Μαουτχάουζεν: Το κολαστήριο στρατόπεδο – συγκέντρωσης των Ναζί

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν – Γκούζεν, βρίσκεται 170 χιλιόμετρα δυτικά της Βιέννης, και ιδρύθηκε από τους Γερμανούς ναζιστές τον Αύγουστο του 1938. Αρχικά ο λόγος ίδρυσης του ήταν για να μεταφερθούν εκεί κρατούμενοι από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου και μετά από το Άουσβιτς. Από την ίδρυση του μέχρι την απελευθέρωσή του υπολογίζεται ότι σε αυτό βρήκαν τον θάνατο περίπου 100.000 άτομα. Οι κρατούμενοι – εργάτες ήταν είτε κατάδικοι του κοινού ποινικού δικαίου είτε «μη κοινωνικοποιημένα» άτομα γερμανικής και αυστριακής καταγωγής. Εκτέλεσαν τις εξορυκτικές εργασίες αποκομίζοντας τόνους γρανίτη για την κατασκευή του τείχους που περιέβαλε το στρατόπεδο και των κτιριακών του εγκαταστάσεων.

Μέχρι την απελευθέρωσή του από τα συμμαχικά στρατεύματα στις 5 Μαΐου 1945, πάνω από 206.000 κρατούμενοι από όλη την Ευρώπη, γνώρισαν στο Μαουτχάουζεν ό,τι πιο απάνθρωπο μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους. Για τους 122.797 από αυτούς – ανάμεσά τους και 3.700 Έλληνες – η απελευθέρωση ήρθε πολύ αργά. Οι περισσότεροι είχαν ήδη πεθάνει στα κρεματόρια του Μαουτχάουζεν. Οι συνθήκες ήταν πράγματι τόσο άθλιες, που στις 18 Αυγούστου 1938 σημειώνεται η πρώτη αυτοκτονία κρατουμένου και στις 15 Νοεμβρίου πυροβολείται κρατούμενος «που προσπαθούσε να δραπετεύσει». Μέχρι το τέλος του 1939 το Μαουτχάουζεν αριθμεί ήδη 2.800 κρατούμενους, οι οποίοι στεγάζονται σε 20 παραπήγματα παρατεταγμένα σε σειρές των τεσσάρων ή πέντε.

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ακαδημαικός και θεατρικός συγγραφέας, υπήρξε για δυόμιση χρόνια κρατούμενος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και ένας από τους ελάχιστους επιζώντες του κολαστήριου αυτού. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης πέθανε το 2011. Σύμφωνα με το επίσημο site www.kambanellis.gr στις 5 του Μάη 1945 , λίγο πριν από το μεσημέρι, ένα θεόρατο αμερικάνικο τανκ, γκρέμισε την πύλη του Μαουτχάουζεν και μπήκε στον περίβολο γράφει ο Καμπανέλλης στο βιβλίο του ‘’Μαουτχάουζεν’’. »Κι αυτό το θεόσταλτο άρμα της ελευθερίας ήταν, λέει, ένα από τα αμέτρητα κι ακατανίκητα της ενδεκάτης ταξιαρχίας αρμάτων της τρίτης αμερικάνικης Στρατιάς που διοικούσε κάποιος σπουδαίος στρατηγός ονόματι Τζώρτζ Πάττον!…»