Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι,
Στην κυβέρνησή μας δεν αρέσουν τα μεγάλα λόγια. Και ακόμα περισσότερο δεν μας αρέσουν οι υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα. Γι’ αυτό και θα το πω έχοντας πλήρη επίγνωση:
Σήμερα είναι μια σπουδαία μέρα για την Κρήτη. Σήμερα μπορούμε πια να πούμε με απόλυτη σιγουριά ότι η Κρήτη αποκτά επιτέλους την Εθνική Οδό που της αξίζει.
Νομίζω όλοι καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό έργο είναι ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης. Ένας αυτοκινητόδρομος που όταν ολοκληρωθεί, θα ενώνει το νησί από τον Κίσσαμο ως τη Σητεία. Συνολικού μήκους σχεδόν 300 χιλιομέτρων. Εκτιμώμενου προϋπολογισμού άνω των 2 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο οδικό έργο που θα χρηματοδοτήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση τα επόμενα χρόνια. Αλλά και ένα προσωπικό στοίχημα του Πρωθυπουργού, του Κυριάκου Μητσοτάκη. Γιατί η Κρήτη είναι ο τόπος καταγωγής του, είναι ο τόπος του πατέρα του, του αείμνηστου Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
Και γιατί όλοι γνωρίζουμε την ευαισθησία του για την οδική ασφάλεια. Αλλά και την προσήλωσή του στο να μπει ξανά η πατρίδα μας – έχοντας την Κρήτη ως προπομπό – στον δρόμο της ανάπτυξης.
Κι αυτό είναι ένα έργο που υπηρετεί απολύτως και τους δύο αυτούς στόχους: Ασφάλεια και ανάπτυξη.
Θυμάμαι πριν ακόμα γίνουμε κυβέρνηση, να συζητάμε με τον Πρόεδρο για τα μεγάλα έργα που πρέπει να γίνουν στη χώρα. Είχε ξεχωρίσει ορισμένα εμβληματικά, με πρώτο από αυτά τον ΒΟΑΚ. Του είχαμε εξηγήσει τα προβλήματα που αντιμετώπιζε το έργο και γιατί καμία κυβέρνηση έως σήμερα δεν είχε καταφέρει να το πραγματοποιήσει. Μας κοίταξε και μας είπε: «Αυτό το έργο πρέπει να ολοκληρωθεί». Και αυτό ακριβώς κάνουμε σήμερα. Το κάνουμε πραγματικότητα!
Όπως ξέρετε, στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχουμε προετοιμάσει και προχωράμε εντατικά ένα ολοκληρωμένο πλάνο έργων. Το μεγαλύτερο μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες και το 2004 – 2009, συνολικού ύψους άνω των 13 δισ. ευρώ. Ένα πρόγραμμα που έχει κεντρική θέση στην εθνική προσπάθεια για ανάκαμψη μετά την πανδημία. Ένα πρόγραμμα, που θα δημιουργήσει εκατοντάδες θέσεις εργασίας, θα τονώσει σημαντικά την οικονομία και θα συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση του τοπικού ΑΕΠ. Ένα πλάνο έργων σε όλη τη χώρα, που θα βγάλουν ολόκληρες περιοχές από την απομόνωση.
Έργα νέα, αλλά και παλαιότερα, τα οποία όμως επί χρόνια είχαν κολλήσει και αντιμετώπιζαν σύνθετα προβλήματα. Έργα, τα οποία με συστηματική δουλειά τα ξεμπλοκάρουμε ένα-ένα, όπως είναι ο Ε65, το Πάτρα-Πύργος, το Μετρό Θεσσαλονίκης, ο διαγωνισμός για τη Γραμμή 4 του Μετρό στην Αθήνα.
Κυρίαρχη θέση ανάμεσα σε αυτά τα έργα έχει ο ΒΟΑΚ. Είναι – μπορώ να πω – το κλασικό έργο, που έχει ξεκινήσει να συζητιέται εδώ και δεκαετίες, αλλά δεν γινόταν πραγματικότητα.
Αυτό ήρθε η ώρα να αλλάξει…
Πριν σας πω τι ακριβώς έχουμε κάνει για να φτάσουμε ως εδώ, να πω δυο λόγια για το τι ακριβώς παραλάβαμε:
Όπως έχω πει κι άλλες φορές, μια απλή μολυβιά στο χάρτη. Χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο, χωρίς χάραξη, χωρίς πλάνο χρηματοδότησης, και με πολύ μικρή – για να μην πω ανύπαρκτη – μελετητική ωριμότητα. Με λίγες αποσπασματικές παρεμβάσεις, διάσπαρτες κατά μήκος του άξονα, χωρίς συνοχή και χωρίς τις απαιτούμενες προδιαγραφές ενός σύγχρονου αυτοκινητοδρόμου.
Αρκεί να σας πω ότι δεν είχαμε καν επαρκή γεωτεχνικά στοιχεία, για να μπορεί να εξαχθεί ένα ασφαλές συμπέρασμα ποια έργα μπορούν και ποια έργα δεν μπορούν να υλοποιηθούν στη περιοχή.
Ειλικρινά δεν έχω καμία διάθεση να μηδενίσω την όποια συμβολή της προηγούμενης κυβέρνησης.
Γιατί εμείς ούτε μικροκομματική εμπάθεια έχουμε ούτε να χαθεί χρόνος χωρίς λόγο θέλουμε. Όμως η πραγματικότητα είναι ότι το έργο που παρουσιάζουμε σήμερα στην ουσία ξεκινάει από το μηδέν. Η απόσταση που διανύσαμε αυτούς τους 22 μήνες είναι τεράστια.
Συνοπτικά, τι έχουμε πετύχει λοιπόν:
Πρώτον και σημαντικότερο. Χρηματοδότηση.
Πολλοί με ρωτάνε γιατί δεν είχε προχωρήσει το έργο μέχρι σήμερα;
Ο κυριότερος λόγος ήταν ότι δεν υπήρχε εξασφαλισμένη χρηματοδότηση για ένα τόσο μεγάλο και σύνθετο έργο. Εμείς εξετάσαμε όλα τα εναλλακτικά σενάρια και καταλήξαμε σε ένα ολοκληρωμένο και ρεαλιστικό χρηματοδοτικό μοντέλο, που συνδυάζει όλους τους διαθέσιμους πόρους.
Με απλά λόγια, για πρώτη φορά έχουμε εξασφαλίσει τους πόρους για το έργο αυτό.
Αξιοποιούμε την ευκαιρία του Ταμείου Ανάκαμψης. Αλλά αξιοποιούμε κυρίως τους πόρους του ΕΣΠΑ. Και πέραν αυτών, εμείς δεν κοροϊδεύουμε τον κόσμο και λέμε ξεκάθαρα ότι αν θέλουμε αυτό το έργο, θα έχουμε διόδια.
Κι εδώ θέλω να πω δυο κουβέντες.
Όποιος μέχρι σήμερα έλεγε ότι μπορεί να ολοκληρωθεί αυτό το έργο χωρίς να μπουν διόδια, είτε απλώς αγνοούσε την πραγματικότητα, είτε έλεγε συνειδητά ψέματα. Και όποιος ισχυριζόταν ότι δήθεν θα έμπαιναν διόδια… μόνο για τους επισκέπτες και τους τουρίστες, πολύ απλά κορόιδευε τον κόσμο. Κάτι τέτοια ισχυριζόταν η προηγούμενη κυβέρνηση.
Όμως δεν είναι αυτή η πολιτική που αξίζουν οι πολίτες εν έτει 2021. Εμείς, κυρίες και κύριοι, δεν κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, δεν λαϊκίζουμε, δεν χαϊδεύουμε αυτιά. Αυτό κάναμε προεκλογικά, αυτό κάνουμε και τώρα. Λέμε την αλήθεια, δίνουμε ρεαλιστικές λύσεις, παρουσιάζουμε το σχέδιό μας και είμαστε εδώ για να το εφαρμόσουμε.
Πάμε τώρα στο δεύτερο που έχουμε πετύχει. Το έργο πλέον έχει ολοκληρωμένη χάραξη.
Δηλαδή ξέρουμε πολύ απλά από πού ακριβώς θα περνάει ο δρόμος. Την οποία χάραξη, τη βασίσαμε σε επιστημονικά κριτήρια και εργαλεία, όχι σε μικροσυμφέροντα και αλισβερίσια.
Πρέπει να πω ότι όλο αυτό το διάστημα ήμασταν σε αγαστή συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, σχετικά με εκατοντάδες χώρους αρχαιολογικού ενδιαφέροντος που μας ανάγκασαν να τροποποιήσουμε τη χάραξή μας. Αναφέρω ενδεικτικά τα Άπτερα και την περιοχή του Εσταυρωμένου, που μας απασχόλησαν πολύ. Και μέσα από εντατική και συστηματική δουλειά εκατοντάδων μηχανικών και άλλων επιστημόνων, ενιαιοποιήσαμε σε τεχνικό επίπεδο το έργο από την Κίσσαμο ως τη Σητεία. Καταλήξαμε στη χάραξη σε όλον τον άξονα κι αναβαθμίσαμε τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του δρόμου, ώστε να μιλάμε πλέον για έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο.
Και επιπλέον, εντάξαμε στο έργο και τη βελτίωση των υφιστάμενων παρακάμψεων των μεγάλων πόλεων, ενώ δημοπρατήσαμε και έργα αντιμετώπισης κατολισθητικών φαινομένων, σε πολλά σημεία.
Τρίτον. Προχωρήσαμε και συνεχίζουμε να προχωράμε εντατικά τη μελετητική ωριμότητα του έργου.
Αναθέσαμε πάνω από 16 μελέτες.
Ολοκληρώσαμε και για πρώτη φορά καταθέσαμε τις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για έγκριση.
Τόσο για το μεγάλο τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, όσο και για το τμήμα του ΣΔΙΤ, το Χερσόνησος – Νεάπολη, για το οποίο ήδη ξεκίνησε και η Β’ Φάση του Διαγωνισμού.
Παράλληλα, προετοιμάζουμε τα επόμενα βήματά μας.
Θα ακολουθήσουν οι περιβαλλοντικές μελέτες των παρακάμψεων των μεγάλων πόλεων και η ολοκλήρωση των μελετών για το τμήμα Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος που θα δημοπρατηθεί στις αρχές του επόμενου έτους ως δημόσιο έργο, με προϋπολογισμό που θα αγγίξει 145 εκατομμύρια ευρώ.
Τέλος, για το τμήμα Κίσσαμος – Χανιά έχουν ανατεθεί και εκπονούνται ήδη οι μελέτες ώστε να εισαχθεί ως προαίρεση στη Σύμβαση Παραχώρησης.
Ενώ τα τμήματα μετά τον Άγιο Νικόλαο ως τη Σητεία, μελετώνται ήδη προκειμένου να υλοποιηθούν ως δημόσια έργα.
Ταυτόχρονα, προχωρούμε με γοργούς ρυθμούς το κομμάτι Σούδα – Αεροδρόμιο.
Και τέταρτον. Μετά από όλα αυτά, για πρώτη φορά μπορούμε να έχουμε σε αδρές γραμμές και ένα χρονοδιάγραμμα του έργου.
Εκτιμούμε ότι περί το τέλος του 2022 θα αρχίσουν να στήνονται εργοτάξια και ως τις αρχές του 2024 θα έχουν ανοίξει όλα τα μέτωπα.
Με πρώτα τα Δημόσια έργα (Άγιος Νικόλαος ως τη Νεάπολη), ύστερα το ΣΔΙΤ και τελευταίο το μεγάλο κομμάτι της Παραχώρησης.
Με άλλα λόγια:
Ένα έργο που ήταν σχεδόν στη σφαίρα του απραγματοποίητου, τόσα χρόνια συζητιόταν, αλλά κανείς δεν πίστευε πια ότι θα πραγματοποιηθεί, με συγκεκριμένα βήματα το κάνουμε πραγματικότητα.
Κάνοντας άλματα σε όλα τα επίπεδα και εξασφαλίζοντάς του τις 3 πιο βασικές προϋποθέσεις: χρηματοδότηση, χάραξη, χρονοδιάγραμμα.
Γιατί δεν είχαν γίνει όλα αυτά μέχρι σήμερα; Γιατί απλούστατα ποτέ προηγουμένως δεν είχε γίνει τόσο συστηματική και εντατική δουλειά. Ίσως και ποτέ να μην είχε υπάρξει ξανά τόση αφοσίωση στην επίτευξη αυτού του έργου.
Ίσως γιατί ποτέ ξανά ένας Πρωθυπουργός δεν είχε πιστέψει σε αυτό το έργο, όπως ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Με την ευκαιρία οφείλω κι ένα μεγάλο ευχαριστώ και πολλά συγχαρητήρια σε όσους δούλεψαν σκληρά για να το καταφέρουμε αυτό.
Στον Γιάννη Κεφαλογιάννη, στον Γιώργο Καραγιάννη και τους υπηρεσιακούς παράγοντες τους Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, που στο σύνολό τους κατέβαλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της εργασίας που έχει γίνει, αρκεί να σας πω μόνο το εξής:
Όσα κάναμε για τον ΒΟΑΚ μέσα σε λιγότερο από 22 μήνες, χρειάστηκαν για το Κόρινθος – Πάτρα 6 ολόκληρα χρόνια!!!! Και μάλιστα για τον ΒΟΑΚ, που είναι ένα έργο… και πολύ πιο σύνθετο και πιο μεγάλο… Κι έτσι, σε λίγα χρόνια, οι Κρητικοί αλλά και οι επισκέπτες του νησιού, να απολαμβάνουν έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο, που θα φέρει άμεσα οφέλη σε κάθε επίπεδο:
Οδική ασφάλεια.
Ταχύτητα στις μετακινήσεις.
Τοπική ανάπτυξη.
Ενίσχυση του τουρισμού.
Θέσεις εργασίας.
Προστασία του περιβάλλοντος.
Δεν είναι φυσικά αυτό το μόνο έργο που κάνουμε στην Κρήτη. Όπως ξέρετε, επίσης ξεμπλοκάραμε, ξεκινήσαμε και προχωράμε το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι. Άλλο ένα έργο με τεράστια αναπτυξιακή διάσταση για την Κρήτη και για τον τουρισμό μας συνολικά.
Ενώ άρρηκτα συνδεδεμένη με το νέο αεροδρόμιο είναι και η αξιοποίηση του παλιού αεροδρομίου Ηρακλείου. Για να προχωρήσει γρήγορα και να μην έχουμε «νέο Ελληνικό», έχουμε καταστρώσει συγκεκριμένο οδικό χάρτη και το κυριότερο έχουμε συνδέσει την υλοποίησή του με την καταβολή των δόσεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Εκτός αυτών, όμως, σχεδιάζουμε για το επόμενο διάστημα και σημαντικά υδραυλικά έργα, που με τα συνοδά τους αρδευτικά δίκτυα θα βοηθήσουν τον πρωτογενή τομέα της Κρήτης. Θα προστατεύσουν το περιβάλλον και θα παρέχουν πολύτιμη αντιπλημμυρική προστασία.
Συγκεκριμένα, βάζουμε μπρος μέχρι τις αρχές του 2022 την κατασκευή κρίσιμων συμπληρωματικών έργων:
Σε φράγματα στο Νομό Λασιθίου,
Την κατασκευή φράγματος στο Πλατύ του Νομού Ρεθύμνου και δικτύων άρδευσης στην περιοχή,
Καθώς και έργα αξιοποίησης του Υδατικού Δυναμικού του Ταυρωνίτη Ποταμού στο Νομό Χανίων.
Συνολικά, μιλάμε για έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό που αλλάζει το νησί.
Και έτσι θα ήθελα να κλείσω την ομιλία μου.
Ας σκεφτούμε την Κρήτη μετά από μερικά χρόνια.
Με έναν υπερσύγχρονο, ασφαλή αυτοκινητόδρομο. Για τον οποίον για πρώτη φορά παρουσιάσαμε σήμερα τα 3 σημαντικότερα στοιχεία:
