Παρά το έντονο ενδιαφέρον που υπήρξε αρχικά μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών από ένα μεγάλο μέρος του επιχειρηματικού κόσμου, μόλις οκτώ εταιρείες έσπευσαν τελικά από τον περασμένο Ιούνιο μέχρι σήμερα να κατοχυρώσουν το εμπορικό σήμα «Μακεδονία» και τα παράγωγά του στους αρμόδιους ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς.
Αυτό επισημαίνουν στο «Εθνος» πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, υπογραμμίζοντας πως οι περισσότεροι επιχειρηματίες, παρά την ισχυρή κινητοποίηση των αρμόδιων φορέων για τις συνέπειες και τα προβλήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν στην εμπορική δραστηριότητά τους στο εξωτερικό, επέλεξαν -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- να μην προχωρήσουν τη διαδικασία, αφήνοντας τα πράγματα ως έχουν. «Ολοι ξέρουν τι πρέπει να κάνουν, αλλά έχουν επιδείξει αδιαφορία για πολλούς και διάφορους λόγους» λένε χαρακτηριστικά.
Το κόστος, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, δεν μπορεί να αποτελέσει δικαιολογία για την αδιαφορία που δείχνουν, αφού όπως λένε, είναι σχετικά μικρό και κυμαίνεται από 500 έως 700 ευρώ, ανάλογα με το εάν απευθυνθούν στον ευρωπαϊκό ή στον διεθνή οργανισμό κατοχύρωσης εμπορικών σημάτων.
Όπως αναφέρουν άνθρωποι με γνώση του θέματος, η διαδικασία κατοχύρωσης είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία ενός εμπορικού σήματος, καθώς σε περίπτωση που προκύψει αμφισβήτηση και η υπόθεση οδηγηθεί στα δικαστήρια, τότε θα δικαιωθεί αυτός που το έχει κατοχυρώσει πρώτος.
«Σε αυτές τις περιπτώσεις ισχύει η αρχή του πρώτου, δηλαδή όποιος έχει κατοχυρώσει πρώτος το σήμα μπορεί να συνεχίσει να το χρησιμοποιεί, απαγορεύοντας παράλληλα σε οποιονδήποτε άλλο να κάνει χρήση του σήματος» τονίζουν. Αυτό δεν ισχύει για τα Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και για τα Προϊόντα Γεωγραφικής Ενδειξης (ΠΓΕ), για τα οποία, όπως επισημαίνεται αρμοδίως, δεν τίθεται θέμα αμφισβήτησης για την ευρωπαϊκή αγορά, αφού έχουν καθοριστεί με αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
«Παραβιάσεις με παρελθόν»
Η χρήση του όρου «μακεδονικός» από τους Σκοπιανούς στο εμπόριο δεν είναι καινούργια και δεν προέκυψε ξαφνικά. Αντίθετα, είναι μια πρακτική που εφαρμόζουν συστηματικά επί πολλά χρόνια. Οι γνωρίζοντες λένε πως εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία διατίθεται από διάφορες ιστοσελίδες σκοπιανό κρασί με την ονομασία «Μακεδονικός Οίνος». Ετσι, μπορεί ο οποιοσδήποτε στον κόσμο -ακόμη και στην Ελλάδα- να προμηθευτεί «Μακεδονικό Οίνο» από τη γειτονική χώρα, μέσω Διαδικτύου.
Μάλιστα, το συγκεκριμένο κρασί εντοπίστηκε να πωλείται και από γνωστό σούπερ μάρκετ στη Γερμανία, χωρίς κανένας ιδιώτης ή ο αρμόδιος φορέας -όπως λένε πηγές του υπουργείου Εξωτερικών-που έχει έννομο συμφέρον να έχει καταθέσει αγωγή, αφού το κράτος δεν μπορεί να παρέμβει σε επιχειρηματικές διαφορές. «Κρούσματα» παραβιάσεων, πάντως, έχουν εντοπιστεί και σε άλλα εμβληματικά ελληνικά προϊόντα -ακόμη και μέσα στην Ευρώπη-, όπως η φέτα.
Επιτροπή εμπειρογνωμόνων
Οσον αφορά στο έργο της ειδικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων από τις δύο χώρες που πρόκειται να συσταθεί μετά την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών για τη διευθέτηση των εμπορικών σημάτων σε ορίζοντα τριετίας, παράγοντες του υπουργείου Εξωτερικών διευκρινίζουν πως σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για δικαστήριο επίλυσης διαφορών, απαντώντας έτσι εμμέσως στις μεγάλες προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί για το εύρος των αρμοδιοτήτων και την παρεμβατική της δύναμη.
Γνωμοδοτικό όργανο
Αντίθετα, είναι κατά κάποιον τρόπο ένα γνωμοδοτικό όργανο το οποίο θα αποφαίνεται εάν η χρήση κάποιου σήματος είναι συμβατή με τον διεθνή οργανισμό πιστοποίησης και τον οργανισμό της ΕΕ. «Το σημαντικό επίδικο της επιτροπής θα είναι πώς θα χρησιμοποιείται ο επιθετικός προσδιορισμός, δεν θα είναι δικαστήριο. Εάν υπάρχει εμπορική αντιδικία, αυτή θα πρέπει να διευθετηθεί στα δικαστήρια» αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Οι ίδιες πηγές, πάντως, σπεύδουν να χαμηλώσουν τους τόνους, λέγοντας πως από τα 3.500 με 4.000 σήματα που περιέχουν τον όρο «Μακεδονία» και τα παράγωγά του, μόλις τα 9 διεκδικούνται και από τις δύο πλευρές. Εξάλλου, σημειώνουν, το brand name «Μακεδονία» στο διεθνές εμπόριο έχει μικρή αναγνωρισιμότητα, ενώ και ο όγκος των εξαγωγών ελληνικών προϊόντων που χρησιμοποιούν τον όρο «Μακεδονικός» είναι πολύ μικρός, σχεδόν αμελητέος.
Κρασί μέσω διαδικτύου
Εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία διατίθεται από διάφορες ιστοσελίδες σκοπιανό κρασί με την ονομασία «Μακεδονικός Οίνος». Ετσι, μπορεί ο οποιοσδήποτε στον κόσμο -ακόμη και στην Ελλάδα- να προμηθευτεί «Μακεδονικό Οίνο» από τη γειτονική χώρα, μέσω Διαδικτύου