ΟΜΙΛΙΑ ΣΥΝΤΥΧΑΚΗ ΜΑΝΩΛΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ Α΄ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Οικονομικών
“Πλαίσιο χορήγησης μικροχρηματοδοτήσεων, ρυθμίσεις χρηματοπιστωτικού τομέα και άλλες διατάξεις”
Το παρόν σ/ν περιλαμβάνει τρία μέρη.
Τη χορήγηση μικροπιστώσεων και το πλαίσιο που τις διέπει, ρυθμίσεις του Χρηματοπιστωτικού τομέα και διάφορες άλλες διατάξεις του Υπ. Οικονομικών, όπου μεταξύ άλλων ξεχωρίζουν, όπως τα αναδρομικά των συνταξιούχων, τα πρόστιμα και οι προσαυξήσεις που τους έχουν επιβληθεί και τους ταλαιπωρούν και δυστυχών με τις παρούσες διατάξεις δεν επιλύεται το πρόβλημα. Επίσης, Η τροποποίηση του νόμου 4364/2016 σχετικά με την κοινοτική οδηγία 97/2016 για θέματα Ασφάλισης και Αντασφάλισης.
Επιτρέψτε μου σήμερα, κατά την Α΄ Ανάγνωση να σταθώ στο Α΄ Μέρος αναφορικά με τη χορήγηση μικροπιστώσεων.
Η χορήγηση μικροπιστώσεων, δηλαδή δανειακών ενισχύσεων μικρών ποσών, δεν είναι καινούριο φρούτο. Και κατά το παρελθόν υπήρξαν προγράμματα υποτιθέμενης ενίσχυσης των πολύ μικρών επιχειρήσεων, με αντίστοιχες αποφάσεις της ΕΕ και κατευθύνσεις, οι οποίες έχουν υλοποιηθεί στον ένα ή στον άλλο βαθμό στα κράτη μέλη της και στην πράξη, απέκλειαν δεκάδες χιλιάδες πολύ μικρές επιχειρήσεις, κ.ά.
Η ΕΕ, ενίοτε ασχολείται με τις λεγόμενες πολύ μικρές επιχειρήσεις καθώς αυτές αφορούν σημαντικό μέρος του συνολικού κοινωνικού κεφαλαίου κάθε χώρας.
Σε ορισμένες χώρες μάλιστα, η βαρύτητά τους είναι ακόμα πιο σημαντική, όπως στη χώρα μας.
Με βάση στοιχεία της ίδιας της ΕΕ (Γ΄τρίμ. 2016), το 96,8% των ελληνικών επιχειρήσεων είναι πολύ μικρές (δηλαδή 0-9 άτομα προσωπικό) έναντι του 93% στην ΕΕ-28, ποσοστό αρκετά αυξημένο.
Η ίδια η εισηγητική έκθεση επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές, αφού για την κατάρτισή του, έχουν ληφθεί υπόψη οι κατευθύνσεις του Ευρωπαϊκού Κώδικα Καλής Πρακτικής για την Παροχή Μικροπιστώσεων.
Σχετική προεργασία για αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο, είχε γίνει και επί ΣΥΡΙΖΑ. Είναι αλήθεια ότι η ΝΔ έρχεται να χτίσει πάνω στα δικά του θεμέλια και γι’ αυτό άλλωστε το χαρακτηρίζει ως πυλώνα της ελληνικής οικονομίας. Το στηρίζει και το ΚΙΝΑΛ.
Για να δούμε όμως τις πραγματικές στοχεύσεις αυτών των διατάξεων και γιατί ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ-ΚΙΝΑΛ συγκλίνουν θετικά προς αυτό.
Στην αιτιολογική έκθεση, αναφέρεται ότι το σ/ν έρχεται να καλύψει το κενό χρηματοδότησης που έχουν πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες αντιμετωπίζουν πρόβλημα πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό.
Είναι δεδομένο ότι πρόκειται για εκείνες τις επιχειρήσεις που συστηματικά αποκλείονται από τα κατά καιρούς χρηματοδοτικά εργαλεία μέσω μιας σειράς κριτηρίων που θέτουν τα διάφορα προγράμματα αλλά και οι τράπεζες.
Αυτό επιβεβαιώνουν και τα ίδια τα στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας όσον αφορά ορισμένα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουν τεθεί σε λειτουργία αυτή την περίοδο.
Ενδεικτικά, στο μέτρο της “επιστρεπτέας προκαταβολής”. Στην πρώτη φάση μπήκαν περίπου 56.000 επιχειρήσεις (ήταν εξαρχής εκτός οι αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό και σε 2η φάση εντάχθηκαν και αυτοί) και στη δανειοδότηση μέσω του Ταμείου Επιχειρηματικότητας ΙΙ (ΤΕΠΙΧ ΙΙ), περίπου 10.000, όπου επίσης δεν περιλαμβάνονται μικροί. Είναι δεδομένο ότι η πλειοψηφία τους δεν αφορά α/α χωρίς προσωπικό.
Στην πράξη το παρόν σχέδιο νόμου αποτελεί και έμμεση παραδοχή της κυβέρνησης, ότι η πολυδιαφημιζόμενη στήριξη όλων των επιχειρήσεων – μέσω των λεγόμενων οριζόντιων μέτρων στήριξης που πάρθηκαν λόγω κορονοϊού – αφορούσε για μία ακόμα φορά τους λίγους και εκλεκτούς, και όχι την μεγάλη πλειοψηφία των αυτοαπασχολούμενων και μικρών Εμπόρων, Βιοτεχνών και άλλων Επαγγελματιών.
Τι, σε γενικές γραμμές προβλέπουν οι διατάξεις αυτές
Με την ίδρυση ιδρυμάτων – Α.Ε. για τη χορήγηση μικροχρηματοδοτήσεων, στην πράξη οικοδομείται παράλληλα – άτυπα πιστωτικά ιδρύματα, με τη βούλα της ΤτΕ, αφού αυτή θα δίνει την άδεια λειτουργίας, με διάθεση αρχικού μετοχικού κεφαλαίου 400.000 ευρώ. Και ποιοι θα είναι οι πρόθυμοι που θα μπουν στο παιχνίδι ;
Ήδη, έχουν δοθεί στο φως της δημοσιότητας (ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ) ποιες εταιρείες ενδιαφέρονται : Εταιρείες πληρωμών, εταιρείες παροχής υπηρεσιών – κινητής τηλεφωνίας, στοιχημάτων, εταιρείες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών αλλά και κοινωφελή ιδρύματα ακόμη και μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες.
Ως προς τους όρους της χορήγησης μικροχρηματοδότησης, ενώ δεν παρέχεται εμπράγματη ασφάλεια από τον δικαιούχο (άρθρο 17, παρ. 1), στην παράγραφο 3 στην ουσία το αναιρεί, αναφέροντας, ότι «το ίδρυμα μπορεί να απαιτεί εγγύηση πριν από τη χορήγηση μικροχρηματοδότησης.». Δηλαδή τι είδους εγγυήσεις ; Να βάλει ενέχυρο μέρος κινητής ή ακίνητης περιουσίας ; Θέλουμε εξηγήσεις!
Επιπλέον, αυτά τα ιδρύματα, θα χορηγούν μικροπιστώσεις με διάφορες μορφές, ποσού μέχρι 25.000 ευρώ, σε δικαιούχους, όπως «οι πολύ μικρές οντότητες», φυσικά πρόσωπα για τη σύσταση πολύ μικρών οντοτήτων και φυσικά πρόσωπα που ασκούν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς και σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (άνεργους, όσοι είναι σε αναστολή ή έχει μειωθεί ο χρόνος εργασίας τους).
Κι εδώ τα πράγματα είναι ασαφή. Ως δικαιούχοι αυτής της περίπτωσης αναφέρονται φυσικά πρόσωπα που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, δικαιούχοι προγραμμάτων εφαρμογής δημόσιας πολιτικής, καθώς και φυσικά πρόσωπα για κάλυψη δαπανών που σχετίζονται, άμεσα ή έμμεσα, με την εκπαίδευση ή μετεκπαίδευσή τους ή σχέση μαθητείας.
Οι δυνητικοί δικαιούχοι αυτής της περίπτωσης θα καθοριστούν με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, καθώς και των καθ’ ύλην αρμοδίων κατά περίπτωση Υπουργών. Δηλαδή, ο κάθε υπουργός και η κάθε κυβέρνηση θα κρίνει κάθε φορά ποιοι πληρούν τις προϋποθέσεις ένταξής στο πρόγραμμα.
Οι εταιρείες αυτές μπορούν να συμμετέχουν σε προγράμματα χορήγησης μικροχρηματοδοτήσεων με συν-επένδυση από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, καθώς και να λαμβάνουν εγγυήσεις από το Ελληνικό Δημόσιο, ενώ επιτρέπεται να μετέχει σε αυτά τα προγράμματα και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.
Κυρίες και κύριοι
Η 10ετή καπιταλιστική κρίση είχε άμεση αρνητική επίδραση και στην ίδια την οικονομική δραστηριότητα των αυτοαπασχολούμενων, στην πλειοψηφία των κλάδων. Πολύ περισσότερο τώρα, με τη νέα πιο βαθιά παγκόσμια καπιταλιστική κρίση που ήδη ζούμε και η οποία επιταχύνεται λόγω πανδημίας και σε συνδυασμό με την συνέχιση των αντιλαϊκών πολιτικών, με τα πρόσφατα επαχθή μέτρα και τις ΠΝΠ, θα έχει ακόμη πιο δραματικές συνέπειες για τους α/α.
Πάρα πολλοί από αυτούς ανεβαίνουν ένα Γολγοθά ρυθμίσεων, δόσεων, με την εφορία και τις τράπεζες να τους κυνηγούν καθημερινά, σε συνδυασμό με τις καθημερινές ανάγκες επιβίωσης της οικογένειάς τους.
Είναι αυτοί που, μαζί με τους μισθωτούς, τη μικρομεσαία αγροτιά, πλήρωσαν ακριβά το μάρμαρο της καπιταλιστικής κρίσης των προηγούμενων χρόνων και συνεχίζουν να υφίστανται τις συνέπειες των αντιλαϊκών πολιτικών και του οξυμμένου ανταγωνισμού έναντι των μεγαλύτερων καπιταλιστικών επιχειρήσεων.
Τα μέτρα που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση για τη στήριξη της οικονομίας, είναι τουλάχιστον ανεπαρκή μπροστά στο μέγεθος των οικονομικών συνεπειών που αντιμετωπίζουν χιλιάδες αυτοαπασχολούμενοι, είτε γιατί οι ίδιοι έχουν κλείσει τις μικροεπιχειρήσεις τους λόγω των έκτακτων μέτρων, είτε λόγω της δραματικής μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας που αγκαλιάζει όλους τους κλάδους.
Τα μέτρα και οι ενισχύσεις, αφορούν κυρίως την ικανοποίηση των απαιτήσεων των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων προσφέροντάς τους ζεστό χρήμα και άλλες διευκολύνσεις.
Μπορεί η κυβέρνηση να δίνει αναστολή στις προθεσμίες για μια σειρά οικονομικές υποχρεώσεις (στην εφορία, στο ταμείο, στις τράπεζες), ωστόσο αυτές θα επιστρέψουν πολλαπλάσιες το αμέσως επόμενο διάστημα.
Χιλιάδες είναι αυτοί που θα δουν τα χρέη τους να αυξάνονται, που θα δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους οι οποίες συγκεντρώνονται στους αμέσως επόμενους μήνες. Το ενδεχόμενο να υπάρξουν και κλεισίματα επιχειρήσεων, δεκάδες χιλιάδες νέοι άνεργοι.
Παραμένει η συσσώρευση χρεών και οικονομικών υποχρεώσεων των α/α, το ίδιο και οι αυστηροποιημένες πολιτικές είσπραξης, οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, τα «κόκκινα» δάνεια κλπ. Σε κάθε περίπτωση, οι χιλιάδες α/α χωρίς προσωπικό και μικροεπιχειρήσεις θα συνεχίσουν να δίνουν τη μάχη της επιβίωσης, με διαφοροποιήσεις από κλάδο σε κλάδο.
Για τους παραπάνω λόγους, απορρίπτουμε τη λογική των οριζόντιων μέτρων στήριξης που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση (μέσω ανακοίνωσης των ΚΑΔ που εντάσσονται στα έκτακτα μέτρα) και την καλούμε να προχωρήσει άμεσα σε ουσιαστικά μέτρα στήριξης αυτών που έχουν πραγματική ανάγκη, ακόμα και επιβίωσης.
Τα παραπάνω παίρνει υπόψη της και η κυβέρνηση. Γι’ αυτό και παράλληλα με τα υπόλοιπα μέτρα που προβάλει ότι πήρε (π.χ. επιστρεπτέα προκαταβολή, επίδομα ειδικού σκοπού, αναστολή φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων κ.α.) αναδεικνύει ότι με το μέτρο των μικροπιστώσεων λύνει το πρόβλημα της ρευστότητας των πολύ μικρών επιχειρήσεων.
Το συγκεκριμένο μέτρο δε δίνει μόνιμη, ουσιαστική διέξοδο για την πλειοψηφία των αυτοαπασχολούμενων και μικροεπαγελματιών. Στην καλύτερη περίπτωση, ποσά έως 25.000 μπορεί να λειτουργήσουν ως ένα κεφάλαιο επανεκκίνησης ή να βοηθήσουν να μετατεθούν χρέη προς τα πίσω χρονικά.
Όμως, στις συνθήκες της αβεβαιότητας που ήδη δημιουργεί η κρίση και οι χαμηλοί τζίροι στους περισσότερους κλάδους, η αποπληρωμή αυτών των δανείων μικρών ποσών, θα έρθουν να προστεθούν ως ένα ακόμη βραχνάς για πολύ μικρές επιχειρήσεις που λειτουργούν με πολύ χαμηλούς τζίρους ούτως ή άλλως. Και αυτό, με δεδομένο ότι ένα σημαντικό τμήμα μικρών παραμένει χρεωμένο από τα προηγούμενα χρόνια, ενώ διατηρούνται όλα εκείνα τα μέτρα που συμπιέζουν τα εισοδήματα των αυτοαπασχολούμενων και μικροεπαγγελματιών, δηλαδή η φορολόγηση από το πρώτο ευρώ, η προκαταβολή φόρου, ο ΕΝΦΙΑ κλπ.
Με βάση τα παραπάνω, απαιτείται και αυτή είναι η θέση του ΚΚΕ, ένας συνδυασμός μέτρων που να περιορίζουν τα προβλήματα και να διαμορφώνουν ορισμένες προϋποθέσεις επιβίωσης και για το αμέσως επόμενο διάστημα: όπως,
1. η επανένταξη των α/α στο αφορολόγητο όριο των 12.000,
2. η διαγραφή τμήματος των χρεών προς τις τράπεζες και την εφορία,
3. απαλλαγή των α/α από την καταβολή εισφορών ατομικής ασφάλισης για το διάστημα Φλεβάρη-Μάη χωρίς απώλεια συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, με το κράτος να καλύπτει πλήρως τις ασφαλιστικές τους εισφορές, συνταξιοδοτικές και υγείας. Χορήγηση Ασφαλιστικής Ικανότητας,
4. κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, της καταβολής του ΕΝΦΙΑ και της προκαταβολής φόρου, καταρχήν για τα έτη 2019 και 2020, στην προοπτική οριστικής κατάργησής τους.
Χωρίς αυτά, η αναστολή των φορολογικών υποχρεώσεων, απλά μεταθέτει τα αδιέξοδα για το αμέσως επόμενο διάστημα.
Ωστόσο, η κυβέρνηση όπως και η προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ, αρνείται συστηματικά να προχωρήσει στα παραπάνω μέτρα στήριξης, επιβεβαιώνοντας ότι δεν σκοπεύει να δώσει λύση στα προβλήματα των α/α. Η μόνιμη επωδός ότι «δεν αντέχει η οικονομία», συντρίβεται κάτω από το χορό των δισεκατομμυρίων που έχει στηθεί για να σωθούν και να ανακάμψουν τα κέρδη των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Για μία ακόμα φορά οι α/α θα βρεθούν από την πλευρά αυτών που θα πληρώσουν τη νύφη μέσω της φοροαφαίμαξης, της διαρκούς περιστολής κοινωνικών δικαιωμάτων και παροχών κλπ.
Σε κάθε περίπτωση, οι διατάξεις του παρόντος σ/ν δεν εξασφαλίζουν καμία ουσιαστική προστασία στον δανειολήπτη και απ’ αυτή την άποψη θα τον φορτώσετε με νέα βάρη επί της ουσίας, τα οποία θα προστεθούν πάνω στα ήδη υπάρχοντα. Δηλαδή, πάτε να τον βάλετε σε νέες περιπέτειες.
Οι όροι δανειοδότησης θα είναι κομμένοι και ραμμένοι στις απαιτήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων. Δεν λαμβάνεται καμία πρόβλεψη σε σχέση με σημαντικές πλευρές της δανειοδότησης, όπως το προβλεπόμενο επιτόκιο, τη διαδικασία ανεξόφλητων οφειλών, ενώ σε περίπτωση μη εξυπηρετούμενης οφειλής, εφαρμόζονται οι διαδικασίες που προβλέπονται στον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών.
Δεν είναι απορίας άξιον, γιατί δίνεται η δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών ιδρυμάτων χορήγησης δανείων, μικροπιστώσεων ;
Ο κ. Γεωργιάδης λέει ότι με αυτό τον τρόπο περιορίζεται και η τοκογλυφία κ.λ.π. Υπάρχει κι ο αντίλογος : Ότι έτσι όπως το κάνετε εκεί θα οδηγηθούμε. Και μάλιστα στη νόμιμη τοκογλυφία και με τη βούλα της ΤτΕ.
Καταρχήν, αν ήθελε η κυβέρνηση να μην πέφτουν οι α/α και τα λαϊκά στρώματα στα νύχια τοκογλύφων ας έπαιρνε ουσιαστικά μέτρα στήριξης, όπως αυτά που σας περιέγραψα παραπάνω, ώστε να μην έφταναν τα λαϊκά στρώματα στα αδιέξοδα που βρίσκονται σήμερα.
Επιπλέον, γατί δεν μπορεί για παράδειγμα οι χρηματοδοτήσεις αυτές να διοχετευτούν μέσω συγκεκριμένων κρατικών προγραμμάτων, προσαρμοσμένων στις ανάγκες των μικροεπιχειρήσεων, με χαμηλά επιτόκια, κ.λ.π. ; Αν και θα μπορούσε, δεν το κάνετε !
Αντίθετα, τα ιδρύματα αυτά θα έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε ζεστό χρήμα μέσω ΕΣΠΑ, μέσω του Προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, το οποίο θα προωθούν στους ενδιαφερόμενους και βεβαίως θα έχουν και το αντίστοιχο ποσοστό κέρδους, εγγυημένο από το κράτος, χωρίς καμία χασούρα. Σίγουρη δηλαδή κερδοφορία. Στην πράξη πρόκειται για καθαρό δωράκι προς τις επιχειρήσεις αυτές.
Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε και στις επόμενες συνεδριάσεις θα τοποθετηθούμε και στα υπόλοιπα Μέρη του σ/ν.
