Συνέντευξη στο Γιάννη Θεοδωράκη
– Η καταγωγή μου Γιάννη είναι από την Τύλισο όπου και πέρασα τα παιδικά μου χρόνια … Αργότερα μετακομίσαμε στο Ηράκλειο όπου ζω και εγώ με την οικογένειά μου.
Ξεκίνησα να γράφω ποιήματα. Η μαντινάδα ήρθε πολύ απότομα στη ζωή μου. Στο θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου μας…
Μάλιστα θυμάμαι ότι τη στιγμή του μεγάλου πόνου και πάνω από τον τάφο ξαφνικά μια σκέψη πέρασε από το νου μου:
Μια πλάκα και δυό μέτρα γης
πόσους καημούς σκεπάζει
κι’ όνειρα που αθρώπου νους
ώστε να ζει, δε βάζει.
Εκείνη την ώρα δεν συνειδητοποίησα εννοείται ότι είπα μαντινάδα. Πέρασε καιρός… Κάποια στιγμή ήρθε και η δεύτερη:
Χάρε την ώρα που θα ρθεις
ήντα θαρρείς θα πάρεις
ένα κορμί που το’ λειωσε
ο χρόνος ο ζηλιάρης.
Κάπως έτσι άρχισε να ξετυλίγεται το κουβάρι του μυαλού μου ….https://youtu.be/CmGdlRO_ZrI
Θεωρούσα ότι ήταν κάτι εντελώς δικό μου και δεν ήθελα να το μοιραστώ με κανένα.
-Κάπως απρόσμενα θα’ λεγα βρέθηκαν στη δισκογραφία του Κώστα του Αλεξάκη «Κιβωτός» με δύο στίχους μου …
ΟΤΙ ΣΤΟ ΑΧΙ ΔΕ ΜΠΟΡΕΙ
ΝΑ ΒΓΕΙ ΝΑ Σ’ ΑΛΑΦΡΩΣΕΙ
ΜΗ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙΣ ΦΑΡΜΑΚΟ
ΚΙ’ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΝΑ ΣΟΥ ΔΩΣΕΙ.
ΘΑ ΚΛΑΨΩ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ
ΜΑ ΘΑ’ΝΑΙ Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ
ΦΥΓΕ ΓΙΑΤΙ ΚΑΛΙΑ ΤΑΝΕ
ΝΑ’ΣΑΙ ΣΤΟ ΝΟΥ ΙΔΕΑ.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΔΕ ΔΥΣΗ ΤΗΝ ΑΥΓΗ
ΚΙ’ ΑΝΑΤΟΛΗ ΤΗ ΝΥΧΤΑ
ΚΑΙ ΧΩΡΙΣΜΟ ΣΕ ΔΥΟ ΚΑΡΔΙΕΣ
ΝΑ ΜΗΝ ΑΦΗΝΕΙ ΠΙΚΡΑ.
ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΣΤΗ ΝΥΧΤΑ ΣΟΥ
ΘΑ’ΧΩ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΟ
ΠΩΣ ΟΙ ΛΙΑΚΑΔΕΣ ΠΟΥ’ ΦΕΡΑ
ΣΒΗΣΑΝΕ Σ’ ΕΝΑ ΖΑΛΟ.
ΑΝΑΛΑΦΡΟ ΤΟ ΖΑΛΟ ΣΟΥ
ΟΠΟΥ ΠΕΡΝΑΣ ΤΟ ΚΑΝΕ
ΟΙ ΤΑΠΕΙΝΟΙ ΚΙ’ ΟΙ ΦΡΟΝΙΜΟΙ
ΓΡΟΙΚΟΥΝΤΕ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΝΑ’ΝΑΙ.
ΑΠΟ ΚΟΠΗΣ ΜΟΥ ΤΑ’ ΔΩΚΕΣ
ΚΙ’ ΑΠΟ ΚΛΩΣΤΗΣ ΣΥΡΩΝΩ
ΜΟΙΡΑ ΠΟΥ ΠΕΜΠΕΙΣ ΒΑΣΑΝΑ
ΜΠΟΡΕΣ ΚΑΙ ΔΕ ΣΤΕΓΝΩΝΩ.
ΛΑΘΗ ΣΤΑ ΛΑΘΗ ΜΙΑ ΖΩΗ
ΚΑΡΔΙΑ ΞΕΛΟΓΙΑΣΜΕΝΗ
ΚΑΝΕΙΣ ΚΙ’ ΟΥΤ[Ε] ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΟ
ΠΟΤΕ ΔΕ ΞΕΔΕΙΛΙΑΙΝΕΙ.
ΝΑ’ΧΑ ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ
ΧΙΛΛΙΕΣ ΖΩΕΣ ΝΑ ΖΗΣΩ
ΝΑ ΓΕΝΝΗΘΩ ΤΟΣΕΣ ΦΟΡΕΣ
ΜΟΝΟ ΝΑ Σ’ ΑΓΑΠΗΣΩ.
ΟΤΙ ΑΡΝΗΘΗΚΑ ΓΥΡΝΑ
ΚΙ’ΑΓΑΠΗ ΘΕΛΕΙ ΠΑΛΙ
ΜΑ’ΓΩ ΟΣΑ ΛΑΧΤΑΡΗΣΑ
ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΞΕΝΗ ΑΓΚΑΛΗ.
ΑΝΑΘΕΜΑΤΟ ΓΙΑ ΣΚΟΙΝΙ
ΠΩΣ ΤΟ’ΧΕΙΣ ΤΕΝΤΩΜΕΝΟ
ΚΙ’ΕΙΝΑΙ ΣΤΟ ΤΣΙΜΑ ΝΑ ΚΟΠΕΙ
ΚΙ’ ΕΓΩ ΤΟ ΞΑΝΑΔΕΝΩ.
ΤΟΥ ΤΑΠΕΙΝΟΥ ΤΟΥ ΦΡΟΝΙΜΟΥ
ΤΟΥ ΜΕΡΑΚΛΗ ΤΟ ΖΑΛΟ
ΠΟΚΑΜΑΡΩΝΕΙ ΚΑΙ Η ΓΗΣ
ΓΙΑΤΙ ΔΕ ΜΟΙΑΖΕΙ Μ’ ΑΛΛΟ.
ΝΑ ΠΕΙΣ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ ΟΙ ΧΑΡΕΣ
ΠΟΥ ΖΕΙ’ΝΑΙ ΔΑΝΕΙΣΜΕΝΕΣ
ΔΙΚΕΣ ΜΟΥ ΑΓΥΡΙΣΤΕΣ ΜΙΣΕΣ
ΠΟΛΛΕΣ ΜΑ ΟΛΕΣ ΞΕΝΕΣ.
ΤΗΣ ΜΟΝΑΞΙΑΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΣΜΟΥ
ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟ ΔΑΚΡΥ
ΤΟ ΙΔΙΟ ΧΡΩΜΑ ΕΧΟΥΝΕ
ΣΤΩΝ ΑΜΑΘΙΩ ΤΗΝ ΑΚΡΗ.
ΠΑΡΕ ΧΑΡΕΣ ΚΑΥΜΟΥΣ ΠΛΗΓΕΣ
ΟΝΕΙΡΑ ΚΙ’ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ
ΝΑ ΤΑ’ΧΕΙΣ ΟΛΑ ΝΑ ΜΗ ΒΡΕΙΣ
ΚΙ’ ΑΙΤΙΑ ΝΑ ΓΥΡΙΣΕΙΣ.
ΔΑΚΡΥ ΧΑΡΑΣ ΠΟΤΕ ΘΑ ΒΓΕΙΣ
ΤΑ ΜΑΘΙΑ ΝΑ ΣΤΟΛΙΣΕΙΣ
ΤΣΟΙ ΠΟΤΑΜΟΥΣ ΠΟΥ ΤΡΕΧΟΥΝΕ
ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΜΟΥ ΝΑ ΣΒΗΣΕΙΣ.
ΦΥΓΕ ΝΑ ΒΑΛΩ ΣΤ’ ΟΝΕΙΡΟ
ΦΩΘΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟ ΚΑΨΩ
ΜΑ’ΓΩ ΠΟΥ ΤΟ ΧΤΙΣΑ ΘΑ ΒΡΩ
ΚΙΑ ΧΩΜΑ ΝΑ ΤΟ ΘΑΨΩ.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΔΕ ΑΔΗ ΛΑΜΠΕΡΟ
ΠΟΙΟΣ ΘΑΝΑΤΟ ΓΙΑΤΡΕΥΕΙ
ΠΟΙΟΣ ΧΑΝΕΙ ΟΤΙ ΑΓΑΠΑ
ΚΑΙ ΚΟΣΜΟ ΔΕ ΖΗΛΕΥΕΙ.
Ήταν όμως παράξενα συγκινητικό και όμορφο να ακούω δικά μου λόγια μελοποιημένα …
Δεν μπορώ να πω εγώ αν και ποιο με καθιέρωσε. Αυτό θα το κρίνουν άλλοι. Ο κόσμος που ακούει όσα γράφουμε, εκείνος κρίνει Γιάννη.
Ένα ηλιοβασίλεμα, η φύση, μια όμορφη εικόνα, ένας ήχος, μια κουβέντα που άκουσα ή μια σκέψη που με πονεί, μια ξαφνική χαρά, ένα δάκρυ, μια κατάσταση κατάσταση έντονη που βίωσα κ.λπ.
Όλα είναι ερεθίσματα που με κάνουν να θέλω να αποτυπώσω στο χαρτί τη σκέψη μου.
Πολλές φορές έχω την αίσθηση ότι μέσα στο νου μου έχω ένα βιβλίο, που κάθε μέρα σκίζω κι’ από μια σελίδα για να τη μουτζουρώσω, να την τσαλακώσω μέχρι να αποτυπώσω πάνω της αυτό που θέλω.
– Έχω γράψει για πολλά πράγματα. Αυτό που δεν έχω ακόμα γράψει, ενώ μου ζητήθηκε παλιά, είναι πολιτικό τραγούδι.
Δεν έχω ακόμα γράψει, ενώ μου ζητήθηκε παλιά, είναι πολιτικό τραγούδι.
Δεν μου είχε περάσει από το νου καν ότι θα μπορούσα να δημιουργήσω κάτι τέτοιο.
Δεν το έχω αλήθεια σκεφτεί έως τώρα τι δεν θα έγραφα.
Είμαι πιο ευαίσθητη πάντα όταν γράφω κάτι που αφορά το θάνατο.
Και εννοώ ότι καθένας τους είναι ξεχωριστός και διαφορετικός. Οπότε άλλες σκέψεις, άλλα ερεθίσματα, άλλα ακούσματα κι’ εδώ θα πρέπει να βρεθεί τρόπος για να δέσει το γλυκό που λέμε.
Και το αποτέλεσμα να είναι όπως το φαντάστηκε καθένας τους, να βγει ένα όμορφο κομμάτι.
Δεν είναι πρωτεύον ζήτημα για μένα. Δεν είναι του χαρακτήρα μου. Αυτό που έχει σημασία και μετρά για μένα, να είναι μέσα στα μουσικά μου ακούσματα.
Υπήρξε περίοδος που είχα δώσει αρκετούς στίχους και ήθελα το χρόνο μου για να ολοκληρωθούν πρώτα εκείνες οι δουλειές. Γι’ αυτό τον λόγο αρνήθηκα.
Δεν το πούλησα: Μα ποιος από μας που γράφουμε, μπορεί να αποτιμήσει και να πουλήσει ένα παιδί του;
Για μένα ένας στίχος που έβγαλα σε μια στιγμή στη ζωή μου και βίωσα έντονα, είτε τον πόνο, είτε τη χαρά, μπορεί να είναι ανεκτίμητη.
Η μαντινάδα για μένα είναι η σκέψη της καρδιάς μου. Τα μάθια της ψυχής μου.
Ο κόσμος που μπαίνω και ονειρεύομαι, τα λόγια της χαράς μου, του πόνου, η μοναξιά μου, ο τρόπος που σκέφτομαι και ο κρυφός μου τόπος, που όταν θέλω να ξεφύγω από τα πάντα. Κλείνομαι μέσα της.
Όλα αυτά πόσο κάνουν αλήθεια;
– Ναι εννοείται Γιάννη. Δεν είχα κανένα πρόβλημα με κανέναν!
Έχω δεσμεύσει πολλούς στίχους για χρόνια εκούσια σε ανθρώπους που εκτιμώ και σέβομαι..και ξέρω ότι σέβονται κι’ εκείνοι τα κομμάτια της ψυχής μου…
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις, που με απογοήτευσαν…εννοώ ότι ενώ μου ζήτησαν στίχους, με έψαξαν επίμονα, έδωσα με τη καρδιά μου αυτά που ήθελαν και ταίριαζαν κατά τη γνώμη τους στη μουσική τους , κάποια στιγμή δεν υπήρχε επικοινωνία..
Απογοητεύτηκα και ταυτόχρονα αισθανόμουν άσχημα να πάρω πίσω τους στίχους.. Η μουσική είναι συνυφασμένη με το στίχο.. Δεμένα όμορφα αυτά τα δυο βγάζουν ένα εξαιρετικό και αρμονικό αποτέλεσμα, δεν μπορεί να υπάρξει το καθένα μόνο του…
Πιστεύω ότι θα πρέπει, να υπάρχει μια σχέση αλληλοεκτίμησης μουσικών και στιχουργών , να σέβεται ο ένας τη ψυχή του άλλου. γιατί όλα αυτά βγαίνουν από τη ψυχή μας και τα αγαπάμε και τα χαρίζουμε. Τόσο απλά….
Είναι πολύ όμορφο συναίσθημα..
– Όχι Γιάννη μου..κενή δεν έχω νιώσει ακόμη..και ξέρεις αυτή η σκέψη με τρομάζει πολύ..το ότι θα έρθει μια μέρα που δεν θα μπορώ να δημιουργήσω, να γράψω κάτι..τα τελευταία 10-15 χρόνια γράφω καθημερινά…
Οι τρόποι δε χαρίζουνται
κι ‘ούτε πουλιούνται αξίες
κι’ είναι από γεννησιμιού
να’ χεις ευαισθησίες..
Ποιος ποταμός δε γέλασε
στη μέση του χειμώνα
ποιος τη κερδίζει τη ζωή
χωρίς να δώσει αγώνα…
Το να βγάλεις ένα βιβλίο θέλει πολύ προσοχή και δουλειά..το ξέρεις καλύτερα από εμένα…
Θα το κάνω μόνο για να αφήσω μια παρακαταθήκη στα παιδιά μου, αλλά και να κατοχυρώσω κάποιους στίχους…να το χαρίσω σε ανθρώπους που εκτιμώ με τη καρδιά μου και βέβαια δεν έχω καθόλου στο νου μου ότι βγάζοντας ένα βιβλίο θα κερδίσω χρήματα.. ειδικά στις εποχές που ζούμε….
– Υπάρχουν και μάλιστα πολλοί..τη τελευταία δεκαετία διακρίνω μια άνθηση στη μαντινάδα πολύ μεγάλη και αυτό το θεωρώ πολύ αισιόδοξο.!! Εγώ βεβαία θα πω ότι είμαι της παλιάς σχολής που λένε..
Αγάπησα τον τρόπο σκέψης του Γιώργη Σταυρακάκη [Μιχαλομπα], από την πρώτη στιγμή που άκουσα μαντινάδα του, του μεγάλου αγαπημένου Γιώργη Καράτζη, του ΜιχάληΣτεφανάκη, του Γιώργη Σαριδάκη του δασκάλου, του Αριστείδη Χαιρέτη [Γυαλάφτη], του Γιάννη Βάρδα και του αείμνηστου Χρονάκη…
Είναι κάποιοι στίχοι αυτών των ανθρώπων και όχι μόνο αυτών, που με ανατριχιάζουν κυριολεκτικά και τους ζηλεύω…!!
Σταματούν το νου μου, τους έχω για χρόνια πρότυπο μέσα μου…..
Δεν θέλω να αναφέρω ονόματα, γιατί ίσως ξεχάσω κάποιον.. εσύ είσαι ένας από αυτούς!
Θεωρώ ότι το φταίξιμο είναι και δικό μας, όταν όλοι εμείς που γράφουμε και δημοσιοποιούμε ένα στίχο, παύει να είναι δικός σου…
Αυτό που με πειράζει πιο πολύ είναι η πρόθεση του άλλου, και δεν δικαιολογεί παράλληλα το παιχνίδι, που βλέπω να γίνεται με την μαντινάδα …
Μου έτυχε να πω στίχο πάνω σε συζήτηση με φίλους και αργότερα να τον δω τραγουδισμένο, αλλαγμένο λίγο..
Και σε βιβλίο άλλου έχει τύχει να δω στίχο μου. Έχω συνηθίσει πλέον γιατί ξέρω ότι δεν θα σταματήσει αυτό…
Βλέπω στίχους γνωστών και μεγάλων μαντιναδολόγων που θαυμάζω ,οι οποίοι έχουν γίνει μεγάλες επιτυχίες και τους τραγουδάμε όλοι ,ξαφνικά να τους σφετερίζονται άλλοι..
Αυτό δεν μπορώ να το δεχτώ, πάντα θα υπερασπίζομαι ένα ξένο στίχο από την στιγμή που γνωρίζω το δημιουργό του και ξαναλέω με πειράζει η πρόθεση του άλλου.
Όπως ξέρεις στο στίχο και τη μουσική δεν υπάρχει παρθενογένεση.. Μερικά από τα πιο γνωστά σε όλους μας τραγούδια, έχουν στίχους παρμένους από τον Ερωτόκριτο…..
Η παράδοση της Ελλάδος ευτυχώς είναι πολύ πλούσια.. Έχω ακούσει ακόμη και κομμάτια ηπειρώτικα, να έχουν στίχο από κρητικά γνωστά τραγούδια…
Η ιδιαιτερότητα καθενός από εμάς, που γράφουμε πιστεύω, είναι ο τρόπος, που θα πλέξεις τα λόγια ή αν θα σκεφτείς μια έκφραση, μια λέξη, που θα κάνει τη διαφορά και θα βάλεις τη δική σου σφραγίδα….
Αν κάτι δικό μου έμοιαζε με κάτι άλλο σίγουρα δεν έγινε από πρόθεση…
Αλλά και στα νέα παιδιά που ασχολούνται με τη μουσική μας παράδοση..
Ο κύκλος της παράδοσης είναι ιερός. όλοι εμείς οφείλουμε να σεβόμαστε τη πολιτιστική μας κληρονομιά, αυτήν που μας κληροδότησαν οι παλιοί…
Γιατί κι’ εμείς θα τη μεταλαμπαδεύσουμε στα παιδιά μας .και οφείλουμε να μην τη προσβάλουμε…καθένας από μας βάζει ένα λιθάρι.
Για να μείνει αυτό το λιθάρι στο πέρασμα των αιώνων, θα πρέπει να είναι γερό και αυτό πρέπει να γίνεται πάντα με σεβασμό από όλους μας…
Έχουμε πολλά αξιόλογα παιδιά που ασχολούνται με τη μουσική, όμως υπάρχουν,, ευτυχώς λίγοι, που θεωρώ ότι θα ‘πρεπε να σέβονται περισσότερο, να μην έχουν έπαρση και να μην βιάζονται, ξαναλέω είναι λίγοι.
Και όσον αφορά το θέμα με το ποτό όπως πολύ καλά θίγεις από τις εκπομπές σου κάπου έχει γίνει μάστιγα.
Ας είμαστε όλοι εμείς λοιπόν που αγαπάμε και ασχολούμαστε με την παράδοση, είτε έχει να κάνει με το στίχο είτε με τη μουσική, πιο προσεκτικοί, και να τιμούμε αυτό που κάνουμε…
– Γιάννη μου εγώ σ’ ευχαριστώ!! αντεύχομαι και θα ήθελα να σου πω από καρδιάς, να είσαι ευτυχισμένος και να έχεις υγεία και μόνο..και πάλι σ’ ευχαριστώ.
Μόνο [ο] σκοπός του ρόδινου
του μερακλή πηγαίνει
γιατί πιτήδεια και αργά
το ζάλο ντου το σέρνει…
