Εκδήλωση – αφιέρωμα στις έρευνες του Κουστώ και του ΥΠΠΕ (1976) στην Ελλάδα και την Κρήτη

Μια σημαντική εκδήλωση που διοργανώνει η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων με την Περιφέρεια Κρήτης και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου, θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 14 Οκτωβρίου, στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου, στις 16.30.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον αφιέρωμα στις έρευνες και τις κινηματογραφήσεις που ξεκίνησε το 1975 στην Ελλάδα ο πλοίαρχος Jacques-Yves Cousteau, με στόχο την καταγραφή των αρχαιοτήτων των ελληνικών βυθών και τη δημιουργία σειράς ντοκιμαντέρ.
Οι εργασίες που πραγματοποιήθηκαν εποπτεύθηκαν στο σύνολό τους από το τότε Υπουργείου Πολιτισμού και Επιστημών, με τη συμμετοχή Ελλήνων αρχαιολόγων, καθώς και διαφόρων εθελοντών.
Στην εκδήλωση, στην οποία συμμετέχουν μερικοί από τους τότε πρωταγωνιστές των επιχειρήσεων, πρόκειται να αναδειχθεί, μεταξύ άλλων, η σημασία των ερευνών αυτών για την Κρήτη, καθώς και ο ρόλος των επιστημονικών πορισμάτων τους στη διαμόρφωση των ενάλιων αρχαιολογικών ερευνών στην Μεγαλόνησο.

Ακολουθεί το κείμενο των διοργανωτών.

Το φθινόπωρο του 1975 έφτασε στην Ελλάδα ο πλοίαρχος Jacques-Yves Cousteau με το θρυλικό ερευνητικό πλοίο Καλυψώ, προκειμένου να κινηματογραφήσει αρχαιότητες των ελληνικών βυθών και να δημιουργήσει μια σειρά ταινιών ντοκιμαντέρ. Όλες τις εργασίες επόπτευαν και διεύθυναν αρχαιολόγοι του Υπουργείου Πολιτισμού και Επιστημών τότε, ενώ σε αυτές έλαβαν μέρος διάφοροι Έλληνες εθελοντές.
Η Κρήτη, κοιτίδα του πρώτου θαλασσοκράτη πολιτισμού δεν μπορούσε παρά να αποτελέσει ένα από τα κύρια πεδία έρευνας του όλου εγχειρήματος. Στο πλαίσιο αυτό, κατά το 1975 και κυρίως το 1976 ερευνήθηκαν διάφορες θέσεις και έγιναν υποβρύχιες ανασκαφικές εργασίες και ανελκύσεις στο νησί της Δίας, οι νότιοι κόλποι της οποίας αποτέλεσαν διαχρονικά προλιμένα του Ηρακλείου. Τέσσερα ναυάγια και τμήμα των ευρημάτων από την ανασκαφή στον όρμο του Αγ. Γεωργίου είναι επισκέψιμα στο Ενετικό Φρούριο της Θάλασσας (Κούλες) από το 2016.
Στην ημερίδα που οργανώνει η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων με την Περιφέρεια Κρήτης και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου θα μιλήσουν για την εμπειρίες από τη συμμετοχή τους στις τότε έρευνες οι πρωτοπόροι παλαίμαχοι αρχαιολόγοι Λάζαρος Κολώνας, Χαράλαμπος Κριτζάς και Χαράλαμπος Πέννας, οι εθελοντές Λευτέρης Τσαβλίρης και Βασίλης Βιτάλης, καθώς και ο ντόπιος δύτης Μανώλης Βουτσαλάς.
Η επιστημονικότητα μαζί με το μεράκι και τις δύσκολες συνθήκες της θάλασσας και του βυθού θα αποτελέσουν τον καμβά πάνω στον οποίο θα ξεδιπλωθούν οι ανθρώπινες στιγμές της καθημερινής προσπάθειας σε ένα νέο πεδίο έρευνας, που τότε έθετε τις πρώτες βάσεις του στην Ελλάδα.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ
Παρασκευή, 14/10
16.30-17.00
Χαιρετισμοί:
• Περιφέρεια Κρήτης
• Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων
• Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου

17.00-19.00
Θεοτόκης Θεοδούλου – Αρχαιολόγος, Καταδυόμενος
Εισαγωγή στην ενάλια κληρονομιά της Κρήτης και την έρευνα Cousteau-ΥΠΠΕ του 1976
Λάζαρος Κολώνας – Επίτιμος Γενικός Διευθυντής Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Από τη συμμετοχή μου στις υποθαλάσσιες αρχαιολογικές έρευνες του Cousteau στην Ελλάδα το έτος 1976
Χαράλαμπος Κριτζάς – Επίτιμος Διευθυντής Επιγραφικού Μουσείου
Αναμνήσεις και βιώματα από τις ενάλιες έρευνες το 1976 στη Δία
Χαράλαμπος Πέννας- Διευθυντής Βυζαντινών Αρχαιοτήτων επί τιμή
Εμπειρίες από ενάλιες αρχαιολογικές έρευνες με τον πλοίαρχο J.Y. Cousteau το 1976
Λευτέρης Τσαβλίρης, Βασίλης Βιτάλης – Αγρονόμοι Τοπογράφοι Μηχανικοί, Εθελοντές στην Έρευνα
Ανεπανάληπτες εμπειρίες από την ζωή στο Καλυψώ. Δία και Αντικύθηρα
Μανώλης Βουτσαλάς – Δύτης
Η υπόδειξη του ναυαγίου La Thérèse το 1976

Σάββατο, 15/10
09.00-10.00
Ξενάγηση στις επισκέψιμες αποθήκες των ευρημάτων της έρευνας του 1976 στο Ενετικό Φρούριο Rocca a Mare του Ηρακλείου (Κούλες)