Είναι μια ανακάλυψη που θα μπορούσε να αποδειχθεί εξίσου σημαντική με τις πυραμίδες της αρχαίας Αιγύπτου, λένε οι ερευνητές που έφεραν στο φως τον θησαυρό.
Χάρη σε μια νέα τεχνική που εντοπίζει ερείπια κάτω από την πυκνή βλάστηση της ζούγκλας, αρχαιολόγοι στη Γουατεμάλα ανακάλυψαν ένα απέραντο δίκτυο 417 πόλεων των Μάγια που συνδέονταν από 180 χιλιόμετρα δρόμων, «το πρώτο σύστημα εθνικών οδών του κόσμου».
Τα πλούσια ευρήματα, από υδραγωγεία, φράγματα και στάδια μέχρι συγκροτήματα πολυώροφων ναών, χρονολογούνται γύρω στα 3.000 χρόνια πριν, στη διάρκεια της προκλασικής περιόδου των Μάγια, η οποία διήρκεσε από το 1.000 π.Χ έως το 250 μ.Χ.
H ανακάλυψη υποχρεώνει τους αρχαιολόγους να αναθεωρήσουν την ιδέα ότι οι προκλασικοί Μάγια ήταν απλοί κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες, «περιφερόμενες ομάδες νομάδων που φύτευαν καλαμπόκι» δήλωσε στην Washington Post ο Ρίτσαρντ Χάνσεν του Πανεπιστημίου του Άινταχο, μέλος της ομάδας που παρουσιάζει τα ευρήματα στην επιθεώρηση Ancient Mesoamerica.
«Γνωρίζουμε πλέον ότι η προκλασική περίοδος ήταν εποχή αξιοσημείωτης πολυπλοκότητας και προηγμένης αρχιτεκτονικής, κατά την οποία χτίστηκαν ορισμένα από τα μεγαλύτερα κτήρια της παγκόσμιας ιστορίας» σχολίασε ο ερευνητής.
Ο χαμένος κόσμος της προκλασικής περιόδου ανακαλύφθηκε στο Ελ Μιραδόρ της βόρειας Γουατεμάλας, κοντά στα σύνορα με το Μεξικό. Το Ελ Μιραδόρ θεωρείται γενικά «λίκνο του πολιτισμού των Μάγια», όμως η ανακάλυψη της ύπαρξης ενός εκτεταμένου δικτύου πόλεων που ήδη άκμαζε το 1.000 π.Χ αποκαλύπτει «έναν ολόκληρο τόμο της ανθρώπινης ιστορίας τον οποίο αγνοούσαμε ως σήμερα» γράφουν οι ερευνητές.
Πριν από τη νέα μελέτη, περίπου 50 τόποι αρχαιολογικής σημασίας είχαν ανακαλυφθεί σε διάστημα μιας δεκαετίας σε αυτή την περιοχή του Ελ Μιραδόρ, στην οποία φτάνει κανείς μόνο με ελικόπτερο ή περπατώντας σχεδόν 60 χιλιόμετρα μέσα σε μια ζούγκλα όπου παραμονεύουν πούμα, τζάγκουαρ και φίδια.
«Τώρα υπάρχουν περισσότεροι από 900 [αρχαίοι οικισμοί] […] Μέχρι τώρα δεν μπορούσαμε να τους δούμε. Ήταν αδύνατο» σχολίασε ο Ενρίκε Χερνάντεζ, αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου «Σαν Κάρλος» στην Πόλη της Γουατεμάλας, ο οποίος περνά μερικούς μήνες κάθε χρόνο στο Ελ Μιραδόρ εδώ και δυο δεκαετίες.
Η αποκάλυψη ήρθε χάρη στην τεχνολογία του LIDAR, ένα είδος ραντάρ που λειτουργεί με ακτίνες λέιζερ και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αεροσκάφη για τη χαρτογράφηση του εδάφους. Το υπέρυθρο λέιζερ που χρησιμοποίησαν οι ερευνητές διαπέρασε την πυκνή βλάστηση από δέντρα κεΐβης και σαποντίγια.
Θα περάσει καιρός μέχρι να ολοκληρωθεί η χαρτογράφηση και ξεθαφτούν τα αρχαία κτήρια από την οργιώδη τροπική βλάστηση. Όταν όμως το Ελ Μιραδόρ αποκαλυφθεί πλήρως, λέει ο Ζερνάντεζ, θα μπορούσε να αναδειχθεί σε ορόσημο του ανθρώπινου πολιτισμού όπως οι πυραμίδες της αρχαίας Αιγύπτου, από τις οποίες η αρχαιότερη χρονολογείται γύρω στο 2700 π.Χ.
To Ελ Μιραδόρ θα μπορούσε έτσι να εξελιχθεί σε μείζονα τουριστικό προορισμό, όπως συμβαίνει ήδη με το Τικάλ, τη μεγαλύτερη πόλη της κλασικής περιόδου των Μάγια (200 με 900 μ.Χ), το οποίο βρίσκεται σε απόσταση μερικών δεκάδων χιλιομέτρων και προσελκύει εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο.
Δεδομένης της ηλικίας τους, τα ευρήματα αναμένεται να προκαλέσουν συζητήσεις και μεταξύ των ανθρωπολόγων. Όπως επισήμανε ο Χάνσεν, δημιουργείται το ερώτημα «πώς μια κοινωνία που ζούσε σε μια τροπική ζούγκλα της Κεντρικής Αμερικής έγινε ένας από τους μεγαλύτερους αρχαίους πολιτισμούς του κόσμου ενώ μια άλλη κοινωνία που ζει στη Βόρνεο είναι ακόμα κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες στο ίδιο ακριβώς περιβάλλον».
