Κοροναϊός : Οι κρίσιμοι σταθμοί για έξοδο από την καραντίνα

Για έναν μήνα γεμάτο… διαιρέσεις και μέτρα με on-off εφαρμογή ετοιμάζεται το Μαξίμου, καθώς στρώνει παρασκηνιακά τον δρόμο της σταδιακής επιστροφής της χώρας σε προ-κορωνοϊού συνθήκες εντός του Μαΐου, εφόσον διατηρηθεί ως τότε το καλό (επιδημιολογικά) σενάριο. Η «στρατηγική εξόδου» χαράσσεται ήδη σε κλειστές συσκέψεις του Πρωθυπουργού και της στενής ομάδας συνεργατών του. Αλλά όχι μόνον εκεί. Ομάδες δράσης σε κάθε υπουργείο ξεχωριστά καταστρώνουν επιμέρους επιχειρησιακά σχέδια με χρονοδιαγράμματα, προκειμένου να παραδοθούν το συντομότερο στο πρωθυπουργικό επιτελείο. Την εντολή έχει δώσει στα στελέχη του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ζητώντας, σύμφωνα με πληροφορίες, «πολλαπλές εναλλακτικές προτάσεις» προκειμένου να υπάρχει ευελιξία για συνδυασμό παρεμβάσεων σε οποιοδήποτε σενάριο προκύψει – μικρής ή μεγαλύτερης επιδείνωσης της κατάστασης – μετά το τέλος του Απριλίου.

Αυτό σημαίνει ότι ο (σίγουρα μεταβατικός) Μάιος θα περιλαμβάνει ένα… πολυεπίπεδο «κομμάτιασμα»: γεωγραφικό, με νέες καραντίνες ενόσω άλλες περιοχές θα «απελευθερώνονται», αλλά και επαγγελματικό, με κλάδους που θα ανοίγουν υπό προϋποθέσεις ενόσω άλλοι θα παραμένουν κλειστοί ή θα υπολειτουργούν. Για την κυβέρνηση δεν υπάρχει κανένα ενδεχόμενο απόσυρσης των περιορισμών με βάση τη χρονική σειρά που εφαρμόστηκαν, αντιθέτως σχεδιάζονται καινούργια πρωτόκολλα. Ούτε υπάρχει καμία πιθανότητα γρήγορης αποκλιμάκωσης σε κανέναν τομέα, αντιθέτως στα χείλη των κυβερνητικών στελεχών κυριαρχούν οι λέξεις «μακρόσυρτη διαδικασία», «μαραθώνιος» και «μετρημένες κινήσεις» κατά την πρωθυπουργική αποστροφή «να μη χύσουμε την καρδάρα με το γάλα». Κυρίαρχη σκέψη είναι ότι ανά εβδομάδα θα γίνεται αξιολόγηση κάθε απόφασης χωριστά, που σημαίνει ότι ο… διακόπτης «άρση – επιβολή» θα πατιέται ανά πάσα στιγμή.

Την επάνοδό τους ετοιμάζουν αντίστοιχα άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όμως το Μαξίμου είναι αποφασισμένο να ακολουθήσει δική του στρατηγική. «Παρακολουθούμε τις διεθνείς πρακτικές και αποφάσεις, βλέπουμε τι ετοιμάζουν οι Δανοί, οι Αυστριακοί και πάει λέγοντας. Θα έχουμε κεντρικό σχέδιο επιστροφής με βάση τις εισηγήσεις των επιστημόνων, όπως έχουμε προχωρήσει μέχρι στιγμής», σχολιάζουν επιτελείς της κυβέρνησης. Κατά τις ίδιες πηγές, διαμορφώνονται – με τα σημερινά δεδομένα – ημερομηνίες ορόσημο για τις επόμενες κινήσεις. Φυσικά ουδείς μιλάει για επάνοδο στις 28 Απριλίου, δηλαδή ένα 24ωρο μετά την εκπνοή των περιορισμών μετακίνησης.

Για εκείνες τις ημέρες έχει προγραμματιστεί σε βάθος αξιολόγηση της κατάστασης, με πιθανότερο σενάριο την παράταση απαγορεύσεων στις πρώτες μέρες του Μαΐου. Με βάση αναφορές πανεπιστημιακών που επεξεργάζονται συγκεκριμένα μοντέλα εξέλιξης της νόσου φαίνεται πως οι συζητήσεις για κλιμακωτή άρση απαγορεύσεων θα μπορούσαν να «οριοθετηθούν» χρονικά στο διάστημα 4-17 Μαΐου.

Το μόνο σίγουρο για την κυβέρνηση είναι ότι δεν προβλέπεται πισωγύρισμα εντός Απριλίου ενώ εξίσου σημαντικό με το «πότε» – αν όχι πιο κρίσιμο – είναι το «πως» η χαλάρωση θα επέλθει με ασφάλεια για τη δημόσια υγεία. Για την ακρίβεια ο δρόμος της ανάκαμψης «κρύβει νάρκες», όπως σχολιάζουν αρμόδιες πηγές, μιλώντας για πολυπαραγοντικό γρίφο, με διαφορετικά χαρακτηριστικά και κινδύνους για κάθε χώρα.

Πυξίδα
Οι κυβερνητικές αποφάσεις με «πυξίδα» τις προτάσεις των λοιμωξιολόγων θα ληφθούν με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Το κυριότερο θα αφορά την εικόνα της νόσου σε όλη την Ελλάδα, εξου και προγραμματίζεται να χρησιμοποιηθεί συνδυασμός του μοριακού και του τεστ αντισωμάτων σε διαφορετικές περιοχές. Το άλλο κριτήριο θα αφορά τις πιο ευάλωτες ομάδες πληθυσμού (ηλικιωμένοι, παιδιά κ.λπ.) και τα μέτρα προστασίας που θα πρέπει να λαμβάνουν ακόμα περισσότερο, όταν επιστρέψει η κυκλοφορία.

Επιπλέον κριτήρια θα είναι οι οικονομικές επιπτώσεις από τη διατήρηση απαγορεύσεων και η εικόνα στην υπόλοιπη Ευρώπη αφού είναι βέβαιο ότι θα επιχειρηθεί ελαχιστοποίηση του κινδύνου για «εισερχόμενα» κρούσματα (είτε με «λίστα χωρών» από όπου θα επιτρέπονται ταξιδιώτες, είτε με διακοπές αεροπορικών συνδέσεων κλ.π). Για την τελική φάση αποκλιμάκωσης αναμένεται να κρατηθεί η επαναφορά των αεροπορικών συνδέσεων.

Ολα δείχνουν ότι και στις μέρες της αποκλιμάκωσης θα ενθαρρύνεται η εργασία εκ περιτροπής όπου είναι εφικτό, ενώ θα παραμένουν οι ισχυρές συστάσεις για αποστάσεις ασφαλείας σε κλειστούς χώρους, δημόσιους και ιδιωτικούς καθώς και στα μέσα μαζικής μεταφοράς, που επίσης δεν προβλέπεται να επανέλθουν εν μια νυκτί σε πλήρη λειτουργία. Ο κεντρικός σχεδιασμός δεν έχει «κλειδώσει» για το τι θα ανοίξει πρώτα. Την συνέχεια θα δείξει σε μεγάλο βαθμό το κρας τεστ του Πάσχα.

Τα σχολεία
Ομως κυρίαρχη σκέψη είναι ότι το πρώτο «δύσκολο» μέτρο που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα, το κλείσιμο των σχολείων δηλαδή, θα είναι από τα… τελευταία στη λίστα με τις άρσεις. Το υπουργείο Παιδείας φέρεται να επεξεργάζεται διαφορετικά σενάρια στο πλαίσιο κατάρτισης του επιχειρησιακού πλάνου του, ενώ ρόλο παίζουν – και εδώ – οι εισηγήσεις των επιστημόνων. Δεν αποτελεί «τραβηγμένο» ενδεχόμενο τα σχολεία να μην ανοίξουν καθόλου, αφού στο τραπέζι βρίσκονται αυτή τη στιγμή σοβαρές προειδοποιήσεις των ειδικών για κίνδυνο διασποράς της νόσου. Υπό επεξεργασία θα τεθούν τυχόν «σπάσιμο» των τάξεων προκειμένου να μην υπάρξουν πουθενά πολυμελή τμήματα ή και το άνοιγμα των σχολείων μόνο για τους μαθητές της Γ’ Λυκείου «και με ζώνες διδασκαλίας», κατά το μοντέλο που προκρίνει στην κυβέρνηση ο καθηγητής Ηλίας Μόσιαλος.

Με αυτά τα δεδομένα, η αφετηρία στην επάνοδο αναμένεται με τις οικονομικές δραστηριότητες και την κίνηση στην αγορά. «Δεν θα ανοίξουν όλα μαζί, όπως έκλεισαν. Μιλάμε για προσεκτική ‘αποκατάσταση’ σε… δόσεις» σχολιάζει πηγή με γνώση των σχεδιασμών. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι για τα καταστήματα θα ισχύσουν αυστηροί περιορισμοί στην λειτουργία τους (ενδεικτικά, η παρουσία κόσμου με βάση τα τετραγωνικά, όπως ισχύει σήμερα στα σούπερ μάρκετ) ενώ η επιχείρηση «άνοιγμα» δεν θα αφορά οριζόντια τα μαγαζιά ακόμα και της ίδιας κατηγορίας. Με άλλα λόγια, αν επιχειρηθεί πρώτα η επαναλειτουργία, για παράδειγμα, των εστιατορίων και των μπαρ δεν θα ισχύσει για όλα, αλλά ενδεχομένως μόνο για όσους έχουν εξωτερικούς χώρους με σαφείς εντολές για τα τραπεζοκαθίσματά τους ή με βάση τα τετραγωνικά τους. Οπως και με το υπουργείο Παιδείας, στην περίπτωση της αγοράς ρόλο θα παίξουν οι προστάσεις του υπουργείου Ανάπτυξης.

Τουρισμός
Αντίστοιχα σενάρια και εναλλακτικές αναμένονται από το υπουργείο Τουρισμού όσον αφορά τις τουριστικές επιχειρήσεις, σε συνεννόηση με τους παράγοντες του κλάδου, αλλά και σε συνάρτηση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Είναι σίγουρο ότι στην κυβέρνηση θέλουν να «σώσουν» τη σεζόν με όσο το δυνατόν λιγότερο βαθύ πλήγμα. Στελέχη της βαριάς βιομηχανίας της χώρας πάντως ετοιμάζονται για τη μη επαναλειτουργία αρκετών εποχικών επιχειρήσεων, ενώ το αισιόδοξο σενάριο προβλέπει εντελώς «χαμένους» Ιούνιο και Ιούλιο και δειλή επανεκκίνηση της αγοράς από τον Αύγουστο.