Ηράκλειο : Ανακοίνωση του Αρχαιολογικού Μουσείου για την λειτουργία του

Επειδή γράφονται και διακινούνται διάφορες «ειδήσεις» σχετικές με την λειτουργία του μουσείου, θεωρήσαμε ότι οφείλουμε μία πλήρη κατά το δυνατόν ενημέρωση τόσο της τοπικής κοινωνίας όσο και των επαγγελματιών, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στο χώρο του τουρισμού.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου (ΑΜΗ) λειτουργούσε έως τις 13 Απριλίου 2023 ως διεύθυνση, υπαγόμενη – όπως διακόσια δέκα επιπλέον μουσεία διάσπαρτα ανά την Επικράτεια – στην Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων & Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟ. Συνέπεια αυτού ήταν ότι όλα τα αιτήματα για προσλήψεις του απαραίτητου προσωπικού, συντηρήσεις των κτηριακών εγκαταστάσεων, αγορές οργάνων και αναβάθμιση προσωπικού και εγκαταστάσεων βασιζόντουσαν στις προτεραιότητες, τις οποίες έθετε η Γενική Διεύθυνση.

Με τον νόμο 5021/2023 πέντε μουσεία της χώρας αναβαθμίστηκαν από διευθύνσεις σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), δηλαδή σε οργανισμούς αυτοδιοικούμενους από επταμελή διοικητικά συμβούλια και γενικούς διευθυντές. Το 2023 λειτούργησαν, όπως ήταν φυσικό, μέσω του προϋπολογισμού 2023 του ΥΠΠΟ, ενώ προετοίμαζαν τους προϋπολογισμούς και προγραμματισμούς δράσεων του 2024. Σημειωτέον, ότι τα πέντε μουσεία νπδδ δεν λειτουργούν ακόμη πλήρως με την νέα μορφή τους, αφού οι Οργανισμοί Διάρθρωσης & Λειτουργίας δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει τη διαδικασία ελέγχου και έγκρισης (ΥΠΠΟ, ΥΠΕΣ, ΥΠΟΙΚ, ΣτΕ), ώστε να προωθηθούν στην ΠτΔ και δημοσιευθούν ως Προεδρικά Διατάγματα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την πρόσθετη καθυστέρηση έγκρισης πρόσληψης των απαιτούμενων εποχικών υπαλλήλων φύλαξης των είκοσι επτά (27) εκθεσιακών χώρων και των δύο (2) εκτός πόλεως αποθηκών του μουσείου. Ήδη μας δόθηκαν σαράντα (40) θέσεις εποχιακών φυλάκων, οι οποίες έχουν ήδη προκηρυχθεί, ενώ δέκα πέντε (15) άτομα θα έλθουν πριν από το Πάσχα από τον ΟΔΑΠ για την λειτουργία του πωλητηρίου, την έκδοση εισιτηρίων και τον έλεγχό τους στην είσοδο. Επιπλέον αυτών, αναθέτουμε την καθαριότητα του μουσείου σε εξωτερικό συνεργείο.

Επίσης, προ ενός μηνός επισκεφθήκαμε (πρόεδρος ΔΣ και γενική διευθύντρια) την ένωση τουριστικών πρακτόρων Κρήτης, ενώ είχαμε μία πολύωρη συνάντηση στα γραφεία μας, στην οποία συμμετείχαν και εκπρόσωποι των γραφείων κρουαζιέρας. Βάσει των συνεννοήσεων αυτών, αποφασίσαμε ότι το νέο ωράριο λειτουργίας του μουσείου, μετά την πρόσληψη των νέων φυλάκων, θα είναι η ακόλουθη:
– Δευτέρα, Τρίτη, Παρασκευή και Σάββατο: 08:00 – 15:00
– Τετάρτη: 13:30 – 21:30
– Πέμπτη και Κυριακή: 08:00 – 20:00.

Ως νέα διοίκηση του ΑΜΗ διαπιστώσαμε τις ατέλειες και τις αδυναμίες των εγκαταστάσεων και της λειτουργίας του και προγραμματίσαμε τις ενέργειες διόρθωσης, επισκευής και βελτίωσης των εγκαταστάσεων, αλλά και εφαρμογής καινοτόμων μεθόδων, προκειμένου η νέα δομή του μουσείου να ανταποκρίνεται στα διεθνή πρότυπα και στις σύγχρονές απαιτήσεις τόσο των επισκεπτών και των ερευνητών όσο και των κοινωνιών.
Οι δυσλειτουργίες, αδυναμίες και ατέλειες, τις οποίες διαπιστώσαμε ήσαν οι ακόλουθες:

1. Το σύστημα κλιματισμού είχε εγκατασταθεί το 2001, λειτουργεί ελλιπώς από το 2017 (το 100% του μηχανήματος Α και το 60% του μηχανήματος Β), με αποτέλεσμα να υπάρχουν παράπονα από τους επισκέπτες, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, όταν η επισκεψιμότητα είναι στο ζενίθ. Επιπλέον, το υπάρχον σύστημα είναι υπερβολικά ενεργοβόρο.

2. Η Αίθουσα περιοδικών εκθέσεων δεν έχει πρόσβαση από το κτήριο των εκθεσιακών χώρων. Ο επισκέπτης πρέπει να προμηθευτεί το εισιτήριο, να βγει από το μουσείο, να ακολουθήσει την οδό Ξανθουδίδου και την οδό Δουκός Μποφώρ, ώστε να εισέλθει στην εν λόγω αίθουσα.
3. Το Πωλητήριο του ΑΜΗ βρίσκεται σε ανεπαρκέστατη αίθουσα, ή οποία δεν είναι εμφανής στους επισκέπτες του μουσείου.
4. Το αναψυκτήριο είναι ανεπαρκές, λειτουργεί σε πολύ μικρό χώρο και δεν είναι εύκολα προσβάσιμο στους επισκέπτες, ενώ ο κήπος του μουσείου δεν έχει πλήρως αξιοποιηθεί.

5. Η Αίθουσα Διαλέξεων και Ημερίδων στερείται καλού φωτισμού, σύγχρονης μικροφωνικής εγκατάστασης, έχει πολύ κακή ηχητική και δεν απομονώνεται από τους εκθεσιακούς χώρους.
6. Η μουσειολογική παρουσίαση των εκθεμάτων χρήζει άμεσης αναβάθμισης, καθότι δεν παρουσιάζονται οι πληροφορίες, οι οποίες αφορούν στην προέλευση και ταυτότητα των εκθεμάτων.
7. Το Εργαστήριο Συντήρησης στερείται σύγχρονου εξοπλισμού και χρειάζεται τεχνολογική αναβάθμιση.
8. Το Πωλητήριο λειτουργεί από τον ΟΔΑΠ, όπως λειτουργούν όλα τα πωλητήρια των μουσείων της χώρας (πλην εκείνων που ήσαν νπδδ, όπως το Μουσείο Ακροπόλεως, η Εθνική Πινακοθήκη, το ΕΜΣΤ).

Οι ενέργειες και ο προγραμματισμός, που προγραμμάτισε το ΔΣ, είναι οι ακόλουθες:
– Προσέλαβε νομικό σύμβουλο και μηχανολόγο μηχανικό, ο οποίος θα έχει την επίβλεψη όλων των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, προκειμένου να προλαμβάνουμε τις δυσλειτουργίες και βλάβες των εγκαταστάσεων.

– Μελέτησε το θέμα της αναβάθμισης του ενεργοβόρου και ανεπαρκούς συστήματος κλιματισμού, αποφάσισε την αλλαγή του με σύγχρονης τεχνολογίας αντλίες θερμότητας, συμφώνησε με την υπουργό πολιτισμού στην υπογραφή προγραμματικής σύμβασης με δαπάνη του ΥΠΠΟ και ανέθεσε την εκπόνηση μελέτης ενεργειακής αναβάθμισης του ΑΜΗ. Συγχρόνως, συνεργάστηκε με τον Περιφερειάρχη Κρήτης και συμφωνήθηκε ότι η υλοποίηση της μελέτης ενεργειακής αναβάθμισης του ΑΜΗ θα ενταχθεί στο ΠΕΠ Κρήτης 2021-2027.

– Με την λήξη της σύμβασης του ΟΔΑΠ με τον εργολάβο για την λειτουργία του αναψυκτηρίου (28-8-2023) το ΔΣ ανέλαβε πλέον την λειτουργία, ανέθεσε σε εργολάβο την συνέχιση της λειτουργίας του και τα έσοδα πλέον έρχονται στο ΑΜΗ.
– Η ανεπάρκεια του πωλητηρίου και του αναψυκτηρίου μας ώθησαν να απευθύνουμε το αίτημα της απόκτησης του κτηρίου (πρώην Περίπτερο του ΕΟΤ), το οποίο βρίσκεται έναντι του κτηρίου του μουσείου, προκειμένου σε αυτό να λειτουργήσουμε το Νέο Πωλητήριο. Μετά από συντονισμένες ενέργειες προς την κυβέρνηση, και ιδιαίτερα στο Υπουργείο Τουρισμού, η Υπουργός Τουρισμού προσέφερε τη χρήση του κτηρίου, επιφάνειας 200 τ.μ. σε δύο επίπεδα, στο ΑΜΗ.

– Το ΔΣ αποφάσισε και ανέθεσε στην Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης την μελέτη για την επίλυση των προβλημάτων 2, 3, 4 και 5. Η λύση, που θα δοθεί είναι η μεταφορά του Νέου Πωλητηρίου στο κτήριο, που μας παραχωρεί το Υπουργείο Τουρισμού, και η ένωση του νυν αναψυκτηρίου με το νυν πωλητήριο για τη δημιουργία ενός Αναψυκτηρίου – Εστιατορίου, το οποίο θα λειτουργεί από ανεξάρτητη είσοδο, η οποία θα διανοιχθεί προς την οδό Δουκός Μποφώρ.

– Στο πλαίσιο της μελέτης ο Δήμαρχος Ηρακλείου συμφώνησε να αναβαθμίσει την πλατεία, η οποία συνορεύει με το ΑΜΗ και περιβάλλει το παραχωρηθέν κτήριο από το Υπουργείο Τουρισμού. Η πλατεία, που θα δημιουργηθεί, θα έχει ως στόχο την ενοποίηση του ΑΜΗ με το Νέο Πωλητήριο και την αναβάθμιση του νυν υποβαθμισμένου χώρου.
– Απέναντι από το ΑΜΗ ευρίσκεται η Επιγραφική Συλλογή, η οποία είναι ανενεργός. Σε συνεργασία με τον Δήμο Ηρακλείου θα υπάρξει ενοποίηση με το κτήριο του ΑΜΗ, ώστε να αξιοποιηθεί και να είναι προσβάσιμο στους επισκέπτες.
– Προκειμένου να λειτουργήσουμε το Νέο Πωλητήριο με ευθύνη του ΔΣ (και όχι του ΟΔΑΠ) από τον Νοέμβριο 2024, βάσει του νόμου 5021/2023, το ΔΣ συγκρότησε επιτροπή επιλογής πωλητέων με μοτίβα εμπνευσμένα από τις τοιχογραφίες της Κνωσσού, οι οποίες εκτίθενται στο ΑΜΗ, ζητήθηκε δωρεά από ιδιώτη και σήμερα ετοιμάζονται τα πωλητέα, τα οποία από τον Μάιο θα πωλούνται και θα επιφέρουν έσοδα και προβολή στο μουσείο.
– Για την υλοποίηση των ανωτέρω υπογράφεται Προγραμματική Σύμβαση διάρκειας 14 μηνών μεταξύ του ΑΜΗ, του Πολυτεχνείου Κρήτης και του Δήμου Ηρακλείου.

– Στον Προϋπολογισμό 2024 έχει ενταχθεί η αναβάθμιση του Εργαστηρίου Συντήρησης με σύγχρονο εξοπλισμό.
– Υπάρχει προχωρημένη συνεργασία μεταξύ του ΑΜΗ, του ΙΤΕ, του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Πολυτεχνείου Κρήτης για την υπογραφή μνημονίου πενταετούς συνεργασίας για τον εκσυγχρονισμό του τρόπου έκθεσης με ολογράμματα, της ψηφιοποίησης των εκθεμάτων με χρήση στα εκπαιδευτικά προγράμματα, της συντήρησης με σύγχρονες και καινοτόμους μεθόδους και την αξιοποίηση καινοτόμων ιδεών φοιτητών των δύο πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Η χρηματοδότηση μεγάλου ύψους της Προγραμματικής Σύμβασης γίνεται με την ευγενή χορηγία εταιρείας.
– Η εξωστρέφεια του ΑΜΗ είναι πρωτεύον θέμα για το μουσείο. Έτσι, μετά από επίσκεψη στην Κίνα της γενικής διευθύντριας τον περασμένο Νοέμβριο, έχει συμφωνηθεί η συγκρότηση έκθεσης του μινωϊκού πολιτισμού στην Κίνα το 2025. Η έκθεση θα αρχίσει από το Μουσείο της Απαγορευμένης Πόλης του Πεκίνου και θα περιοδεύσει σε άλλες πόλεις της Κίνας.

– Προγραμματίσαμε σειρά διαλέξεων από καταξιωμένους επιστήμονες, σχετικούς με τα θέματα της αρχαιολογίας, της ιστορίας της τέχνης και της συντήρησης αρχαιοτήτων.