Κοκκύτης: Επέλαση στην Ευρώπη, σε έξαρση τα κρούσματα στην Ελλάδα – Τι συνιστά ο ΕΟΔΥ

Σε έξαρση βρίσκονται τα κρούσματα κοκκύτη τους τελευταίους μήνες στην Ευρώπη, με την Ελλάδα να μην μένει ανεπηρέαστη. Στη χώρα μας μόνο τους πρώτους μήνες του 2024 έχουν δηλωθεί στον ΕΟΔΥ 230 κρούσματα, την ώρα που όλο το έτος του 2023 είχαν δηλωθεί μόλις εννέα. Αποτέλεσμα της έξαρσης της νόσου ήταν δύο βρέφη να καταλήξουν, ενώ τρία ακόμη εισήχθησαν σε ΜΕΘ.

Πιο αναλυτικά, τους τελευταίους μήνες αρκετές χώρες της Ευρώπης -μεταξύ των οποίων και η χώρα μας- καταγράφουν αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων κοκκύτη σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια (Δανία, Βέλγιο, Κροατία, Τσεχία, Νορβηγία, Ισπανία, Σουηδία, Μαυροβούνιο, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Σερβία).

Ποιοι και γιατί απειλούνται από τον κοκκύτη

Η αύξηση των δηλωθέντων κρουσμάτων κοκκύτη πιθανώς συνδέεται με τη μη έγκαιρη ανοσοποίηση ορισμένων ηλικιακών ομάδων καθώς και τη χαμηλότερη κυκλοφορία του παθογόνου κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία από το ECDC, οι ηλικιακές ομάδες που προσβάλλονται περισσότερο είναι τα παιδιά, οι νεαροί έφηβοι, καθώς και τα βρέφη που δεν έχουν εμβολιαστεί ή δεν έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους.

Στην Ελλάδα από τις αρχές του έτους 2024 και μέχρι τις 30.05.2024 έχουν δηλωθεί στον ΕΟΔΥ 230 κρούσματα κοκκύτη, ενώ κατά το έτος 2023 είχαν δηλωθεί 9 κρούσματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι 133/230 (57,8%) αφορούν σε παιδιά και εφήβους <18 ετών ενώ 58/230 (25,2%) αφορούν σε βρέφη <12μηνών. Τέλος, 34/230 (14,8%) αφορούν βρέφη ηλικίας <2 μηνών, 2 από τα οποία κατέληξαν ενώ τουλάχιστον τρία χρειάστηκαν νοσηλεία σε Μονάδας Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (ΜΕΝΝ) και Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ).

Όλοι οι θάνατοι βρεφών εξαιτίας της νόσου του κοκκύτη στην Ευρώπη αφορούν βρέφη κάτω των τριών μηνών – Στην Ελλάδα δύο βρέφη έχασαν τη ζωή τους

Ο κοκκύτης είναι μια ενδημική νόσος με εξάρσεις της νόσου κάθε τρία έως πέντε χρόνια, ακόμη και σε περιοχές με υψηλή εμβολιαστική κάλυψη. Τα βρέφη διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής νόσου και θανάτου και σχεδόν όλοι οι θάνατοι στις χώρες της Ευρώπης, έχουν καταγραφεί σε βρέφη κάτω των τριών μηνών.

Ο εμβολιασμός βασικό μέτρο πρόληψης

Η προστασία των βρεφών από σοβαρή νόσηση και θάνατο από κοκκύτη, αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους των προγραμμάτων εμβολιασμού. Ο έγκαιρος εμβολιασμός, από τον 2ο μήνα ζωής και η ολοκλήρωση του εμβολιασμού με όλες τις απαιτούμενες δόσεις εμβολίων των παιδιών και των ενηλίκων σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών (ΕΠΕ) αποτελεί βασικό μέτρο πρόληψης του κοκκύτη.

Τονίζεται ότι το μόνο μέτρο πρόληψης για τα μικρά βρέφη < 3 μηνών που εμφανίζουν και τη μεγαλύτερη νοσηρότητα και θνητότητα είναι ο εμβολιασμός των εγκύων γυναικών μεταξύ 27ης – 36ης εβδομάδας κύησης σύμφωνα με το ΕΠΕ.

Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) και η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών (ΕΕΕ) συνιστούν:

1. Την εγρήγορση των επαγγελματιών υγείας (ιδιαίτερα παιδιάτρων, νεογνολόγων, μαιευτήρων-γυναικολόγων, γενικών ιατρών, παθολόγων, πνευμονολόγων) για αυξημένη κλινική υποψία (ιδιαίτερα σε ενήλικες με επίμονο παροξυσμικό βήχα, ακόμα και χωρίς άλλα συμπτώματα) με σκοπό την έγκαιρη έναρξη της κατάλληλης θεραπείας με μακρολίδες. Σημειώνεται ότι καθυστερημένη χορήγηση αντιβιοτικών είναι αναποτελεσματική στην αντιμετώπιση της νόσου.
2. Τη χορήγηση αντιμικροβιακής αγωγής σε όλα τα άτομα που ήρθαν σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα κοκκύτη ανεξάρτητα από προηγούμενη νόσηση ή εμβολιασμό.
3. Τον εμβολιασμό όλων των βρεφών και παιδιών σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών
4. Τον άμεσο εμβολιασμό όλων των εγκύων γυναικών μεταξύ 27ης και 36ης εβδομάδας κύησης με το εμβόλιο TdaP, όπως άλλωστε συστήνεται και από τις συναφείς επιστημονικές εταιρίες: Ένωση Μαιευτήρων Γυναικολόγων Ελλάδος και Ελληνική Εταιρεία Περιγεννητικής Ιατρικής
5. Τον εμβολιασμό των ανεμβολίαστων λεχωΐδων πριν την έξοδο τους από το μαιευτήριο
6. Τον έγκαιρο εμβολιασμό όλων των μελών της οικογένειας που δεν είναι πλήρως εμβολιασμένα για τον κοκκύτη και έρχονται σε επαφή με νεογνά και βρέφη, τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν την επαφή.