Επιστολή Δημάρχου Χανίων, Π. Σημανδηράκη προς τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κυδωνίας & Αποκορώνου κ.κ. Δαμασκηνό

Προς: Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη
Κυδωνίας & Αποκορώνου κ.κ. Δαμασκηνό

Κοιν.: Πρωτοσύγκελλο Ι.Μ. Κυδωνίας & Αποκορώνου Αρχιμανδρίτη Νικηφόρο Εικοσιδέκα

Θέμα: Παράνομη εκποίηση εκκλησιαστικής περιουσίας στην περιοχή του Αγίου Ονουφρίου Κουνουπιδιανών

Σεβασμιώτατε,

Όπως γνωρίζετε, το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της Ενορίας Κουνουπιδιανών με την υπ’ αριθ. 4/4-3-2018 ομόφωνη απόφασή του, αποφάσισε, μεταξύ άλλων, τη μεταβίβαση της κυριότητας του ακινήτου, με ΚΑΕΚ 500742736005, ευρισκόμενου στην περιοχή Αγίου Ονουφρίου Κουνουπιδιανών, ιδιοκτησίας της Ενορίας Κουνουπιδιανών στον Δήμο Χανίων. Η ως άνω απόφαση ελήφθη με πρωτοβουλία του εξαίρετου και αφοσιωμένου στα εκκλησιαστικά καθήκοντα πατρός Δημητρίου Αλεξανδράκη και για τον λόγο αυτό ο Δήμος Χανίων στις 23-08-2019 με τη υπ’ αριθμό 518/2019 απόφασή του ενέκρινε την απονομή τιμητικής διάκρισης τόσο σε αυτόν όσο και στα μέλη του εκκλησιαστικού συμβουλίου της Ενορίας Κουνουπιδιανών.

Ειδικότερα, το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της Ενορίας Κουνουπιδιανών αποφάσισε την πλήρη έγκριση του με ΑΠ 4199/29-1-2018 αιτήματος του Δήμου Χανίων για τη μεταβίβαση στον Δήμο του ακινήτου με ΚΑΕΚ 500742736005, ευρισκόμενου στη θέση «Κακό Κεφάλι» στην περιοχή Αγίου Ονουφρίου Κουνουπιδιανών, έκτασης 34.363,17 τ.μ. προκειμένου το εν λόγω ακίνητο να χρησιμοποιηθεί για την ανέγερση σχολικού συγκροτήματος (Νηπιαγωγείο – Δημοτικό) και για τη δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων.

Την ως άνω υπ’ αριθ. 4/4-3-2018 απόφαση ενέκρινε το Μητροπολιτικό Συμβούλιο της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας & Αποκορώνου με την υπ’ αριθ. 3/12/26-4-2018 απόφασή του, σύμφωνα με την οποία εγκρίνεται η παραχώρηση της χρήσεως και όχι η μεταβίβαση, μεταξύ άλλων, και του ανωτέρω ακινήτου ιδιοκτησίας της Ενορίας Κουνουπιδιανών στον Δήμο Χανίων.

Εν συνεχεία των ανωτέρω αποφάσεων και δεδομένου ότι δεν υλοποιήθηκε η ως άνω παραχώρηση, ο Δήμος Χανίων επιβεβαιώνοντας το ενδιαφέρον του απέστειλε και πάλι στο Μητροπολιτικό Συμβούλιο της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας & Αποκορώνου το υπ’ αριθ. πρωτ. 19552/25-4-2019 έγγραφο, με το οποίο ζήτησε από το Συμβούλιο να αποδεχτεί το αίτημα για παραχώρηση της κυριότητας των τριών ακινήτων και της χρήσεως του ενός ακινήτου στο Δήμο Χανίων, σύμφωνα με την απόφαση του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου της Ενορίας Κουνουπιδιανών και τους όρους που αυτή θέτει για την παραχώρησή τους.

Εντούτοις, στις 25-08-2022, σε συνάντηση την οποία επιδιώξαμε, με έκπληξη πληροφορηθήκαμε ότι όχι μόνο δεν βαίνουμε σε ολοκλήρωση των διαδικασιών σύμφωνα με τις αποφάσεις τόσο του Ενοριακού Συμβουλίου όσο και του Μητροπολιτικού Συμβούλιου της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας & Αποκορώνου, αλλά αντιθέτως, με ενέργειες του Πρωτοσύγκελλου Αρχιμανδρίτη Νικηφόρου Εικοσιδέκα, προβήκατε σε ενέργειες πώλησης του ως άνω ακινήτου με ΚΑΕΚ 500742736005, με σκοπό τη μεταβίβαση αυτού σε ιδιωτική εταιρεία και την αποκόμιση οικονομικού οφέλους.

Οι ως άνω δε διενεργηθείσες διαδικασίες πώλησης του υπό κρίση ακινήτου έλαβαν χώρα κατά παράβαση της νομοθετικά προβλεπόμενης διαδικασίας εκποίησης των ακινήτων ιδιοκτησίας της Εκκλησίας και δη κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας και της αρχής της δημοσιότητας.
Είναι δε σαφές ότι η εν λόγω πώληση αντίκειται στις ανωτέρω (α) υπ’ αριθ. 4/4-3-2018 ομόφωνη απόφαση του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου της Ενορίας Κουνουπιδιανών και (β) υπ’ αριθ. 3/12/26-4-2018 απόφαση του Μητροπολιτικού Συμβουλίου της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας & Αποκορώνου με τις οποίες εγκρίθηκε η παραχώρηση του εν λόγω ακινήτου στον Δήμο Χανίων για την ανέγερση σχολικού συγκροτήματος (Νηπιαγωγείο – Δημοτικό) και για τη δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων.

Πρέπει δε να σημειωθεί ότι το Μητροπολιτικό Συμβούλιο της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας & Αποκορώνου προέβη στις παραπάνω ενέργειες πώλησης παραλείποντας προηγουμένως να ενημερώσει, με οποιονδήποτε τρόπο, τον Δήμο Χανίων σχετικά με την πρόθεση πώλησης του ως άνω ακινήτου και χωρίς ουδέποτε να ζητήσει προσφορά του Δήμου Χανίων για την απόκτησή του. Μάλιστα, λαμβάνοντας υπόψη τις προπαρασκευαστικές εργασίες πώλησης το εν λόγω ακίνητο πρόκειται να πωληθεί στο εξευτελιστικό τίμημα ύψους 150.000 ευρώ! Δηλαδή, το οικονομικό όφελος της παραπάνω εκποίησης επ’ ουδενί αντιστοιχεί στην αξία του υπό κρίση ακινήτου.

Όμως, το Μητροπολιτικό Συμβούλιο της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας & Αποκορώνου με τη διενέργεια της ως άνω διαδικασίας πώλησης προέβη επίσης σε κατάφωρη παράβαση των διατάξεων του Κώδικα Κοινωφελών Περιουσιών και δη των διατάξεων του νόμου 4182/2013, καθώς και σε παράβαση των διατάξεων του άρθρου 109 του Συντάγματος.

Συγκεκριμένα, το ανωτέρω ακίνητο περιήλθε στην κυριότητα της Εκκλησίας της Παναγίας Κουνουπιδιανών με την 3060/7-11-1977 Δημόσια Διαθήκη της Έλλης χήρας Ιωάννου Κοκογιαννάκη ή Κόκκα το γένος Σταύρου και Ασπασίας Τσιστράκη, η οποία δημοσιεύτηκε στο Πρωτοδικείο Χανίων με τα 221/85 και 13/86 πρακτικά αυτού. Η Εκκλησία δε της Παναγίας Κουνουπιδιανών δήλωσε και έκανε αποδεκτή την ως άνω διαθήκη με την υπ’ αριθ. 10636/20-2-1987 δήλωση αποδοχής κληρονομιάς και με την 11504/3-11-1988 πράξη διόρθωσης δήλωσης αποδοχής κληρονομιάς νομίμως μεταγραμμένης στο υποθηκοφυλακείο Χανίων με αύξοντα αριθμό 142438.

Με την 3060/7-11-1977 Δημόσια Διαθήκη της δε, η κληρονομούμενη Έλλη χήρα Ιωάννου Κοκογιαννάκη ή Κόκκα το γένος Σταύρου και Ασπασίας Τσιστράκη ορίζει ρητώς: «Εκ της περιουσίας μου εις Κουνουπιδιανά επιθυμώ να περιέλθουν τεσσαράκοντα (40) στρέμματα είς θέσιν “Κακό Κεφάλι” εις το μέσον, εις την Εκκλησία “Η Γέννησις της Θεοτόκου” Κουνουπιδιανών και επιθυμώ να τα διαθέση διά να γίνει είτε εκκλησία, είτε Σχολείον, είτε Νοσοκομείον ή άλλο κοινωφελές έργο».

Περαιτέρω, στο άρθρο 1 του Ν. 4182/2013 προβλέπεται μεταξύ άλλων: «Για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος κώδικα νοούνται ως: 1. “Κοινωφελής περιουσία”: το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων που διατίθενται με κληρονομιά, κληροδοσία ή δωρεά υπέρ του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου ή για κοινωφελή σκοπό… 2. “Κοινωφελής σκοπός”: κάθε εθνικός, θρησκευτικός, φιλανθρωπικός, εκπαιδευτικός, πολιτιστικός και γενικά επωφελής για την κοινωνία, εν όλω ή εν μέρει, σκοπός. 3. “Αρμόδια αρχή”: είναι ο Υπουργός Οικονομικών και ο Γενικός Γραμματέας της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2, οι οποίοι ασκούν τις σχετικές αρμοδιότητες δια των οικείων Διευθύνσεων».

Στο δε άρθρο 10 του Ν. 4182/2013 ορίζεται «1. Περιουσίες που καταλείπονται υπέρ κοινωφελών σκοπών αξιοποιούνται κατά τον τρόπο που όρισε ο διαθέτης ή δωρητής. Απαγορεύεται η μεταβολή τόσο των παραπάνω κοινωφελών σκοπών όσο και του τρόπου και των όρων διαχείρισης της περιουσίας, καθώς και των ορισμών για τον τρόπο διοίκησής της. 2. Αν υπάρχει αμφιβολία περί του περιεχομένου της βούλησης του διαθέτη ή δωρητή ή αμφισβήτηση επ` αυτού, αυτή επιλύεται από το αρμόδιο κατ’ άρθρο 825 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας δικαστήριο. 3. Το κατά την προηγούμενη παράγραφο δικαστήριο αποφαίνεται επίσης, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, επί του εάν η βούληση του διαθέτη ή δωρητή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, για οποιονδήποτε λόγο, καθόλου ή κατά το μεγαλύτερο μέρος της, και καθορίζει τον τρόπο της επωφελέστερης ή ασφαλέστερης αξιοποίησης της περιουσίας, καθώς και τον σκοπό και την περιοχή για την οποία πρέπει αυτή να διατεθεί. Αν μετά την έκδοση της δικαστικής απόφασης του προηγούμενου εδαφίου, ο τρόπος αξιοποίησης που επετράπη με αυτή κατέστη για οποιονδήποτε λόγο ανέφικτος, είναι δυνατή η αξιοποίηση της περιουσίας, σύμφωνα με τον τρόπο που περιέγραψε ο διαθέτης ή ο δωρητής, χωρίς να απαιτείται η έκδοση νέας απόφασης, με απόφαση του οργάνου διοίκησης της περιουσίας που κοινοποιείται στην αρμόδια αρχή εντός τριάντα (30) ημερών…».

Επιπλέον, στο άρθρο 109 του Συντάγματος ορίζεται «Δεν επιτρέπεται η μεταβολή του περιεχομένου ή των όρων διαθήκης, κωδικέλλου ή δωρεάς, ως προς τις διατάξεις τους υπέρ του Δημοσίου ή υπέρ κοινωφελούς σκοπού. Κατ` εξαίρεση επιτρέπεται η επωφελέστερη αξιοποίηση ή διάθεση, για τον ίδιο ή άλλο κοινωφελή σκοπό, εκείνου που καταλείφθηκε ή δωρήθηκε, στην περιοχή που καθόρισε ο δωρητής ή ο διαθέτης, ή στην ευρύτερη περιοχή, όταν βεβαιωθεί με δικαστική απόφαση, ότι η θέληση του διαθέτη ή του δωρητού δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, για οποιοδήποτε λόγο, καθόλου ή κατά το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου της, καθώς και αν μπορεί να ικανοποιηθεί πληρέστερα με την μεταβολή της εκμεταλλεύσεως, όπως νόμος ορίζει».

Από τα παραπάνω με σαφήνεια συνάγεται ότι η διαθέτιδα ρητώς όρισε ότι το εν λόγω ακίνητο είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί μόνο «δια να γίνει είτε εκκλησία, είτε Σχολείον, είτε Νοσοκομείον ή άλλο κοινωφελές έργο».
Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε ενέργεια πώλησης του παραπάνω ακινήτου συνιστά κατάφωρη παράβαση των διατάξεων περί του Κώδικα Κοινωφελών Περιουσιών (νόμου 4182/2013), καθώς και παράβαση των διατάξεων του άρθρου 109 του Συντάγματος. Εν προκειμένω μάλιστα, ακόμα και η αξιοποίηση του αντιτίμου της πώλησης για κοινωφελή σκοπό δε συνιστά πλήρωση του όρου της δωρεάς, στην οποία ρητώς τονίζεται ότι στο παραχωρούμενο ακίνητο δύναται να πραγματοποιηθεί ΜΟΝΟ ΕΡΓΟ.

Εξάλλου, το Τμήμα Εποπτείας της Διεύθυνσης Κοινωφελών Περιουσιών της Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικής Λειτουργίας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης ρητώς απεφάνθη, με σχετική επιστολή προς το Μητροπολιτικό Συμβούλιο της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας & Αποκορώνου, ότι οποιαδήποτε ενέργεια εκποίησης του εν λόγω ακινήτου αντίκειται στις διατάξεις του Ν. 4182/2013, δεδομένου ότι ουδέποτε εκδόθηκε σχετική δικαστική απόφαση με την οποία να επιτρέπεται η χρήση του υπό κρίση κληροδοτήματος με τρόπο διαφορετικό από τον ήδη ρητώς ορισθέντα από την διαθέτιδα. Προκαλεί έντονο προβληματισμό και εύλογα ερωτηματικά η αγνόηση της παραπάνω αλληλογραφίας με το Τμήμα Εποπτείας της Διεύθυνσης Κοινωφελών Περιουσιών της Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικής Λειτουργίας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης.

Κατά συνέπεια και στη βάση των προαναφερθέντων, σας καλούμε, όπως:
• ανακαλέσετε άμεσα οποιαδήποτε απόφαση και ενέργειά σας σχετικά με την παράνομη, αλλά και ενάντια στο κοινωνικό συμφέρον και τον ρόλο της Εκκλησίας, εκποίηση του ανωτέρω ακινήτου.
• διερευνήσετε τις συνθήκες υπό τις οποίες ενήργησε το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της Ενορίας Κουνουπιδιανών και ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Εικοσιδέκας.
• ολοκληρώσετε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες, ώστε να υλοποιηθεί η αρχική απόφασή σας για την αξιοποίηση από τον Δήμο Χανίων των εν λόγω ακινήτων για κοινωφελείς σκοπούς.

Με εκτίμηση,
Ο Δήμαρχος Χανίων