Τα επικοινωνιακά παιχνίδια για την προβολή «επιτυχιών» σε διπλωματικό επίπεδο σε τίποτε δεν αλλάζουν την πραγματικότητα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στο Αιγαίο και την νοτιοανατολική Μεσόγειο, όπως εξήγησε αναλυτικά μιλώντας στο Open ο πρώην υπουργός Άμυνας και αρχηγός ΓΕΕΘΑ Ευάγγελος Αποστολάκης.
Ειδικά ως προς το φλέγον θέμα των ημερών, δηλαδή το αν τελικά η Τουρκία θα συνεχίσει να εξοπλίζεται από τις ΗΠΑ και χώρες της ΕΕ, την ώρα που κλιμακώνει την επιθετική ρητορική κατά της Ελλάδας, ο κ. Αποστολάκης ήταν σαφής: «Μετά την επίσκεψη Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, την επόμενη ημέρα ήταν εκεί ο Τσαβούσογλου. Συζήτησε με τον Μπλίνκεν ακριβώς αυτό το θέμα. Οι θέσεις του Μπλίνκεν δεν ήταν αρνητικές. Υπάρχει και επιστολή Μπάιντεν προς το Κογκρέσο που συνιστά να εγκριθεί … ας το πάρουμε διαφορετικά: αν ήμασταν Αμερικανοί, τι θα κάναμε; Για λόγους που όλοι καταλαβαίνουμε, πώς θέλουν να “παίξουν” την Τουρκία, πόσο χρήσιμη τους είναι. Οι ενδείξεις είναι ότι δυστυχώς θα τα πάρουν τα εξοπλιστικά».
Σχολίασε επίσης με καυστικό τρόπο την νέα αποτυχία της ελληνικής διπλωματίας να εμπλακεί στην Διάσκεψη για τη Λιβύη, καθώς η Ιταλία δεν κάλεσε την Αθήνα να συμμετάσχει, ενώ το έπραξε για την Άγκυρα. Πρόκειται για επανάληψη του φιάσκου που είχε προηγηθεί και στην πρώτη Διάσκεψη, όπου το «χαστούκι» είχε έρθει από την Γερμανία. «Δεν θα κρίνουμε την Ιταλία, αλλά τη δική μας την μεριά, γιατί δεν έχουμε φροντίσει να είμαστε μέσα. Είναι η δεύτερη σύσκεψη που μας αφορά για την Λιβύη, που μένουμε απ’ έξω. Το ίδιο μας είχαν κάνει και οι Γερμανοί. Δεν έχουμε δείξει ότι είμαστε σημαντικοί, ότι έχουμε σοβαρά συμφέροντα και σχέση με αυτές τις αποφάσεις για την Λιβύη; Δεν ξέρω…».
Μέχρι πού θα το πάει ο Ερντογάν;
Στην αρχή της συνέντευξής του ο κ. Αποστολάκης αναφέρθηκε στην τουρκική προκλητικότητα της τελευταίας περιόδου. Παντού υπάρχει μια φιλοσοφία για το πώς κάποιος ανεβάζει δημοσκοπικά τα ποσοστά του και «έχει φανεί ότι στην Τουρκία αυτό αποδίδει, κάθε φορά που γίνεται μια “πατριωτική” καμπάνια με μια επιθετική λογική, ο κόσμος συσπειρώνεται γύρω από τον Ερντογάν, αρχίζει να μαζεύει πόντους. Η αντιπολίτευση παίζει και αυτή το ίδιο παιχνίδι γιατί καταλαβαίνει καλά ότι με άλλη κατεύθυνση θα χάσει. Άρα, παραλληλίζονται, το πάνε μαζί», είπε ο κ. Αποστολάκης.
«Το θέμα είναι μέχρι πού θα το πάει» ο Ερντογάν, που «δεν μπορεί να το πει κανείς. Εμείς πάντα συζητάμε με πιθανότητες. Τον συμφέρει να δημιουργήσει θερμό επεισόδιο ή δεν τον συμφέρει; Εκτιμώ πως δεν τον συμφέρει. Θα κερδίσει τίποτε παραπάνω; Η λογική λέει “όχι”. Έχουμε όμως και την περίπτωση της Ουκρανίας με τη Ρωσία, που λέγαμε πως η λογική λέει “όχι”. Αυτό δεν σημαίνει ότι αυξάνονται οι πιθανότητες να συμβεί κάτι, αλλά ότι δεν μπορούμε να αποκλείουμε τίποτα. Η δική μας ερμηνεία και ανάλυση θέλει πάρα πολλή προσοχή. Δεν πρέπει να δίνουμε λύσεις και εξηγήσεις για λόγους που μας καθησυχάζουν, ότι “το κάνει για το εσωτερικό του, για τούτο ή το άλλο”, πρέπει να κάνουμε πλήρη ανάλυση. Το να εκτιμήσεις μέχρι πού θα το πάει έχει πολλούς παράγοντες και πολλά στοιχεία, που δεν τα έχεις πάντα στα χέρια σου», όπως υπογράμμισε.
«Στην προκειμένη περίπτωση, δεν συμφωνώ ότι η Τουρκία βρίσκεται “στα δύσκολα” οικονομικά. Από τότε που την ξέρουμε “καταρρέει”, “καταστρέφεται οικονομικά”, “απομονώνεται”. Όλα αυτά είναι αστεία. Είναι μια τεράστια χώρα, ο Ερντογάν είναι ένας αρκετά έμπειρος πολιτικός. Ότι κάνει ακρότητες, παιχνίδια και εκβιασμούς που στα δικά μας μάτια και του κόσμου δεν δικαιολογούνται, τα κάνει. Κάνει ακροβατικά, αλλά δεν είναι να περιμένουμε την Τουρκία να καταρρεύσει για να πούμε “λύθηκαν τα προβλήματά μας”».
Καλές οι συμφωνίες, αλλά να είναι καλές συμφωνίες
«Οι συμφωνίες είναι καλές και πρέπει να γίνονται», τόνισε ο κ. Αποστολάκης. «Είναι καλύτερο να έχουμε συμφωνίες από το να μην έχουμε. Όταν όμως είναι ετεροβαρείς, μερικές φορές δημιουργούν προβλήματα και δεν λειτουργούν όπως πρέπει. Στην προκειμένη περίπτωση, σοβαρές συμφωνίες έχουμε τρεις τελευταία. Με τους Γάλλους, με τους Αμερικανούς και με την Συμφωνία των Πρεσπών».
- Η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν η σοβαρότερη που έχει γίνει στη νεότερη Ιστορία της Ελλάδας. Αυτή έβαλε την Ελλάδα μέσα στα Βαλκάνια και τον κόσμο ως στρατηγικό παίχτη.
- Για την συμφωνία με τις ΗΠΑ, για την οποία δούλεψε και ο ίδιος όπως θύμισε, το πρόβλημα είναι ότι «δόθηκε εν λευκώ», δεν κερδήθηκε τίποτα ούτε συμφωνήθηκε τίποτα ως προοπτική. Την κάναμε με την προοπτική ότι βελτιώνουμε την σχέση μας με τους Αμερικανούς και ότι υποθέτουμε πως θα μας στηρίξουν στα όποια προβλήματα ασφαλείας έχουμε στη συνέχεια … εμείς είχαμε επιδιώξει να μπει το τι θα επενδυθεί για την βάση της Σούδας, το με ποιους όρους θα εμπλακεί το λιμάνι στην Αλεξανδρούπολη, το ότι θα πρέπει να υπάρχει μια δήλωση για την ασφάλεια της Ελλάδας.
- Για την συμφωνία με τη Γαλλία, ο κ. Αποστολάκης είπε ότι «μας στηρίζει, αλλά σε μία συγκεκριμένη περιοχή στην οποία είναι δύσκολο να έχουμε προβλήματα … τα προβλήματά μας στο Αιγαίο δεν είναι μέσα στα χωρικά μας ύδατα, είναι στα διεθνή και στις θαλάσσιες ζώνες. Εκεί, αυτή η συμφωνία δεν είναι επαρκής. Συν τις υποχρεώσεις που δημιουργούνται σε σχέση με την εξωτερική πολιτική και την άμυνα της Γαλλίας σε άλλες περιοχές».
«Όπως βλέπετε, ακόμη και με αυτούς που κάνουμε συμφωνίες, τα εξοπλιστικά και τα προγράμματα δεν μας τα χαρίζει κανείς, τα πληρώνουμε -και αρκετά καλά», προσέθεσε.
Για το πόσο βοηθούν οι συμφωνίες σε σχέση με την Τουρκία, πέραν των δηλώσεων περί αναγνώρισης κυριαρχίας που είναι αυτονόητες, «στην ουσία μας λένε “βρείτε τα”, δεν επιτρέπεται να έχετε προβλήματα μεταξύ σας ως κράτη που ανήκετε στην νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Η παρέμβαση που ακούγεται πως θα γίνει από την υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας, πάλι στην ίδια κατεύθυνση θα είναι … στο ίδιο επίπεδο και αυτός που δημιουργεί τα προβλήματα και αυτός που τα υφίσταται».
Ακόμη και «για την Ουκρανία, που υποτίθεται ότι για διάφορους πολιτικούς και οικονομικούς λόγους υποστηρίζεται από τη Δύση, ποιος το εισπράττει αυτό; Ποιος πολεμάει; Ποιοι σκοτώνονται; Μόνοι τους είναι οι καημένοι».
Δεν ήμασταν υποχρεωμένοι να στείλουμε όπλα στην Ουκρανία
«Η αλλαγή του οπλισμού είναι μια κουβέντα που πρέπει να ξεχωρίσουμε από το θέμα της Ουκρανίας», είπε εξάλλου ο κ. Αποστολάκης. «Πρέπει ή δεν πρέπει να στείλουμε όπλα εμείς; Είναι σωστό ή δεν είναι το ότι έχουμε στείλει όπλα; Η άποψή μου είναι πως δεν είναι σωστό. Το πιο σημαντικό; Χάνουμε τη δυνατότητα να είμαστε ένα κράτος που θα μπορούσε να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις της ειρήνης».
Όπως εξήγησε, «είμαστε υποχρεωμένοι και πρέπει να είμαστε παράλληλοι σε όλες τις ενέργειες ΕΕ και ΝΑΤΟ. Αλλά δεν έχει αποφασιστεί, είναι προτροπή να δώσουμε όπλα. Δεν μπορεί να βγει τέτοια απόφαση. Η αποστολή όπλων προκύπτει από αίτημα των Ουκρανών και προτροπή της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Θα μπορούσαμε να το ζυγίσουμε λίγο πιο βαριά το ζήτημα».
