H «Ελευθεροτυπία», η ελευθεροτυπία και η δημοκρατία

Η «Ελευθεροτυπία» δεν ήταν ποτέ απλώς μια ακόμη εφημερίδα.

Η «Ελευθεροτυπία» έγραψε ιστορία.

Και ταυτόχρονα κατέγραψε την ιστορία.

Την ιστορία της Μεταπολίτευσης.

Έγραψε ιστορία καταγράφοντας την ιστορία μέσα από την οποία αυτή η χώρα κατάφερε να γίνει μια δημοκρατία, να επουλώσει τις πληγές του παρελθόντος, να εκσυγχρονιστεί, να αποκτήσει κοινωνικό κράτος, να ανοιχτεί στον κόσμο.

Ταυτόχρονα η «Ελευθεροτυπία» αποτέλεσε το σημείο αναφοράς του δημοκρατικού χώρου στη Μεταπολίτευση.

Όπως αυτός ο χώρος μετασχηματιζόταν από τον νέο ριζοσπαστισμό που ερχόταν και που δεν χωρούσε στις παραλλαγές του προδικτατορικού «Κέντρου».

Κάνοντας κάτι ανάλογο με αυτό που έκανε τότε ο Ανδρέας Παπανδρέου με την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ.

Η «Ελευθεροτυπία» μπόρεσε να εκπροσωπήσει ένα ολόκληρο φάσμα απόψεων από την κεντροαριστερά μέχρι την άκρα αριστερά, διατηρώντας πάντα όμως μια αναφορά σε μια προοδευτική παράταξη που μπορούσε να κυβερνήσει για να αλλάξει τον τόπο.

Και το έκανε διατηρώντας χαρακτηριστική ανεξαρτησία και ξεχωριστή μαχητικότητα απέναντι στην εξουσία και μια ικανότητα να υψώνει ανάστημα, ακόμη και απέναντι στο ίδιο το ΠΑΣΟΚ, με εκείνο το «Στηρίζουμε την αλλαγή, ελέγχουμε την εξουσία».

Γι’ αυτό και αρνήθηκε επίμονα να γίνει μια «παραταξιακή» εφημερίδα.

Ήταν μια εφημερίδα που άλλαξε την πορεία του Τύπου, έφερε ζωντάνια και μαχητικότητα και μια σύγχρονη οπτική που της επέτρεπε να είναι πάντα ένα βήμα πιο μπροστά από τα υπόλοιπα Μέσα.

Και όταν έκλεισε ήταν ένα πλήγμα και μια απώλεια για τη χώρα, για τον πλουραλισμό, για τον Τύπο και για την παιδεία, και όχι μόνο για τους εκατοντάδες ανθρώπους που εργάζονταν σε αυτή και τους εκατοντάδες χιλιάδες φανατικούς αναγνώστες της.

Γιατί οι εφημερίδες δεν είναι απλώς «απόψεις» ούτε απλώς «οπτικές γωνίες», ούτε μόνο «πολυφωνία».

Μια εφημερίδα, όταν κάνει σωστά τη δουλειά της, είναι ένα διαρκές σχολείο.

Παράγει γνώση, δομεί τη σκέψη, διαμορφώνει τον πολιτισμό μιας εποχής.

Υπήρξε μια εποχή που εάν ένας πολίτης καθόταν και διάβαζε μια εφημερίδα σαν την «Ελευθεροτυπία» μπορούσε να έχει μια σφαιρική ενημέρωση, να κατανοήσει τα θέματα, να συμμετέχει στη μάχη των ιδεών, να αποκτήσει επίγνωση των επίδικων σε κάθε συγκυρία, κοντολογίς να έχει μια κανονική πολιτικοποίηση.

Συγκρίνετε αυτή τη μορφωτική εμπειρία με το τι σημαίνει π.χ. ο σημερινός καταιγισμός επιφανειακής και συνάμα τοξικής φωνασκίας από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, της άκριτης υπερπληροφόρησης που καταλήγει να είναι παραπληροφόρηση και αποπροσανατολισμός από τα σημαντικά.

Για την ιστορία και το βάρος της «Ελευθεροτυπίας» 8,1 εκατομμύρια δεν είναι πολλά.

Ιδίως όταν από αυτά τα χρήματα θα καλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος των αποζημιώσεων που δικαιούνται και εξακολουθούν να μην έχουν πάρει 800 πρώην εργαζόμενοι, και ας έχουν περάσει 12 χρόνια από τότε που έκλεισε η εφημερίδα.

Και μιλάμε για ανθρώπους από τους πιο ικανούς στον ελληνικό Τύπο, που έβαλαν πλάτη στο να είναι η «Ελευθεροτυπία» μια τόσο ξεχωριστή εφημερίδα και που αντιμετώπισαν σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα.

Γι’ αυτό και είναι σημαντικό που ο Βαγγέλης Μαρινάκης και η Alter Ego Media απέκτησαν τους τίτλους της «Ελευθεροτυπίας».

Όπως ήταν σημαντικό πριν από κάποια χρόνια ότι εξασφάλισαν ότι θα ανοιγόταν μια νέα εποχή για ιστορικούς τίτλους όπως αυτός της εφημερίδας Το Βήμα (102 χρόνια ιστορία), Τα Νέα (93 χρόνια ιστορία), in.gr (24 χρόνια ιστορία) ή ότι θα μπορούσε να υπάρξει ξανά ο Οικονομικός Ταχυδρόμος, ως ot.gr, ή ότι το Mega Channel εξέπεμψε ξανά.

Και το να εξασφαλιστεί ότι και η «Ελευθεροτυπία» θα συνεχίσει να γράφει ιστορία και να χαράσσει το μέλλον, υπερασπιζόμενη την ελευθεροτυπία και την πρόοδο είναι πολύ σημαντικό.

Γιατί η δημοκρατία στη χώρα μας απαιτεί να υπάρχουν μέσα ενημέρωσης που να στηρίζονται στην ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας, στη μαχητικότητα απέναντι στην εξουσία, στην κατοχύρωση και υπεράσπιση της πολυφωνίας.

Αλλά και γιατί η δημοκρατία στη χώρα μας απαιτεί να υπάρξει ξανά προοδευτικός και δημοκρατικός χώρος που να μπορεί να εκπροσωπήσει τη ανάγκη της κοινωνίας για αλλαγή, δημοκρατία και δικαιοσύνη.

Και αυτό δεν απαιτεί μόνο τα κατάλληλα πολιτικά σχήματα. Χρειάζεται και μέσα ενημέρωσης που να διαπαιδαγωγήσουν ξανά την κοινή γνώμη σε αυτή την κατεύθυνση, που να διαμορφώσουν έναν κριτικό κοινό νου, που να μπορεί να αντιλαμβάνεται τα διακυβεύματα και να κάνει επιλογές στη βάση γνώσης και όχι προπαγάνδας. Μέσα Ενημέρωσης που να διαμορφώνουν τους όρους ώστε να μπορεί η κοινωνία να συζητήσει ξανά. Και να διεκδικήσει ξανά το μέλλον που της αξίζει.

Η «Ελευθεροτυπία» συνδέθηκε με την πραγματική δημοκρατική μετάβαση της χώρας.

Σήμερα σε ένα νέο τοπίο παγκόσμιας πόλωσης, κρίσης του ευρωπαϊκού ονείρου, πολλαπλής υπονόμευσης της δημοκρατίας, εμφάνισης νέων μορφών αυθαιρεσίας και αλαζονείας της εξουσίας και καταρράκωσης του κράτους δικαίου, χρειαζόμαστε ξανά και πραγματική ελευθεροτυπία και ποιοτική δημοκρατία.