Η ελληνική καινοτομία για την άνοια «ακούει» στο όνομα AuDi-o-Mentia (ένα λογοπαίγνιο των αγγλικών λέξεων Audio και Dementia, που σημαίνουν Ήχος και Άνοια). Συγκεκριμένα, μια ομάδα από φοιτητές του Τμήματος Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με έδρα τη Λαμία και του Τμήματος Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πειραιά, ένωσαν δυνάμεις προκειμένου να βρουν μια λύση που θα απευθύνεται σε όλους τους ασθενείς (και τους οικείους τους) και θα βοηθάει στο έργο των ιατρών και του προσωπικού υγείας, ειδικών της μουσικοθεραπείας και της άνοιας.
Η ομάδα απαρτίζεται από τη Λένα Μπούμπα, Αργύρη Γκογκίδη, Ιωάννα Χαραλάμπου, Αργυρώ Νταλιάνη, υπό την επίβλεψη του Επίκουρου Καθηγητή Αθανάσιου Κακαρούντας (Παν/μιο Θεσσαλίας), και την επιστημονική υποστήριξη των Dr. Vasileios Kokkinos (Dpt. of Neurological Surgery, University of Pittsburgh) και την Εύη Κοκκίνου (Υποψήφια PhD).
Η πρότασή τους, σύμφωνα με όσα δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Κακαρούντας στηρίζεται στην ιδέα των έξυπνων σπιτιών, στις τεχνολογίες των έξυπνων ηχείων και των φορητών συσκευών, και εξηγεί: «Η ιδέα τους έχει κύρια εφαρμογή στα πρώτα στάδια, όπου μπορεί να εκπαιδευτεί ο ασθενής και να συσχετίσει ήχους με οικείους του. Έτσι, κάθε φορά που κάποιος οικείος εισέρχεται στην οικεία, το έξυπνο σπίτι τον αναγνωρίζει (μέσω μοναδικού αναγνωριστικού κωδικού που εκπέμπεται από μια ψηφιακή συσκευή) και μέσω του εγγύτερου στον ασθενή ηχείο, ακούγεται ο ήχος που έχει συσχετιστεί με αυτή την ταυτότητα. Σε βάθος χρόνου, η αναγνώριση είναι πιο εύκολη ενώ και ειδικές σύνοδοι μουσικοθεραπείας μπορούν να πραγματοποιηθούν στο σπίτι του ασθενή».
Στόχος της ομάδας δεν είναι η αντικατάσταση των ειδικών υγείας από ένα σύστημα, αλλά αντίθετα η παροχή ενός νέου εργαλείου στη διάθεσή τους, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα συμμετοχής σε σύνοδο μουσικοθεραπείας οποιουδήποτε, οπουδήποτε και αν βρίσκεται. Έτσι θα κλιμακώσουν τη συμμετοχή ασθενών στη μουσικοθεραπεία, από την Ελλάδα (και τον κόσμο), και θα αποκτήσουν πρόσβαση στα οφέλη τής μουσικοθεραπείας σε εικοσιτετράωρη βάση.
Η πρόταση της ομάδας AuDi-o-Mentia συνεχίζει ο επίκουρος καθηγητής, έχει λάβει μεγάλη αναγνώριση τα τελευταία 2 χρόνια, λαμβάνοντας πολλά βραβεία σε διεθνή και εθνικά συνέδρια και διαγωνισμούς. Ειδική μνεία θα πρέπει να γίνει στον διεθνή επιστημονικό οργανισμό IEEE, ο οποίος χρηματοδότησε την αγορά εξοπλισμού μέσω του προγράμματος EPICS, ώστε να δημιουργηθεί ο πρότυπος εξοπλισμός στη Λαμία, και οι νέοι να μάθουν την αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας για τη δημιουργία ελληνικών λύσεων τεχνολογίας στον χώρο της υγείας. Επιπλέον, σύμφωνα με τον ίδιο, η βασική τεχνολογία της αναγνώρισης ενός οικείου και η αναπαραγωγή του ήχου, έχει γίνει ανοικτή, ελεύθερη, έχει παρουσιαστεί σε επιστημονικές εκθέσεις και με βάση αυτή, εκπαιδεύονται μαθητές (με την έγκριση του υπουργείου Παιδείας) στην αξιοποίηση ανοικτών τεχνολογιών, ώστε να προτείνουν τις δικές τους λύσεις.
Μετά και από δύο χρόνια ωρίμανσης της ιδέας και της προτεινόμενης τεχνολογίας, η ομάδα δραστηριοποιείται προς τη δημιουργία της πρώτης start-up στο πεδίο της ιατρικής τεχνολογίας και των έξυπνων σπιτιών, στη Στερεά Ελλάδα, καθώς και τη δημιουργία του πρώτου Έξυπνου Κέντρου Ημέρας στην Ελλάδα.
Η AuDi-o-Mentia είναι ένα από τα παραδείγματα των επιτευγμάτων των νέων ανθρώπων της κοινωνίας μας. Η μεγαλύτερη αξία όμως του έργου τους, εκτός από την προφανή, είναι ο διαμοιρασμός της γνώσης για τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος δημιουργικών νέων στο χώρο της τεχνολογίας υγείας, καταλήγει ο κ. Κακαρούντας.
Η άνοια
Ο επίκουρος καθηγητής Αθανάσιος Κακαρούντας δεν παραλείπει να αναφερθεί και στην άνοια, λέγοντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, πως είναι ένα σύνδρομο που ταλαιπωρεί πολλούς συμπολίτες μας και έχει εξελιχθεί σε μια υποβόσκουσα βόμβα στα θεμέλια του παγκόσμιου συστήματος υγείας. Ενδεικτικά, 9,9 εκατομμύρια συνάνθρωποί μας, σε όλο τον κόσμο, περνούν το κατώφλι της άνοιας, δηλαδή ένας κάθε 3,2 δευτερόλεπτα. Κάθε νευροεκφυλιστική ασθένεια εν τέλει καταλήγει στην άνοια, η οποία ακολουθεί τρία στάδια. Αρχικά, οι ασθενείς παρουσιάζουν συμπτώματα αποπροσανατολισμού, καθυστερημένης αντίδρασης και εκνευρισμού.
Στο δεύτερο στάδιο, δυσκολεύονται στην αναγνώριση των οικείων τους και στην οργάνωση της σκέψης τους. Ομοίως εμφανίζουν πρόβλημα στην οργάνωση του χώρου και του χρόνου τους. Στο τελικό στάδιο, αδυνατούν να αυτοεξυπηρετηθούν, με την ανάγκη για την παρουσία ειδικά εξειδικευμένου προσωπικού για 24-ωρη υποστήριξή τους. Χάνουν εύκολα την ισορροπία τους, με αποτέλεσμα να καθηλώνονται συχνά σε αναπηρικά αμαξίδια. Σε αυτό το στάδιο, η επικοινωνία είναι πολύ δύσκολη ακόμη και με τους οικείους.
Επειδή, ειδικά τα πρώτα στάδια, έχουν συμπτώματα συνηθισμένα για τους γρήγορους και αγχωτικούς ρυθμούς του τρόπου ζωής μας, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε ειδικό για την άνοια (ψυχολόγο, νευρολόγο, νευροψυχολόγο) προκειμένου να σας ενημερώσει και να σας βοηθήσει, σημειώνει επίσης.
Τέλος, επισημαίνει ο κ. Κακαρούντας, πως μια μέθοδος η οποία θεωρείται ιδιαίτερα αποτελεσματική στη μείωση των συμπτωμάτων κατά τη μετάβαση από το ένα στάδιο στο άλλο (και όχι μόνο στην περίπτωση της άνοιας – συνολικά περισσότερες από ΈΝΑ εκατομμύριο ερευνητικές εργασίες παγκοσμίως), είναι η μουσικοθεραπεία. Η μουσικοθεραπεία βασίζεται στην ενεργοποίηση του τμήματος του εγκεφάλου, το οποίο είναι υπεύθυνο για την απομνημόνευση των ηχητικών κυμάτων, και μελέτες έδειξαν ότι είναι από τα τελευταία που εκφυλίζονται στον εγκέφαλο. Η μέθοδος είναι διαθέσιμη σε κλινικές, νοσοκομεία και κέντρα ημέρας, από εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό και επαγγελματίες υγείας.
Όμως, αν και είναι αναγνωρισμένα τα οφέλη της μεθόδου, υπάρχουν δυο σημαντικά θέματα προς προβληματισμό. Λίγες πόλεις έχουν μονάδες που προσφέρουν συνόδους μουσικοθεραπείας, αλλά ακόμα και μια σύνοδος μουσικοθεραπείας, περιορίζει την επίδρασή της σε μερικές δεκάδες ώρες, τονίζει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επίκουρος καθηγητής.
