Ένα διαχρονικό πρόβλημα που υφίσταται στο ΥΠΠΟΑ είναι η υποστελέχωση των υπηρεσιών του και είναι αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολούθησαν διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις.
Το πρόβλημα οξύνθηκε εξαιτίας της καπιταλιστικής κρίσης του 2010 και της αντιλαϊκής πολιτικής που ακολούθησαν τα κόμματα που βρέθηκαν στην κυβερνητική διαχείριση της κρίσης.
Το πρόβλημα της υποστελέχωσης είναι οξύτερο στον τομέα της φύλαξης των Μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων, όπου το ΥΠΠΟΑ, αξιοποιώντας όλο το αντεργατικό νομικό οπλοστάσιο και με πρόφαση ότι χρειάζεται τους αρχαιοφύλακες κυρίως κατά την τουριστική περίοδο, καλύπτει τις ανάγκες του με αρχαιοφύλακες που προσλαμβάνονται με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου (ΣΙΔΟΧ), κρατώντας χιλιάδες έμπειρους, ειδικευμένους πτυχιούχους και πιστοποιημένους αρχαιοφύλακες σε καθεστώς εργασιακής ομηρίας.
Δυστυχώς την περίοδο της πανδημίας και εξαιτίας της ισχύουσας εργασιακής ομηρίας οι εργαζόμενοι αυτοί βρίσκονται αντιμέτωποι και με πρόσθετα προβλήματα.
Πρώτο πρόβλημα είναι ο περιορισμός της οκτάμηνης σύμβασης κατ’ έτος. Όπως είναι γνωστό οι ΣΙΔΟΧ δεν μπορούν να υπογράψουν συμβάσεις εργασίας που υπερβαίνουν τους οκτώ μήνες κατ’ έτος. Το 2020 λόγω της πανδημίας η πρόσληψη των αρχαιοφυλάκων μετατοπίστηκε 2,5 μήνες αργότερα από την προγραμματισμένη ημερομηνία.
Αντί οι συμβάσεις τους να ξεκινήσουν από 1 Απριλίου 2020, όπως είχε ανακοινωθεί αρχικά, ξεκίνησαν περίπου στα μέσα Ιουνίου. Αν οι εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας το επιτρέψουν και συναφθούν συμβάσεις από τον Μάρτη ή τον Απρίλη του 2021, οι συμβασιούχοι αρχαιοφύλακες θα βρεθούν και πάλι αντιμέτωποι με το κώλυμα της 8μηνης σύμβασης, όπως και την περσινή χρονιά, γεγονός που οδήγησε πολλούς από αυτούς τους εργαζόμενους σε παραίτηση και κατά συνέπεια στη μη επιδοτούμενη ανεργία.
Αυτό συνεπάγεται ότι, αν δε ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα, όπως έχει αντίστοιχα συμβεί σε άλλους κλάδους και ειδικότητες, όλοι οι συμβασιούχοι αρχαιοφύλακες, που είχαν ενεργές συμβάσεις με το ΥΠΠΟΑ το 2020, καταδικάζονται στην ανεργία χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στο ταμείο ανεργίας μετά τη λήξη της σύμβασης. Ταυτόχρονα, θα προκύψουν κενά στα θέματα ασφάλειας εκθεμάτων και επισκεπτών.
Δεύτερο πρόβλημα που δημιουργείται, αφορά τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν.4049/2012. Σύμφωνα με το άρθρο 40 του νόμου 4049/2012, δεν μπορεί ένας εργαζόμενος με ΣΙΔΟΧ να υπογράψει διαδοχικές συμβάσεις που υπερβαίνουν αθροιστικά τους εξήντα μήνες απασχόλησης.
Αυτή η διάταξη εμποδίζει τη σύναψη νέας σύμβασης από όσους έχουν συμπληρώσει το όριο του άρθρου 40, οι οποίοι θα οδηγηθούν στην ανεργία και ταυτόχρονα θα στερήσει Μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους από εκπαιδευμένο και έμπειρο προσωπικό.
Στο Π.Δ. 164/2004 στο άρθρο 6 θεσμοθετείται εικοσιτετράμηνο όριο διαδοχικών συμβάσεων, όμως, για να θεωρηθούν δύο συμβάσεις διαδοχικές, όπως ερμηνεύεται το άρθρο 6 του Π.Δ. 164/2004 σε συνδυασμό με το άρθρο 5 του ιδίου Π.Δ. πρέπει το διάστημα διακοπής που μεσολαβεί από σύμβαση σε σύμβαση να είναι μικρότερο των τριών μηνών. Όπως προκύπτει από τα πιο πάνω με μια τροποποίηση ή ερμηνεία του άρθρου 40 του νόμου 4049/2012 μπορεί το πρόβλημα να λυθεί.
Τρίτο πρόβλημα που απασχολεί τους συμβασιούχους αρχαιοφύλακες, οφείλεται στις συνέπειες από την εφαρμογή των υγειονομικών μέτρων και των lockdown για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Πολλοί αρχαιοφύλακες οδηγούνται στην ανεργία χωρίς να συμπληρώνουν τον αναγκαίο αριθμό ενσήμων για να επιδοτηθούν. Λόγω των ειδικών συνθηκών και όσο διαρκεί η πανδημία και επιβάλλονται περιοριστικά μέτρα θα πρέπει να ενταχθεί η ειδικότητα «Φύλακας Μουσείων & Αρχαιολογικών Χώρων» στις κατηγορίες επαγγελμάτων οι οποίες εντάσσονται στην ευνοϊκότερη ρύθμιση των 50 ενσήμων για επιδότηση μέσω Ο.Α.Ε.Δ..
Εκ των ανωτέρω, ερωτώνται οι κ. υπουργοί, τι μέτρα σκοπεύουν να πάρουν ώστε:
α) να καλυφθούν οι κενές οργανικές θέσεις φυλάκων Μουσείων και Αρχαιολογικών Χώρων που υπάρχουν με μόνιμο προσωπικό και
β) να εξαιρεθούν οι συμβασιούχοι αρχαιοφύλακες από τον περιορισμό της οκτάμηνης σύμβασης που προβλέπεται για τους εργαζόμενους ΣΙΔΧ, ώστε όσοι είχαν ενεργές συμβάσεις με το ΥΠΠΟ το 2020 να μην καταδικαστούν για το 2021 στην ανεργία χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στο ταμείο ανεργίας μετά τη λήξη της σύμβασης τους, με ό,τι συνεπάγεται για την ασφάλεια των εκθεμάτων των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων καθώς και των επισκεπτών από τις κενές θέσεις που θα προκύψουν.
γ) να ξεπεραστεί ο περιορισμός του άρθρο 40 του νόμου 4049/2012, που προβλέπει ότι δεν μπορεί ένας εργαζόμενος με ΣΙΔΟΧ να υπογράψει διαδοχικές συμβάσεις που υπερβαίνουν αθροιστικά τους εξήντα μήνες απασχόλησης και να μπορέσουν οι συμβασιούχοι αρχαιοφύλακες να ανανεώσουν τις συμβάσεις τους για να καλύψουν τις ανάγκες στελέχωσης των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων από εκπαιδευμένο και έμπειρο προσωπικό.
δ) να ενταχθεί η ειδικότητα «Φύλακας Μουσείων & Αρχαιολογικών Χώρων» στις κατηγορίες επαγγελμάτων οι οποίες εντάσσονται στην ευνοϊκότερη ρύθμιση των 50 ενσήμων για επιδότηση μέσω Ο.Α.Ε.Δ. λόγω των συνεπειών από την εφαρμογή των υγειονομικών μέτρων και των lockdown για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19.
