Φόβοι ακόμη και για «θερμό» επεισόδιο, με τον Ερντογάν στα κάγκελα ενόψει EastMed

Ολοένα και περισσότερο «σφίγγει ο κλοιός» γύρω τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κάθε μέρα που περνάει, καθώς απομένουν λίγες μόλις ώρες για μια ακόμα πολύ σημαντική εξέλιξη στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία αφήνει τον τούρκο πρόεδρο απομονωμένο και σε κατάσταση πανικού.

Αυτή δεν είναι άλλη από την υπογραφή της Διακρατικής Συμφωνίας για την υποστήριξη της υλοποίησης του αγωγού, από τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Κυριάκο Μητσοτάκη, τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου και τον πρόεδρο της Κύπρου, Νίκο Αναστασιάδη.

Η εν λόγω υπογραφή έρχεται έρχεται ως ένα ακόμα «χαστούκι» στον Ερντογάν, μετά και την επιθετική στρατηγική της Άγκυρας, η οποία την έχει φέρει σε απομόνωση και αντιμέτωπη όχι μόνο με την Ελλάδα αλλά και με σειρά χωρών μικρότερης ή μεγαλύτερης ισχύος.

Ο Ερτνογάν, ο οποίος είναι γνωστό ότι θέλει να αντικαταστήσει στο μυαλό των Τούρκων τον Κεμάλ, αυτή τη στιγμή βρίσκεται στα σκοινιά, αφού όπως όλα δείχνουν το σχέδιο και οι προκλητικές του κινήσεις γύρισαν μπούμερανγκ, οδηγώντας την Αθήνα σε αντεπίθεση διαρκείας, επιτυγχάνοντας να επιταχύνει ένα σχέδιο που είχε «κολλήσει» για πολύ καιρό.

Παράλληλα, δειλά δειλά βλέπει και την αυτοκρατορία του στο εσωτερικό να «τρίζει». Αυτό γιατί βλέπει το όνειρό του να ανοίξει διώρυγα στην Κωνσταντινούπολη να σκοντάφτει στη σθεναρή αντίσταση του νέου δημάρχου της τουρκικής μεγαλούπολης.

Πέραν του γεγονότος αυτού καθεαυτού, αυτό που ανησυχεί τον τούρκο πρόεδρο είναι ότι ο Ιμάμογλου, αφού «του πήρε» την Κωνσταντινούπολη αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο ως ο κύριος αντίπαλός του. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι οι Κεμαλικοί θα χρησιμοποιήσουν τον Ιμάμογλου ως «όπλο» για να σπάσουν την κυριαρχία του «σουλτάνου» που κρατεί από το 2002.

Ωστόσο, η δύσκολη θέση στην οποία φαίνεται να βρίσκεται ο Ερντογάν, δεν πρέπει να μας ξεγελά, αφού αυτό είναι που τον κάνει ακόμα πιο επικίνδυνο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως ανώτατοι διπλωμάτες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, υπογραμμίζοντας την έντονη ανησυχία τους πως δεν αποκλείεται ο τούρκος πρόεδρος να προκαλέσει «θερμό» επεισόδιο με την Ελλάδα ή τη Γαλλία ως αντίδραση.

«Χαστούκι» από την Ελλάδα

Με αυτή της την κίνηση η Αθήνα δείχνει εμπράκτως ότι, παρά τις όποιες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει, δεν πρόκειται να κάτσει με σταυρωμένα τα χέρια.

Αυτός είναι εξάλλου και ο λόγος, όπου ο τούρκος πρόεδρος έσπευσε να υπενθυμίσει στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του ότι δεν πρόκειται να παραιτηθεί από τις αξιώσεις του στην Ανατολική Μεσόγειο και άρα από την στρατηγική μετωπικής σύγκρουσης που ακολουθεί.

Παράλληλα, υπογράμμισε πως με τα βήματα που έκανε, εξουδετέρωσε τα σχέδια για τον πλήρη αποκλεισμό της Τουρκίας από τη Μεσόγειο.

Στήριξη στην Ελλάδα από τον Νετανιάχου

Έτσι λοιπόν, όπως αναφέρεται παραπάνω, στο πλαίσιο της υπογραφής της συμφωνίας για τον EastMed, πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα για δύο ημέρες ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Όπως κάνει γνωστό με ανακοίνωσή της η ισραηλινή πρεσβεία στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της παραμονής του ο πρωθυπουργός του Ισραήλ θα έχει διμερείς συναντήσεις με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια και τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, με τους οποίος θα συζητήσει θέματα κοινού ενδιαφέροντος.

Αναφορικά με την επίσκεψη, μιλώντας στα «ΝΕΑ» και την Αλεξάνδρα Φωτάκη, ο ο πρεσβευτής του Ισραήλ στην Αθήνα Γιόσι Αμράνι, προβάλλει ως στρατηγική επιλογή του Ισραήλ την ανάπτυξη των σχέσεων με την Ελλάδα και σημειώνει τις μεγάλες προοπτικές διεύρυνσης της συνεργασίας.

Ακόμη, χαρακτηρίζει τις κινήσεις της Τουρκίας μέρος ενός ευρύτερου σχεδιασμού για τις στοχεύσεις της στην περιοχή, στέλνοντας το δικό του μήνυμα στην Αγκυρα ότι δεν είναι ο μοναδικός παίκτης στην Ανατολική Μεσόγειο…

Συγκεκριμένα, ο Γιόσι Αμράνι δήλωσε στα «ΝΕΑ»: «Ο EastMed είναι ένα σχέδιο που συζητείται εδώ και μερικά χρόνια. Θεωρώ ότι οι διαφορετικές μελέτες σκοπιμότητας που έχουν γίνει έχουν αποδείξει τη βιωσιμότητά του. Ο EastMed επιτρέπει στο Ισραήλ να εξαγάγει το αέριο που εξορύσσει στη θαλάσσια περιοχή του, επιτρέπει στην Ελλάδα να γίνει ένας ενεργειακός κόμβος για την Ευρώπη και, το πιο σημαντικό, δίνει επιλογές στην Ευρώπη. Για να γίνει πραγματικότητα πρέπει να συνεχίσουμε τη συνεργασία.

»Η σύνοδος της Πέμπτης, της 2ας Ιανουαρίου, με τη συμμετοχή των πρωθυπουργών Ελλάδας και Ισραήλ και του κύπριου προέδρου, είναι μια επαναβεβαίωση της δέσμευσης. Πρέπει να διατηρήσουμε το μομέντουμ και πρέπει να συνεχίσουμε σε αυτό το σχέδιο. Σε αυτή τη βάση συζητάμε επίσης και την ισορροπία και την ασφάλεια σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή. Ο EastMed είναι ένας άξονας σταθερότητας. Ελπίζουμε ότι θα ξεπεραστούν οι όποιες πολιτικές προκλήσεις στην περιοχή. Ο ΕastΜed δεν στρέφεται εναντίον κανενός, ιδίως της Τουρκίας.

»Ωστόσο καμία χώρα δεν θα έπρεπε να επιχειρεί να επιβάλει το όραμά της ή τις επιδιώξεις της για την περιοχή στους άλλους. Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι ο ΕastΜed θα υλοποιηθεί και θα αποτελέσει έναν άξονα σταθερότητας και ισορροπίας στην Ανατολική Μεσόγειο και την Ευρώπη.

Σε ερώτηση για το εάν το Ισραήλ εξετάζει συνεργασία για κατασκευή αγωγού με την Τουρκία, ο πρέσβης του Ισραήλ απάντησε: «Στο παρελθόν είχαμε καλές σχέσεις με την Τουρκία. Δεν την αποκλείουμε ως εταίρο ή ως φίλο. Δυστυχώς η τουρκική κυβέρνηση ή ο τούρκος πρόεδρος έχουν κάνει τις επιλογές τους και αυτές οι επιλογές είναι πολύ ξεκάθαρες. Και το όραμά τους για την περιοχή ξεδιπλώνεται μέρα με τη μέρα. Σε σχέση με το αέριο, η επιλογή που συζητείται προς το παρόν είναι ο EastMed και καμία άλλη. Και ελπίζω να κατασκευαστεί ο ΕastΜed και αν υπάρχουν και άλλα αποθέματα και δυνατότητες για εξαγωγές θα εξεταστούν, αλλά προς το παρόν υπάρχει ο ΕastΜed.»

Σε ό,τι αφορά τις κινήσεις της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο, ο Γιόσι Αμράνι επισήμανε: «Θεωρώ ότι οι κινήσεις που κάνει η Τουρκία είναι μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου και γίνεται συνεχώς πιο ξεκάθαρο το τι επιζητά στην περιοχή. Ωστόσο η Τουρκία δεν είναι ο μοναδικός παίκτης. Είναι ένας σημαντικός παίκτης, μια σημαντική χώρα, με ιστορία, κληρονομιά, παράδοση, έναν σημαντικό ρόλο στην περιοχή και όχι μόνο. Ωστόσο δεν είναι ούτε μοναχοπαίδι ούτε ο μοναδικός παίκτης στη γειτονιά. Υπάρχουν και άλλες προσεγγίσεις και συμφέροντα. Η Τουρκία πρέπει να καταλάβει ότι ζούμε στον 21ο αιώνα και όχι στον 17ο, τον 18ο ή τον 19ο.

Στο παιχνίδι και ο Ιμάμογλου

Παράλληλα με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Ερτνογάν, ένα νέο μέτωπο άνοιξε για τον τούρκο πρόεδρο.

Πρόκειται για μια εξέλιξη στο εσωτερικό της Τουρκίας, που αποδεικνύει ότι θα αμφισβητηθεί η παντοκρατορία του Τούρκου προέδρου μετά από χρόνια… Πρόκειται για την πρώτη ουσιαστική αναμέτρηση μεταξύ του Εκρέμ Ιμάμογλου και του Ταγίπ Ερντογάν.

Ο Ιμάμογλου εξέφρασε δημοσίως τις έντονες αντιρρήσεις του για τη διώρυγα που θα συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με τη θάλασσα του Μαρμαρά, στην έκθεση περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος είναι μέλος του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης και εξελέγη δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, υποστηρίζει πως το σχέδιο αυτό, το κόστος του οποίου έχει υπολογισθεί σε περίπου 11 δισεκατομμύρια ευρώ, θα ήταν σπατάλη και περιβαλλοντική καταστροφή ενώ θα ενίσχυε τον σεισμικό κίνδυνο.

«Η Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης είναι ένα εγκληματικό σχέδιο» κατήγγειλε τον Δεκέμβριο ξεκινώντας εκστρατεία με τον τίτλο «Είτε η Διώρυγα είτε η Κωνσταντινούπολη» και ανακοινώνοντας την αποχώρηση της δημαρχίας από το πρωτόκολλο κατασκευής που είχε υπογραφεί από τον προκάτοχό του.

«Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να εμποδίσουμε την πραγματοποίηση αυτού του σχεδίου» πρόσθεσε.

Ανησυχούν για θερμό επεισόδιο
Αυτό που προκαλεί έντονη ανησυχία ωστόσο είναι το πως θα αντιδράσει η Τουρκία σε όλη αυτή τη διπλωματική απομόνωση που έχει υποστεί τον τελευταίο καιρό.

Άλλωστε είναι γνωστό πως στον Ερντογάν δεν αρέσει να… χάνει.

Ενδεικτικό είναι αυτό που γράφει το Politico, το οποίο επικαλούμενο ανώτατους διπλωμάτες και στρατιωτικούς αναλυτές τονίζει πως στις Βρυξέλλες υπάρχει έντονη ανησυχία πως ο Ερντογάν μπορεί να προκαλέσει θερμό επεισόδιο με την Ελλάδα ή τη Γαλλία σε μία αμφισβητούμενη εναέρια ή θαλάσσια περιοχή για να συγκεντρώσει τη στήριξη των εθνικιστών στην Τουρκία.

Το δημοσίευμα έχει με τίτλο «Πόσο άγρια μπορεί να γίνει η Τουρκία;» και υπότιτλο: «Η αποξένωση της Άγκυρας από τη Δύση μπορεί να έχει βίαιες συνέπειες».

Ο συντάκτης του δημοσιεύματος, Πολ Τέιλορ, αναφέρει ότι το γαλλικό ναυτικό περιπολεί τακτικά στην Ανατολική Μεσόγειο, ανοικτά της Συρίας και του Λιβάνου, όπου έχει παραδοσιακά συμφέροντα.

Η Γαλλία και η Ιταλία, προσθέτει, έχουν στείλει πρόσφατα πολεμικά πλοία στα κυπριακά χωρικά ύδατα, με επισκέψεις στο λιμάνι της Λάρνακας, για να διατηρήσουν την ελευθερία της ναυσιπλοΐας στην ΑΟΖ της Κύπρου, όπου η ιταλική και η γαλλική πετρελαϊκή εταιρεία, ENI και Total, έχουν άδειες για εξόρυξη υδρογονανθράκων.

Αυτό, σημειώνει, έχει αυξήσει τις εντάσεις μεταξύ του Ερντογάν και του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, που έχει επικρίνει έντονα την εισβολή της Τουρκίας στη Βορειοανατολική Συρία. Το τουρκικό ναυτικό θα παραλάβει το επόμενο έτος το πρώτο της πλοίο που θα μεταφέρει ελικόπτερα και ένα επιθετικό πλοίο, που θα της δώσουν τη δυνατότητα προβολής της δύναμής της στην περιοχή της Μεσογείου.

Όταν ρώτησα έναν Δυτικό ναύαρχο που υπηρετεί στη Μεσόγειο τι τον κρατά ξύπνιο το βράδυ, προσθέτει ο Τέιλορ, ο κίνδυνος ενός ναυτικού επεισοδίου που θα κλιμακωθεί ανοικτά της Κύπρου ήταν κοντά στην κορυφή της λίστας του, μετά τον φόβο ενός μακελειού από τζιχαντιστές σε κρουαζιερόπλοιο.

Και στο βάθος ο… ελιγμός στη Λιβύη

Όλα αυτά, ενώ η Άγκυρα αφήνει να εννοηθεί ότι ενδέχεται να αναβάλει τη μεταφορά στρατευμάτων στη Λιβύη, εφόσον οι δυνάμεις οι οποίες πρόσκεινται στον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ αναστείλουν την επιθετική τους δράση κατά της διεθνώς αναγνωρισμένης Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας στην Τρίπολη.

«Μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου από το κοινοβούλιο… μπορεί να δούμε κάτι διαφορετικό, μια διαφορετική στάση και να πουν ‘οκ, αποσυρόμαστε, σταματάμε τις επιθέσεις’» είπε σε συνέντευξή του στο πρακτορείο Anadolu ο τούρκος αντιπρόεδρος, Φουάτ Οκτάι.

Τότε, γιατί να πάμε εκεί;» διερωτήθηκε.

Σε έκτακτη συνεδρίαση της ολομέλειας του το τουρκικό κοινοβούλιο αναμένεται να συζητήσει την Πέμπτη και να ψηφίσει νομοσχέδιο που προβλέπει την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων στη Λιβύη έπειτα από τη στρατιωτική βοήθεια που ζήτησε ο πρόεδρος Φαγέζ αλ Σαράτζ, στο πλαίσιο της υπογραφής του μνημονίου κατανόησης ανάμεσα στις δύο χώρες.

Η Άγκυρα έχει ήδη προμηθεύσει με στρατιωτικό εξοπλισμό την GNA παρά το εμπάργκο των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ, και έχει δηλώσει ότι θα συνεχίσει να τη στηρίζει.

Όπως είπε ακόμη ο Οκτάι, η Άγκυρα ήλπιζε ότι το τουρκικό νομοσχέδιο θα έστελνε ένα μήνυμα αποτροπής στις αντιμαχόμενες πλευρές.