressed by the Prime Minister of Greece Mr. Mitsotakis himself. And also I have to add that we count of the strategic cooperation among Greece, Cyprus and Israel. This is a key priority in the energy sector and not only in the energy sector. Having said that I would like to focus on certain conclusions of this meeting. First of all, we agreed that this meeting was not an one-off meeting or just a meeting with declaration of intent. But we agreed that we are going to have a permanent structure of cooperation among the 3 countries and we decided to establish a permanent technical group which reports to the ministers frequently on these issues. Secondly, we agreed to have an enhanced cooperation in the field of energy covering inter alia cybersecurity, infrastructure security and, also, environmental issues. We decided to speed up the process as with regards to the East Med gas pipeline, which is a priority for all 3 countries involved. And our objective is to cooperate with Italy which is also involved in the process, in order to proceed as soon as possible with this project. Furthermore, I have to underline the fact that the joint statement which will be distributed to you later on, the joint statement of the ministers, fully covers the positions, the policy and the views of the Greek government in the energy issues and also, and this is even more important, the joint statement covers the Republic of Cyprus as with regards to the exercise of its rights in its Exclusive Economic Zone. The 3+1 meeting is not a meeting against any country. It is a meeting in favor of international law, international treaties. This is a meeting aimed at promoting stability and cooperation in the region. Once again, I repeat, the meeting was a great success. The ministry of Environment and Energy and the Greek government, we are fully satisfied with this meeting. And we look forward to continuing this cooperation with the other countries. George, the floor is yours.
G.L.: Thank you Kostis. First of all, let me start by thanking the Greek government for the hospitality and in particular my dear colleague Kostis Hatzidakis. Indeed, this is the fourth time we meet in about a month, which goes a long way to show the close alignment that the two countries have in managing the important issues with regards to energy. I will not repeat what my colleagues said before about the topics of discussion. It covered a wide range of items. From renewables and health and safety to cybersecurity. I will touch upon specifically two points that we discussed extensively and you will see in the joint statement: the desire of the three countries and the United States, whose presence is of particular significance, to create what we call the Eastern Mediterranean Gas Corridor that will help us diversify energy supplies and sources. It is no secret that the Eastern Mediterranean with its recent discoveries, and what we hope will be a lot more, primarily at this point between Israel, Egypt and Cyprus -and we hope Greece will join very soon through its exploration- it’s becoming fast an alternative source for the European Union, which is the closest market. So, it is particularly important for us to find ways of how we can actually monetize this wealth and the presence of the United States thus far because it can provide, not only the companies that are needed to invest the multibillion dollar projects needed in this area, but also the depth of expertise which is necessary in order to proceed, always taking full care of the environment and health and safety issues. During the meeting, I also had the opportunity to brief my colleagues about the recent violations of Turkey, its illegal actions within Cyprus’ Exclusive Economic Zone and more recently in Cyprus’ territorial waters, and I was very happy to receive the solidarity and full support of my colleagues but also the United States for the right of Cyprus to explore and exploit its natural resources. Again, you will see that reflected in the joint statement that we will publish very soon. Finally, what I wanted to say, is to reiterate Cyprus’ commitment to continue collaborating with neighboring states to bring stability and prosperity to our people through what is now a new impetus in the area where the new discoveries are and we all see now how it is bringing most of the counties of the region together in our efforts to explore and exploit the resources for the benefit of our people. Once again thank you Kostis for the hospitality and we will continue collaborating very closely.
K.H.: Thank you Giorgos and we will finish the statements with the statement of Francis Fannon.
F.F.: Thank you Kostis. Thank you for hosting. This has been an amazing experience for all parties. As you were speaking, the three countries have been engaging in trilateral discussions for some time. The US joined in this 3+1 construct just in March this year. I joined Secretary Pompeo in Jerusalem with the respective Heads of State at the time, where energy was a critical component of that discussion. Although energy is not the only issue that the 3+1 construct is intended to address. It’s also a mechanism where the countries can speak to economic development. Just last month, colleagues hosted officials from the three governments in Washington. Prior to that Cyprus hosted the governments to address security and counter-terrorism issues. Here we are today focused on energy in the Eastern Mediterranean region. Where energy can be a bridge to broader political stability and economic progress. A positive force indeed. I heard Minister Steinitz speak about some of the work that Israel has done in developing its resources and sending them to neighboring countries. The really have led in that initiative and some of the development of the resources. Greece is leading as a meaningful energy gateway to Europe. We spoke about the development of TAP, the IGB, Revithoussa, Alexandroupoli. It is a meaningful gateway that can support the energy diversification and security into Europe. It really is this anchor, entry point for broader Eastern Mediterranean energy. Some of what we are talking about are moving beyond the discussion and what we are seeking to do is to have very fine and focused technical work streams where the United States is committed to supporting the countries, to develop the energy region and doing it sustainably and responsibly as all of these countries are committed to do. The US stands as a strong partner in the development of the region, and also within the 3+1 construct. It is a partnership that is deep and rooted in shared values and principles, democratic principles. We are committed to this. You see great momentum in this 3+1 construct and we very much look forward to future meetings at the highest levels, thank you.
K.H.: Thank you Francis and thank you all for your presence here.