Δημοσκοπήσεις: Μια κοινωνία που ανησυχεί, μια κυβέρνηση που παραπαίει, μια ΝΔ που ελπίζει

Την ώρα που η κυβέρνηση προσπαθεί να διαμορφώσει τεχνητό κλίμα αισιοδοξίας για τις δυναμικές του ΣΥΡΙΖΑ, προβάλλοντας δημοσκοπήσεις αμφισβητούμενης μεθοδολογίας και αξιοπιστίας που παραπέμπουν σε εκλογικό ντέρμπι, υπάρχουν και έρευνες που ακολουθούν πιο συστηματική μεθοδολογία και αποτυπώνουν τάσεις πιο κοντά στις πραγματικές.

Ειδικά μετά την ανακοίνωση χθες από τον ΣΥΡΙΖΑ και νέων ονομάτων για την ευρωβουλή έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον πώς βλέπουν οι πολίτες τις εξελίξεις.

Μια κοινωνία που παραμένει δύσπιστη και ανασφαλής
Πριν σχολιάσουμε τις εκλογικές προβλέψεις της έρευνας της Metron Analysis, έχει ενδιαφέρον να δούμε την εικόνα της κοινωνίας που αποτυπώνει.

Η ελληνική κοινωνία παραμένει δυσαρεστημένη και ανασφαλής και γι’ αυτό το 71% θεωρεί ότι η χώρα πηγαίνει προς τη λανθασμένη κατεύθυνση, με μόλις το 23% να υποστηρίζει ότι πηγαίνει προς τη σωστή.

Η οικονομία (42%) και η ανεργία (17%) είναι τα βασικά προβλήματα που επικαλούνται οι πολίτες στις αυθόρμητες αναφορές, με ζητήματα στα οποία τα κόμματα επενδύουν ιδιαίτερα όπως είναι η εγκληματικότητα και το προσφυγικό / μεταναστευτικό να βρίσκονται πολύ χαμηλότερα. Παράλληλα το 41% πιστεύει ότι θα χειροτερέψουν τα πράγματα ως προς τα οικονομικά, το 37% ότι θα μείνουν ίδια και μόνο το 19% ότι θα βελτιωθούν.

Δεν είναι τυχαίο ότι έχουμε αρνητική εικόνα και για την κυβέρνηση (72%) αλλά και για την αξιωματική αντιπολίτευση (62%). Ούτε είναι τυχαίο ότι παρότι ο Κ. Μητσοτάκης είναι ο δημοφιλέστερος πολιτικός (με 43% θετικές γνώμες έναντι 29% του Αλέξη Τσίπρα) έχει και αυτός 54% αρνητικές γνώμες.

Την ίδια στιγμή έχει ενδιαφέρον ότι οι πολίτες έχουν θετική γνώμη για την αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής και αρνητική γνώμη για τη Συμφωνία των Πρεσπών (73% αρνητικές γνώμες).

Όλα αυτά παραπέμπουν σε μια κοινωνία που ανησυχεί κυρίως για την οικονομία και την ανεργία και δεν έχει εμπιστοσύνη ούτε στην κυβέρνηση ούτε στο πολιτικό σύστημα για να της δώσει μια θετική προοπτική. Δεν είναι τυχαίο ότι παρότι απορρίπτει την κυβέρνηση, δεν θεωρεί ότι λύση θα δώσουν πρόωρες εκλογές, καθώς μόνο το 41% υποστηρίζει ότι χρειάζονται πρόωρες εκλογές.

Παγιώνεται η διαφορά ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ
Ως προς τα ίδια τα εκλογικά δεδομένα όλα η δημοσκόπηση αυτή επιβεβαιώνει, τόσο για τις Ευρωεκλογές όσο και για πιθανές Βουλευτικές εκλογές παγιώνεται η διαφορά ανάμεσα στη ΝΔ και στο ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτό αποτυπώνεται και στη διαφορά των ευρωεκλογών και στη διαφορά τυχόν βουλευτικών εκλογών.

Ειδικά για τις βουλευτικές εκλογές μπορεί αυτή η έρευνα να καταγράφει μικρή μείωση της διαφοράς σε σχέση με στοιχεία του προηγούμενου μήνα, όμως στην πραγματικότητα ανάλογες διακυμάνσεις φαίνονται και σε προηγούμενους μήνες.

Στην πραγματικότητα ακόμη και εάν κανείς προβλέψει αύξηση της συσπείρωσης του ΣΥΡΙΖΑ όσο πλησιάζουμε τις εκλογές, αυτή δεν επαρκεί για να καλύψει το μεγαλύτερο μέρος της διαφοράς που υπάρχει σήμερα με τη ΝΔ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα διαχρονικά στοιχεία της εταιρείας (χωρίς αναγωγή της αδιευκρίνιστης ψήφου) τους τελευταίους 14 μήνες ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μετακινηθεί από το 18.3% στο 20% και η ΝΔ από το 26% στο 28,4%.

Σε αυτή τη βάση και τα δύο σενάρια της εταιρείας ως προς την αναγωγή της αδιευκρίνιστης ψήφου παραπέμπουν σε σημαντική διαφορά: 36,8%-26% και 35.8%-27.7%.

Η αποτυχία του αφηγήματος του ΣΥΡΙΖΑ
Όλα αυτά δείχνουν ότι το σχέδιο του Μεγάρου Μαξίμου να κάνει μια μεγάλη αντεπίθεση με κεντρικούς άξονες το τέλος των μνημονίων, τη Συμφωνία των Πρεσπών, ως κλείσιμο μιας μεγάλης εκκρεμότητας, και μέτρα «κοινωνικού προσώπου» όπως η μη μείωση των παλαιών συντάξεων, δεν έχει καταφέρει να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ συσπειρώνει ένα μέρος της επιρροής του, κερδίζει ένα μέρος ψηφοφόρων της κεντροαριστεράς (όχι όμως στην κλίμακα του 2015) και δεν κατορθώνει να επανασυσπειρώσει τα κομμάτια που έχασε κυρίως με την οικονομική πολιτική του και στα οποία η Συμφωνία των Πρεσπών λειτούργησε ως κρίσιμη επικύρωση της απομάκρυνσής τους από το κυβερνών κόμμα.

Όμως, όλα δείχνουν ότι δύσκολα θα κατορθώσει και το σενάριο μιας ήττας με μικρή διαφορά που καθιστούσε πιο επισφαλή τη θέση της κυβέρνησης Μητσοτάκη και άρα θα επέτρεπε προσδοκίες για «δεξιά παρένθεση».

Η ΝΔ και τα όρια της δυναμικής της
Όμως, όρια δείχνει να έχει και η δυναμική της ΝΔ. Έχει εκλογική δυναμική αυτοδυναμίας και σαφή παράσταση νίκης, κάτι που θα παίξει ρόλο και στην επιλογή των αναποφάσιστων, όμως την ίδια στιγμή δεν διαμορφώνει μια ισχυρή και κυρίως θετική δυναμική.

Φαίνεται αυτό στο πώς την ώρα που συσπειρώνει ένα σημαντικό μέρος του εκλογικού σώματος, η συσπείρωση αυτή δεν είναι έχει έντονα «θετικό» χαρακτήρα, δεν αποτυπώνει αποδοχή ή ηγεμονία του πολιτικού λόγου της ΝΔ, ούτε και αποτυπώνει εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων ότι όντως μπορεί να φέρει μια θετικά διαφορετική κατάσταση.

Αυτό προφανώς αποτυπώνει μια συνολικότερη κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος και όχι στενά μια αποτυχία της ηγεσίας της ΝΔ.

Δείχνει, όμως, ότι και η αξιωματική αντιπολίτευση έχει ακόμη αρκετό δρόμο για να μπορέσει όχι απλώς να κερδίσει την ψήφο (ή και την ανοχή) του εκλογικού σώματος αλλά και την θετική εμπιστοσύνη ότι μπορεί να αλλάξει τα πράγματα.

Η πεντακομματική Βουλή και η νέα πόλωση
Σε αυτό το τοπίο όλα δείχνουν ότι πάμε για πεντακομματική Βουλή, κάτι που θα διευκολύνει και την αυτοδυναμία της ΝΔ. Έχει ενδιαφέρον ότι δημοσκοπικά η έρευνα και στις ευρωεκλογές δίνει μόνο πέντε κόμματα να ξεπερνούν το 3%, αν και αποτυπώνει μια δυναμική (μόνο στις ευρωεκλογές) στους Οικολόγους Πράσινους όπως και στην Ελληνική Λύση στις βουλευτικές (αν και γύρω στο 2%). Ποτάμι, Ανεξάρτητοι Έλληνες και Ένωση Κεντρώων είναι σαφές ότι δεν πρόκειται να καταφέρουν να μπουν στη Βουλή, ενώ ο κατακερματισμός των κομμάτων στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ δεν τους επιτρέπει να αποτελέσουν απειλή για το κυβερνών κόμμα.