11 Σεπτεμβρίου – Η πρώτη μέρα στο σχολείο: Μια συναρπαστική περιπέτεια ξεκινά.
Χαιρετισμός της Ελένης Μαράκη – Μπελαδάκη,
Εντεταλμένης Συμβούλου Παιδείας και Δια βίου Μάθησης της Περιφέρειας Κρήτης
Αγαπητοί μαθητές, μαθήτριες, γονείς και εκπαιδευτικοί,
Με την ευκαιρία της έναρξης του νέου διδακτικού έτους θα ήθελα να εκφράσω προς όλες και όλους, μαθήτριες, μαθητές, γονείς, κηδεμόνες, εκπαιδευτικούς και στελέχη εκπαίδευσης τις θερμότερες ευχές μου για μια δημιουργική σχολική χρονιά.
Σήμερα τα σχολεία ανοίγουν τις πόρτες τους σηματοδοτώντας την έναρξη μιας συναρπαστικής περιπέτειας για τα παιδιά μας.
Η πρώτη μέρα στο σχολείο, τόσο για την πρωτοβάθμια όσο και για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αποτελεί ένα ορόσημο γεμάτο πρωτόγνωρα συναισθήματα, ενθουσιασμό και προσδοκίες όχι μόνο για τα παιδιά αλλά και για τους γονείς.
Οι νέοι μαθητές και μαθήτριες, βρίσκονται σε ένα μεταβατικό στάδιο προσαρμογής, σε ένα καινούριο περιβάλλον, προσπαθώντας να επικοινωνήσουν με νέα πρόσωπα και να υιοθετήσουν νέους κώδικες και συμπεριφορές. Πολλά από αυτά τα παιδιά, κατακλύζονται από συναισθήματα ανασφάλειας και πιθανώς να βιώνουν έντονη ανησυχία τις πρώτες μέρες, κατά την απομάκρυνσή τους από το γνώριμο και ασφαλές οικογενειακό πλαίσιο. 
Θα πρέπει, ωστόσο, να θυμόμαστε ότι όλα αυτά τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά. Οι μαθητές των πρώτων τάξεων της κάθε εκπαιδευτικής βαθμίδας προσαρμόζονται σε ένα νέο τρόπο ζωής και χρειάζονται χρόνο για να νιώσουν άνεση και σιγουριά. Είναι σημαντικό να αγκαλιάσουμε αυτά τα συναισθήματα και να τα στηρίξουμε με αγάπη και κατανόηση. Ας θυμηθούμε ότι η πρώτη μέρα στο σχολείο σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου κεφαλαίου στη ζωή τους, γεμάτο με νέες γνώσεις, φιλίες, και εμπειρίες.
Μερικές απλές συμβουλές που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν οι γονείς, κυρίως των μικρότερων παιδιών:
• Δείξτε ενθουσιασμό: Μιλήστε στα παιδιά σας για το σχολείο με ενθουσιασμό και αισιοδοξία. Μπορείτε, ακόμη, να επισκεφτείτε μαζί τους το σχολείο ώστε να εξοικειωθούν με την όψη του νέου χώρου.
• Ενθαρρύνετε την αυτονομία: Αφήστε τα παιδιά σας να ντυθούν μόνα τους, να ετοιμάσουν την τσάντα τους, και να περπατήσουν μέχρι την πόρτα του σχολείου (αν είναι εφικτό).
• Δημιουργήστε μια ρουτίνα: Καθιερώστε μια ρουτίνα ύπνου και φαγητού τις ημέρες πριν από την έναρξη του σχολείου, ώστε τα παιδιά να νιώθουν ασφάλεια και σιγουριά.
• Εξοπλίστε τα με τα απαραίτητα: Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας έχουν όλα τα απαραίτητα σχολικά είδη, όπως τσάντα, βιβλία, τετράδια, μολύβια, στυλό, γόμες, ξύστρες, χρώματα κ.λπ.
• Διαβάστε μαζί βιβλία: Διαβάστε μαζί βιβλία με θέμα το σχολείο, για να εξοικειωθούν τα παιδιά με το νέο τους περιβάλλον.
• Μοιραστείτε τις δικές σας εμπειρίες: Μιλήστε στα παιδιά σας για τις δικές σας εμπειρίες από την πρώτη μέρα στο σχολείο. Αυτό μπορεί να τα βοηθήσει να νιώσουν πιο άνετα και σίγουρα.
• Μην ανησυχείτε: Είναι φυσιολογικό τα παιδιά να χρειαστούν λίγο χρόνο για να προσαρμοστούν στο σχολικό περιβάλλον. Μην ανησυχείτε αν δεν τα πάνε τέλεια από την αρχή.
• Επικοινωνήστε με το σχολείο: Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με τους εκπαιδευτικούς των παιδιών σας, αν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις ή ανησυχίες.
Όσον αφορά στα μεγαλύτερα παιδιά που εισέρχονται στο Γυμνάσιο και το Λύκειο, θα πρέπει να θυμόμαστε πως η μετάβαση από την πρωτοβάθμια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι μια σημαντική περίοδος για τους εφήβους. Τα παιδιά αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις, όπως αυξημένο φόρτο εργασίας, νέο κοινωνικό περιβάλλον και αλλαγές στην ταυτότητά τους. Οι γονείς μπορείτε να παίξετε καθοριστικό ρόλο στη στήριξη των παιδιών σας σε αυτή τη νέα φάση της ζωής τους.
• Ανοίξτε κανάλια επικοινωνίας: Δημιουργήστε ένα ασφαλές περιβάλλον όπου τα παιδιά σας μπορούν να μοιραστούν τα συναισθήματα, τις ανησυχίες και τις απορίες τους. Ακούστε τους προσεκτικά, χωρίς κρίσεις, και δείξτε κατανόηση.
• Ενθαρρύνετε την αυτονομία: Επιτρέψτε στα παιδιά σας να αναλάβουν μεγαλύτερες ευθύνες για τις σχολικές τους υποχρεώσεις, όπως τη διαχείριση του χρόνου τους και την οργάνωση του χώρου μελέτης τους.
• Συζητήστε για τις αλλαγές: Εξηγήστε στα παιδιά σας ότι η μετάβαση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση σηματοδοτεί μια περίοδο σημαντικών αλλαγών και ότι είναι φυσιολογικό να νιώθουν ανασφάλεια ή σύγχυση.
• Βοηθήστε τα να βρουν ισορροπία: Ενθαρρύνετέ τα να διαχειριστούν αποτελεσματικά το χρόνο τους, συνδυάζοντας τις σχολικές τους υποχρεώσεις με τις εξωσχολικές δραστηριότητες και τον προσωπικό τους χρόνο.
• Υποστηρίξτε τις σπουδές τους: Προσφέρετε βοήθεια στα μαθήματά τους, αλλά αποφύγετε να κάνετε τη δουλειά τους. Ενθαρρύνετέ τα να αναζητούν βοήθεια από τους καθηγητές τους όταν χρειάζεται.
• Καλλιεργήστε θετικές σχέσεις: Ενθαρρύνετέ τα να δημιουργήσουν υγιείς σχέσεις με τους συμμαθητές τους και να συμμετέχουν σε ομάδες ή συλλόγους που τους ενδιαφέρουν.
• Φροντίστε την υγεία τους: Εξασφαλίστε ότι τα παιδιά σας κοιμούνται επαρκώς, τρώνε σωστά και ασκούνται τακτικά. Η καλή φυσική και ψυχική υγεία είναι απαραίτητη για την επιτυχία τους στο σχολείο.
• Γίνετε πρότυπο: Δείξτε στα παιδιά σας τη σημασία της συνεχούς μάθησης και της προσωπικής ανάπτυξης.
• Μην συγκρίνετε: Αποφύγετε να συγκρίνετε τα παιδιά σας με άλλους. Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό μάθησης και τις δικές του δυνατότητες.
• Γιορτάστε τις επιτυχίες τους: Αναγνωρίστε και επιβραβεύστε τις προσπάθειες και τις επιτυχίες των παιδιών σας, όσο μικρές κι αν είναι.
Μέλημα όλων είναι τα παιδιά μας να αισθάνονται όμορφα και σίγουρα στο νέο τους σχολικό περιβάλλον. Γι’ αυτό καλό είναι, ανάμεσα στα υπόλοιπα, να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στο να μάθουν τα παιδιά να καταλαβαίνουν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους.
Ταυτόχρονα, μέσα από την επαφή με παιδιά από διαφορετικά περιβάλλοντα, κάτι που θα συμβεί κατά την διάρκεια της σχολικής τους ζωής, μαθαίνουν να σέβονται τις διαφορές μας και να συνεργάζονται. Καθημερινές καταστάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αφορμή για να ξεκινήσουν συζητήσεις σχετικά με την διαφορετικότητα. Η τεχνολογία, από την άλλη πλευρά, μπορεί να κάνει τη μάθηση πιο διασκεδαστική, αλλά θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο στα παιδιά μας πως δεν αντικαθιστά σε καμία περίπτωση την επαφή με τους συμμαθητές και τους δασκάλους.
Πάνω από όλα δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως μια ζεστή αγκαλιά και μια λέξη ενθάρρυνσης μπορεί να κάνουν όλη τη διαφορά για τα παιδιά μας, σε όποια ηλικία και αν βρίσκονται. Ας τους στηρίξουμε με αγάπη και αισιοδοξία. Κι ας Θυμηθούμε τα λόγια της μεγάλης παιδαγωγού Maria Montessori που λέει: «Το παιδί είναι μαζί ελπίδα και υπόσχεση για την ανθρωπότητα. Γι αυτό η εκπαίδευση ακόμα κι ενός μικρού παιδιού, δεν έχει στόχο να το προετοιμάσει για το σχολείο, αλλά για τη ζωή.»
Ενθαρρύνετε λοιπόν τα παιδιά σας προκειμένου μέσα από το σχολείο να προετοιμαστούν για τη ζωή που θα έχουν στο μέλλον.
Εύχομαι σε όλους μια υπέροχη και γεμάτη γνώσεις σχολική χρονιά!
Δρ. Ελένη Μαράκη – Μπελαδάκη
Σύμβουλος Εκπαίδευσης Ηρακλείου
Δρ. Επιστημών Αγωγής και Κοινωνιολόγος
Εντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλος
για θέματα Παιδείας και Δια βίου Μάθησης της Περιφέρειας Κρήτης
