Θεοφάνεια: Τα «παλικάρια» ή «Φωτοκόλλυβα» σε Ηράκλειο και Λασίθι
Εκτός από του «βουτηχτάδες» που θα σπεύσουν ανήμερα των Θεοφανείων στα λιμάνια, στους κολπίσκους, τις λίμνες και τα φράγματα για να «πιάσουν» τον σταυρό υπάρχει και μια σειρά άλλων εθίμων που με τα χρόνια περιορίζονται σε περιοχές και χωριά τόσο του Ηρακλείου όσο και του Λασιθίου.
Παλαιοτέρα, έθιμο που διατηρείται και σήμερα σε κάποια χωριά της ενδοχώρας ήταν να γυρίζει ο παπάς σε όλο το χωριό από πόρτα σε πόρτα και με το σταυρό και τον βασιλικό να αγιάζει τα σπίτια και τους πιστούς. Τον ακολουθούσαν άτομα του εκκλησιαστικού συμβουλίου οι ψαλτάδες αλλά και κάτοικοι των χωριών.
Από κάθε σπίτι που αγίαζε του έδιναν λάδι, κρασί ελιές και ό,τι άλλο είχε παράγει ο νοικοκύρης ενώ στα περισσότερα σπίτια σταματούσε η πομπή για μια τσικουδιά και ένα κρασί
Σήμερα, μπορεί το έθιμο με την όλη πομπή να υπάρχει σε ελάχιστα χωριά, συνεχίζεται όμως ο αγιασμός των σπιτιών απ’ τον ιερέα.
Επίσης πριν από χρόνια την παραμονή των Φώτων που ήταν νηστίσιμη ημέρα οι νοικοκυρές έψηναν τα «παλικάρια» ή τα «Φωτοκόλλυβα». Αυτά αποτελούνταν από βραστό σιτάρι που το αναμείγνυαν με καρπούς από ρόδι, σταφίδες, ζάχαρη και μυρωδικά.
Ακόμη την ημέρα αυτή τάιζαν και τα ζώα με κριθάρι, σιτάρι, κουκιά, παπούλες ενώ κάποιοι τα έσπερναν λέγοντας: «Φάτε πουλιά, αγριόπουλα, να συγχωρέστε και να ευχηθείτε στο ζευγά και στο ζευγολάτη».
Ακόμη στη νότια Κρήτη υπάρχει το έθιμο της ευλογίας των κουδουνιών. Έτσι από την παραμονή των Φώτων κτηνοτρόφοι της περιοχής φέρνουν μερικά κουδούνια από το κοπάδι τους στο μοναστήρι.
Εκεί τοποθετούνται κάτω από το σημείο που θα γίνει ο Μεγάλος Αγιασμός. Παραμένουν εκεί όλη τη νύχτα και αγιάζονται ενώ ανήμερα των Φώτων οι κτηνοτρόφοι τα παίρνουν και τα κρεμούν στα ζώα του κοπαδιού τους.
Τα σχόλια είναι κλειστά.