1.300 βρίσκονται σήμερα στη λίστα για μεταμόσχευση – λιγοστοί οι δότες
«Δώδεκα χρόνια μαζί και συνεχίζουμε». Ηταν 18 Ιουλίου του 2010, ένα καλοκαιρινό βράδυ σαν όλα τα άλλα, όταν δύο ζωές έγιναν για πάντα μία και δύο οικογένειες δέθηκαν με τον πιο ισχυρό δεσμό όλων, αυτόν της καρδιάς. Ο νεαρός Νικόλας Κουταλώνης, ένα γελαστό παιδί αγαπητό σε όλους, άφηνε την τελευταία του πνοή στην άσφαλτο της Κρήτης και ο Δημήτρης Μαγγίνας έπαιρνε το τηλεφώνημα που περίμενε επί 25 μήνες, όσο βρισκόταν σε μηχανική υποστήριξη καρδιάς. «Βρέθηκε δότης στα Χανιά».
Η μεταμόσχευση πήγε καλά, αλλά η αποθεραπεία του Δημήτρη, 62 σήμερα, δεν θα ολοκληρωνόταν αν δεν έβρισκε την οικογένεια του δότη, να πει ένα ευχαριστώ, όσο λίγο κι αν αυτό ακουγόταν. Ως γνωστόν, όμως, οι σχετικές πληροφορίες είναι απόρρητες. Ηταν από καθαρή τύχη, καιρό μετά, όταν, σε μια εκπομπή στην τηλεόραση με θέμα τη δωρεά οργάνων, είδε έναν μαυροντυμένο Κρητικό. Η καρδιά του χτύπησε δυνατά. Εβαλε κάτω τις ημερομηνίες, σιγουρεύτηκε. Εψαξε, βρήκε τα τηλέφωνα, κάλεσε τον αριθμό. «Εχω την καρδιά του γιου σας», ήθελε να πει, μα αντί για λέξεις βγήκαν μόνο δάκρυα. Λες και περίμενε αυτό το τηλεφώνημα, ο κ. Γιώργος Κουταλώνης είπε μόνο «άσε, κατάλαβα» και άφησε κι αυτός τη συγκίνηση να τον πλημμυρίσει.
Εκτοτε, ανάμεσα στους δύο άνδρες αναπτύχθηκε ένα ξεχωριστό δέσιμο, από αυτά που γεννάει η βαθιά ευγνωμοσύνη. Η οικογένεια του ενός έγινε οικογένεια του άλλου, το σπίτι του ενός σπίτι του άλλου, σχέση που βαθαίνει με τα χρόνια. «Είναι δώδεκα χρόνια που, χάρη στη γενναιοδωρία της οικογένειάς του, που είπε ναι στη δωρεά οργάνων, χτυπάει ξανά καρδιά στο στήθος μου, μια νέα καρδιά, η δική του καρδιά, χάρη στην οποία τα παιδιά μου έχουν τον πατέρα τους, η σύζυγός μου έχει τον άνδρα της και η πολιτεία έχει ένα ενεργό μέλος ακόμα», λέει ο Δημήτρης Μαγγίνας.
Μεγαλείο ψυχής
Τα ίδια συναισθήματα μοιράζονται άλλοι πέντε άνθρωποι, που χάρη στη γενναιότητα των γονιών του Νικόλα έχουν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή. Εκείνη τη νύχτα του Ιουλίου, εκτός από την καρδιά, ο Νικόλας χάρισε τους κερατοειδείς, τους πνεύμονες, το ήπαρ, τους νεφρούς του. «Η πράξη της οικογένειας του Νικόλα δείχνει ένα μεγαλείο ψυχής, ανθρωπιάς. Είναι η πιο δύσκολη στιγμή στη ζωή ενός ανθρώπου, ενός γονέα, που απαιτεί τεράστια δύναμη. Είναι μια κίνηση αλτρουισμού που δεν εκτιμάται», λέει ο Δημήτρης, που πρόσφατα έγινε παππούς.
Η είδηση της ακύρωσης μεταμόσχευσης στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης λόγω έλλειψης αναισθησιολόγων ήταν ένα ηχηρό καμπανάκι.
«Ομως, δεν φταίει ο κόσμος που δεν συναινεί στη δωρεά οργάνων», συνεχίζει. «Στατιστικές αναφέρουν ότι εκείνοι που δέχονται σωστή ενημέρωση στη ΜΕΘ, τελικά συναινούν. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει αυτή η ενημέρωση», λέει από τη θέση του ανθρώπου που δραστηριοποιείται ενεργά τα τελευταία 12 χρόνια στη διάδοση της ιδέας της δωρεάς οργάνων. Οταν, πρόσφατα, διάβασε την είδηση για την ακύρωση μεταμόσχευσης στο Ιπποκράτειο της Θεσσαλονίκης λόγω έλλειψης αναισθησιολόγων, δεν γινόταν να μη θυμηθεί τους δύσκολους μήνες που βρισκόταν στη λίστα αναμονής για μόσχευμα. «Δυστυχώς, δεν έχει αλλάξει τίποτα».
Τελικά, χάρη σε μεγάλη κινητοποίηση του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου και του Λαϊκού Νοσοκομείου, εκείνο το μόσχευμα (ήπαρ) δόθηκε σε λήπτη, ωστόσο το περιστατικό ήταν ένα ηχηρό καμπανάκι για όλους όσοι εμπλέκονται στην αλυσίδα μεταμοσχεύσεων στη χώρα. «Είναι ντροπή για τη χώρα μας να χάνονται μοσχεύματα», λέει στην «Κ» ο καθηγητής Παθολογίας-Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και πρόεδρος του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, Ιωάννης Μπολέτης. «Η ενημέρωση για τη δωρεά οργάνων πρέπει να είναι ευρύτερη και επίμονη και να ενεργοποιηθούν ξανά οι μονάδες εντατικής θεραπείας. Η δικαιολογία του κορωνοϊού δεν υπάρχει πια».
Λιγοστοί οι δότες
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, περίπου 1.300 άνθρωποι βρίσκονται σήμερα στη λίστα για μεταμόσχευση. Είκοσι πέντε άνθρωποι είναι στη λίστα για καρδιά, αρκετοί από αυτούς σε μηχανική υποστήριξη. Ωστόσο, οι δότες είναι λιγοστοί. Σύμφωνα με τον κ. Μπολέτη, από εννέα με δέκα δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού πριν από λίγα χρόνια, σήμερα δεν ξεπερνούν τους πέντε δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. «Παρ’ όλα αυτά, οι μεταμοσχεύσεις καρδιάς έχουν παραμείνει σταθερές (σ.σ. πραγματοποιούνται περίπου 15 ετησίως), γεγονός που σημαίνει ότι χρησιμοποιούνται καρδιές που δεν χρησιμοποιούνταν παλιότερα. Η μεταμοσχευσιμότητα του Ωνασείου είναι πολύ ψηλά και αυτό με ικανοποιεί. Γίνονται μεταμοσχεύσεις υψηλού κινδύνου. Εχει βελτιωθεί η εμπειρία μας, είμαστε σε μια πιο ώριμη φάση. Θα θέλαμε όμως περισσότερα μοσχεύματα».
Ο Δημήτρης Μαγγίνας επιθυμεί η ιστορία του να κινητοποιήσει ακόμη περισσότερους. «Ποιος ξέρει, μπορεί κάποιος να συγκινηθεί», καταλήγει.https://www.kathimerini.gr/