Αυξημένη εγκληματικότητα και βανδαλισμοί στις ελληνικές γειτονιές – Πώς επηρεάζεται η ποιότητα ζωής των πολιτών – Τι δείχνουν τα στοιχεία της Eurostat.
ΚείμενοΓεώργιος Μαζιάς
Η αίσθηση ασφάλειας στις σύγχρονες κοινωνίες αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες που διαμορφώνουν την ποιότητα ζωής των πολιτών. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η εγκληματικότητα, η βία και ο βανδαλισμός στις γειτονιές καταγράφονται μέσα από στατιστικές έρευνες, αποκαλύπτοντας ενδιαφέροντα στοιχεία για το πώς βιώνουν οι πολίτες την καθημερινότητά τους.
Η πρόσφατη έρευνα της Eurostat για το 2023 ανέδειξε την Ελλάδα ως τη χώρα με το υψηλότερο ποσοστό αναφορών περιστατικών εγκληματικότητας και βίας, τόσο μεταξύ ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας όσο και αυτών που δεν βρίσκονται σε οικονομική δυσχέρεια.
Η αίσθηση ασφάλειας στην καθημερινότητα των πολιτών
Το φαινόμενο αυτό εγείρει ερωτήματα για τους παράγοντες που συμβάλλουν στη διαμόρφωση αυτής της πραγματικότητας. Οικονομικές ανισότητες, κοινωνικές εντάσεις, ελλείψεις στις υποδομές αστυνόμευσης και η διαρκής προβολή εγκληματικών περιστατικών από τα μέσα ενημέρωσης συνθέτουν μια σύνθετη εικόνα που ενισχύει την αίσθηση ανασφάλειας.
Πώς συγκρίνεται όμως η Ελλάδα με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες; Ποια είναι τα διαχρονικά δεδομένα και οι τάσεις στον τομέα της εγκληματικότητας και της κοινωνικής συνοχής;
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat για το 2023, το 23,7% των ατόμων στην Ελλάδα που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ανέφεραν περιστατικά εγκληματικότητας, βίας ή βανδαλισμών στη γειτονιά τους. Αυτό το ποσοστό είναι το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση για αυτή την κατηγορία πληθυσμού. Αντίστοιχα, μεταξύ των ατόμων που δεν διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας, το 20,2% ανέφερε παρόμοια περιστατικά, επίσης το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ.
Συγκριτικά, ο μέσος όρος στην ΕΕ για τα άτομα σε κίνδυνο φτώχειας ήταν 12,3%, ενώ για εκείνα που δεν διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ήταν 9,6%. Αυτά τα στοιχεία υποδεικνύουν ότι στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση, οι πολίτες αισθάνονται αυξημένη ανασφάλεια σχετικά με την εγκληματικότητα και τη βία στις γειτονιές τους.
Συνολικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2023, το 10% των πολιτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανέφεραν περιστατικά εγκληματικότητας, βίας ή βανδαλισμών στη γειτονιά τους. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 12,3% για τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας, ενώ για εκείνα που δεν διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας είναι 9,6%.
Συγκριτική ανάλυση της Eurostat
Οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά αναφορών μεταξύ των ατόμων σε κίνδυνο φτώχειας είναι:
– Ελλάδα: 23,7%
– Ολλανδία: 21,1%
– Βέλγιο: 19,5%
Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν σε:
– Κροατία: 1,2%
– Πολωνία: 2,4%
– Λιθουανία: 3,6%
Για τα άτομα που δεν διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας, τα υψηλότερα ποσοστά αναφορών σημειώθηκαν σε:
– Ελλάδα: 20,2%
– Ολλανδία: 16,1%
– Βουλγαρία: 14,6%
Τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν σε:
– Κροατία: 1,5%
– Σλοβακία: 2,4%
– Λιθουανία: 2,5%
Η αυξημένη ανασφάλεια και τα υψηλά ποσοστά αναφορών εγκληματικότητας σε ορισμένες χώρες, όπως η Ελλάδα, μπορεί να αποδοθούν σε διάφορους παράγοντες. Η οικονομική ανισότητα και η φτώχεια συχνά συνδέονται με αυξημένα επίπεδα εγκληματικότητας, καθώς οι κοινωνικές και οικονομικές πιέσεις μπορεί να οδηγήσουν σε παραβατικές συμπεριφορές. Επιπλέον, η ανεπαρκής αστυνόμευση και η έλλειψη κοινωνικών υποδομών σε ορισμένες περιοχές μπορεί να συμβάλλουν στην αύξηση της εγκληματικότητας και της βίας. Τέλος, η υποκειμενική αίσθηση ανασφάλειας μπορεί να επηρεάζεται από παράγοντες όπως η κάλυψη των μέσων ενημέρωσης και η προσωπική εμπειρία των πολιτών.
Ιστορικά δεδομένα – Έχει βελτιωθεί η κατάσταση;
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το 2009, το 22,6% του πληθυσμού στην Ελλάδα ανέφερε ότι είχε εκτεθεί σε περιστατικά εγκληματικότητας, βίας ή βανδαλισμού στην κατοικία ή στη γειτονιά του.
Αυτά τα στοιχεία υποδεικνύουν μια σταθερή παρουσία αναφορών εγκληματικότητας και βίας στις ελληνικές γειτονιές κατά την τελευταία δεκαετία.
Η σύγκριση αυτών των δεδομένων υποδεικνύει ότι, παρά τις κοινωνικοοικονομικές διαφορές, η αντίληψη και η αναφορά περιστατικών εγκληματικότητας και βίας παραμένει σημαντική στην Ελλάδα. Η σταθερότητα αυτών των ποσοστών μπορεί να αντικατοπτρίζει συνεχιζόμενες προκλήσεις στην αντιμετώπιση της εγκληματικότητας και στη βελτίωση της ασφάλειας στις τοπικές κοινότητες.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι στην Ελλάδα υπάρχει αυξημένη αίσθηση ανασφάλειας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση. Το γεγονός ότι η χώρα καταγράφει τα υψηλότερα ποσοστά αναφοράς περιστατικών εγκληματικότητας, βίας ή βανδαλισμών, τόσο μεταξύ των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας όσο και αυτών που δεν διατρέχουν, υποδηλώνει ότι η αντίληψη της ασφάλειας στις γειτονιές είναι χαμηλή.
Η αίσθηση ανασφάλειας δεν εξαρτάται μόνο από τα πραγματικά περιστατικά εγκληματικότητας, αλλά και από παράγοντες όπως:
Η προβολή της εγκληματικότητας από τα μέσα ενημέρωσης, που μπορεί να ενισχύει την αντίληψη ότι η κατάσταση είναι χειρότερη από ό,τι δείχνουν τα στατιστικά.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης στις αρχές επιβολής του νόμου, που μπορεί να οδηγεί τους πολίτες να αισθάνονται ότι δεν προστατεύονται επαρκώς.
Η οικονομική και κοινωνική αβεβαιότητα, που συνδέεται με την αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων και της περιθωριοποίησης συγκεκριμένων ομάδων.
Οι αλλαγές στη σύνθεση των αστικών περιοχών, όπως η αύξηση εγκαταλελειμμένων κτιρίων και η υποβάθμιση ορισμένων συνοικιών.
Αυτόματα μπορεί να ειπωθεί ότι η Ελλάδα βιώνει όχι μόνο υψηλά ποσοστά καταγεγραμμένης εγκληματικότητας και κοινωνικών προβλημάτων, αλλά και μια διαρκή αίσθηση ανασφάλειας, που επηρεάζει την καθημερινότητα των πολιτών της.
Eurostat: Οι Έλληνες είναι ο δεύτερος λιγότερο ικανοποιημένος από τη ζωή λαός στην ΕΕ
