Όταν ήμουν 6 χρονών, θυμάμαι, με τσίμπησε μια μέλισσα και πρήστηκε το χέρι μου στο σημείο του τσιμπήματος. Σπάραξα στο κλάμα… Μου παρουσιάστηκε φαγούρα που με ανάγκαζε να ξύνω το σημείο με αποτέλεσμα να προκαλέσω ερεθισμό για αρκετές μέρες. Ήταν η αιτία που, για καιρό, με έκανε να μ ι σ ή σ ω και να φοβηθώ μέλισσες, μελίσσια, μέλι, κερήθρα, όλη την παρουσία τους και το βουητό τους.
Τις ενέταξα, με την παιδική μου άγνοια, στα επικίνδυνα πτερωτά έντομα και μου προκαλούσαν ενίοτε εφιαλτικά όνειρα· «έβλεπα» -λέει- να χώνω το χέρι μου μέσα σε μια μελισσοφωλιά, εκείνες απλώνονταν σε όλο μου το σώμα κι εγώ έτρεχα σαν τρελός να γλυτώσω από τις πολλαπλές συνέπειες… Ώσπου κάποια στιγμή, πριν από πολλά- πολλά χρόνια, στην αρχή της εφηβεία μου, συνάντησα έναν καλό άνθρωπο που φρόντιζε τα μελίσσια του, πηγαίνοντας δίχως προστατευτικά γάντια και κράνος, με γυμνά χέρια και πρόσωπο, αργές κινήσεις για να τις φροντίζει και να τις περιποιείται. Τον θαύμασα για το θάρρος του!
Απ’ αυτόν τον άνθρωπο άκουσα για πρώτη φορά πως οι μέλισσες είναι αγαθά και χρήσιμα όντα, ακίνδυνα, εκτός κι αν νιώσουν πως απειλούνται αυτές και η παραγωγή τους… Ο ίδιος μου είχε πει επίσης πως από τις μέλισσες εξαρτάται η ύπαρξη μεγάλης αλυσίδας αγροτικών προϊόντων, η γονιμοποίηση λουλουδιών, καθώς και η πρώτη ύλη για την παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων. Μου μιλούσε για την αναγκαιότητα της παρουσίας τής μέλισσας στη φύση, άρα και στον άνθρωπο, καθώς και για την ενδιαφέρουσα και γοητευτική της κοινότητα, πείθοντάς με να παρατήσω τη… μυγοσκοτώστρα που, ως τότε, την είχα ως μέσον για να αποδεκατίζω έναν τέτοιο… «εχθρό»!
Το μικροσκοπικό αυτό έντομο μας έρχεται από την τάξη των υμενοπτέρων, ζει σε μεγάλες οικογένειες και μπορεί να ταξιδεύει πολλά χιλιόμετρα προκειμένου να συλλέξει τροφή· είναι «υπεύθυνες» για το 60-70% της γονιμοποίησης των φυτών σε δάση και κάμπους! Αυτομάτως, αυτό το έντομο, όσο κι αν σε ανησυχεί, όταν σε περιτριγυρίζει, είναι απόλυτα φιλικό απέναντι στη φύση και την ανθρώπινη ύπαρξη…
Οι, όλο και περισσότερες δασικές καταστροφές, γίνονται ακόμα πιο εφιαλτικές όταν σκεφτούμε πως, πέρα από τον δασικό, φυτικό, οικολογικό πλούτο που χάνουμε ως χώρα, πέρα από τις περιουσίες των ανθρώπων, θα πρέπει να αφήσουμε για λίγο την ανθρωποκεντρική μας αντίληψη για τον κόσμο και να προσθέσουμε, στις μεγάλες απώλειες τής πανίδας και το ο λ ο κ α ύ τ ω μ α εντόμων όπως τα υμενόπτερα και ιδιαίτερα τις μέλισσες· η μακροχρόνια καταστροφή τους, ισούται με τον αργό αλλά σταθερό θ ά ν α τ ο του κόσμου και φυσικά τής ανθρώπινης ύπαρξης!!! Η όποια αδιαφορία και απραξία (κυρίως των θεσμών) γύρω απ’ αυτό το απόλυτα υπαρξιακό θέμα, αποτελεί ηθικά (και όχι μόνο) ε γ κ λ η μ α τ ι κ ή πράξη.
Η χώρα μας, στην διάρκεια της ύπαρξής της, όχι μόνο α δ ι α φ ό ρ η σ ε για την προστασία του φυσικού της πλούτου, αλλά, απεναντίας, «προτίμησε» να υποστηρίξει την αντίθετη πλευρά (όλα στον βωμό τού χρήματος και της εκλογικής «πελατείας»), ποντάροντας στην ελκυστική κι αφηρημένη έννοια της «ανάπτυξης»· επιτρέποντας παραβιάσεις και καταπατήσεις δασών, υπερεκμετάλλευση υποθαλάσσιου πλούτου κλπ, ευνοώντας την άναρχη, απερίσκεπτη, πυκνή τσιμεντοποίηση – οικιακή ανάπτυξη και άλλες άπειρες καταστροφές, συχνά με… Νερωνική αυταρέσκεια…
Δεν ξεχνώ: δεν απομακρύνομαι από το θέμα μου που είναι η αργή, αλλά σταθερή εξαφάνιση των μελισσών από το οικοσύστημα!
Δεν γνωρίζω κατά πόσο έχει γίνει συνείδηση αυτό το γεγονός στην κοινωνία. Αυτό που ξέρω όμως είναι η άγνοια και η λησμονιά των κατοίκων των αστικών κέντρων, οι οποίοι βρίσκουν εύκολα τα τόσα προϊόντα προερχόμενα από τη μέλισσα στην αγορά των supermarkets και τα οποία καταναλώνουν τυφλά και απερίσκεπτα, δίχως να ενδιαφέρονται να γνωρίσουν τον σπουδαίο ρόλο της μέλισσας.
Η πληροφόρηση και η γνώση των ιδιοτήτων των υμενοπτέρων, θα πρόσφερε μια δυναμική προστασίας προς αυτή την κατεύθυνση.
Το δράμα μιας δασικής πυρκαγιάς δεν μπορεί να στρέφει το ενδιαφέρον μόνο και κυρίως στα καμένα σπίτια ή στις περιουσίες, παρ’ όλο που το θέμα είναι ασφαλώς πολύ σοβαρό! Εξίσου σοβαρότατος όμως είναι και ο σταδιακός αφανισμός τού φυτικού και ζωικού βασιλείου που ισοδυναμεί με την ίδια τη ριζική υποβάθμιση της ζωής, από κάθε άποψη.
Γιαυτό, ας ψάξουμε να μάθουμε σημαντικές λεπτομέρειες για τη χρησιμότητα της μέλισσας, η οποία ανήκει στην απόλυτα οργανωμένη, χρήσιμη κοινότητα εντόμων και στη συμμετοχή της σε ό,τι εννοούμε ζωή. Ας ακούσουμε κι ας σκεφτούμε τις κραυγές απόγνωσης των ειδικών, πως η εξαφάνιση της μέλισσας θα σηματοδοτήσει παράλληλα και την σταθερή εξαφάνιση του ανθρώπινου είδους!
Γύρης, νέκταρ, βασιλικός πολτός, μέλι, πρόπολη, κερί, επικονιάσεις φυτών και λουλουδιών, είναι μερικές από τις καθημερινές, πολύωρες δράσεις– ε ρ γ α σ ί ε ς των μελισσών, τις οποίες οφείλουμε να μάθουμε και να εμπεδώσουμε, ώστε – επαναλαμβάνω – να αντιληφθούμε πως ο αφανισμός τους μαζί με τα δάση, θα επισπεύσει τον ολοκληρωτικό θάνατο, δηλαδή την ε ρ ή μ ω σ η στον ταλαιπωρημένο, από την ανθρώπινη απληστία και υπεροψία, Πλανήτη Γη…
Νότης Μαυρουδής
