Η νέα δημοσκόπηση της Metron Analysis για το Mega, εκτός από την επιμονή της κοινωνικής δυσαρέσκειας αποκάλυψε και μια άλλη πολύ ανησυχητική τάση: Σχεδόν οι μισοί πολίτες της χώρας (47%) αισθάνονται απροστάτευτοι, έξω από το δίχτυ ασφαλείας που μπορεί να προσφέρει μια οργανωμένη πολιτεία.
Το ερώτημα που θέτει η δημοσκόπηση στους συμμετέχοντες είναι εύγλωττο: «Ας φανταστούμε τον κόσμο σαν μία πόλη προστατευμένη από ένα κάστρο που περικλείεται από μία έρημο. Υπάρχουν άνθρωποι προστατευμένοι μέσα στο κάστρο και άνθρωποι απροστάτευτοι έξω από αυτό. Εσείς που θα λέγατε ότι βρίσκεστε; Μέσα ή έξω από το κάστρο;»
Πρόκειται για μια ευρεία διατύπωση, που δεν περιορίζεται στον κοινωνικό και οικονομικό αποκλεισμό, αλλά εμπεριέχει την ευρύτερη αίσθηση ανασφάλειας και αποξένωσης από ό,τι συνιστά την «πόλη»: τα κοινά, τη δημοκρατία, το κράτος πρόνοιας.
Το 47% είναι «έξω από το κάστρο»
Σε αντίθεση με το διαχωρισμό των «από πάνω» και των «από κάτω» – των κυρίαρχων και των υποτελών τάξεων, η έννοια των «από μέσα» και των «απ’ έξω» περιλαμβάνει στρώματα άλλοτε ενταγμένα, ή σχετικά προνομιούχα, των οποίων η θέση στην κοινωνία υποβαθμίζεται
Δικαιώματα που θεωρούσαν κατοχυρωμένα αμφισβητούνται ή ισοπεδώνονται και η ποιότητα ζωής υποβαθμίζεται. . Αυτό προκύπτει άλλωστε και από το γεγονός ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της μεσαίας τάξης – το 40% νιώθει «εκτός των τειχών».
Όσοι τοποθετούν τον εαυτό τους «έξω από το κάστρο», αυτόματα αποστασιοποιούνται από την κοινότητα των «προστατευμένων» εντός των τειχών. Αυτό δε συνεπάγεται απαραίτητα την αίσθηση ότι ανήκουν σε ένα ενιαίο στρατόπεδο με κοινά συμφέροντα. Αντιθέτως, όσοι ζουν ή αισθάνονται ότι ζουν στην «έρημο του πραγματικού», είναι περισσότερο «μοναχικοί λύκοι», όπου κυριαρχεί ο κανόνας «ο καθένας για τον εαυτό του».
Υπό αυτό το πρίσμα, από τη δημοσκόπηση της Μetron Analysis εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα και για την εκλογική συμπεριφορά μιας μερίδας της κοινωνίας που κάποτε θεωρούσαμε προνομιακό συνομιλητή της Αριστεράς.
«Εκτός των τειχών» η εργατική τάξη
Από τη μία πλευρά η κοινωνική διαστρωμάτωση όσων είναι «έξω από το κάστρο» αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό και την ταξική ιεραρχία. Σχεδόν οι επτά στους δέκα (68%) όσων αυτοπροσδιορίζονται ως μέλη της εργατικής τάξης, αισθάνονται «εκτός των τειχών». Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό ανάμεσα σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, γεγονός αναμενόμενο.
Ακολουθούν οι αγρότες, που νιώθουν απροστάτευτοι ή/και αποκλεισμένοι σε ποσοστό 65% και οι μικρομεσαίοι, η πλειονότητα των οποίων (57%) έχει περάσει στην κατηγορία των «εκτός των τειχών».
Εύλογο είναι επίσης ότι η ανώτερη τάξη είναι «μέσα στο κάστρο» σε ποσοστό 71%, ακόμα όμως και ανάμεσα σε αυτούς οι 3 στους 10 νιώθουν απροστάτευτοι.
Από την άλλη πλευρά όμως, οι «εκτός του κάστρου» δεν δείχνουν να εκφράζονται πλειοψηφικά από κάποιο κόμμα, με την Αριστερά – πλην του ΚΚΕ – να έχει μονοψήφια ποσοστά.
Πρώτο το κόμμα του «Κανένα»
Σε ό,τι αφορά την πρόθεση ψήφου στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, πρώτο κόμμα για τους «εκτός των τειχών», είναι ο κανένας, με 13,7%. Πρόκειται για ποσοστό υπερδιπλάσιο από ό,τι εκείνο των «ενταγμένων» (4,7%) και σημαντικά υψηλότερο από ό,τι στον γενικό πληθυσμό (9,2%)
Όσοι έχουν ήδη καταλήξει σε κάποιο κόμμα, και δεν θα απέχουν ούτε δηλώνουν αναποφάσιστοι, οι περισσότεροι επιλέγουν την ψήφο στο ΠΑΣΟΚ, αλλά με ποσοστό χαμηλότερο από τον «κανένα» – 13% (έναντι 14,4% στο σύνολο του εν δυνάμει εκλογικού σώματος).
Πάντως το ΠΑΣΟΚ έχει μεγαλύτερη δύναμη στους «εντός των τειχών» από ό,τι στους απροστάτευτους, με 15,9%
Δεύτερο κόμμα στους «εκτός των τειχών» είναι η Νέα Δημοκρατία, με 11,3%. Πρόκειται για το ήμισυ της εκλογικής δύναμης της ΝΔ στο σύνολο του πληθυσμού (24,2%) , και λιγότερο από το 1/3 της επιρροής της στους «εντός των τειχών» (37,1%). Αποδεικνύεται έτσι ότι η κυβερνώσα Δεξιά παραμένει το κόμμα επιλογής των προνομιούχων ή ενταγμένων τάξεων, «ψαρεύει» όμως ψήφους και από τους μη προνομιούχους.
ΚΚΕ και Ελληνική Λύση
Η ιδεατή βουλή των «απροστάτευτων» έχει τρίτο κόμμα το ΚΚΕ, με 10,9% και ακολουθεί σε απόσταση αναπνοής η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου, με 10,3%.
Εκτός του ότι τα δύο αυτά εκ διαμέτρου αντίθετα κόμματα, η ορθόδοξη κομμουνιστική Αριστερά και η εθνικιστική – χριστιανορθόδοξη (ακρο)δεξιά – έχουν σχεδόν ίσα ποσοστά στο σύνολο του πληθυσμού (7,5% και 7,2%) παρατηρείται άλλο ένα κοινό χαρακτηριστικό: Έχουν υπερδιπλάσια εκλογική επιρροή στους «εκτός των τειχών» από ό,τι στους «εντός».
Αυτό σημαίνει ότι ένα σημαντικό κομμάτι της εργατικής τάξης – η οποία αυτοπροσδιορίζεται ως «εκτός των τειχών» στρέφεται στον δεξιό λαϊκισμό, όπως παλιότερα στεφόταν στη ναζιστική Χρυσή Αυγή, πριν καταδικαστεί ως εγκληματική οργάνωση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πέμπτο κόμμα και στους εκτός των τειχών, αν και με υψηλότερο ποσοστά από το γενικό πληθυσμό (8,4%, έναντι 6,2%). Ο ΣΥΡΙΖΑ μετά τη νέα διάσπαση, νιώθει την ανάσα της «Πλεύσης Ελευθερίας», η οποία επιδεικνύει αυξημένη δυναμική, κάνοντας την έκπληξη στην τελευταία δημοσκόπηση.
Τα υπόλοιπα αριστερά κόμματα (Μερα25 και Νέα Αριστερά) δεν καταφέρνουν να εκφράσουν ούτε τους μη-προνομιούχους, συγκεντρώνοντας ποσοστά κάτω του 3%. Το νεοεμφανιζόμενο Κίνημα Δημοκρατίας του Στέφανου Κασσελάκη φαίνεται πώς έχει καλύτερη σχέση με τη δεξιά παρά με την αριστερά, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι τα ποσοστά του ανάμεσα στους «εντός των τειχών» είναι διπλάσια.
Δημοσκόπηση: επιμένει η δυσαρέσκεια – αναζητείται αντιπολίτευση
