Στην Ελλάδα περισσότερο από το 60% των παιδιών με προβλήματα ακοής έχουν εξαιρετικά περιορισμένες δεξιότητες ανάγνωσης και γραφής. Τα κωφά παιδιά συνήθως σταματούν να σπουδάζουν σε επίπεδο δημοτικού σχολείου. Η εκπαίδευση ως θεμελιώδες δικαίωμα δεν αναφέρεται μόνο στο Προοίμιο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (UNCRPD), που επικυρώθηκε από το σύνολο της ΕΕ τον Ιανουάριο του 2011, αλλά και σε ειδικό άρθρο για την εκπαίδευση (άρθρο 24), όπου αναγνωρίζεται ότι τα άτομα με αναπηρίες πρέπει να συμμετέχουν αποτελεσματικά σε μια ελεύθερη κοινωνία, δεν αποκλείονται από το γενικό εκπαιδευτικό σύστημα, ενώ τα συμβαλλόμενα Κράτη διασφαλίζουν ένα εκπαιδευτικό σύστημα ένταξης, σε όλα τα επίπεδα.
Το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΕΛΜΕΠΑ) συμμετέχει σε ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα με σκοπό την ανάπτυξη ενός συστήματος διαδραστικής διδασκαλίας της νοηματικής γλώσσας (SL: Sign Langouage) για μαθητές σε τμήματα Ειδικής Αγωγής/Παιδαγωγικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Στο Ευρωπαϊκό έργο Computer-assisted teaching of Sign Language using Computer Vision and Machine Learning (CAT-SL) αναφέρεται ο Δρ. Κωνσταντίνος Καραμπίδης μέλος της ομάδας του ΕΛΜΕΠΑ που συμμετέχει στο πρόγραμμα.
Δρ. Καραμπίδη τι είναι το CAT-SL;
Πρόκειται για ένα τριετές διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο
από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Erasmus +). Ο στόχος του έργου είναι να δημιουργήσει μια
καινοτόμο υποδομή για την εκμάθηση της νοηματικής γλώσσας, απομακρυσμένα με την
χρήση υπολογιστή. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν το Πανεπιστήμιο Πατρών ως
συντονιστής, το ΕΛΜΕΠΑ, το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Πολυτεχνείο του Πόρτο
καθώς και ο οργανισμός Royal Dutch Kentalis. Από το ΕΛΜΕΠΑ συμμετέχει επίσης ως
επιστημονικός υπεύθυνος του έργου, ο καθηγητής του τμήματος ΗΜΜΥ κ. Γιώργος
Παπαδουράκης Γιώργος.
Που στοχεύει το πρόγραμμα;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, έως και 5 στα 1000 παιδιά γεννιούνται κωφά ή βαρήκοα. Αυτά τα παιδιά χρειάζονται προφανώς μεγάλη υποστήριξη στο σχολείο. Ως εκ τούτου, οι εκπαιδευτικοί πρέπει να λάβουν κατάλληλη εκπαίδευση στις νοηματικές γλώσσες, τις μητρικές γλώσσες των κωφών, ώστε να είναι σε θέση να επικοινωνούν μαζί τους και να τους διδάσκουν πώς να αναπτύσσονται γλωσσικά. Ωστόσο, είναι δύσκολο για τα σχολικά ιδρύματα να βρουν και να προσλάβουν ως καθηγητές ειδικούς στη Νοηματική Γλώσσα, οπότε πολλοί εκπαιδευτικοί δεν είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της επικοινωνίας με κωφά παιδιά στην τάξη.
Το πρόγραμμα CAT-SL έρχεται να αναπληρώσει αυτό το κενό. Μέσω του υπολογιστή του ή ακόμα και του κινητού του ο χρήστης μπορεί να μάθει τις βασικές αρχές της νοηματικής γλώσσας σε πραγματικό χρόνο και να του επισημανθούν τα λάθη και οι παραλείψεις του. Το μόνο που χρειάζεται ο εκπαιδευόμενος, είναι ένας υπολογιστής εξοπλισμένος με μια κάμερα και σύνδεση στο διαδίκτυο.
Πως λειτουργεί το πρόγραμμα CAT-SL;
Το πρόγραμμα χρησιμοποιεί εξελιγμένες τεχνικές υπολογιστικής όρασης και μηχανικής μάθησης. Για τις ανάγκες του προγράμματος δημιουργήθηκαν τρία μαθήματα για την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, την Πορτογαλική Νοηματική γλώσσα και την Ολλανδική Νοηματική γλώσσα. Ο χρήστης επιλέγοντας το μάθημα που τον ενδιαφέρει μαθαίνει τις βασικές αρχές της νοηματικής γλώσσας βλέποντας βίντεο που φτιάχτηκαν από τους συμμετέχοντες στο έργο. Στην συνέχεια επαναλαμβάνει τις ίδιες κινήσεις (νοήματα) μπροστά στην κάμερα του και σε πραγματικό χρόνο ενημερώνεται για το αν οι κινήσεις του ήταν σωστές καθώς και του επισημαίνονται τα λάθη του (θέση σώματος , χεριών κ.λπ.).
Χρειάζονται ειδικές γνώσεις στην Νοηματική ή στους υπολογιστές για να ασχοληθεί κάποιος με τα μαθήματα;
Όχι. Τα μαθήματα είναι με τέτοιο τρόπο δομημένα που δεν χρειάζεται καμία ειδική γνώση στους υπολογιστές ή προηγούμενη γνώση στην Νοηματική Γλώσσα. Οι διαδικασίες έχουν αυτοματοποιηθεί με σκοπό την άνετη εκμάθηση του μαθήματος από τον χρήστη.
Που μπορούμε να βρούμε περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα;
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του προγράμματος http://cat-sl.eu/ . Τα μαθήματα είναι διαθέσιμα στην διεύθυνση https://cat-sl.hmu.gr/ , όπου με μια δωρεάν εγγραφή μπορεί κάποιος να επιλέξει το μάθημα που τον ενδιαφέρει.
Καραμπίδης ΕΛΜΕΠΑ
Ο Δρ. Κωνσταντίνος Καραμπίδης
